Chrześcijanin wobec śmierci - konspekt katechetyczny

Ks. Łukasz Turzyński

KONSPEKT KATECHETYCZNY
KL. II B GIM.

TEMAT KATECHEZY: Chrześcijanin wobec śmierci

Cel ogólny katechezy:
- Zapoznanie uczniów z nauką Kościoła na temat śmierci.
- Kształtowanie u uczniów postawy przygotowania na moment śmierci.
Cele szczegółowe:
Uczeń:
- podaje tekst źródłowy
- wymienia rzeczy ostateczne człowieka
- potrafi wyjaśnić, dlaczego człowiek umiera
- uzasadnia sens śmierci chrześcijańskiej
- sugeruje sposób, w jaki powinniśmy przygotować się na moment śmierci
- analizuje, dlaczego śmierć dla chrześcijanina nie jest końcem, lecz zmianą życia

Środki dydaktyczne:
Pismo święte, Katechizm Kościoła Katolickiego, tekst prefacji o zmarłych, Dokumenty Soboru Watykańskiego II, plakat Chrystusa Zmartwychwstałego

Metody: wykład, analiza tekstu, pogadanka, praca z podręcznikiem, praca
z zeszytem ćwiczeń

Modlitwa: „Duchu Święty”

Sprawdzenie listy obecności

Wprowadzenie:

Umarli żywi
„Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale żywych. Wszyscy dla Niego żyją. Wynika
z tego, że żyją dla Niego i po śmierci. Nie tylko Abraham, Izaak, Jakub, którzy umarli tysiące lat temu, ale i nasi najbliżsi. Zapalamy im świece na grobach. Czy nie jesteśmy podobni umarłym, kiedy nie modlimy się, nie dbamy o duszę, budujemy sobie kapliczkę bez Boga. Wiara czyni nas żywymi nawet po śmierci”.
ks. Jan Twardowski, Wszędy pełno Ciebie, 216.
„Pozwólcie mi odejść do Domu Ojca” – Jan Paweł II.
Wypowiedział te słowa nasz wielki rodak papież Jan Paweł II tuż przed swoją śmiercią. Dał on nam wszystkim wspaniały przykład chrześcijańskiej postawy wobec śmierci. Te słowa są dla nas nade wszystko ważnym dowodem na to, że nasze życie kiedyś dobiegnie końca, a jego celem jest dom naszego Ojca w niebie.
Matka Teresa z Kalkuty, która poświęciła się opiece ubogich i trędowatych napisała takie słowa: „Niebo jest naszym domem. Ludzie pytają mnie o śmierć, czy czekam na nią z radością i odpowiadam: Oczywiście, że tak, ponieważ pójdę do swojego domu. Śmierć nie jest końcem, jest dopiero początkiem. Śmierć jest dalszym ciągiem życia. Taki jest sens życia wiecznego: sens życia wiecznego: nasza dusza idzie do Boga, będzie przebywać z Bogiem, rozmawiać z Bogiem, kochać Go większą miłością, ponieważ w niebie będziemy mogli kochać Boga całym sercem
i całą duszą. Zważywszy, że przy śmierci opuścimy jedynie ciało; nasza dusza i nasze serce żyć będą wiecznie... Niebo musi być miejscem bardzo pięknym” (Matka Teresa z Kalkuty ,,Droga prosta”). (ćwiczenie 1)
To Mówi Pan:
Człowiek jako istota cielesna podlega biologicznemu prawu śmierci podobnie, jak wszelkie organizmy żywe; dorasta, przeżywa wiek dojrzały, starzeje się i umiera. Wiemy, że człowiek jako osoba o naturze cielesno-duchowej powołana jest przez Stwórcę do życia wiecznego, duch ludzki jest niezniszczalny. Po śmierci człowiek ma przejść do nowego, innego sposobu egzystencji w wieczności. Dlatego też śmierć człowieka jest wydarzeniem w pełni ludzkim, decydującym o życiu wiecznym. Ustala ona definitywnie wieczne przeznaczenie człowieka, stanowiąc jakby zamknięcie i podsumowanie wydarzeń całego życia. Stąd wielka powaga śmierci. Ponieważ nie jest ona stanem trwałym lecz momentem. Może ona prowadzić do uczestnictwa w zbawczej śmierci Chrystusa, zwycięstwa nad grzechem i przejścia do domu Ojca.
Katecheta prosi o odszukanie i odczytanie fragmentu z Pisma świętego (Rz 5,12).
,,Dlatego też jak przez jednego człowieka (Adama) grzech wszedł na świat, a przez grzech śmierć, i w ten sposób śmierć przeszła na wszystkich ludzi, ponieważ wszyscy zgrzeszyli...” (Rz 5,12). (ćwiczenie 2)
- Przez kogo grzech wszedł na świat?
- Co weszło na świat razem z grzechem?
- Dlaczego wobec tego człowiek umiera?
Dla uzupełnienia można odczytać fragment Katechizmu Kościoła Katolickiego: ,,W pewnym sensie śmierć cielesna jest naturalna, ale dzięki wierze wiemy, że jest ona <zapłatą za grzech>. Dla tych, którzy umierają w łasce Chrystusa, jest ona uczestnictwem w Śmierci Pana, by móc także uczestniczyć w jego Zmartwychwstaniu” (KKK 1006).
Śmierć jest faktem koniecznym i nieodwracalnym. Wszyscy musimy umrzeć i przez śmierć kończy się nasze ziemskie podróżowanie.
- Co wobec konieczności śmierci przynosi nam nadzieja?
Skoro śmierć jest dla nas czymś nieuniknionym, zobaczmy jak my jako chrześcijanie mamy do tej rzeczywistości podchodzić.
Katecheta poleca odszuka i przeczytać tekst przypowieści o bogaczu i Łazarzu Łk 16, 19-31.
Biada niemiłosiernym
„Był pewien człowiek bogaty, ubierał się w purpurę i bisior i codziennie wystawnie ucztował. A pod jego drzwiami leżał ubogi, okryty wrzodami, imieniem Łazarz. Chciał najeść się tym, co spadało ze stołu bogacza, ale tylko psy przychodziły lizać jego wrzody. I umarł ubogi, i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama. Umarł także bogacz i złożono go w grobie. I znosząc męki w otchłani, zobaczył w oddali Abrahama i Łazarza na jego łonie. I zawołał: Ojcze Abrahamie, zlituj się nade mną! Poślij Łazarza, aby umoczył koniec palca w wodzie i zwilżył mi język, bo bardzo cierpię w tym płomieniu. Lecz Abraham powiedział: Dziecko, przypomnij sobie, żeś otrzymał dostatki już za życia, a Łazarz cierpiał wtedy niedostatek. A teraz on tutaj doznaje pociechy, a ty cierpisz męki. Nadto pomiędzy nami a wami istnieje wielka przepaść, aby ci, co by chcieli, nie mogli się przedostać stąd do was ani też stamtąd do nas się przedostać. Tamten rzekł: Proszę cię więc ojcze, poślij go do domu mojego ojca, bo mam pięciu braci: niech ich ostrzeże, aby i oni nie trafili na to miejsce męki. Lecz Abraham odparł: Mają Mojżesza i Proroków, niech ich słuchają! On rzekł: O nie, ojcze Abrahamie, jeśliby jednak ktoś z umarłych do nich przyszedł, to się nawrócą. Powiedział mu: Jeżeli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to chociażby ktoś z martwych powstał, nie uwierzą”.
- O kim mówi ta przypowieść
- Jak wyglądało życie bogacza?
- Jak wyglądało życie Łazarza?
- Co stało się po śmierci z bogaczem?
- Co stało się po śmierci z Łazarzem?
Po omówieniu przypowieści, katecheta podsumowuje wypowiedzi uczniów.
„Niebo” czy „piekło” jest konsekwencją naszego życia. Po śmierci człowiek już nic nie może zrobić dla swojego zbawienia. Dlatego jak wskazuje nam Matka Teresa z Kalkuty, trzeba nam żyć tak, aby śmierć nie była dla nas końcem wszystkiego lecz początkiem tego, co trwałe i wieczne.
Również w czasie Mszy świętej żałobnej modlimy się: ,,Zaprawdę godne to
i sprawiedliwe, słuszne i zbawienne, abyśmy zawsze i wszędzie Tobie składali dziękczynienie, Panie, Ojcze Święty, wszechmogący wieczny Boże. przez naszego Pana, Jezusa Chrystusa. W Nim zabłysła nadzieja chwalebnego zmartwychwstania
i choć nas zasmuca nieunikniona konieczność śmierci, znajdujemy pociechę
w obietnicy przyszłej nieśmiertelności. Albowiem życie Twoich wiernych, o Panie, zmienia się, ale się nie kończy, i gdy rozpadnie się dom doczesnej pielgrzymki, znajdą przygotowane w niebie wieczne mieszkanie. Dlatego z aniołami
i archaniołami oraz ze wszystkimi chórami niebios głosimy Twoja chwalę, razem
z Nimi wołając” (prefacja o zmarłych). (ćwiczenie 4)
Natomiast Katechizm Kościoła Katolickiego, uczy nas: ,,Dzięki Chrystusowi śmierć chrześcijańska ma sens pozytywny. <Dla mnie bowiem żyć to Chrystus,
a umrzeć to zysk> (Flp 1,21). <Nauka to zasługująca na wiarę. Jeżeliśmy bowiem
z Nim współumarli, wspólnie z Nim i żyć będziemy> (2Tm 2,11).
Katecheta wiesza na tablicy plakat z Chrystusem Zmartwychwstałym.
Istotna nowość śmierci chrześcijańskiej polega na tym, że przez chrzest chrześcijanin już w sposób sakramentalny <umarł z Chrystusem>, by żyć nowym życiem. Jeżeli umieramy w łasce Chrystusa, przez śmierć fizyczną wypełnia się to <umieranie z Chrystusem> i dopełnia w ten sposób nasze wszczepienie w Niego
w Jego akcie odkupieńczym [...]” (KK.K 1010). (ćwiczenie 3)
Następuje analiza prefacji i KKK 1010.
- Czym jest śmierć dla chrześcijanina?
- Co to znaczy, że z chwilą, śmierci nasze życie się nie kończy, pomimo
że nasze ciało nie daje oznak życia?
Zastosowanie życiowe
Prymas Tysiąclecia - kardynał Stefan Wyszyński - powiedział: ,,mamy miejsce
w niebie, które nas czeka, choćbyśmy bardzo późno tam przyszli lub zasiedzieli się
w czyśćcu; nikt go nie zajmie, bo ono jest tylko dla nas; a gdybyśmy nigdy tam nie doszli, pozostanie niezajęte...”.
Niebo, piekło i czyściec - to konsekwencje decyzji człowieka, podjętych w stosunku do Boga. On nikogo nie przeznacza do piekła, lecz pragnie zbawienia wszystkich. Chrystus bowiem oddał swoje życie za wszystkich, nie tylko za nielicznych.
Odczytanie fragmentu Katechizmu Kościoła Katolickiego: ,,Kościół zachęca nas do przygotowania się na godzinę naszej śmierci (<Od nagłej i niespodziewanej śmierci wybaw nas, Panie>: Litania do Wszystkich Świętych) do proszenia Matki Bożej, by wstawiała się za nami <w godzinę śmierci naszej> (modlitwa <Zdrowaś Maryjo>), oraz do powierzania się świętemu Józefowi, patronowi dobrej śmierci [...]” (KKK 1014). (ćwiczenie 3)
W jaki sposób mamy przygotować się na śmierć, aby nie była ona dla nas czasem potępienia?
Katecheta wskazuje, ze przesłanie o życiu wiecznym powinno stać się wezwaniem do refleksji nad swoim życiem i do ustawicznego nawracania się do Boga
Są trzy rzeczy ostateczne człowieka:
- śmierć, jako cos nieuniknionego, co dotyka każdego człowieka obojętnie jakiego jest wyznania, koloru skóry...
- sąd Boży, na którym okaże się prawda o naszych czynach
- niebo, jako nagroda za nasze życie wiarą i dobre czyny oraz piekło jako kara za grzech i popełniane zło.
Pomyślmy:
Jak w swoim życiu przygotowujemy się do śmierci? - Jak traktujemy śmierć, jako koniec wszystkiego, czy początek innego życia? Co robimy by zasłużyć sobie na życie w niebie?

Zeszyt Ucznia

Temat: Chrześcijanin wobec śmierci Rzeczy ostateczne człowieka to:
1. Śmierć,
2. Sąd Boży,
3. Niebo albo piekło.
Aby być w niebie muszę wytrwać w wierze i przestrzegać przykazań.
,,Tak powinieneś zachować się w każdym czynie i w każdej myśli, jak gdybyś dziś miał umrzeć” (KKK 1014).
Praca domowa:
Uzupełnij ćwiczenie 5.
Modlitwa: ,,Pod Twoją Obronę”

Konspekt opracowany na podstawie podręcznika ks. S. Łabendowicza