Unia Lubelska - konspekt lekcji historii w klasie II gimnazjum

Joanna Gruszczyńska

Konspekt lekcji historii w klasie II gimnazjum

Temat: Unia Lubelska

Cele:
Kształcące – uczeń zna przyczyny zawarcia unii lubelskiej, jej datę 1569 r. i miejsce, pamięta postanowienia unii, umie wyjaśnić jej znaczenie, rozumie pojęcia: unia personalna, unia realna, Rzeczpospolita Obojga Narodów, państwo wielonarodowościowe.
Umiejętności – uczeń potrafi analizować tekst źródłowy, interpretować źródło obrazowe, wskazać na mapie: ziemie włączone do Korony, wspólne ziemie Polski i Litwy, ziemie lenne, Lublin, Inflanty, pracować z różnymi źródłami informacji.
Postawy – kształcenie szacunku dla innych narodowości.

Środki dydaktyczne:
•Tekst źródłowy- List o zawarciu unii lubelskiej, w: P. Jasienica, Polska Jagiellonów, Warszawa 1992
•Obraz Jana Matejki, Unia Lubelska
•Mapa ścienna Rzeczpospolita Polska w latach 1505- 1648
•Podręcznik: K. Polacka, M. Przybyliński, S. Roszak, J. Wendt ; Historia dla klasy II gimnazjum

Metody pracy:
•Praca pod kierunkiem nauczyciela
•Praca ze źródłem symbolicznym, obrazowym
•Praca z tekstem źródłowym
•Praca z mapą
•Praca z podręcznikiem
•Opowiadanie nauczyciela

Tok lekcji:
1.Część organizacyjno-porządkowa.
Sprawdzenie obecności uczniów.
Przygotowanie mapy.
2. Rekapitulacja wtórna.
Odpowiedź ucznia na ocenę z poprzedniej lekcji
3. Słowo wiążące.
Nauczyciel prosi o:
Przypomnienie przyczyn zawarcia unii w 1385 r.
Określenie wspólnych elementów łączących oba państwa po unii w Krewie i pojęcia unia personalna.
Wskazanie na mapie ziem Korony i Litwy na początku XVI wieku oraz ziem ruskich będących w granicach państwa litewskiego.
4.Wprowadzenie nowego tematu.
a) Nauczyciel podaje temat lekcji „Początki Rzeczpospolitej Obojga Narodów.” i główne zagadnienia.
Przyczyny zawarcia unii polsko-litewskiej w Lublinie.
Postanowienia unii w sprawie państwa, ziem i narodów.
Następstwa i znaczenie unii{ temat i punkty zajęć są zapisane na tablicy}.
b) Nauczyciel prosi uczniów, aby z wykorzystaniem podręcznika ustalili przyczyny zawarcia unii w 1569 r. Omawiając przyczyny wskazujemy na jej zwolenników i przeciwników.
c) Nauczyciel wskazuje miejsce podpisania unii-Lublin na mapie i zapisuje datę unii na tablicy 1569 r., uczniowie zapisują ją w zeszycie.
d) Następnie wspólnie z uczniami opisujemy obraz J. Matejki "Unia Lubelska" zwracając uwagę na postacie i symbole, jakie trzymają np. króla Zygmunta Augusta trzymający krzyż. Uczniowie wymienione postacie kwalifikując je do zwolenników lub przeciwników zawarcia unii.
e) Pracując w grupach uczniowie na podstawie tekstu źródłowego określają najważniejsze postanowienia unii lubelskiej. Podsumowanie wyników pracy, wspólne określenie postanowień, zapisujemy do zeszytów wspólne i odrębne instytucje Rzeczpospolitej w formie tabelki.
f) Uczniowie wyjaśniają na podstawie podręcznika pojęcie unia realna i wymieniają różnicę między unią personalną a realną.
g) Polecam, aby uczniowie po wcześniejszym zapoznaniu się z mapką z podręcznika pokazali na mapie zmiany terytorialne po zawarciu unii np.: Rzeczpospolitą Obojga Narodów, ziemie włączone do Korony, obszar Wielkiego Księstwa Litewskiego po unii oraz wymienili sąsiadów Rzeczpospolitej.
h) Wspólnie określamy znaczenie postanowień w sprawie jedności państwa, jego nazwy, ziem i narodów.
i) Proszę, aby uczniowie na podstawie diagramów w podręczniku struktury narodowościowej i struktury społecznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów krótko odpowiedzieli na pytania:
Na podstawie pierwszego diagramu opiszcie strukturę narodowościową.
Na podstawie drugiego diagramu powiedzie, na jakie grupy społeczne dzieliło się społeczeństwo Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
5. Rekapitulacja pierwotna.
Uczniowie odpowiadają na zadane pytania:
Jakie były przyczyny unii lubelskiej?
Kiedy i gdzie została podpisana unia Polski i Litwy?
Jakie były postanowienia unii lubelskiej?
Jaka jest różnica między unią personalną a realną?
Jakie znacie pozytywne i negatywne skutki unii lubelskiej?
6. Zadanie domowe.
Jakie zagrożenia wewnętrzne mogły wynikać ze struktury wielonarodowościowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów? Zapisz wnioski w zeszycie.
ZAŁĄCZNIK NR 1
POSTANOWIENIA UNII LUBELSKIEJ
Oznajmiamy tym listem naszym wszem ninie i na potym będącym ludziom, do których jeno ten list nasz przyjdzie... Iż już Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie jest jedno nierozdzielne i nierożne {niepodzielne} ciało, a także nierożna {niepodzielna}jest jedna a spólna {wspólna} Rzeczpospolita, która się z dwóch państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła. A temu obojemy narodowi, żeby już wiecznymi czasy jedna głowa, jeden pan i jeden król spólny rozkazywał, którymi spólnymi głosy od Polaków i od Litwy obran, a miejsce obrania w Polsce, a po tym na Królestwo Polskie pomazan i koronowan w Krakowie będzie...ma być obwołan zaraz królem polskim i tenże wielkim księciem litewskim, ruskim, pruskim, mazowieckim, żmudzkiem, kijowskiem, wołyńskiem, podlaskiem i inflanckiem. Sejmy i Rady ten oboj {oba narody mają mieć}ma zawsze mieć spólne koronne, pod królem polskim, panem swym.