Jak poradzić sobie w urzędach - autorski program zajęć wychowawczych

Izabela Maciaszczyk
Zakład Poprawczy w Poznaniu


AUTORSKI PROGRAM ZAJĘĆ WYCHOWAWCZYCH

Jak poradzić sobie w urzędach państwowych ?

Czyli przygotowanie do wejścia w dorosłe życie

Wstęp

Wychowanek opuszczający zakład poprawczy jest teoretycznie przygotowany
do podjęcia czynności zawodowych, rozpoczęcia samodzielnego i dorosłego życia. Posiada także przygotowanie ogólne z zakresu przedmiotów ogólnokształcących,
w większości wypadków posiada tytuł zawodowy dający mu uprawnienia
do wykonywania określonego zawodu. Jest ukształtowany pod wieloma względami, jednak zauważyć można pewne braki w zakresie poruszania się w instytucjach użyteczności publicznej i urzędach państwowych.
Nieletni uczy się zawodu, podstawowych umiejętności jakie powinien posiadać młody człowiek wkraczający w dorosłe życie, jednak nie do końca potrafi poradzić sobie z wielością dokumentów jakie będzie musiał wypełnić rozpoczynając samodzielne życie. Czeka na niego wiele urzędów i miejsc użyteczności publicznej, w których trudno się odnaleźć a nie przygotowani do tego młodzi ludzie bardzo często rezygnują z podjęcia jakichkolwiek starań o poprawę swojego życia w obawie przed ośmieszeniem czy nie umiejętnością poradzenia sobie w trudnej sytuacji. Nie zdają sobie sprawy, że nie są to sytuacje nie do przejścia, że można sobie z nimi poradzić nie mając nawet o nich większego pojęcia. Jednak ktoś musi pokazać im gdzie szukać i jak to robić aby otworzyli się na pomoc innych i zrozumieli, że wielu jest ludzi, którzy nie wiedzą co mają robić a mimo to nie poddają się.

Cele ogólne

W naszym kraju istnieje wiele procedur, dokumentów i druków urzędowych które, należy wypełnić a dodatkowo wymaga się aby obywatel naszego kraju wiedział co i gdzie oraz kiedy wypełnić. Zakup mieszkania, podjęcie pracy, czy płacenie podatków wiąże się z posiadaniem takich właśnie umiejętności. Oczywiście są wyznaczone organy do pomocy w tego typu sprawach, jednak chcąc skorzystać z ich pomocy trzeba wiedzieć do kogo i gdzie się zwrócić a nierzadko zapłacić . Bardzo często nie wiemy o procedurach jakie należy przejść i dowiadujemy się o nich jak już są w bardzo zaawansowanej fazie napominania przez urząd lub wykonywania kary za zwłokę lub nie dopełnienie swojej powinności. Wielu ludzi nie zdaje sobie sprawy
z konieczności zdobycia numeru NIP, złożenia deklaracji podatkowej itp. Wychowankowie nie wiedzą o konieczności posiadania meldunku, książeczki wojskowej, zapisania się do lekarza rodzinnego, zdobycia numeru identyfikacji podatkowej, przynależności do Urzędu Skarbowego itp. Młodzi ludzie zaczynają od tak zwanego zera, czyli muszą zadbać o dowód osobisty, książeczkę wojskową, kwestię podatków, paszport czy prawo jazdy. Często opuszczając placówki nie są w stanie sami zadbać o siebie i konieczna jest pomoc ludzi zajmujących się tym zawodowo. Jednak do tego też trzeba być odpowiednio przygotowanym, napisać stosowny wniosek i wiedzieć dokąd się udać aby ktoś takiej pomocy nam udzielił.
Przechodząc przez tak skomplikowane formalności każdy z nas nabiera wprawy i coraz większej świadomości i dopiero wtedy gdy uporządkuje sprawy formalne może tak naprawdę zacząć dorosłe i w pełni odpowiedzialne życie. Łatwiej jest gdy ktoś pokieruje nami i pokaże nam co i gdzie należy załatwiać a na pewno będzie łatwiej gdy dowiemy się gdzie szukać pomocy.
Zadaniem niniejszego programu jest wyposażenie wychowanków Zakładu Poprawczego w Poznaniu w wiedzę i umiejętności dotyczące radzenia sobie ze skomplikowanym światem formularzy, druków i urzędów. Aby po opuszczeniu placówki nie czuli się niesamodzielni i zostawieni sami sobie w tak trudnej próbie, aby zostali „oswojeni” ze skomplikowaną biurokracją i nie tracili zimnej krwi przy pierwszych, drobnych niepowodzeniach.
Po realizacji programu w roku szkolonym 2009/2010, po jego ewaluacji może być wykorzystany w latach następnych przygotowując coraz to nowych wychowanków do samodzielności.

Cele szczegółowe - skutki programu

a. wychowanek po cyklu zajęć będzie znał podstawowe zadania jakie czekają go po opuszczeniu placówki oraz posiadał umiejętności do wypełniania druków niezbędnych do uzyskania założonych celów
b. wychowanek potrafi pokierować swoim życiem tak aby nie czuć się osamotnionym i oszukanym przez wszystkich w sytuacjach trudnych
c. wychowanek potrafi opracować strategię działania przy wielości urzędów i formularzy
d. wychowanek potrafi dokonać analizy działań niezbędnych i pierwszorzędnych
e. wychowanek potrafi zdobyć niezbędne dokumenty oraz wypełniać druki urzędowe konieczne do rozpoczęcia dojrzałego życia
f. wychowanek umie skierować się do odpowiedniego miejsca w urzędzie chcąc uzyskać pomoc w razie problemów lub niewiedzy
g. wychowanek potrafi napisać list motywacyjny i zna jego strukturę.
h. nieletni potrafi skonstruować CV i zna jego strukturę.
i. Wychowanek na podstawie wiadomości i umiejętności potrafi uczestniczyć w rozmowie kwalifikacyjnej.
j. wychowanek ma zanotowane co będzie mu niezbędne po opuszczeniu zakładu poprawczego i gdzie powinien się udać aby to uzyskać.

Po realizacji założonych celów wychowanek będzie potrafił poruszać się produktywnie w strefie urzędów i organizacji. Nastąpią zmiany w jego przekonaniach, że formalności nie są mu niezbędne do życia i zrozumie, że bez tego nie da się uczciwie żyć.

Struktura i program zajęć

Program będzie realizowany od września 2009 roku i trwać będzie do czerwca 2010 roku. Zajęcia prowadzone będą w ramach zajęć wychowawczych, średnio raz w tygodniu lub raz na dwa tygodnie, przez wychowawcę grupy.

Program zajęć podzielić można na trzy grupy:
a. Poznanie podstawowych formalnych spraw, koniecznych do samodzielnego życia.
b. Zapoznanie się z konkretnymi drukami oraz sposobami ich wypełniania.
c. Poznanie urzędów od wewnątrz poprzez wizyty w tych miejscach i zapoznanie się z ich organizacją

W ramach pierwszej grupy tematycznej wychowankowie zapoznawać się będą z kwestiami formalnymi a mianowicie co i kiedy będą zmuszeni ustalić, wyrobić czy uzyskać (meldunek, książeczka wojskowa, NIP, przynależność do urzędu skarbowego, lekarza rodzinnego itp.). Będą również poznawać najnowsze wymagania co do pisania własnego CV lub Listu Motywacyjnego.
W drugiej grupie położony zostanie nacisk na umiejętność wypełniania potrzebnych druków, zapoznanie wychowanków z nieznanymi dla nich określeniami i wymaganiami stawianymi przez urzędy.
W trzeciej grupie tematycznej poprzez odwiedzanie urzędów i instytucji użyteczności publicznej wychowankowie nauczą się poruszać po ogromnych budynkach i dowiedzą się gdzie rozpoczynać swoją wędrówkę jeżeli nie mają pojęcia co zrobić.

Szczegółowa tematyka zajęć:

a. sporządzenie planu niezbędnych dokumentów, które wychowanek chce uzyskać
b. zapoznanie z regułami sporządzania nowoczesnego i powszechnie obowiązującego CV
c. zapoznanie z regułami sporządzania nowoczesnego Listu Motywacyjnego
d. napisanie własnego CV oraz Listu Motywacyjnego
e. zapoznanie się z przyniesionymi przez wychowawcę drukami, które należy nauczyć się wypełniać oraz próby ich wypełnienia
f. zapoznanie wychowanków z formą stylistyczną pisania listów formalnych i nieformalnych
g. odwiedzenie Urzędu Miasta i zapoznanie się ze sprawami, które można tam rozwiązać oraz nauczenie się jak poruszać się po takim urzędzie
h. wizyta w Urzędzie Skarbowym i zapoznanie się z jego strukturą
i. spotkanie w Urzędzie Pracy i poznanie możliwości jakie daje nam utrzymywanie ścisłego kontaktu z urzędnikami
j. wyjście do Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej i instytucji pokrewnych

Powyższa tematyka będzie realizowana przez stosowanie różnorodnych technik i metod pracy z wychowankiem, wycieczki, burza mózgów, dyskusja, praktyka.
Po zakończeniu cyklu tematów wychowankowie otrzymają materiały które w trakcie zajęć opracowali.

Organizacja. Baza. Zaplecze materialne i finansowe

a. w zajęciach uczestniczyć będą wychowankowie Zakładu Poprawczego w Poznaniu
b. zajęcia prowadzić będzie autor programu, będący jednocześnie wychowawcą grupy w ramach zajęć wychowawczych.
c. koszty przeprowadzenia programu ponosi Zakład Poprawczy: materiały papiernicze, bilety tramwajowe etc
d. dokumentację realizacji programu stanowić będą wpisy w dzienniku wychowawczym, konspekty lekcji, materiały przygotowane dla wychowanków.