Plastyczne wędrówki przez cztery pory roku. Opis i analiza programu własnego koła plastycznego

Opis i analiza programu własnego koła plastycznego pt. „Plastyczne wędrówki przez cztery pory roku” w roku szkolnym 2008/2009

Wprowadzona reforma systemu edukacji daje nauczycielom możliwość w pełni samodzielnego opracowania programów nauczania. Przed napisaniem własnego programu nauczyciel powinien zapoznać się z rodzajami programów i w jaki sposób go sporządzić. Aby opracować swój własny program dla uczniów klas nauczania zintegrowanego korzystałam z fachowej literatury między innymi czasopism „Wokół szkolnych spraw”, „Pomagamy uczyć”, oraz stron internetowych.
Z całą pewnością na efektywność pracy nauczyciela ogromny wpływ ma poczucie własnej wartości. Trudno zapanować nad młodymi ludźmi, jeśli nie ma się pewności siebie i świadomości celu swojej pracy. Cechy, którymi powinien charakteryzować się nauczyciel to między innymi spójność wewnętrzna, proaktywność i umiejętność odpowiedniego prezentowania siebie. Komunikujemy się z innymi uczniami werbalnie poprzez rozmowy, wykłady, ale również niewerbalnie poprzez gesty i zachowanie. Możemy zapanować nad tym, co mówimy, jednak niewerbalny przekaz wynika z tego, co faktycznie czujemy i myślimy. Warto, żeby przekazujący komunikat nauczyciel rzeczywiście wierzył w to, co mówi. Istnieje wtedy większe prawdopodobieństwo, że przekona uczniów. Zajęcia z plastyki to czas na rozwijanie wyobraźni i kreatywności dzieci. Warto, żeby nauczyciel tego przedmiotu przekazywał uczniom, że to, co stworzone przez nich samodzielnie jest naprawdę ważne i wartościowe. Twórczość plastyczna jest działalnością niezbędną w procesie kształtowania osobowości. Wpływa na rozwój zainteresowań i uzdolnień dzieci w różnym wieku szkolnym. Właściwie „poprowadzona” przez nauczyciela spełnia trzy podstawowe funkcje: poznawczą, kształcącą i wychowawczą. Działalność plastyczna obok mowy i pisma jest sposobem wyrażania myśli. Tworząc dziecko angażuje wszystkie sfery osobowości, wypowiada się w swój własny sposób. Rysunki dzieci mają nieocenioną wartość, ponieważ wyrażają marzenia, lęki i pragnienia. Dziecko przejawia naturalną chęć przekazywania innym swoich odczuć. Często jednak ma problem z precyzyjnym wyrażaniem się w języku mówionym i dużo łatwiej czyni to za pomocą środków plastycznych. Pierwszym językiem dziecka jest zatem język sztuki.Zdaniem Wallona, Cambiera i Engelharta rysunek jest sposobem ekspresji dziecka i komunikacji z otaczającym światem. Jest on także dla dziecka jego własnym dziełem, które świadczy o nim nawet podczas jego nieobecności, śladem pozostawionym, mówiącym o sposobie bycia, działania i myślenia. Plastyka jest wzorem wychowania estetycznego. Realizowana jest w dwóch wzajemnie uzupełniających się procesach: percepcji i ekspresji, które są dwiema podstawowymi formami aktywności dziecięcej, istotnymi z punktu widzenia wychowawczego, społecznego i intelektualnego.
Działalność plastyczną w edukacji wczesnoszkolnej należy wspierać za pomocą wszelkich dostępnych środków, metod, form oraz postawy i zaangażowania nauczyciela. Dzieciom w wieku szkolnym warto dostarczać różnego rodzaju ćwiczeń zręcznościowych i stwarzać możliwość posługiwania się wieloma narzędziami, materiałami i przyborami.
Program został wdrożony do realizacji w roku szkolnym 2007/2008. Dnia 06.03.2006 roku uczestniczyłam w szkoleniu z cyklu Wernisaż: „Inspiracje...” z cyklu Spotkania ze Sztuką w Nowej Erze zorganizowanym w wymiarze czterech godzin dydaktycznych, przez wydawnictwo Nowa Era w Szczecinie. Dnia 14 marca 2007 roku uczestniczyłam również w warsztatach metodycznych pt. „Na początku było... zwierzę” prowadzony przez panią Gabrielę Pałucką, zorganizowanym przez WSiP w Szczecinie. Na w/w warsztatach przeprowadzone zostały zajęcia manualne np. malowanie farbami na szkle i na kartonie, które dostarczyły mi wiele fascynujących wrażeń i nowych doświadczeń. Tym bardziej, iż na zakończenie tego spotkania wylosowałam główną nagrodę, którą były przepiękne plansze plastyczne.

Głównymi celami było:

-rozbudowanie kreatywnej postawy ucznia wobec sztuki i jej wytworów;
-tworzenie możliwości samodzielnego podejmowania działań twórczych;
-rozwój wyobraźni twórczej;
-umożliwienie ekspresji plastycznej;
-kształtowanie kreatywnej postawy wobec otoczenia.

Formy i metody pracy:

praca z tekstem,
analiza dzieła plastycznego,
multimedialne środki przekazu, gry dydaktyczne,
metoda zajęć praktycznych według instrukcji „krok po kroku”,
praca w małych grupach,
zajęcia plenerowe,
udział w konkursach plastycznych,
dbałość o estetyczny wygląd szkoły – dekoracje holu,

Podjęte działania
Opracowany przeze mnie program pt. „Plastyczne wędrówki przez cztery pory roku” przeznaczony był dla uczniów klas nauczania zintegrowanego, który został wdrożony do realizacji w roku szkolnym 2007/2008.Założeniem programu było rozwijanie umiejętności percepcyjnych, manualnych i kreatywnych uczniów. Uważam, że istotne było, aby wprowadzić dzieci w świat sztuki nie tylko ze strony widza – obserwatora, ale również konfrontować go z punktem widzenia twórcy. Próby samodzielnego tworzenia – malowania, rysowania, rzeźbienia stanowią ważny etat edukacyjny młodego człowieka. Mając na uwadze rozwój dziecka, nauczyciel podpowiada, w jaki sposób patrzeć na działalność plastyczną, uczy, jak wzbogacać środki wypowiedzi plastycznej, stosować różne techniki, kształtuje język plastyczny młodego człowieka, a przede wszystkim wzbudza ciekawość i chęć wykonania danej pracy.
Podstawowe założenia programu to:
zdobywanie wiedzy z zakresu podstawowych pojęć plastycznych,
poznanie bogactwa środków warsztatu plastycznego,
zdobycie niezbędnej wiedzy oraz poznanie narzędzi umożliwiających uczniowi świadomą i efektywną działalność twórczą,
rozwijanie umiejętności wyrażania i uzasadniania własnych opinii,
kształtowanie postaw tolerancji wobec poglądów i dokonać innych dzieci,
stworzenie możliwości uruchomienia u uczniów procesów poznawczych,
uruchomienie procesów w zakresie percepcji wizualnej,
stymulowanie stanów emocjonalnych w różnorodnych formach ekspresji,

Do celów ogólnych, do których należy dążyć realizując program należy:
zapoznanie uczniów ze sztuką we wszelkich jej przejawach zarówno pod względem teoretycznym jak i praktycznym,
umożliwienie bezpośredniego kontaktu uczniom z twórczością artystyczną,
przyswojenie przez uczniów podstawowych umiejętności twórczego działania,
rozbudowanie kreatywnej postawy ucznia wobec sztuki i jej wytworów,
tworzenie możliwości samodzielnego podejmowania działań twórczych,
rozwój wyobraźni twórczej,
kształtowanie kreatywnej postawy wobec otoczenia.
Realizacja programu z plastyki opierała się głównie o zajęcia pozalekcyjne, które odbywały się po jednej godzinie tygodniowo. Uczniowie z klas nauczania zintegrowanego mieli możliwość uczyć się, rozwijać wiedzę o sztuce, oraz rozbudzać wrodzone umiejętności manualne zgodnie z podjętymi założeniami programu.

Efekty podjętych działań
Dla uczniów:
wykazali się znajomością problemów sztuki plastycznej, pomysłowością i kreatywnością oraz inwencją twórczą,
nauczyli się umiejętności współpracy zespołowej,
zapoznali się z różnorodnymi technikami i formami prac,
byli aktywni w zdobywaniu i prezentowaniu wiedzy z zakresu sztuki plastycznej.

Dla szkoły:
promowanie szkoły w środowisku lokalnym,
wprowadzenie innowacji w zakresie tworzenia programu własnego,
kształcenie w zakresie edukacji plastycznej mającej charakter ciągły i wpływający pozytywnie na jakość pracy szkoły,
nauczanie norm i zasad poprzez obcowanie ze sztuką.

Dla własnego rozwoju:
udoskonaliłam swój warsztat pracy,
zdobyłam wiedzę wykorzystując ją na zajęciach pozalekcyjnych,
byłam usatysfakcjonowana z osiąganych przez uczniów wyników,
zdobyłam uznanie dyrekcji za wdrożenie i atrakcyjne zrealizowanie zaplanowanego planu pracy koła plastycznego.