Program zajęć pozalekcyjnych koła historycznego

PROGRAM ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH
KOŁA HISTORYCZNEGO W ZESPOLE SZKÓŁ NR 4 W WARSZAWIE
1 godzina lekcyjna w tygodniu w okresie X 2007-VI 2008 r.
planowana liczba godzin lekcyjnych: 28 - 30
nauczyciel prowadzący: Irena Konieczna

I. CELE EDUKACYJNE
kształcenia:
- pogłębienie zainteresowań historycznych uczniów, budzenie ciekawości poznawczej dotyczącej przeszłości;
- kształtowanie umiejętności syntetyzowania wiedzy w czasie i przestrzeni historycznej oraz w ciągach problemowych;
- rozumienie zjawisk i procesów historycznych w wymiarze polskim, europejskim i powszechnym;
- poszerzenie wiedzy o przeszłości, etapach rozwoju ludzkości, procesach historycznych;
- pogłębienie myślenia historycznego, dostrzegania związków przyczynowo-skutkowych i czasowo-przestrzennych;
- uświadomienie historycznych korzeni Polski w Europie;
- doskonalenie korzystania z różnych źródeł wiedzy historycznej, w tym z Internetu;
wychowania:
- kształtowanie postaw obywatelskich i patriotycznych, szacunku dla tradycji narodowej;
- przygotowanie do świadomego, odpowiedzialnego i aktywnego życia w demokratycznym społeczeństwie;
- umiejętność współdziałania i współpracy w zespole;
- kształtowanie postaw tolerancji i szacunku wobec innych religii, kultur i poglądów;
- kształcenie krytycyzmu poznawczego, umiejętności oddzielenia faktów od ocen i wniosków;
- zachęcenie do samodzielnej pracy intelektualnej.

II. OPIS ZAŁOŻONYCH OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW:
Uczeń umie, zna i rozumie:
- umie dokonać analizy porównawczej dokonań władców piastowskich okresu wczesnego średniowiecza;
- zna strukturę społeczeństwa, kierunki rozwoju gospodarki, charakterystyczne cechy sztuki i literatury, rolę Kościoła w średniowieczu;
- zna przyczyny i następstwa przemian w kościele katolickim od jego początków do XVII w.;
- rozumie podział Polski na dzielnice i etapy jej jednoczenia w XIII - XIV w.;
- zna przyczyny i skutki związku Polski z Litwą, dynastyczną politykę Jagiellonów i jej konsekwencje dla Polski;
- umie omówić przyczyny, przebieg i skutki wojen polsko- krzyżackich w XIV – XVI w.;
- umie dokonać analizy porównawczej osiągnięć i porażek polskich królów elekcyjnych;
- umie omówić wojny Polski z Rosją, Szwecją i Turcją oraz zna konsekwencje polityczne i społeczno- ekonomiczne wojen Rzeczypospolitej w XVII w.;
- rozumie kontrowersyjność oceny S.A. Poniatowskiego oraz wpływ Rosji, Prus i Austrii na likwidację państwa polskiego w XVIII w.;
- umie,pracując przy mapach historycznych, omówić zmiany terytorialne Polski;
- zna okoliczności powstania i rozwoju USA, przyczyny i przebieg wojny secesyjnej;
- zna przyczyny, etapy rewolucji francuskiej i jej następstwa dla Francji i Europy;
- rozumie wpływ epoki napoleońskiej na losy Francji i Europy oraz powstanie Księstwa Warszawskiego;
- umie dokonać analizy porównawczej polskich powstań w XIX w., ocenić ich szanse na zwycięstwo;
- umie przedstawić cele i metody działań zaborców wobec Polaków w XIX w.;
- zna przyczyny i etapy I wojny światowej, postanowienia Traktatu Wersalskiego oraz etapy umiędzynarodowienia sprawy polskiej;
- rozumie przyczyny trudności z ustaleniem granic państwa polskiego, zna etapy kształtowania się granic II Rzeczypospolitej oraz znaczenie dziejowe „Cudu nad Wisłą” ;
- umie omówić kształtowanie się ustroju II Rzeczypospolitej oraz wpływ J. Piłsudskiego na politykę;
- zna okoliczności przejęcia władzy przez B. Mussoliniego, A. Hitlera i J. Stalina, metody działania i cele państw totalitarnych;
- umie porównać potencjał militarny, gospodarczy Polski, III Rzeszy i ZSRR we wrześniu 1939 r., analizować przyczyny klęski Polaków w kampanii wrześniowej, porównać cele i metody okupantów niemieckich i radzieckich na ziemiach polskich;
- umie omówić momenty przełomowe II wojny światowej, zna przyczyny klęski III Rzeszy, Włoch i Japonii, rozumie wkład polskich sił zbrojnych w pokonanie Niemców;
- zna podział polityczno– wojskowy świata w okresie zimnej wojny, wybrane konflikty zbrojne na Bliskim i Dalekim Wschodzie w II poł. XX w.;
- umie omówić momenty przełomowe PRL i ich wpływ na upadek socjalizmu w Polsce oraz wydarzenia „Jesieni Narodów” w Europie Środkowo- Wschodniej.

III. ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
mapy ścienne, atlasy historyczne, teksty źródłowe, filmy dokumentalne na DVD, plansze, płyty multimedialne, tablice, ilustracje, itp.

IV. METODY NAUCZANIA:
rozmowa nauczająca (pogadanka), wykład, praca z mapą, praca z materiałem źródłowym, burza mózgów, analiza SWOT, metaplan, itp.

V. ROZKŁAD MATERIAŁU:
1.Ocena władców piastowskich z okresu wczesnego średniowiecza.
zagadnienia: porównanie panowania: Mieszka I , Bolesława I Chrobrego, Mieszka II ,
Kazimierza I Odnowiciela, Bolesława II Śmiałego, Bolesława III Krzywoustego, stosunki z sąsiadami.
2.Europa średniowieczna w rozwoju gospodarczo-społecznym i kulturowym w X-XV w.
zagadnienia: system feudalny, podział stanowy, lokacje wsi i miast na prawie niemieckim,
dualizm gospodarczy, styl romański i gotycki, uniwersalizm średniowieczny.
3.Momenty przełomowe w Kościele katolickim od IV do XVII w.
zagadnienia: cesarstwo rzymskie wobec chrześcijaństwa, schizma wschodnia i zachodnia,
krucjaty, reformacja i kontrreformacja.
4.Podział na dzielnice i proces jednoczenia się państwa polskiego XII- XIV w.
zagadnienia: statut Krzywoustego, Henrycy śląscy, Przemysł II, dynastia czeskie Przemyślidów,
Władysław Łokietek, Kazimierz Wielki.
5.Panowanie Jagiellonów w Polsce i na Litwie.
zagadnienia:przywileje szlacheckie, polityka zagraniczna za panowania Jadwigi
Andegaweńskiej, Władysława Jagiełły, Kazimierza Jagiellończyka, Zygmunta Starego,Zygmunta Augusta, unia lubelska.
6.Stosunki polsko-krzyżackie w XIII-XVI w.
zagadnienia: początki zakonu, wojny Polski z Krzyżakami w XIV, XV w., sekularyzacja zakonu,
hołd pruski.
7.Panowanie władców elekcyjnych w Rzeczypospolitej szlacheckiej w XVI i XVII w.
zagadnienia: ocena panowania Henryka Walezego, Stefana Batorego, Zygmunta III Wazy,Władysława IV, Jana Kazimierza, Michała Korybuta Wiśniowieckiego, Jana III Sobieskiego (polityka wewnętrzna i zagraniczna).
8.Sukcesy i porażki oręża polskiego w XVII w.
zagadnienia: powstanie Chmielnickiego, wojny z Rosją, Turcją i Szwecją ; wielcy hetmani i
największe bitwy.
9.Próby reform ustroju Rzeczypospolitej w XVIII w. Ocena Stanisława Augusta Poniatowskiego.
zagadnienia: Konstytucja 3 Maja, konfederacja barska i targowicka, powstanie kościuszkowskie,
rozbiory ; spór o przyczyny upadku Polski ; ocena ostatniego króla Polski.
10.Rozwój terytorialny państwa polskiego w X- XVIII w. - analiza.
zagadnienia: porównanie obszaru państwa, omówienie przyczyn zmian terytorialnych.
11.Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki Południowej w XVIII – XIX w.
zagadnienia: wojna o niepodległość, konstytucja, wojna secesyjna, rozwój terytorialny i
gospodarczy USA.
12.Przyczyny, przebieg i skutki Wielkiej Rewolucji Francuskiej.
zagadnienia: absolutyzm monarszy ostatnich Burbonów, podział społeczeństwa na trzy stany,
etapy i przywódcy rewolucji oraz jej znaczenie dziejowe.
13.Europa w dobie napoleońskiej.
zagadnienia:biografia Napoleona I, koalicje antyfrancuskie, polityka wewnętrzna,"cesarza
Francuzów”, postanowienia kongresu wiedeńskiego.
14.Sprawa polska za Napoleona I.
zagadnienia:Legiony Polskie, Księstwo Warszawskie – ustrój, gospodarka, terytorium.
Czy Napoleon wykorzystywał Polaków? ; legenda napoleońska.
15.Porównanie powstań narodowowyzwoleńczych Polaków w XIX w.
zagadnienia:omówienie powstania listopadowego, krakowskiego, wielkopolskiego, styczniowego, rabacja chłopska w Galicji; przyczyny upadku powstań.
16.Sytuacja Polaków pod zaborami w XIX w.
zagadnienia:walka z polskością: germanizacja i rusyfikacja; autonomia galicyjska; kultura i
gospodarka na ziemiach polskich.
17.Geneza i przebieg I wojny światowej a sprawa polska.
zagadnienia:sojusze i porozumienia, zamach w Sarajewie; fronty walk; rewolucje w Rosji w 1917r.;
charakter walk; postanowienia traktatu wersalskiego; polskie orientacje polityczne; działania
wojenne na ziemiach polskich.
18.Walka o granice II Rzeczypospolitej.
zagadnienia:powstanie wielkopolskie, plebiscyty, powstania śląskie, spór polsko-czeski,
wojna z bolszewikami, problem Galicji Wschodniej.
19.Od państwa demokracji parlamentarnej do państwa autorytarnego. Wpływ J. Piłsudskiego na kształtowanie się II Rzeczypospolitej.
zagadnienia:sejm ustawodawczy w latach 1919-1922, Naczelnik Państwa, nowela sierpniowa,
konstytucja marcowa a kwietniowa, rządy sanacji.
20.Państwa totalitarne przed II wojną światową: III Rzesza Niemiecka, ZSRR ,Włochy, Japonia.
zagadnienia:założenia i etapy rozwoju nazizmu, faszyzmu, stalinizmu; podział stref wpływów na świecie.
21.Kampania wrześniowa 1939r. Sytuacja Polaków pod okupacją niemiecką i radziecką.
zagadnienia:porównanie potencjału militarnego, przebieg działań wojennych, sojusznicy Polski,
agresja ZSRR, rząd R.P. We Francji, eksterminacja Polaków, zbrodnia katyńska.
22.Działania zbrojne na frontach II wojny światowej. Polski czyn zbrojny.
zagadnienia:działania wojenne w Europie, Afryce i w Azji, momenty przełomowe, walki polskich sił zbrojnych na zachodzie, armia polska w ZSRR.
23.Nowy podział świata w trakcie i po II wojnie światowej.
zagadnienia:konferencji w Teheranie, Jałcie i Poczdamie, kapitulacja Japonii, powstanie NRD
i RFN, powstanie warszawskie, T.R.J.N,Ziemie Odzyskane, system represji.
24.Zimna wojna a konflikty zbrojne na świecie w II poł. XX w.
zagadnienia:doktryna Trumana ,"żelazna kurtyna”, NATO, Układ Warszawski, wyścig zbrojeń ;
konflikt koreański, kryzys kubański, wojna w Wietnamie, problem izraelski, wojna iracko-irańska,
wojna na Bałkanach.
25.Momenty przełomowe w okresie istnienia PRL. Przemiany w Europie Środkowo-Wschodniej w latach
1989-1991.
zagadnienia:stalinizm w Polsce, czerwiec 1956r., marzec 1968r., grudzień 1970r., Polska w
czasach E. Gierka, stan wojenny, ,,okrągły stół”, reformy Gorbaczowa w ZSRR, zjednoczenie Niemiec, rozpad ZSRR.

VI. EWALUACJA:

26.Test z wybranymi zadaniami maturalnymi: zadania zamknięte.
27.Test z wybranymi zadaniami maturalnymi: zadania otwarte.
28.Analiza wyników i najtrudniejszych zadań z testów.