Las ( nie tylko ) jesienią

Scenariusz zajęć kształcenia zintegrowanego do klasy III

Krąg tematyczny: Las (nie tylko )jesienią.

Temat dnia: Grzybobranie.
Zapis w dzienniku:
Słuchanie recytacji wiersza pt. „Grzyby”. Określanie nastroju. Czytanie z podziałem na role. Budowa grzyba kapeluszowego. Grzyby jadalne i trujące. Zasady zbierania grzybów. „Grzybobranie”- rysowanie kredkami świecowymi.. Dodawanie i odejmowanie liczb dwucyfrowych z przekraczaniem progu dziesiątkowego. Rozwiązywanie złożonych zadań tekstowych.

Cel główny:
Poznanie podstawowych gatunków grzybów jadalnych i trujących występujących w najbliższych lasach; kształtowanie umiejętności prawidłowego rozpoznawania i zbierania grzybów jadalnych.

Cele operacyjne: uczeń

> korzysta z podanego źródła wiedzy (encyklopedii),
> wymienia warstwy lasu oraz wyjaśnia jego znaczenie przyrodnicze,
> wypowiada się na temat treści wiersza oraz wskazuje w nim nazwy grzybów,
> czyta tekst z podziałem na role,
> nazywa części grzyba,
> zna pozytywną i negatywną rolę grzybów w życiu człowieka i przyrodzie,
> rozumie, że grzyby są częścią przyrody, którą należy szanować,
> zna podstawowe zasady zbieranie grzybów,
> śpiewa piosenkę o rydzu,
> zna rożne sposoby dodawania i odejmowania liczb dwucyfrowych z przekroczeniem progu dziesiątkowego,
> dokona analizy zadania tekstowego i rozwiąże je,
> odczyta dane z tabelki,
> estetycznie wykona pracę plastyczną,
> efektywnie pracuje na zajęciach lekcyjnych.
> dokona samooceny swoich wiadomości,
> zgodnie współpracuje w grupie i wykonuje przydzielone zadania,
> umie wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce (grzybobranie),
> rozwija zainteresowania przyrodnicze i dostrzega piękno otaczającej przyrody.

Metody:
- słowne – rozmowa, pogadanka, praca z tekstem
- oglądowe – obserwacja, pokaz
- praktycznego działania
- zabawy,

Formy pracy:
- indywidualna jednolita i zróżnicowana,
- grupowa jednolita,
- grupowa zróżnicowana,
- zespołowa jednolita,

Środki dydaktyczne:
podręcznik, ilustracje grzybów, naturalne okazy grzybów, atlas ,,Grzyby” M. Knoop, ,,Poradnik grzybiarza” W.Wojewoda, encyklopedia ,,Grzyby” karty pracy, kaseta magnetofonowa, płyta CD z filmem, prezentacja multimedialna przygotowana przez nauczyciela (materiały z internetu: fotografie grzybów; strona www.nagrzyby.pl), wiersz Jan Brzechwa „Grzyby”, zagadka, rzutnik, komputer, ekran.

PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Nawiązanie do tematu zajęć – pogadanka dotycząca warstwowej budowy lasu i jego znaczenia przyrodniczego (nazwy poszczególnych warstw lasu – rośliny i zwierzęta tam występujące).

2. Rozwiązanie zagadki.

Na leśnej polanie
spotkasz się z tym panem
ziemię przedziurawił
kapelusz wystawił.
Krótka rozmowa na temat grzybów.
 Czy zbieraliście grzyby?
 Czy byliście sami, czy z osobą dorosłą? Dlaczego?
 Jakie znacie nazwy grzybów?
 Czy lubicie jeść grzyby? W jakiej postaci ludzie zjadają grzyby?
 Do jakich potraw mama dodaje grzyby?

Nauczyciel zwraca uwagę na brak wartości odżywczych (zawierają niewielkie ilości białka, tłuszczu, soli mineralnych i witamin) w grzybach, są ciężkostrawne, podkreśla jedynie walory smakowe.
3. Odszukanie w encyklopedii hasła ,,grzyby” i odczytanie ogólnych informacji. Zwrócenie uwagi, że grzyby dawniej traktowane były przez naukowców jako typ roślin, teraz uznaje się, że jest to odrębne królestwo organizmów żywych.

4. Przekazanie przez n-la informacji (w formie ciekawostki, na podstawie książki ,,Botanika” S. Tołpa, J.Radomski) na temat licznych gatunków grzybów w zależności od budowy ciała i sposobów rozmnażania się. Podział grzybów na 4 klasy: pragrzyby, pleśniaki, workowce, podstawczaki.
Stwierdzenie, że grzyby kapeluszowe ( najbardziej popularne i najlepiej znane dzieciom ) należą do klasy podstawczaków.
5. Słuchanie recytacji utworu pt. „Grzyby”.
• Wyjaśnienie niezrozumiałych wyrazów.
6. Analiza treści utworu.
 Jaką wojnę toczył król Borowik?
 Dlaczego wypowiedział muchom wojnę?
 Kto pomagał mu w walce?
 Kto wygrał wojnę?
 W jaki sposób król nagrodził grzyby?
 Jaki nastrój ma ten wiersz?

7. Głośne indywidualne czytanie wiersza przez dzieci.

8. Czytanie utworu pt. „Grzyby” z podziałem na role.
Wyszukiwanie w tekście nazw grzybów.
Podział klasy na 5 zespoły. Wybór liderów. Postawienie zadań:
• Pozytywna działalność grzybów.
• Negatywna działalność grzybów.
• Grzyby jadalne i trujące.
• Jak należy zbierać grzyby?
• Budowa grzyba.
Prowadzący po rozmowie z dziećmi zaprasza do wspólnego obejrzenia filmu „Opowieść o grzybach” (12 min)

9. Przerwa śródlekcyjna – zabawa ruchowa „Zupa grzybowa”

Dzieci tworzą kółeczko, jedno dziecko stoi w środku i zamyka oczy, obraca się w koło i mówi: „Szumi las, szumi las, wymień grzyba którego znasz” jednocześnie wskazuje ręką dziecko z koła. Wybrane dziecko wymienia zapamiętaną nazwę grzyba, wchodzi do środka i dalej prowadzi zabawę. Po wymienieniu kilku nazw grzybów dzieci mieszają się w środku koła „miseczce” i powstaje zupa grzybowa.
10. Po zabawie nauczyciel omawia z dziećmi film i uzupełnia brakujące informacje.

Rola jaką grzyby odgrywają w życiu człowieka i przyrodzie:
• rola pozytywna w życiu człowieka:
– z grzybów robione są lekarstwa np. penicylina
– grzyby wykorzystywane są do wyrobu chleba, ciast ( drożdże)
– grzyby są zjadane przez człowieka jako potrawy i przyprawy
• rola negatywna w życiu człowieka:
– psucie się jedzenia
– gnicie drewna
– powodowanie chorób
• rola pozytywna w przyrodzie:
– grzyby rozkładają martwe szczątki np. drzew, zwierząt
– stanowią pokarm dla różnych zwierząt np.: ślimaków, larw owadów itp.
• rola negatywna w przyrodzie:
- grzyby powodują choroby drzew i zwierząt
• nauczyciel również wyjaśnia uczniom pojęcie mikoryzy – współpracy miedzy korzeniami roślin (np. drzew) a grzybami. Strzępki grzyba (sploty grzybni) wnikają do korzeni rośliny zwiększając ich powierzchnię. Dostarczają roślinie niezbędnych do życia soli mineralnych oraz wody. Z rośliny natomiast grzyb pobiera substancje odżywcze, głównie cukry, których sam nie potrafi wytworzyć. Ta właśnie współpraca decyduje o tym, że maślaki zwykle znajdujemy pod sosną, a pieczarki wśród traw).

Grzyby jadalne i trujące, budowa grzyba - omówienie i prezentacja multimedialna; oglądanie grzybów w atlasach, plansz z grzybami, ilustracji w podręczniku i naturalnych okazów. Uzupełnianie karty pracy.
- Z jakich części składa się grzyb?

Naturalny okaz – prezentacja ( grzybnia, trzon, kapelusz).
Zasady zbierania grzybów

- Jak prawidłowo należy zbierać grzyby? ( delikatnie wykręcamy z podłoża
i przydeptujemy grzybnię- ochrona środowiska).

- Dlaczego nie należy niszczyć grzybów niejadalnych i trujących?( pokarm dla
saren, jeleni, dzików, wiewiórek, ślimaków, owadów).

- W jaki sprzęt wyposażony jest prawdziwy grzybiarz?( wiklinowy koszyk).

- Czy można zbierać grzyby do torby foliowej?

- Jak należy się ubrać na grzybobranie?( kalosze, długie spodnie, bluza z
długim rękawem, czapeczka - (ochrona przed kleszczami)

Porównywanie najczęściej mylonych ze sobą grzybów:
Zwrócenie szczególnej uwagi na muchomora sromotnikowego, porównanie go z czubajką kanią ( grzyby często mylone!!!)


- borowik szlachetny mylony z goryczakiem żółciowym ( szatanem).
- pieprznik jadalny ( kurka) mylony z lisówką ( fałszywą kurką).
- gąska zielonka mylona z gąską siarkową, zielonożółtą i muchomorem zielonawym, czyli sromotnikowym .
- mleczaj rydz mylony z mleczajem wełnianką ( fałszywym rydzem).

♦ Mycie rąk – kontakt z różnymi grzybami!
♦ Pogadanka na temat objawów zatruć grzybami i pierwszej pomocy.

Nauczyciel przekazuje informacje jak zachować się w przypadku zatrucia. Podaje numery telefonów alarmowych: 112 z komórki i 999 z telefonu
„ Zmuś się do wymiotów i zgłoś się do lekarza!!!

11. Śpiewanie piosenki „Rudy rydz”
12. Rysowanie kredkami świecowymi tematu „Grzybobranie”.
13. Ćwiczenia w liczeniu pamięciowym: 56+18=, 67+16=, 45+9, 74-18=, 32-7=,20-18= itp.
14. Rozwiązywanie działań matematycznych, w których liczby są przyporządkowane podanym literom , odczytanie hasła– KARTA PRACY
15. Rozwiązywanie zadania tekstowego.
16. Wypełnianie tabeli i analiza na podstawie danych w niej zawartych.
17. Zlecenie zadań dodatkowych dla uczniów zdolnych, szybko pracujących na zajęciach.
18. Samoocena uczniów – dzieci mają do wyboru buzię uśmiechniętą lub smutną. Kolorują tą, która jest zgodna z ich oceną pracy i zaangażowania na lekcji .

19. Podsumowanie dnia, ocena aktywnych, pracowitych uczniów.
20. Praca domowa: Domowniczek

KARTA PRACY

1. Przeczytaj wiersz, podkreśl nazwy grzybów.

Grzyby
Król Borowik Prawdziwy szedł lasem
Postukując swym jedynym obcasem,
A ze złości brunatny był cały,
Bo go muchy okrutnie kąsały.
Tedy siadł uroczyście pod dębem
I rozkazał na alarm bić w bęben:
„Hej, grzyby, grzyby,
Przybywajcie do mojej siedziby,
Przybywajcie orężnymi pułkami.
Wyruszamy na wojnę z muchami!”
Odezwały się pierwsze opieńki:
„Opieniek jest maleńki,
A tam trzeba skakać na sążeń,
Gdzie nam, królu, do takich dążeń?!”
Załkały surojadki:
„My mamy maleńkie dziatki,
Wolimy życie spokojne,
Inne grzyby prowadź na wojnę.”
Zaszemrały modraczki:
„Mamy całkiem zniszczone fraczki,
Mamy buty wśród grzybów najstarsze,
Nie dla nas wojenne marsze.”
Zastękały czubajki:
„Wpierw musimy wypalić fajki,
Wypalimy je, królu, do zimy,
W zimie z tobą na wojnę ruszymy.”
A król siedzi niezmiennie pod dębem,
Każe znowu na alarm bić w bęben:
„Przybywajcie, pieczarki, maślaki,
Trufle, gąski, purchawki, koźlaki,
Bedłki, rydze, bielaki i smardze,
Przybywajcie, bo tchórzami pogardzę!”
Ledwo rzekł to, wtem patrzy, a z boru
Maszeruje pułk muchomorów:
„Przychodzimy z muchami wojować,
Ty nas, królu, na wojnę prowadź!”
Wojowały grzybowe zuchy,
Pokonały aż cztery muchy.
Król Borowik winszował im szczerze
I dał wszystkim po grzybowym orderze.

Jan Brzechwa

Sążeń - niemetryczna, antropometryczna jednostka długości. Miara miała długość rozpostartych ramion dorosłego mężczyzny.

2. Podpisz wskazane części grzyba.

3. Uzupełnij
GRZYBY

JADALNE : TRUJĄCE:
..................................... . ........................................
....................................... ........................................
....................................... ........................................
....................................... ........................................

4. Podkreśl prawidłową odpowiedź:
Jaka książka może pomóc w rozpoznawaniu grzybów?
Baśnie
Książka kucharska
Atlas grzybów

Do czego zbieramy grzyby?
walizka
koszyk
reklamówka

Jakie narzędzie może być pomocne przy zbieraniu grzybów?
nożyczki
nóż
brzeszczot
Jak postąpisz, jeśli znajdziesz grzyby trujące?
podeptam je
zerwę i wyrzucę
nie będę ich dotykać

Jak zbieramy grzyby?
odrywam kapelusz a potem trzon grzyba
łamię trzon grzyba w najcieńszym miejscu
Wykręcam trzon lub odcinam nożem

5. Oblicz sumy i różnice wpisując wynik w trzonki grzybów. Uporządkuj wyniki od liczby najmniejszej do największej wpisując je do tabeli wraz z przyporządkowaną literą. Odczytaj hasło.

Wynik
Litera

HASŁO........................................

6. Rozwiąż zadanie:

Darek uzbierał w lesie 26 borowików i 18 maślaków. Mama ususzyła 12 borowików, a z 14 maślaków ugotowała sos. Ile grzybów zostało?

Dane:
Darek uzbierał: ........................................
Mama zużyła: ........................................

Pytanie: Ile grzybów zostało?

Rozwiązanie:

........................................

Odp: Zostało ...................... grzybów.


Dzieci poszły do lasu na grzyby.
Ania znalazła 3 borowiki i 14 maślaków.
Ola zebrała 16 koźlarzy.
Filip przyniósł z lasu 2 borowiki i 16 rydzów.
Oktawian znalazł 13 borowików.

Uzupełnij tabelkę. Wpisz liczbę znalezionych grzybów.

Nazwy grzybów Ala Ola Filip Oktawian Razem
borowiki
kożlarze
maślaki
rydze
Razem


Dokończ zdania:

Najwięcej grzybów znalazł(a)
........................................
Najmniej grzybów znalazł(a)
........................................
Dzieci znalazły najwięcej ( jakich grzybów?)
........................................
Dzieci znalazły po tyle samo ( jakich
grzybów?).
..................................
i ........................................ .
Dzieci znalazły najmniej( jakich grzybów?)
........................................

ZADANIA DODATKOWE (dla dzieci, które wykonały wszystkie polecenia)

7. Tomek, Adam i Marek wybrali się do lasu na grzyby. Tomek zebrał 18 grzybów, Adam o 5 więcej od Tomka, a Marek o 7 mniej niż Adam.

Ile grzybów znaleźli chłopcy?

Krótka treść zadania:

Tomek-........................................
Adam-........................................
Marek-........................................

........................................

Odp.: ........................................

8. Szukanie nazw grzybów ukrytych w zdaniach.

Dzieci mogą skaleczyć się nożem.
Jurek złapie Czarka, który ucieka.
Który dzban najbardziej ci się podoba?
• Nazwy grzybów wpisz w kolejności alfabetycznej:

........................................