Powtórzenie wiadomości o pochodnych węglowodorów - konspekt lekcji chemii w klasie III gimnazjum

Magdalena Bloch

Konspekt lekcji chemii w klasie trzeciej.

Dział: Pochodne węglowodorów.
Temat lekcji: Powtórzenie wiadomości o pochodnych węglowodorów.

Cele operacyjne:
Uczeń:
- wie, że poznane pochodne węglowodorów to: alkohole, kwasy karboksylowe, estry, aminy i aminokwasy,
- zna wzory ogólne i wie jakie są grupy funkcyjne pochodnych węglowodorów,
- zna nazewnictwo i budowę cząsteczek (umie napisać wzory sumaryczne
i strukturalne) pochodnych węglowodorów,
- umie zapisać przebieg reakcji spalania pochodnych węglowodorów,
umie zapisać równania dysocjacji jonowej kwasów karboksylowych,
- umie zapisać przebieg reakcji kwasów karboksylowych z zasadami, metalami aktywnymi i tlenkami metali,
- umie zapisać przebieg reakcji powstawania mydła,
- umie zapisać przebieg reakcji estryfikacji i hydrolizy estrów,
- zna najważniejsze właściwości i zastosowania pochodnych węglowodorów.

Metody i formy pracy:
- słowna
- praktyczna
- praca w grupach

Środki dydaktyczne:
- modele pręcikowo-kulkowe
- karty pracy ucznia
- zestawy zagadek
- plansze z nazwami pochodnych węglowodorów i grupami funkcyjnymi

Przebieg lekcji:
1. Część organizacyjna:
- sprawdzenie listy obecności,
- podział klasy na grupy.
2. Cześć nawiązująca:
- zadanie wprowadzające – przyporządkowanie plansz z nazwami pochodnych węglowodorów do plansz z odpowiednimi grupami funkcyjnymi.
3. Cześć właściwa:
- podanie tematu i uświadomienie uczniom celów lekcji,
- praca w grupach: rozwiązywanie zadań w kartach pracy ucznia.

4. Cześć podsumowująca:
- podsumowanie pracy grup,
- ocena pracy uczniów.

ZAGADKI :

Związek A

• Jest bezbarwną cieczą, która bardzo dobrze miesza się z wodą.
• Cząsteczka tego związku ma w swoim składzie jedną grupę wodorotlenową.
• Stanowi doskonały rozpuszczalnik dla substancji organicznych.
• Nadużywany jest groźny dla zdrowia człowieka.
• Znalazł zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym, ponieważ wchodzi w skład leków.

Związek B

• Jest bezbarwną cieczą, która bardzo dobrze miesza się z wodą.
• Opary tego związku drażnią błony śluzowe.
• Jest pochodną metanu, ma odczyn kwasowy.
• Jest składnikiem jadu mrówek.

Związek C

• Jest bezbarwną cieczą, która bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie.
• Posiada charakterystyczny zapach.
• Wykazuje odczyn kwaśny.
• Ma zastosowanie min. w przemyśle spożywczym – jego roztwór to znana przyprawa.

Związek D

• Jest bezbarwną, dobrze rozpuszczalną w wodzie cieczą.
• Posiada charakterystyczny zapach.
• Jest silną trucizną.
• Niewielkie dawki powodują ślepotę, spożycie większych ilości grozi śmiercią.

1. Uzupełnij krzyżówkę:

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

1. Trzeci w szeregu homologicznym alkoholi.
2. Sól kwasu octowego.
3. Karboksylowe.
4. Reakcja alkoholu z kwasem.
5. Kwas metanowy.
6. Glicerol.
7. Rozkład estrów pod wpływem wody.
8. ...... alkoholowa – proces otrzymywania etanolu.
9. Grupa funkcyjna amin.
10. Nienasycony kwas tłuszczowy.
11. Ich grupą funkcyjną jest grupa hydroksylowa.

2. Nazwij podane związki chemiczne i przyporządkuj je do odpowiedniej grupy.
CH3OH, CH3COOH, HCOOK, CH3COOC2H5, C17H35COOK, C3H7OH, C3H7COOH, CH3NH2, CH2(NH2)COOH, CH3COONa, C2H5COOC4H9, C15H31COONa, C3H5(OH)3

ALKOHOLE

KWASY KARBOKSYLOWE .
SOLE KWASÓW KARBOKSYLOWYCH
ESTRY
MYDŁA
AMINY
AMINOKWASY

3. Podaj nazwę, wzór sumaryczny i strukturalny związku chemicznego , którego opis znajduje się w kopercie oraz zbuduj model jego cząsteczki.

4. Uzupełnij równania reakcji chemicznych:

a) C2H5OH + O2 → ..................................
b) CH3COOH + NaOH → ...........................
c) HCOOH + CH3OH ↔ .............................
d) C17H35COOH + KOH → .........................
e) CH3COOC2H5 + H2O → .........................
f) CH3COOH ↔ .......................................

5. Połącz w pary:

1. kwas metanowy a) gliceryna
2. propanotriol b) kwas mrówkowy
3. palmitynian sodu c) mydło sodowe
4. kwas etanowy d) kwas masłowy
5. kwas butanowy e) glicyna
6. kwas aminooctowy f) kwas octowy

1 2 3 4 5 6