Zabawy z samogłoskami nosowymi - z cyklu "Mówię poprawnie". Zajęcia profilaktyczno - instruktażowe dla dzieci klasy "0"

SCENARIUSZ ZAJEĆ „ZABAWY Z SAMOGŁOSKAMI NOSOWYMI- Z CYKLU „MÓWIĘ POPRAWNIE”. ZAJĘCIA PROFILAKTYCZNO- INSTRUKTAŻOWE DLA KLAS „0”.

Prowadząca: logopeda mgr Anna Krakowiak

Cele: - nabywanie umiejętności oddychania dolnożebrowo-przeponowego,
- usprawnienie motoryki narządów mowy,
- doskonalenie wyrazistej artykulacji samogłosek nosowych,
- utrwalenie prawidłowej wymowy samogłosek ą i ę w wyrazach, we wszystkich
pozycjach.

Metody: ćwiczenia oddechowe, artykulacyjne, fonacyjne, zabawy.

Formy pracy: zbiorowa i indywidualna.

Pomoce: paski bibułek w kolorach: żółtym, zielonym i czerwonym, wiersz
J. Brzechwy pt. „Stonoga”, zagadki, plansze z rysunkami przedstawiającymi
przedmioty, w nazwie których występuje głoska ą lub ę.


Przebieg zajęć
1.Logopeda wita się z dziećmi i z nauczycielami.
2.Wyjaśnia cel spotkania.
3.Proponuje:
a) ćwiczenia oddechowe – głębokie wdechy nosem i powolne wypuszczanie powietrza ustami,
- zabawę:
zjazd z góry na nartach; pozycja wyjściowa – ugięcie nóg i zgięcie rąk w łokciach, wdech – wyprostowanie nóg i uniesienie do góry rąk zgiętych w łokciach, wydech – pochylenie się do przodu z jednoczesnym wyprostowaniem rąk do tyłu,
jazda na łyżwach; wdech – sylwetka pochylona do przodu, prawa noga zgięta w kolanie i wysunięta do przodu, lewa ręka zgięta w łokciu wysunięta do przodu, wydech odwrotnie – lewa noga zgięta w kolanie wysunięta do przodu i prawa ręka zgięta w łokciu wysunięta do przodu,

b) ćwiczenia warg – przesyłanie koledze, koleżance długich i krótkich całusów, prychanie, wymawianie głosek: e – u, u – e, a – u, u – a,

c) ćwiczenia języka – „ malowanie mieszkania”

Malarz maluje sufit (przesuwamy językiem po podniebieniu od zębów do podniebienia miękkiego).
Zamalowuje plamy w kilku miejscach (czubkiem języka dotykamy kilka razy podniebienia).
Następnie maluje ściany (przesuwamy językiem po wewnętrznej powierzchni policzków) – najpierw jedną, potem drugą.
Została jeszcze do pomalowania podłoga (opuszczony jak najniżej język przesuwa się po dolnych dziąsłach),
oraz przedpokój (przesuwamy językiem po zewnętrznej stronie zębów).
Na koniec malarz pomalował okno (oblizujemy językiem wargi).

4.Prowadząca prosi dzieci o dotknięcie palcami skrzydełek nosa i wymawianie następujących samogłosek:
a – a – a – a – ą
o – o – o – o – ą
e – e – e – e – ę
Zadaniem dzieci jest udzielenie odpowiedzi na pytanie, – co dzieje się ze skrzydełkami nosa, gdy wymawiamy głoski ą i ę?

5.Logopeda pokazuje i wyjaśnia położenie narządów mowy przy wymawianiu samogłosek nosowych.

6.Dzieci wymawiają głoski ą i ę, kontrolując palcami ułożenie warg.

7.Nauczyciel zachęca dzieci do wysłuchania recytacji wiersza J. Brzechwy
pt. „Stonoga”, ze szczególnym zwróceniem uwagi na wymowę samogłosek nosowych, występujących w wygłosie wyrazów.

Jan Brzechwa „Stonoga”

Mieszkała stonoga pod Białą,
Bo tak jej się podobało.
Raz przychodzi liścik mały do stonogi,
Że proszona jest do Białej na pierogi.
Ucieszyło to stonogę,
Więc ruszyła szybko w drogę
Nim zdążyła dojść do Białej,
Nogi jej się poplątały:
Lewa z prawą, przednia z tylną,
Każdej nodze bardzo pilno,
Szósta zdążyć chce przed siódmą,
Ale siódmej iść za trudno,
No, bo przed nią stoi ósma,
Która właśnie jakiś guz ma.
Chciała minąć jedenastą,
Poplątała się z piętnastą,
A ta znów z dwudziestą piątą,
Trzydziesta z dziewięćdziesiątą,
A druga z czterdziestą czwartą,
Choć wcale nie było warto.
Stanęła stonoga wśród drogi,
Rozplątać chce sobie nogi,
A w Białej stygną pierogi!
Rozplątała pierwszą, drugą,
Z trzecią trwało bardzo długo,
Zanim doszła do trzydziestej,
Zapomniała o dwudziestej,
Przy czterdziestej już się krząta,
„No, a gdzie jest pięćdziesiąta?”
Sześćdziesiątą nogę beszta:
„Prędzej, prędzej! A gdzie reszta?”
To wszystko tak długo trwało,
Że przez ten czas całą Białą
Przemalowano na zielono,
A do Zielonej stonogi nie proszono.

8.Zabawa w odgadywanie czynności. Dzieci zostają podzieleni na trzy grupy. Logopeda wypowiada rzeczowniki np. mydło, prosząc pierwsza grupę o pokazanie czynności kojarzącej się z tym słowem. Zadaniem pozostałych grup jest nazwanie czynności przedstawionej przez wskazaną grupę np. myją się. Logopeda wypowiada kolejne wyrazy (grzebień, taniec, igła, książka, spodnie), a grupy w podobny sposób wykonują ćwiczenie.

9.Siedmioro chętnych dzieci odwraca siedem przypiętych na tablicy plansz (każda z czterema rysunkami). Zadaniem ochotników jest wskazanie rysunku przedstawiającego przedmiot, w nazwie którego ukryła się głoska ą lub ę i głośne wypowiedzenie jego nazwy. Pozostałe dzieci za pomocą kolorowych bibułek oceniają wymowę głoski. Kolor czerwony oznacza – złą, a zielony – dobrą wypowiedź. Logopeda wymawia wyrazy w sposób prawidłowy, prosząc grupę o ich powtórzenie.

I plansza – farba, kredki, klej, pędzelek,
II plansza – książka, zeszyt, gazeta,
III plansza – skakanka, klocki, balon, bębenek,
IV plansza – burza, tęcza, śnieg, wiatr,
V plansza – gwiazdka, słońce, chmurka, księżyc,
VI plansza – mydło, grzebień, szczoteczka, gąbka,
VII plansza – autobus, pociąg, samochód, samolot.

10.Zgaduj zgadula. To ostatnia zabawa. Wszystkie dzieci słuchają zagadek. Pięcioro chętnych odgaduje je, zwracając szczególną uwagę na wymowę samogłosek nosowych. Grupa w sposób podobny do poprzedniego ocenia poprawność poszczególnych wypowiedzi. W celu utrwalenia prawidłowej artykulacji głosek logopeda wraz z dziećmi wypowiada wyrazy będące rozwiązaniem wszystkich zagadek.

Zagadki

1.Z niej w szkole i w domu nauczysz się wiele. Szanuj ją i kochaj jest twym przyjacielem. (książka)
2.Choć to nie lampa, ani świeca, nocą z góry nam przyświeca. (księżyc)
3.Gdy szkodników szuka, długo w drzewo stuka. (dzięcioł)
4.Pod jakim drzewem na pewno znajdzie dzik i wiewiórka małe żołędzie? (dąb)
5.Jest taki wspaniały, dumny, śnieżnobiały. Mówią o nim tak: - To królewski ptak! (łabędź)

11.Zakończenie zajęć. Prowadząca prosi dzieci o ocenienie zajęć za pomocą bibułek. Kolor czerwony oznacza – wcale mi się nie podobało, żółty – średnio mi się podobało, zielony – bardzo mi się podobało. Dziękuje za wspólną zabawę.