Program czytelniczy dla klas 0 - III - W świecie baśni i bajek

Iwona Liss
Maria Ritz
Zespół Szkół w Starzynie

PROGRAM CZYTELNICZY „W ŚWIECI BAŚNI I BAJEK”
Dla kl.0-III

Wstęp

Dzieci w wieku wczesnoszkolnym bardzo lubią kontakt z książką. Potrafią być wdzięcznymi słuchaczami, kiedy to nam dorosłym, przypadnie w udziale czytanie im różnych wierszy, bajek czy opowiadań. Dzięki nim dzieci uczą się mowy ojczystej, wzbogacają zasób słownictwa, sposoby wyrażania myśli i uczuć, zdobywają wiele ciekawych informacji, które zadziwiają i fascynują. Na skutek naturalnego dążenia do identyfikacji z poznanym bohaterem, postacią z opowiadania, książki wpływają na postępowanie dziecka. Pokazują im wzorce, hierarchie wartości. Książka daje możliwość przeżywania radości, zachwytu, fascynacji, lęku, złości i rozczarowania. Dziecko uczy się nie tylko nazywania tych emocji, ale i radzenia sobie z nimi. Dobra książka uczy jak rozróżniać dobro od zła, bo pokazuje konsekwencję dobrych i złych czynów. Przynosi wzorce pięknych postaw takich jak: altruizm, tolerancja, odwaga, pracowitość, ciekawość, empatia, przyjaźń. Niekiedy pozwala przejść przez trudny okres.
W obecnym czasie książka stała się zaledwie jednym z wielu środków umożliwiających kontakt z kulturą. Wiele dzieci bez umiaru korzysta z komputera lub telewizora i jest to dla nich najatrakcyjniejsza forma spędzania wolnego czasu. Dlatego właśnie, mając na uwadze ów problem – wspólnie z koleżanką nauczycielem – bibliotekarzem szkolnym zainicjowałyśmy zajęcia czytelnicze. Jeżeli przez to czytanie będzie kojarzyło się dzieciom z radością, a nie obowiązkiem, przymusem czy nudą oznacza to, że cel został osiągnięty.

CELE PROGRAMU

Ogólne:
1.Podnoszenie poziomu czytelnictwa wśród dzieci.
2.Zainteresowanie zbiorami biblioteki szkolnej i klasyką dziecięcej literatury polskiej i obcej.
3.Tworzenie skojarzenia czytania z przyjemnością i poczuciem myślenia.
4.Stymulowanie rozwoju emocjonalnego.
5.Przekazywanie za pośrednictwem literatury wartości moralnych.
6.Uczenie nieagresywnych sposobów rozwiązywania problemów i konfliktów.
7.Kształtowanie nawyku czytania na całe życie.
8.Budowanie więzi między dorosłym i dzieckiem.
9.Rozwijanie i wzbogacanie języka dziecka.
10.Rozbudzanie wyobraźni i aktywności intelektualnej.
11.Nauka szacunku do książek.

Szczegółowe:
1.Rozwijanie postaw koleżeństwa i wzajemnej życzliwości.
2.Kształtowanie przyjaźni.
3.Pomaganie potrzebującym.
4.Określanie nastroju utworów.
5.Wyrażanie przez dziecko słowami swoich odczuć na temat: bohaterów, ich zachowania, stosunku emocjonalnego do postaci utworu, wyodrębnianie zdarzeń oraz określenie miejsca, nastroju, elementów humorystycznych.
6.Wiązanie treści utworu z doświadczeniami i przeżyciami dziecka.
7.Rozwijanie myślenia przyczynowo-skutkowego.

WARUNKI NIEZBĘDNE DO WDRAZANIA PROGRAMU

1. Stworzenie przyjaznej atmosfery w sali lekcyjnej lub bibliotece szkolnej
2. Przygotowanie sali lekcyjnej lub biblioteki szkolnej do realizacji spotkań
- przygotowanie wystawki książek
- dekoracje lub ilustracje nawiązujące do treści książki
- pacynki, misie lub kukiełki
3. Wyposażenie w środki audiowizualne:
- kasety magnetofonowe
- płyty CD i DVD

SPOSOBY REALIZACJI

1)Zajęcia będą prowadzone systematycznie – zaraz po lekcjach, raz w tygodniu , zawsze o tej samej porze przez rok szkolny (około 30 spotkań).
2)Dzieci objęte programem to uczniowie najmłodszych klas szkoły podstawowej (kl. 0-II)
3)Przy organizowaniu zajęć pomogą uczniowie klas gimnazjalnych.
4)Książki będą czytane w całości lub we fragmentach.
5)Czytane dzieciom książki to: baśnie, bajki, dziecięca literatura współczesna, lektury szkolne.

W czasie realizacji programu będą zastosowane następujące metody, formy i środki.

I. METODY
1. Podająca
- słuchanie wybranych utworów
- swobodne wypowiedzi na tematy słuchanych utworów
- omawianie treści przeczytanych książek
- nauka fragmentów baśni, bajek, i wierszy na pamięć
- rozmowa na temat charakterystycznych cech bohaterów książek
- próba oceny postępowania bohaterów książek
- doskonalenie pamięci, zdolności kojarzenia, czytania ze zrozumieniem, umiejętności skupienia uwagi,
- wypowiedzi na temat ilustracji
- formułowanie pytań i odpowiedzi na podstawie tekstu

2. Eksponująca
- oglądanie eksponatów, dekoracji, rekwizytów i kukiełek
- poszukiwanie informacji o znanych autorach książek dla dzieci
- inscenizacja niektórych baśni i bajek
- ekspresja plastyczna utworów literackich

3. Problemowa

- zabawy dydaktyczne służące gromadzeniu nowego materiału
utrwalenia go i operowania zdobytymi informacjami (krzyżówki, rebusy, zagadki, układanki)
- dobór właściwych podpisów do ilustracji
- układanie historyjki obrazkowej
4. Działania praktyczne
- uzupełnianie tekstów z lukami, opisów
- dopasowywanie tytułów do ilustracji i fragmentów tekstu
- udziały w konkursach
- redagowanie alternatywnego zakończenia czytanego utworu
- malowanie ilustracji do książek
- wykonywanie kukiełek
- układanie dialogów
- tworzenie scenek rodzajowych
- lepienie z plasteliny i modeliny
- zabawy ruchowe
- prace manualne – naklejanie, wycinanie, wydzieranie, kolorowanie,
Dorysowywanie itp.

II. FORMY

1. Indywidualna

- recytowanie wierszy
- czytanie krótkich fragmentów książek
- zdobywanie informacji o autorach książek z encyklopedii, Internetu
- udział w konkursach wiedzy i rysunkowych
- redagowanie swobodnych tekstów, opisów
- „komponowanie” alternatywnego zakończenia książki
- zbieranie informacji o autorach książek na gazetkę klasową
- opowiadanie fragmentów książek

2. Zbiorowa
- nauka wierszy i dialogów
- zabawy dydaktyczne
- swobodne wypowiedzi na temat usłyszanych baśni, bajek, wierszy
- czytanie krótkich tekstów
- uzupełnianie tekstów z lukami, tabelek, krzyżówek
- dopasowywanie cech charakteru do bohaterów książek
- ocena postępowania bohaterów

III. ŚRODKI I POMOCE DYDAKTYCZNE

- encyklopedie, słowniki wyrazów obcych, bliskoznacznych
- teksty z lukami, tabelki
- dekoracje i ilustracje
- krzyżówki, zagadki, rebusy
- rekwizyty

LITERATURA

1.„Baśnie” – H.Ch. Andersen
2.„Baśnie” – J.W. Grimm
3.„Baśnie” Ch. Perrault
4.„Pinokio” – C. Collodi
5.Brzechwa dzieciom
6.Wiersze dla dzieci – Julian Tuwim
7.Kubuś Puchatek” – A.A. Milne
8.„Kopciuszek” –H.Januszewska
9.„Nie płacz koziołku” – S. Michałkow
10.„Koszmarny Karolek” – Francesco Simon
11.„Mikołajek” – Sempe, Gościnny
12.Opowiadania na dobranoc
13.Klechdy kaszubskie
14."Ziemia Pucka w opowiadaniu, baśni i anegdocie ludowej - Zygfryd Prószyński

PRZEWIDYWANE EFEKTY KOŃCOWE

1.Wszechstronny rozwój dziecka, szczególnie jego postaw czytelniczych, słuchania, koncentracji.
2.Dobra znajomość najpiękniejszych baśni, osłuchanie się z pięknem języka literackiego.
3.Wykształcenie w dzieciach poczucia pewności siebie i łatwiejsze „otwieranie się” na inne dzieci, tolerancję, empatię.
4.Umiejętność radzenia sobie ze stresem w sposób nieagresywny

W ramach realizacji programu podejmiemy również następujące zadania:
Zaprosimy chętnych rodziców do głośnego czytania dzieciom w Sali wybranej przez nich bajki
Stworzymy w sali kącik książki w którym dzieci będą mogły w wolnym czasie oglądać lub czytać dowolną książkę.
Zorganizujemy przedstawienie teatralne i inscenizacje na uroczystości z okazji Dnia Babci i Dziadka, Dnia Matki, Wigilii, wykorzystując literaturę dziecięcą.
Zorganizujemy konkurs wiedzy z ulubionych przez dzieci bajek, baśni „Książka moim przyjacielem”
Konkurs plastyczny „Ilustracja do mojej ulubionej bajki lub baśni”.
Konkurs na najciekawszą, wymyśloną bajkę przez dzieci i ich rodziców.

EWALUACJA

Ewaluacja programu prowadzona będzie na bieżąco oraz po zakończeniu realizacji programu. Uzyskane wyniki ewaluacji będą analizowane i wykorzystywane do wprowadzenia zmian w programie.
Narzędzia służące ewaluacji to: rozmowy z uczniami i rodzicami, ankieta dla rodziców, ankieta dla uczniów, udział w konkursach plastycznych, wiedzy.


Ankieta dla rodziców dotycząca programu

1)Czy program zajęć jest Państwu znany?
- Tak
- Nie
2)Co sądzą Państwo o proponowanej tematyce zajęć?
.,........................................
3)Co podoba się Państwu, a co należałoby zmienić?
........................................
4)Co sądzą Wasze dzieci o proponowanej tematyce i sposobach prowadzenia zajęć?
........................................

Dziękujemy za udzielenie odpowiedzi


Kwestionariusz wywiadu dla uczniów dotyczący programu

1)Czy podobała Ci się tematyka zajęć?
- Tak
- Nie
- Nie wiem
2)Czy podobały Ci się zajęcia?
- Tak
- Nie
- Niektóre
3)Co podobało Ci się najbardziej?
........................................
4)Co Ci się w nich nie podobało?
........................................
5)Co chciałbyś w nich zmienić?
........................................
........................................

Dziękuję Ci za udzielenie odpowiedzi