Program edukacyjny dla dzieci przedszkolnych starszych, które rozpoczną naukę w szkole

Program edukacyjny dla 5, 6 - latków Przedszkola Samorządowego "Fantazja "


PROGRAM EDUKACYJNY DLA DZIECI PRZEDSZKOLNYCH STARSZYCH, KTÓRE ROZPOCZNĄ NAUKĘ W SZKOLE

WSTĘP

Z istoty wychowania przedszkolnego wynika, że jego funkcje opiekuńcza, wychowawcza, wyrównawcza i społeczna, są ze sobą integralnie powiązane. Jedna warunkuje drugą i wszystkie razem składają się na działalność przedszkola.
Kierowanie, pobudzanie rozwoju dziecka w procesie wychowania polega przede wszystkim na dostarczaniu bodźców i treści wyzwalających jego własną aktywność, potrzebę ruchu i działania w połączeniu z afirmatywnymi przeżyciami, umacniającymi dobre samopoczucie i wiarę we własne możliwości. Wymaga również dobrej orientacji w indywidualnych możliwościach rozwojowych dzieci, aby można było postawić im odpowiednie, w zależności od tego, wymagania.
Wychowanie polega zarówno na ochronie przed złem, jak i budowaniu dobra.
Program wychowawczy ma na celu poprawę jakości pracy edukacyjnej, uwzględnia potrzeby całej społeczności przedszkolnej: dzieci, pracowników, rodziców oraz środowiska. Integruje pracowników w realizacji celów wychowawczych, opiekuńczych, dydaktycznych. Jest niezbędnym dokumentem kierującym procesy wychowawcze na właściwe tory, przy uwzględnieniu potrzeb, możliwości całej
społeczności przedszkolnej.
Poniższy program jest skierowany do dzieci starszych, pięcio- i sześcioletnich, które w następnym roku rozpoczną naukę w szkole.

Celem programu jest:

1. Wspomaganie dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowanie czynności intelektualnych potrzebnych im w codziennych sytuacjach i dalszej edukacji;
2. Budowanie systemu wartości, w tym wychowywanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe;
3. Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także do łagodnego znoszenia stresów i porażek;
4. Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi;
5. Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych;
6. Troska o zdrowie dzieci i ich sprawność fizyczną; zachęcanie do uczestnictwa w zabawach i grach sportowych;
7. Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych;
8. Wprowadzenie dzieci w świat wartości estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy teatralne oraz sztuki plastyczne;
9. Kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotycznej;
10.Zapewnienie dzieciom lepszych szans edukacyjnych poprzez wspieranie ich ciekawości, aktywności i samodzielności, a także kształtowanie tych wiadomości i umiejętności, które są ważne w edukacji szkolnej.

Aby osiągnąć zamierzone cele, program zakłada wspomaganie rozwoju, wychowywanie i kształcenie dzieci w następujących obszarach:

1. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych

1. wyrabianie umiejętności przedstawiania się – znajomość swojego imienia, nazwiska, adresu, numeru telefonu, poznanie, komu można podawać takie informacje
2. rozpoznawanie i określanie swoich stanów emocjonalnych
3. poznawanie swojego ciała poprzez zabawy wykorzystujące dotyk, oglądanie siebie w lustrze, rysowanie siebie, wskazywanie części ciała i nazywanie ich
4. stwarzanie atmosfery sprzyjającej ufnemu zwracaniu się dziecka do nauczycielki z prośbą o pomoc, rady czy wyjaśnienia
5. wprowadzenie zasady podchodzenia do nauczycielki na jej wezwanie i stosowanie się do jej poleceń
6. przestrzeganie zasady kulturalnego zwracania się do innych i przyswajanie form grzecznościowych
7. uczenie się przyjmowania pochwał i krytyki ze strony innych jako wskazówek do dalszego postępowania
8. czuwanie nad zabawą dzieci z przestrzeganiem zasady równego prawa do korzystania ze wspólnych zabawek i poszanowania dla działalności innych
9. wyrabianie umiejętności współdziałania w zespole, podporządkowania się przyjętym zasadom i organizowania wspólnych zabaw z podziałem ról, zajęć i gier opartych na ustalonych regułach z przyzwyczajaniem dzieci do przegrywania i wygrywania
• uczestniczenie w twórczych zabawach ruchowych, prowadzonych np.: metodą R. Labana, W. Sherborne
• wspólne wykonywanie prac plastycznych, układanie gier matematycznych , organizowanie zabaw twórczych
• wspólne planowanie i przygotowywanie uroczystości na terenie przedszkola i poza nim
10. wzmacnianie więzów w rodzinie poprzez:
• poznanie historii rodziny, jej rodowodu, kultywowanie tradycji, zwyczajów
• szanowanie domowników, ich przyzwyczajeń, nieprzeszkadzanie im w wypoczynku, pracy
• wzajemne okazywanie sobie uczuć, mówienie o nich – tworzenie wzajemnych relacji opartych na szacunku, akceptacji i miłości
• szanowanie odmowy uczestnictwa w niechcianych sytuacjach
11. uczenie się, że nie należy chwalić się bogactwem i nie należy dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach, a także, że nie należy wyszydzać i szykanować innych

2. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych, wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku

1. wyrabianie umiejętności poprawnego mycia się i wycierania oraz mycia zębów
2. wyrabianie umiejętności właściwego zachowania się przy stole podczas posiłków, nakrywania do stołu i sprzątania po sobie
3. wyrabianie umiejętności samodzielnego korzystania z toalety
4. samodzielne ubieranie się i rozbieranie, dbanie o osobiste rzeczy i nie narażanie ich na zgubienie lub kradzież
5. utrzymywanie porządku w swoim otoczeniu, porządkowanie po sobie miejsca zabaw , samodzielne przygotowywanie materiałów do zajęć dydaktycznych i sprzątanie ich po skończonych zajęciach
6. uczestniczenie w tworzeniu dekoracji, wzbogacanie kącika przyrody
7. dbanie o porządek w indywidualnych półkach

3. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci

1. rozwijanie słuchu poprzez dostrzeganie, odpoznawanie i różnicowanie dźwięków z otoczenia
2. słuchanie różnych odgłosów przyrody, głosów zwierząt, pojazdów, naśladowanie ich
3. rozpoznawanie piosenki po melodii
4. uczestniczenie w zabawach ruchowo – słuchowych wg Metody Dobrego Startu
5. doskonalenie umiejętności wyrazistego mówienia (regulowanie oddechu, odpowiednie stosowanie pauz, prawidłowe wybrzmiewanie głosek)
6. wyrabianie umiejętności zwracania się bezpośrednio do rozmówcy, mówienia poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym
7. doskonalenie umiejętności płynnego mówienia, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji poprzez:
• wypowiadanie się na temat obrazka, ilustracji, wysłuchanego tekstu
• wspólne układanie opowiadania
• podawanie zakończeń znanych bajek, opowiadań
• układanie historyjek obrazkowych, opowiadanie ich, dopowiadanie ich zakończeń
8. wyrabianie umiejętności uważnego słuchania, pytania o niezrozumiałe fakty i formułowania dłuższych wypowiedzi o ważnych sprawach
9. doskonalenie mowy komunikatywnej, uczenie się dyskutowania, wymiany zdań, argumentowania swoich wypowiedzi na miarę możliwości własnego wieku z umiejętnością uważnego słuchania partnera
10. doskonalenie umiejętności mówienia w sposób zrozumiały o swoich potrzebach i decyzjach, brania odpowiedzialności za poprawność i prawdziwość własnych wypowiedzi

Treści uzupełniające:
 tworzenie własnych zakończeń opowiadań, z umiejętnością uzasadniania wyboru przyjętego rozwiązania

4. Wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, które stosują w poznawaniu i rozumieniu siebie i swojego otoczenia

1. rozwijanie umiejętności wyciągania wniosków na podstawie zaobserwowanych związków przyczynowo – skutkowych
2. uczestniczenie w zabawach rozwijających aktywność badawczą, umiejętność rozwiązywania problemów, myślenie konkretno – obrazowe, wyobrażenia
3. doskonalenie umiejętności grupowania obiektów w sensowny sposób (klasyfikowania) i formułowania uogólnień typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne
4. wykonywanie ćwiczeń wzmacniających pamięć wzrokową, słuchową i ruchową
5. rozwijanie myślenia twórczego poprzez stosowanie różnych metod i technik twórczych, np.: rysowania osko matów (uzupełniania bazgrołów, aby powstał rysunek ), „burzy mózgów”, analogii
6. rozwijanie myślenia logicznego poprzez rozwiązywanie zagadek, rebusów, zagadek logicznych
7. słuchanie zdań prawdziwych i fałszywych i ocenianie ich wartości logicznej
8. tworzenie uogólnień do podanych nazw przedmiotów , roślin, zwierząt

5. Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci

1. wyrabianie umiejętności dbania o swoje zdrowie poprzez znajomość i przestrzeganie zasad – utrzymywania higieny osobistej – higieny układu nerwowego – zdrowego odżywiania się – korzystania ze świeżego powietrza
2. uczestniczenie w zabawach z elementami rywalizacji
3. uczenie stosowania profilaktyki zdrowotnej – rozumienia potrzeby wizyt u lekarza, kontrolowania i leczenia zębów, opanowania lęku przed lekarzem, przyjmowania lekarstw w czasie choroby
4. sygnalizowanie nauczycielowi złego samopoczucia
5. wyrabianie sprawności fizycznej lub sprawności w miarę swoich możliwości dzieci mniej sprawnych ruchowo
6. uczestniczenie w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w sali gimnastycznej, w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku w różnych porach roku
7. uczestniczenie w ćwiczeniach gimnastycznych z wykorzystaniem standardowych metod, metody R. Labana i innych metod twórczych
8. wykorzystanie w zabawach i ćwiczeniach niekonwencjonalnych przyborów, np.: plastikowych butelek, gumy pasmanteryjnej, gazet, sznurków, pudełek

6. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych

1. poznanie podstawowych zasad ruchu drogowego i ich przestrzeganie
2. przestrzeganie zakazu zabaw w pobliżu tras komunikacyjnych
3. informowanie nauczyciela o wszystkich sytuacjach budzących wątpliwości i obawy
4. przestrzeganie zakazu zabawy i ślizgania się na zamarzniętych stawach, jeziorach czy rzekach
5. zdawanie sobie sprawy z niebezpieczeństw wynikających z zabawy zapałkami czy rozpalania ogniska w lesie
6. rozumienie potrzeby zachowania ostrożności w kontaktach z osobami obcymi (np. nie przyjmowanie od nich prezentów czy pokarmów, odmawianie pójścia na spacer, przestrzeganie zakazu wsiadania do pojazdów osób nieznanych)
7. rozumienie zakazu zbliżania się do nieznanych zwierząt, zwłaszcza psów
8. rozumienie zakazu spożywania nieznanych owoców, roślin, grzybów czy pokarmów (np. słodyczy) nieznanego pochodzenia (np. znalezionych)
9. uczenie się, że nie można samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości)
10. rozumienie zakazu samodzielnego obsługiwania urządzeń technicznych, uczenie się, że proste urządzenia mogą obsługiwać tylko w obecności dorosłych
10.uczenie się, jak trzeba zachować się w sytuacji
zagrożenia, gdzie można otrzymać pomoc i jak o nią prosić

Treści uzupełniające:
– poznanie telefonów alarmowych

7. Wychowanie przez sztukę – dziecko widzem i aktorem

1. uczenie się, jak należy zachować się na uroczystościach, np. na koncercie, festynie, przedstawieniu, w teatrze, w kinie
2. odgrywanie ról w zabawach parateatralnych posługując się mową, mimiką, gestem i ruchem, posługiwanie się rekwizytami (np. maską)
3. zachęcanie dzieci do własnej twórczości słownej, pokonywanie lęku przed publicznym wystąpieniem
4. odszukiwanie w oglądanych utworach uniwersalnych wartości, takich jak : dobro, piękno, sprawiedliwość, prawda

8. Wychowanie przez sztukę – muzyka i śpiew, pląsy i taniec

1. śpiewanie piosenek z dziecięcego repertuaru oraz łatwych piosenek ludowych, uczestniczenie w zbiorowym śpiewie, w tańcach i muzykowaniu
2. dostrzeganie zmian dynamiki, tempa i wysokości dźwięku utworu muzycznego, wyrażanie ich pląsając lub tańcząc, rozpoznawanie piosenek po melodii nuconej lub granej na instrumencie
3. tworzenie muzyki korzystając z instrumentów perkusyjnych (oraz innych przedmiotów), a także improwizowanie jej ruchem
4. słuchanie w skupieniu muzyki, w tym także muzyki poważnej
5. rozwijanie twórczości muzycznej poprzez śpiewanie powitania, pożegnania, układanie melodii do krótkich wierszy , rymowanek, śpiewanie tekstu z różną intonacją (smutkiem, złością, radością ), a także wysoko, nisko, z różnym natężeniem głosu

Treści uzupełniające:
– poznanie wybitnych twórców muzyki poważnej

9. Wychowanie przez sztukę – różne formy plastyczne

1. zapoznanie z charakterystycznymi widokami, sztuką regionalną i lokalnymi zabytkami historycznymi oraz obrzędami ludowymi ze swojego regionu
2. wypowiadanie się w różnych w różnych technikach plastycznych i przy użyciu elementarnych środków wyrazu (takich jak kształt i barwa) w postaci prostych kompozycji i form konstrukcyjnych
3. wykazywanie zainteresowania malarstwem, rzeźbą i architekturą (także architekturą zieleni i architekturą wnętrz)

Treści uzupełniające:
 projektowanie i wykonywanie elementów dekoracji do uroczystości przedszkolnych i teatrzyków
 oglądanie albumów dzieł plastycznych znanych twórców polskich
 poznanie najsłynniejszych dzieł sztuk plastycznych i ich autorów

10. Wspomaganie rozwoju umysłowego dzieci poprzez zabawy
konstrukcyjne, budzenie zainteresowań technicznych

1. wznoszenie konstrukcji z klocków i tworzenie kompozycji z różnorodnych materiałów (np. przyrodniczych), doświadczanie poczucia sprawstwa („potrafię to zrobić”), odczuwanie radości z wykonanej pracy
2. właściwe używanie prostych narzędzi podczas majsterkowania
3. interesowanie się urządzeniami technicznymi używanymi w gospodarstwie domowym, próby zrozumienia, jak one działają, zachowanie ostrożności przy korzystaniu z nich
4. zapoznanie , w sposób pośredni lub bezpośredni, z różnymi formami zastosowania techniki w życiu ludzi ( np.: korzystanie z telefonu stacjonarnego lub komórkowego, komputera)
5. obserwowanie pływania i tonięcia ciał w trakcie zabawy z wodą
6. obserwowanie zachowania się ciał w powietrzu, zabawy z wiatrem
7. zwracanie uwagi na zjawiska akustyczne w trakcie zabaw z nadawaniem sygnałów dźwiękowych
8. poznanie zjawiska załamywania się światła i odbijania się światła

Treści uzupełniające:
– poznanie i obsługa komputera (czas korzystania z komputera
do 30 minut)
a) zasady włączania i wyłączania komputera (w obecności
osób dorosłych)
b) urządzenia peryferyjne – myszka, drukarka, joystick
c) zabawy grami o dostosowanym do możliwości dziecka
stopniu trudności – próby pisania na komputerze prostych tekstów i drukowania ich
– korzystanie z programów edukacyjnych dostosowanych do wieku
dzieci

11. Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk
atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń
1. rozpoznawanie i nazywanie zjawisk atmosferycznych charakterystycznych dla poszczególnych pór roku, podejmowanie rozsądnych decyzji i nie narażanie się na niebezpieczeństwa wynikające z pogody, np. stanie pod drzewem w czasie burzy czy zdejmowanie czapki w mroźną pogodę
2. rozumienie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radiu i telewizji, np. że będzie padał deszcz, śnieg, wiał wiatr, stosowanie się do podawanych informacji w miarę swoich możliwości

12. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt

1. obserwowanie wybranych środowisk przyrodniczych w różnych porach roku, dostrzeganie zachodzących zmian, a także w jaki sposób człowiek może je chronić i pomóc im przetrwać zimę
2. rozumienie znaczenie roli drzew w życiu zwierząt i ludzi
3. poznanie roślin i zwierząt żyjących w różnych środowiskach przyrodniczych, np. na polu, na łące, w lesie
4. poznanie podstawowych gatunków roślin i zwierząt chronionych w Polsce
5. poznanie podstawowych części roślin
6. poznanie warunków potrzebnych do rozwoju zwierząt (przestrzeń życiowa, bezpieczeństwo, pokarm) i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność)
7. poznanie zagrożeń dla środowiska przyrodniczego wynikających z niszczycielskiej działalności ludzi, np.: zatruwanie wód, powietrza, gleby, zabijanie zwierząt dla futer, kłów, wycinanie lasów, wyrzucanie odpadów w niedozwolonych miejscach
8. wyrabianie nawyku dbania o najbliższe środowisko poprzez nieniszczenie roślin, pomaganie zwierzętom (dokarmianie ptaków zimą ), wyrzucanie śmieci do kosza

Treści uzupełniające:
– poznanie roślin i zwierząt żyjących na innych kontynentach

13. Wspomaganie rozwoju intelektualnego dzieci wraz z edukacją
matematyczną

1. liczenie obiektów, rozróżnianie błędnego liczenia od poprawnego
2. wyznaczanie wyniku dodawania i odejmowania pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych
3. ustalanie równoliczności dwóch zbiorów oraz posługiwanie się liczebnikami porządkowymi
4. rozwijanie umiejętności szeregowania i klasyfikowania
5. rozwijanie umiejętności określania czasu
6. rozróżnianie strony prawej i lewej, określanie kierunków i ustalanie położenia obiektów w stosunku do własnej osoby, a także w odniesieniu do innych obiektów
7. poznanie, na czym polega pomiar długości oraz prostych sposobów mierzenia: krokami, stopa za stopą
8. porównywanie objętości cieczy
9. poznanie różnych rodzajów wag, wyjaśnianie ich roli w określaniu masy przedmiotów
10. rozumienie stałego następstwa dni i nocy, pór roku, dni tygodnia, miesięcy w roku

Treści uzupełniające:
– rozpoznawanie podstawowych figur geometrycznych płaskich i przestrzennych , nazywanie ich – poznawanie cyfr oznaczających liczby 0 – 10 i znaków matematycznych >, <, =, +, –;
– porównywanie liczb z użyciem znaków >, <; – rozwiązywanie prostych działań matematycznych z użyciem znaków =, +, –; – rozwiązywanie i układanie prostych zadań tekstowych

14. Kształtowanie gotowości do nauki czytania i pisania

1. określanie kierunku oraz miejsca na kartce papieru, rozumienie poleceń typu: narysuj kółko w lewym górnym rogu kartki, narysuj szlaczek, zaczynając od lewej strony kartki
2. uważne patrzenie (organizowanie pola spostrzeżeniowego), aby rozpoznać i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach
3. doskonalenie sprawności rąk oraz koordynacji wzrokowo – ruchowej potrzebnej do rysowania, wycinania i nauki pisania
4. nabywanie doświadczeń z zakresu posługiwania się różnymi narzędziami pisarskimi (różne rodzaje kredek, pisaki, mazaki, ołówki, cienkopisy, długopisy itp. )
5. podejmowanie działalności plastyczno - konstrukcyjnych
6. zainteresowanie czytaniem i pisaniem, wyrabianie gotowości do nauki czytania i pisania
7. słuchanie np. opowiadań, baśni i rozmawianie o nich, zainteresowanie książkami
8. układanie krótkich zdań, dzielenie zdania na wyrazy, dzielenie wyrazów na sylaby, wyodrębnianie głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej
9. rozumienie sensu informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz często stosowanych oznaczeń i symboli, np. w przedszkolu, na ulicy, na dworcu

Treści uzupełniające:
 zapoznanie dzieci z literami – dobrowolne czytanie prostych tekstów ze zrozumieniem
 rozwijanie zainteresowania podejmowaniem prób pisania (podpisywanie swoim imieniem rysunków, zaproszeń , upominków )

15. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne

1. wymienianie imion i nazwisk osób bliskich, poznanie, gdzie pracują, czym się zajmują
2. utrwalenie znajomości nazwy miejscowości, w której mieszkają dzieci, poznanie ważniejszych instytucji i ról społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. policjanta, strażaka
3. podawanie adresu zamieszkania i adresu przedszkola
4. poznanie legend, opowieści związanych ze swoją miejscowością, regionem
5. tworzenie planu swojej miejscowości
6. wzbogacanie kącika regionalnego o eksponaty wykonane w przedszkolu i przyniesione z domu
7. rozumienie przez dzieci, jakiej są narodowości, że mieszkają w Polsce, są Polakami, mówią po polsku, stolicą Polski jest Warszawa, największymi rzekami są Wisła i Odra, morze to Bałtyk, góry – Tatry
8. nazywanie godła i flagi państwowej, poznanie polskiego hymnu oraz, że Polska należy do Unii Europejskiej
9. rozumienie, że wszyscy ludzie mają równe prawa, poznanie praw dziecka
10. nazywanie ludzi różnych ras, określanie ich miejsca zamieszkania, warunków klimatycznych
11. poznanie modelu kuli ziemskiej – globusa
12. poznanie nazw wybranych planet Układu Słonecznego, np.: Mars, Wenus, słuchanie ciekawostek o nich (poznanie ciekawostek o gwiazdozbiorach, kosmosie, lotach kosmicznych, a także poznanie zawodów związanych z kosmosem: astronom, kosmonauta)

Treści uzupełniające:
– zapoznanie z miejscami, postaciami i wydarzeniami historycznymi mającymi ważne znaczenie dla naszego kraju (legendy, budowle, podstawowe święta państwowe i wydarzenia historyczne z nimi związane).

Oczekiwane efekty umiejętności dziecka w sferach:

1. społecznej
• podaje swoje dane osobowe
• swobodnie wypowiada się na temat swojej rodziny
• zna zakres swoich obowiązków w domu rodzinnym
• jest samodzielne w czynnościach samoobsługowych i organizowaniu działalności stosownie do możliwości rozwojowych
• wykazuje inicjatywę w działaniu
• uzasadnia swoje postępowanie
• nazywa swoje emocje
• określa wartości na zasadzie przeciwieństw, np.: dobro – zło, piękno – brzydota , próbuje uzasadniać swoje odczucia
• zna zasady ustalone w przedszkolu, stara się je przestrzegać
• swobodnie porozumiewa się z dorosłymi i rówieśnikami
• określa odrębność innych względem siebie
• jest zdolne do kompromisów
• chętnie podejmuje działania zbiorowe, czuje się odpowiedzialne za uzyskany wynik
• wykazuje zainteresowanie wiedzą o miejscu zamieszkania, Polsce, Unii Europejskiej, świecie i wszechświecie
• pełni swoją rolę jako dziecko w życiu społecznym
• dąży do organizowania i przekształcania rzeczywistości społeczno – kulturowej wg własnych pomysłów .

2. językowej :

• uważnie słucha rozmówcy
• prawidłowo artykułuje głoski
• swobodnie posługuje się mową dla wyrażania swoich myśli, potrzeb, stanów emocjonalnych
• formułuje zdania poprawne pod względem gramatycznym
• w czasie komunikowania się z innymi stosuje pozawerbalne środki wyrazu
• chętnie korzysta z książek dla dzieci
• recytuje z pamięci wiersze lub ich fragmenty
• przejawia wrażliwość słuchową i wzrokową
• ma rozwinięty słuch fonematyczny
• rozumie znaczenie znaków i symboli graficznych
• jest zainteresowane pisaniem
• dysponuje sprawnościami potrzebnymi do nauki pisania
• rozumie istotę czytania i pisania jako nośnika informacji

3. poznawczej:

• samodzielnie inicjuje zabawy zgodnie z własnymi pomysłami
• jest twórczy w rozwiązywaniu problemów
• mówi o swoich zainteresowaniach, poznaje zainteresowania innych
• rozumie znaczenie zmysłów w poznawaniu otaczającej rzeczywistości
• zna proste rymowanki, wiersze, piosenki z repertuaru dziecięcego, odtwarza je z pamięci
• jest skoncentrowane na zajęciach edukacyjnych
• dokonuje analizy, syntezy, porównania i klasyfikacji spostrzeganych przedmiotów
• poszukuje odpowiedzi na nurtujące je pytania, problemy
• rozwiązuje proste zagadki logiczne
• dostrzega zależność między skutkiem, a przyczyną
• zna części ciała, poprawnie je nazywa
• posługuje się określeniami dotyczącymi położenia przedmiotów w przestrzeni
• rozumie podstawowe określenia czasu
• prawidłowo posługuje się liczebnikami
• wykonuje proste działania arytmetyczne
• rozpoznaje wybrane figury geometryczne
• dokonuje porównań miary i masy przedmiotów oraz objętości cieczy
• dostrzega zmiany dokonujące się w przyrodzie
• rozpoznaje i nazywa często spotykane zwierzęta i rośliny
• rozpoznaje i nazywa zwierzęta niedostępne w bezpośredniej obserwacji
• nazywa podstawowe zjawiska z zakresu przyrody ożywionej i nieożywionej
• zna główne zagrożenia dla środowiska przyrodniczego, rozumie konieczność jego ochrony

4. artystycznej :

• chętnie słucha muzyki, śpiewa znane mu piosenki
• uczestniczy w zabawach muzyczno – ruchowych
• jest wrażliwe na piękno w otaczającej go rzeczywistości
• chętnie podejmuje działalność plastyczno – konstrukcyjną
• wyraża własne recenzje na temat obejrzanych przedstawień teatralnych i filmów
• chętnie bierze w przedstawieniach teatralnych
• uczestniczy w zabawach konstrukcyjno – technicznych
• zna podstawowe zasady korzystania z wybranych urządzeń technicznych
• rozumie znaczenie techniki dla rozwoju człowieka
• posługuje się podstawowymi terminami z dziedziny sztuki
• wypowiada się na temat własnych upodobań artystycznych

5. ruchowej i zdrowotnej :

• zna nazwy części ciała ( i organów wewnętrznych) i stosuje je
• rozumie potrzebę ruchu dla prawidłowego funkcjonowania organizmu
• przestrzega zasad obowiązujących w zabawach i grach ruchowych
• jest sprawne ruchowo
• rozumie zasady sportowej rywalizacji
• sygnalizuje potrzebę odpoczynku kiedy jest zmęczone
• zna zasady dbałości o zdrowie , przestrzega ich
• zna zasady bezpieczeństwa , przestrzega ich
• wie, co może zagrażać życiu i zdrowiu człowieka
• jest wrażliwe na problemy ludzi chorych i cierpiących .