Legendy śląskie - Legenda o Skarbniku - scenariusz zajęć bibliotecznych

SCENARIUSZ ZAJĘĆ BIBLIOTECZNYCH
dla świetlicy

Temat: Legendy śląskie - Legenda o Skarbniku.

CELE OGÓLNE:
1. Zapoznanie dzieci z treścią Legendy o Skarbniku.
2. Zainteresowanie uczniów treścią legendy i zachęcenie do czytania legend.
3. Wyjaśnienie dzieciom na czym polega pracą górników.


CELE OPERACYJNE:
Uczeń potrafi:
- uważnie wysłuchać tekstu legendy
- odpowiadać na pytania związane z treścią legendy
- ułożyć puzzle
- wypowiadać się na temat ilustracji związanej z tekstem
- rozwiązać krzyżówkę
- wskazać na mapie miasta, w których znajdują się kopalnie
- wyjaśnić znaczenie węgla kamiennego

ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
Tekst Legendy o Skarbniku (Klechdy, klechdy: Marta Berowska), puzzle - ilustracje do legendy, pytania do tekstu, mapa fizyczna Polski, krzyżówka, wiersz Marii Terlikowskiej pt. Węglowa rodzinka, rekwizyty do inscenizacji wiersza (np. parafina, peleryna, piłka, leki, ołówek)

METODY: słowna, problemowa, praktycznego działania, oglądowa.

FORMY PRACY: indywidualna, grupowa, zbiorowa.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:
I. Powitanie. Zapoznanie dzieci z tematem zajęć.
1. Dzisiaj wybierzemy się na Śląsk i poznamy legendę o Skarbniku.
2. Krótka informacja na temat pracy górników.
3. Odszukanie na mapie fizycznej Polski miast śląskich.

II. Wysłuchanie Legendy o Skarbniku czytanej przez nauczyciela.

III. Wykonanie zadań związanych z treścią legendy.

1. Uczniowie odpowiadają na pytania związane z treścią legendy.

a) O kim opowiada legenda? (o Skarbniku)
b) Kim był Skarbnik? (dobrym duchem kopalni)
c) Jak pomagał górnikom Skarbnik? ( podtrzymywał walącą się ścianę, wynosił nieprzytomnych górników)
d) Komu pomagał dobry duch kopalni? (najsłabszym górnikom, i tym, którzy rozpoczynali pracę)
e) W jaki sposób pomógł Antkowi? (poczęstował go chlebem)
f) Jakim ludziom Skarbnik nie pomagał? (awanturnikom i krętaczom)
g) Czego nie lubił Skarbnik? (nie lubił przeklinania)
h) Co lubił robić Skarbnik? (grać w karty i w kości)
i) Z kim Skarbnik lubił grać w karty? (z Szymonem)
j) Dlaczego żona Szymona denerwowała się? (bo, Szymon wynosił za dużo chleba z masłem)
k) Do czego namawiała Szymona żona ? (do oszukiwania Skarbnika)
l) Czy Szymon zgodził się na to? (nie, bo Skarbnika nie wolno oszukiwać)
ł) Co wymyśliła żona? (przygotowała chleb z ziemniakami, a nie z masłem)
m) Co zrobił Skarbnik, kiedy zjadł chleb? (ukarał Szymona)
n) Jaka kara spotkała Szymona? (nie mógł pracować w kopalni, bo wydobywał nie węgiel a kamienie)

2. Co znajduje się na ilustracji? Dzieci losują koperty z puzzlami, układają je i odpowiadają na pytanie. Ilustracje związane są z poznanym tekstem. (praca w grupach)

3. Rozwiązywanie krzyżówki (narysowanej na dużej planszy).
1. wydobywają go górnicy WĘGIEL
2. pracują w kopalni GÓRNICY
3. dobry duch kopalni SKARBNIK
4. otrzymał pomoc od skarbnika ANTEK
5. potrzebny jest górnikowi KILOF
6. Szymon znajdował je zamiast węgla KAMIENIE

4. Inscenizacja wiersza Marii Terlikowskiej pt. Węglowa rodzinka z wykorzystaniem rekwizytów (parafina, leki, ołówek, plastik, gąbka, świeca, piłka w białe groszki, koszyk z plastiku).

To węglowa jest rodzina:
parafina, peleryna,
duża piłka w białe groszki,
i z apteki proszek gorzki,
i ołówek w twym piórniku,
i z plastiku sześć koszyków
gąbka, co się moczy w wodzie,
i benzyna w samochodzie,
czarna smoła, biała świeca-
to rodzina węgla z pieca.
Widzę już zdziwione miny..
- Co ma węgiel do benzyny?
- Czy jest z węglem spokrewniona
gąbka miękka i czerwona?
Otóż właśnie- wiem na pewno,
że jest jego bliską krewną:
węgla jest po odrobinie
w parafinie, w pelerynie,
w białej piłce w duże groszki
i z apteki- w proszku gorzkim,
i w ołówku w twym piórniku,
i w koszyku tym z plastyku...
Nawet świeczki, te z choinki-
to też węgla są kuzynki.
Lecz wśród wielkiej tej rodziny,
wśród kuzynów i rodzeństwa,
nie ma ani odrobiny
rodzinnego podobieństwa.
Węgiel jest jak czarna skała,
koszyk żółty, świeca biała.
Skąd się wzięły te różnice?
O! To już są tajemnice,
które kryją się w fabryce.

5. Do czego wykorzystujemy węgiel? – udzielenie odpowiedzi na podstawie wiersza.

III. Podsumowanie zajęć.
Jaką legendę poznaliśmy dzisiaj? Dlaczego praca górników jest bardzo ważna?