Problemy związane z zadaniami egzaminacyjnymi

Strategia rozwiązywania zadań egzaminacyjnych

Strategia rozwiązywania zadań zamkniętych

● Strategia eliminacji i preferencji:
Uczeń kolejno odrzuca te odpowiedzi, które nie spełniają warunków zadania, począwszy od tych najbardziej odbiegających od warunków zadania do tych najbardziej zbliżonych
● Strategia sprawdzania warunków :
Uczeń sprawdza warunki zadania dla kolejnych zaproponowanych odpowiedzi
● Strategia otwierania:
Uczeń rozwiązuje zadanie jak otwarte, a otrzymany wynik odszukuje wśród zaproponowanych odpowiedzi
● Łączenie strategii.

Jak rozwiązywać zadania otwarte?
Uczenie rozwiązywania zadań otwartych powinno spoczywa nie tylko na nauczycielach matematyki .
Praca nad rozwiązaniem zadania otwartego kształtuje wytrwałość w pokonywaniu trudności , nawyk doprowadzenia rozpoczętego zdania do końca, przyzwyczaja do planowania przedsięwzięć i przewidywania skutków własnych poczynań oraz konieczności uzasadniania kolejnych kroków.

Etapy rozwiązywania zadań otwartych:

● analiza zadania
zrozumienie zadania ,odczytanie problemu i warunków zadania, ustalenie warunków występujących pomiędzy obiektami z zadania ( często niezbędna jest graficzna a czasami symboliczna prezentacja zadania )
● skonstruowanie planu postępowania ustalamy kolejność czynności a także sposób ich realizacji
● realizacja planu
dokonuje obliczeń zgodnie z wcześniejszym zamysłem
● krytyczna analiza rozwiązania tzw. rzut oka wstecz ( czy rozwiązanie spełnia warunki rozwiązania, czy zawiera wszystkie elementy, czy rozwiązanie nie jest sprzeczne praktyką życia codziennego

Zasady przydatne w uczeniu rozwiązywania zadań otwartych:
- wykształcenie u uczniów nawyku czytania treści zadań otwartych, ich analizowania, konstruowania planu rozwiązania
- stopniowanie trudności i złożoności zadań
- dostosowywanie zadań do wieku i doświadczenia uczniów
- umożliwianie uczniom własnych poszukiwań rozwiązań a nie korzystania z określonego schemat
- stosowanie różnego rodzaju motywacji między innymi zmiana w schemacie punktowym rozwiązań( analiza zadania i wynikający z niej plan działania powinny być punktowane)
- zadania otwarte powinny być rozwiązywane nie tylko indywidualnie przez uczniów w formie zadań domowych, ale także na lekcjach jako praca w zespołach uczniowskich

• Klasyfikacja zadań z fizyki .

W nauczaniu fizyki słowo „zadanie” używa się na oznaczenie pewnego rodzaju środka dydaktycznego ( zadanie jest to polecenie wykonania pewnej pracy, której rezultat jest wyraźnie określony).
• Zadania eksperymentalne: eksperyment jest bezwzględnie konieczny dla jego rozwiązania;
obliczeniowe: eksperyment dostarcza potrzebnych danych i weryfikuje wynik rozwiązania ,
nieobliczeniowe: pytania , jakie może zawierać treść mają najczęściej postać ( jakie należy wykonać czynności za pomocą znanego układu doświadczalnego, aby otrzymać określone zjawisko fizyczne).
•Zadania graficzne: przy rozwiązaniu należy stosować przedstawienie graficzne ,np.: wykres:
- musi być dostosowany do możliwości ucznia,
- osie współrzędnych zaopatrujemy w strzałki, przy których piszemy fizyczne oznaczenia.
•Inne zadania z fizyki: zadania projektowe ( Oblicz ile opału powinno zakupić gospodarstwo w ciągu roku do podgrzania wody od temperatury wody w studni do temperatury wrzenia, jeśli dzienne zużycie wody wynosi 500 kg)
Ogólny podział:
-obliczeniowe: uczeń stosuje obliczenie ,operacje matematyczną w celu znalezienia szukanych wartości wielkości fizycznych;
-nieobliczeniowe :nie wymagają obliczeń ,ale znajomość matematyki jest potrzebna ponieważ pojęcia fizyczne zdefiniowane są sposobem matematycznym.

• Fazy i składowe procesu rozwiązywania zadań.

Uczeń przed przystąpieniem do rozwiązania powinien rozumieć zadanie i wykazywać chęć jego rozwiązania; nie mogą być więc za trudne i za łatwe.

•Zapoznanie się z fabułą i treścią zadania :
Jeśli zadanie nie jest zbyt czytelne dla ucznia może on wykonać odpowiednie rysunki ( czasem pozorny „bazgroł” może go natchnąć myślą i pomóc w trafieniu na trop rozwiązania) czy wykresy;

•Wypisanie danych i szukanych, przyjęcie danych z tablic;

● Przyjęcie planu rozwiązania :
ustalenie jakich zjawisk fizycznych dotyczą treści zadań , jakie prawa i wzory opisują dane zjawisko, jaką szczególną postać będą miały wzory w warunkach opisanych w zadaniu;

● Wypisanie praw ,związków łączących dane z niewiadomą;

● Rozwiązanie zadania na symbolach wielkości fizycznych :
Nie wolno dopuszczać do „kolizji oznaczeń” –czyli takiego samego oznaczenia dwóch różnych wielkości. Rzeczą bardzo ważną jest staranność:
- główna kreska ułamkowa zawsze powinna być na poziomie znaku równa się
- to co stoi przed i za ułamkiem ,ma swoje miejsce na poziomie głównej kreski ułamkowej.
Nie podstawiamy za wcześnie wartości i stałych fizycznych ( piszemy np.g dzięki temu przekształcenia są szybsze, mniej podatne na pomyłki).
Nie stawiamy zbyt wielkich liter ,bo to może oznaczać konieczność przenoszenia wzoru do następnego wiersza ,co pogarsza czytelność i może doprowadzić do pomyłki.
Wynik końcowy powinien być doprowadzony do najprostszej formy ( wszystko powinno być skrócone i zredukowane, w liczniku i mianowniku nie powinno być” piętrusów „,wzór powinien zajmować jak najmniej miejsca)

● Wyznaczenie jednostki wielkości obliczeniowej
W przypadku gdy jednostki jednych wielkości nie pasują do innych trzeba je zmienić.

● Podstawienie do wzoru wartości liczbowych i obliczanie szukanej wielkości :
Należy pamiętać o procedurze zamiany jednostek.

● Analiza wyniku ,wnioski, weryfikacja poprawności rozwiązania:
Jest to tzw. „rzut oka wstecz”; uczeń powinien sprawdzić ,czy wynik jaki uzyskał jest dobry. Często uczniowie otrzymują wręcz nieprawdopodobne wyniki i przechodzą nad tym do porządku dziennego( długość statku 4916 m ).

● Zapisanie słownej odpowiedzi .
W zapisie należy uwzględnić nie tylko wartość liczbową , ale także i jednostkę.

Wyćwiczenie u uczniów nawyku czytania treści zadań, wykonywania poprawnie faz rozwiązywania zadań otwartych sprawi , że ich rezultaty na egzaminie końcowym staną się o wiele lepsze .