Rysuję i piszę lewą ręką - program przygotowujący dzieci leworęczne do pisania

Rysuję i piszę lewą ręką-
program przygotowujący dzieci leworęczne do pisania.









Mgr Ewa Wieczorek
nauczyciel Wychowania Przedszkolnego





Bytom 2008r.
Spis treści:

I.Wstęp........................................3
II.Charakterystyka problemu........................................4
III.Cele edukacyjne........................................5
IV.Realizacja programu........................................6
V.Treści programowe........................................7
VI.Przewidywane osiągnięcia dzieci..................................9
VII.Ewaluacja........................................11
VIII. Bibliografia........................................ 12













I Wstęp


Wychowaniu dzieci leworęcznych przyświecają te same cele, co wychowaniu praworęcznych- wszechstronny i optymalny rozwój osobowości, wykorzystanie ich „ mocnych stron”, a więc uzdolnień, możliwości, a minimalizowanie konsekwencji „ słabych stron” : ich defektów i niedostatków oraz faktu, że leworęczni żyją w „ cywilizacji praworęcznych”.
Zasadniczym problemem związanym z dziećmi leworęcznymi jest ich nietypowość rodząca wiele trudności w życiu codziennym, dlatego też oddziaływania wychowawcze powinny być na to uwarunkowane. Cel takiego oddziaływania to ułatwienie dzieciom egzystencji w świecie poprzez usprawnianie ich: podnoszenie ich sprawności ruchowej, pomoc w rozwiązywaniu problemów związanych z rysowaniem i pisaniem.
Badania prowadzone przez licznych autorów prac z tej dziedziny wykazały, że leworęczność często współistnieje z zaburzeniami rozwoju funkcji percepcyjnych, obniżeniem sprawności motoryki rąk i nieprawidłowym wykształceniem się orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. W tych przypadkach zazwyczaj występują u dzieci trudności w czytaniu, pisaniu oraz niski poziom graficzny pisma, pomimo normalnej sprawności intelektualnej tych dzieci.

Prezentowany program powinien ułatwić pracę nauczycielowi w realizacji koncepcji nauczania dziecka leworęcznego. Dotyczy on oddziaływań wychowawczych na etapie nauki przedszkolnej.

II Charakterystyka problemu

Trudnym zadaniem dla dziecka leworęcznego w pierwszym okresie nauki jest właściwe ułożenie ręki i zeszytu podczas pisania. Dziecko leworęczne, wbrew naturalnej tendencji do pisania od prawej do lewej stron, przezwyciężając ten nawyk ruchowy, musi przestawić się na pisanie od prawej do lewej strony. Powoduje to szereg problemów „technicznych”. Po pierwsze lewa ręka. Pisząc od strony lewej ku prawej stronie zeszytu nie ciągnie pióra po papierze, jak czyni to prawa ręka, lecz popycha je ku przodowi. Drugi problem techniczny, to ustawienie ręki i zeszytu podczas pisania. Dziecko leworęczne zasłania sobie zapisywany tekst ręką, którą pisze. Te techniczne trudności z pisaniem wpływają na poziom graficzny pisma, dzieci leworęczne piszą wolniej, nie nadążają za klasą.
U dzieci leworęcznych- w niektórych przypadkach- stwierdza się zaburzenia orientacji w lewej i prawej stronie schematu ciała i przestrzeni. Oznacza to, że dziecko nie potrafi wskazać swojej prawej i lewej ręki, drogi na lewo lub prawo, nie potrafi ujmować skomplikowanych stosunków przestrzennych.

Dzieci z nieprawidłową lateralizacją mają często także trudności z orientowaniem w przestrzeni kształtów i figur geometrycznych, co ma także swoje dalsze konsekwencje w postaci niepowodzeń w nauce czytania i pisania.

III Cele edukacyjne

Opracowując program założyłam sobie następujące cele ogólne:

- wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci leworęcznych:
- podniesienie gotowości do nauki szkolnej, a tym samym przygotowanie do czytania.

Cele szczegółowe:
stymulowanie i wspomaganie rozwoju sprawności manualnej i graficznej,
rozwijanie orientacji w schemacie własnego ciała,
usprawnianie orientacji w przestrzeni,
wspomaganie rozwoju ruchowego,
rozbudzanie wiary we własne siły i możliwości.

IV Realizacja programu

Program przeznaczony jest dla dzieci sześcioletnich. Istnieje możliwość pracy również u młodszych dzieci ( grupy dzieci pięcioletnich), a później kontynuacji w roku następnym. Dłuższe oddziaływanie wychowawcze przyczyni się do uzyskania lepszych efektów oraz utrwalenia pozytywnych nawyków w pisaniu u dzieci leworęcznych.

W zależności od potrzeb i możliwości dzieci zajęcia będą prowadzone indywidualnie, lub w małych 2-3 osobowych grupach. Do zajęć kwalifikowane będą dzieci, które na podstawie wywiadu z rodzicami i wstępnej diagnozy wykazują zaburzenia lateralizacji ze wskazaniem na leworęczność.

V Treści programowe

A Orientacja w schemacie ciała:

wskazywanie części ciała i nazywanie,
obrysowywanie różnych części ciała,
ćwiczenia ruchowe prowadzone w zespole dzieci i rodziców metodą Weroniki Sherborne.
Zabawy i pląsy przy muzyce z wyodrębnianiem i nazywaniem części ciała
„Nie chcę cię znać”, „ Pajacyk” , „ Praczki” itp.

B Orientacja w przestrzeni:

ćwiczenia metodą dobrego startu,
zabawy tropiące,
zabawy slalomowe,
zabawy w odtwarzanie ułożenia przedmiotów,
wykonywanie poleceń, zadań według pokazu, instrukcji słownej lub ilustracji,

ćwiczenia ze wskazywaniem przedmiotów na obrazku,
ćwiczenia w określaniu stosunków między przedmiotami,
zabawy dydaktyczne takie jak loteryjki, układanki,
utrwalenie poprawnego odtwarzania liter.

C Sprawność ruchowa i manualna:

usprawnianie ogólnej koordynacji ruchów i kontroli nad własnymi ruchami,
rozluźnienie i uelastycznienie zbyt silnych napięć mięśniowych, zlikwidowanie ruchów sztywnych, kanciastych,
uzyskiwanie ruchów celowych, skierowanych na określone przedmioty, punkty,
nawlekanie koralików, przewlekanie sznurków, tasiemek przez różne rzeczy,
zwijanie sznureczka, przesuwanie w palcach w górę i w dół,
modelowanie w glinie i plastelinie,
naśladowanie gry na pianinie, odtwarzanie padania deszczu,
szycie ściegiem fastrygowym,
rozdzieranie i rozcinanie papieru po liniach prostych, ukośnych, łamanych i falistych,
teatrzyk cieni z użyciem palców dłoni, zabawy paluszkowe

D Grafomotoryka:

malowanie palcami,
odciskanie na papierze dłoni, stóp umoczonych w farbie,
malowanie grubym pędzlem na dużych arkuszach papieru,
malowanki- niespodzianki z użyciem białej świecy,
obrysowywanie przedmiotów, obwodzenie po śladzie,
kreślenie w powietrzu dużych, płynnych ruchów,
kopiowanie rysunków przez kalkę techniczną,
prowadzenie linii między dwiema liniami, rysowanie szlaczków,

VI Przewidywane osiągnięcia dzieci

Celem programu jest przede wszystkim przygotowanie dzieci leworęcznych do pisania. Z pewnością podjęte przeze mnie działania nie przyniosą natychmiastowych efektów, podejmując się jednak organizacji takich zajęć przyjmuję, że dzieci w miarę swoich możliwości zostaną przygotowane do nabywania umiejętności pisania w klasie I.

Założyłam, że po zakończeniu pracy dziecko:

prawidłowo wskazuje i nazywa części ciała,
określa położenie przedmiotów w przestrzeni i względem siebie,
odtwarza ułożenie przedmiotów,
potrafi kreślić linię pomiędzy dwiema liniami,

prawidłowo kreśli litery, szlaczki literopodobne,
chętnie wykonuje prace plastyczne,
wykonuje prace plastyczne estetycznie,
wie, jak prawidłowo trzymać pióro podczas pisania,
potrafi pod odpowiednim kątem ułożyć sobie zeszyt podczas kreślenia liter i pisania.

VII Ewaluacja

Przeprowadzona ewaluacja będzie warunkiem sprawdzenia efektów i przydatności opracowanego programu. Ocena efektów podejmowanych działań terapeutycznych dokonywana będzie na podstawie:
1.wyników postępów dziecka odnotowanych w karcie obserwacji,
2.analizy prac dziecka.

Bibliografia:
1.Bogdanowicz M.: Leworęczność u dzieci. Warszawa 1992.
2.Dmochowska B.: Zanim dziecko zacznie pisać. Warszawa 1976.
3.Gąsowska T.: Praca wyrównawcza z dziećmi mającymi trudności w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1978.
4.Grabałowska K.: Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu. Warszawa 1993.
5.Jastrząb J.: Usprawnianie funkcji percepcyjno- motorycznych dzieci dyslektycznych. Warszawa 1995.
6.Sawa B.: Jeżeli dziecko źle czyta i pisze. Warszawa 1975.