"Tęcza". Rozwijanie różnych form działalności dzieci

SCENARIUSZ ZAJĘĆ DLA DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM- Propozycja różnych form działalności dzieci.
ROZWIJANIE POJĘĆ – WYKORZYSTANIE ILUSTRACJI, OBRAZKA.

TEMAT ZAJĘĆ : „ T Ę C Z A ‘’
( Dzieci 5-letnie )

CEL OGÓLNY- Budzenie zaciekawienia otaczającym światem poprzez prowokowanie pytań i dostarczanie radości odkrywania.

CELE SZCZEGÓŁOWE-

- Obserwacja zjawiska tęczy w warunkach naturalnych oraz na ilustracji, obrazku, filmie, reprodukcji,
- aktywizowanie mowy i myślenia w trakcie odpowiedzi na pytania związane z pojawianiem się tęczy,
- wzbogacanie słownictwa, używanie nazw kolorów i porównań z nimi związanych,
- ćwiczenie pamięci i szukanie sposobów zapamiętania kolorów tęczy,
- wykorzystanie zdobytych informacji o tęczy w pracy plastycznej oraz przy ozdabianiu tortu (podejmowanie decyzji ).
- wywoływanie skojarzeń smakowych, wzrokowych, dotykowych w celu przybliżenia pojęcia tęczy.

CELE OPERACYJNE- dziecko potrafi dostrzec tęczę i nazwać jej kolory,
- dziecko wymienia po kolei kolory tęczy,
- dziecko ogląda ilustrację i porównuje układ kolorów tęczy z własnymi obserwacjami, wypowiada swoje przemyślenia,
- dziecko przedstawia tęczę w formie plastycznej ,
- dziecko podaje własne przykłady kolorów tęczy wśród znanych mu owoców, kwiatów, przedmiotów .
- dziecko wypowiada swoje myśli, skojarzenia związane z wybranym kolorem.
- dziecko uczestniczy w przygotowaniu niespodzianki dla Krzysia, współdziała z kolegami, podaje własne pomysły rozwiązania pojawiających się trudności.

ŚRODKI DYDAKTYCZNE-

- wiersz Piotra Łosowskiego pt. „ Siedem kolorów tęczy”,
- opowiadanie na podstawie „ Kubusia Puchatka” A.A. Milne-
„ Opowieści ośmiornicy Matyldy pt. Nowy szalik prosiaczka”,
- ilustracja „ Kubuś Puchatek i tęcza” z czasopisma „ Kubuś Puchatek”( wydawnictwo Egmont Polska),
- zdjęcie tęczy z kalendarza,
- „ Atlas geograficzny – świat i człowiek”-str.3- obrazek przedstawiający kolorowy świat, dzieci i tęczę
( wyd. PWWP Warszawa 1988)
- fragment filmu amatorskiego z nagranym niebem, jeziorem, tęczą (wspomnienia z wakacji) w przypadku, gdy oglądanie tęczy w naturalnych warunkach nie będzie możliwe,
- duże kartony, farby akwarelowe, sztalugi,
- kolorowe żelki lub drobne draże, owoce
( np. truskawki, pomarańcza, cytryna, zielone jabłko lub kiwi, ciemne winogrona, jagody ) do smakowania i dekorowania tortu urodzinowego dla Krzysia,
- papier kolorowy lub niebieska folia do wykonania niebieskich chmurek
( życzenia dla Krzysia ), 7 urodzinowych świeczek.

PRZEBIEG –

1. W wiosenny lub letni dzień , kiedy jest duże prawdopodobieństwo ukazania się na niebie tęczy- po przelotnej burzy, gdy ustaje deszcz a słońce rozświetla niebo wychodzimy z dziećmi do ogrodu, aby same mogły doświadczyć pięknego zjawiska przyrody.
Zwracamy uwagę na wilgoć w powietrzu lub siąpiący jeszcze deszcz.
Zachęcamy dzieci do głębokiego wdychania odświeżonego powietrza, łapiemy w dłonie kropelki deszczu lub wystawiamy buzie- cieszymy się gdy czujemy ich delikatne łaskotanie.
Obserwujemy niebo i tęczę. Dzieci dostrzegają kolory i z pomocą nauczyciela nazywają je.

Nauczyciel recytuje wiersz „ Siedem kolorów tęczy” :
Siedem kolorów tęcza ma jasnych jak piękna chwila.
Kiedyś myślałam sobie tak- ta tęcza jest motylem !
I gdy zobaczę tęczę gdzieś, pamiętam zawsze o tym,
Że każda tęcza także jest ulotna jak ten motyl.

Dzieci spontanicznie wypowiadają się na temat tęczy :
- Skąd się wzięła?,
- Kto ją namalował?,
- Dlaczego znika
( blednie, traci kolor)?

Nauczyciel wysłuchuje wszystkich dziecięcych pomysłów-( aniołki wymalowały niebo, żeby było ładnie, wstążka uciekła dziewczynce i jest wysoko i ptaszki ją trzymają , komuś kto mieszka wysoko rozlała się farba ).
Nauczyciel mówi o kropelkach deszczu lecących na ziemię. Spadały krople, spadały aż nagle zaświeciło słońce- chciało ogrzać ziemię. Promyki słońca zaczęły „przepychać się” z deszczem. Ponieważ zaczęły przechodzić przez drobniutkie kropelki deszczu rozdzieliły się na siedem kolorowych promyków. W każdej kropelce deszczu zalśniło siedem kolorów, a my na ziemi możemy podziwiać tęczę. Gdy zajdzie słońce za chmury lub opadną drobne kropelki wody- tęcza zniknie.

Dzieci żałują znikającej tęczy, ale proponujemy utrwalenie tego zjawiska za pomocą działań plastycznych.

2. Wysłuchanie „ Opowieści ośmiornicy Matyldy pt. Nowy szalik Prosiaczka”.
Oglądanie ilustracji ( Kubuś Puchatek ze swoimi przyjaciółmi podziwia zjawisko tęczy stojąc na mostku nad rzeczką. Tęcza jest na pierwszym planie i schodzi do rzeczki. Na zielonej łące rosną kwiaty w kolorach tęczy oraz motyle , które są w tych samych kolorach ).

Prosiaczek patrząc na przepiękną tęczę zachwycił się jej kolorami.
Nie mógł jednak zapamiętać kolejności ułożonych w tęczy kolorowych pasków i był z tego powodu bardzo zmartwiony.

„ Co mam robić? Jestem tylko małym zwierzątkiem, a małe zwierzątka mają tylko małą pamięć”- westchnął. Nagle usłyszał dobrą radę przyjaciela Kłapouchego.
„ Jeżeli masz małą pamięć to noś tęczę ze sobą”.
„ Dziękuję ci Kłapouszku, ale jak nosić tęczę ze sobą?”
„ Udaj się do sowy- może ona rozwiąże ten problem”.
Sowa wysłuchała Prosiaczka. „ To nie jest taki wielki problem- nosisz zawsze ze sobą swój szalik, więc zrób sobie nowy w paski. Każdy pasek na twym nowym szaliku będzie w kolorze tęczy” .
„ Dziękuję sowo!”- ucieszył się Prosiaczek.

3. Rozmowa na temat wysłuchanego opowiadania:
- Jaki kłopot miał Prosiaczek?,
- Jakiej rady udzieliła sowa?,
- Jak my możemy zapamiętać kolory tęczy?

4. Opowiadam dzieciom mój sposób zapamiętania kolejności kolorów tęczy.
( Zachęcam do wymyślenia własnego ).

W trakcie opowiadania pojawiają się kolejne łuki malowane na dużym kartonie przyczepionym do sztalugi- dzieci obserwują.
- „ Zaczynał się nowy dzień – wschodziło czerwone słońce
(maluję czerwony łuk).

Świeciło wyżej i stawało się coraz bardziej pomarańczowe
(maluję pomarańczowy łuk),

- kiedy było już wysoko na niebie miało kolor żółty.
( maluję łuk żółty).
- To był bardzo gorący dzień. Wszyscy przyjaciele Krzysia chcieli się ochłodzić. Królik ukrył się w zielonej, chłodnej trawie w cieniu choinek ( maluję zielony łuk).
- Krzyś wybrał się z Puchatkiem nad rzekę. Nad nimi było błękitne niebo ( maluję niebieski łuk) ,
- a woda przyjemnie chłodziła i miała kolor granatowy
( maluję łuk granatowy).
- Kiedy ochłodzili się już w rzece wybrali się do lasu na jagody. Wkrótce ich buzie zrobiły się fioletowe od pysznych jagód ( maluję łuk fioletowy).

Dzieci podziwiają powstałą tęczę. Rozmawiamy o ulubionych kolorach.

5. Niespodzianka dla Krzysia.

Z okazji siódmych urodzin dekorujemy tort ( blat biszkoptowy) w kolorach tęczy. Zaczynamy od degustacji przygotowanych słodyczy i owoców .
Dzieci decydują które owoce , gdzie położą.
Mogą kontrolować kolejność patrząc na tęczę namalowaną przez nauczycielkę.
Mogą zacząć po kolei ( od słodyczy i owoców czerwonych do fioletowych) lub w dowolnej kolejności, ale trzeba uważać czy dobrze położą na torcie.
Dzieci przed położeniem owocu lub kolorowego żelka sprawdzają smak, zapach, zgadują lub omawiają wrażenia z kolegami. Dzieci napotykają problem- nie ma niebieskiego owocu ani żelka.
Zastanawiają się jak sobie poradzić.
Co może mieć niebieski kolor? – Niebo, kwiatek.
Ustalamy, że wytniemy niebieskie chmurki z kolorowej folii ( będą to podstawki pod siedem świeczek).

6. Wspólnie śpiewamy piosenkę „ Tęcza”.

7. Dzieci malują tęczę lub mogą wykonać wydzierankę np. z kolorowego katalogu dla działkowców wybieramy odpowiadające nam kolorowe zdjęcia kwiatów i tworzymy kolorowy ogródek .

W trakcie malowania dzieci zauważą, że granice kolorów nie są ostre lecz sąsiednie kolory łączą się jak w prawdziwej tęczy. Jest to także ułatwienie i zachęta dla tych dzieci, które są mniej pewne swoich umiejętności.
Chwalimy wszystkie dzieci za ich starania. Odkładamy prace do wyschnięcia.

8. Podziękowanie za ładną pracę- przypomnienie kolorów tęczy:(obrazek tęczy namalowany przez nauczycielkę jest wyeksponowany na sztalugach tak, aby wszystkie dzieci mogły dobrze widzieć).
Bawimy się z dziećmi w niedokończone zdanie- jedno z dzieci pokazuje kolor na łuku tęczy ( od góry, aby utrwalać kolejność kolorów ), a reszta dzieci kończy zdanie.

Dokończ zdanie- czerwony jak.... malina,
Pomarańczowy jak....marchewka,
Żółty jak....słonecznik,
Zielony jak..... ogórek,
Niebieski jak.... niebo,
Granatowy jak....Jasia spodnie,
Fioletowy jak...śliwka.

9. Dekorujemy naszą salę pracami plastycznymi. Podkreślamy wysiłek wszystkich dzieci.

Uwaga.
Przeźrocza, film, reprodukcje przedstawiające tęczę mogą nam przypomnieć to zjawisko w innym dniu, kiedy dzieci nie będą mogły bezpośrednio podziwiać tęczy. Możemy także zainteresować dzieci książkami na ten temat, które wykładamy w kąciku książek np.„ATLAS GEOGRAFICZNY- ŚWIAT I CZŁOWIEK” oraz czasopisma dziecięce np.„KUBUŚ PUCHATEK”- w wolnych chwilach dzieci będą mogły same odnajdywać i nazywać kolory tęczy.
Obrazki przedstawiające tęczę lub ilustrację „Kubuś Puchatek i tęcza” wieszamy w sali, aby dzieci mogły oglądać je wiele razy.