Ekologia w naszej małej ojczyźnie

Nie miałem wcześniej szans na publikacje, więc teraz przesyłam, może nie oryginalną, ale własną ścieżkę międzyprzedmiotową na przyszły rok. Niestety, z określonych przyczyn nie da się jej realizować w każdej szkole.

PLAN REALIZACJI ŚCIEŻKI
„ Ekologia w naszej małej ojczyźnie „
Nasza dzielnica, to zbiór ekosystemów.
Rok szkolny 2010 – 2011.

W realizacji swojej ścieżki międzyprzedmiotowej chciałbym ustalić rytm zgodny z porami roku. Stąd przygotowałem na każdą porę roku zestaw określonych zadań do realizacji. Ponieważ zadania ścieżki ekologicznej powinny być nieco różne od zadań ścieżki przyrodniczej, postanowiłem skoncentrować się w latach 2010 / 2011 na zadaniach rutynowych, oraz dodać do nich pewien akcent współzawodnictwa. Współzawodnictwo dotyczyć będzie okresu zimowego, i mogą w nim brać udział wszystkie klasy. Poniżej przedstawiam program ścieżki.

1. WRZESIEŃ – udział w akcji „Sprzątanie świata”

Corocznie moja klasa bierze udział w dwóch akcjach:
a) W akcji „Tydzień Czystości Wód” organizowanym przez Miejskie Centrum Ekologiczne, w której to Akcji nasza szkoła ma przydzielony stały rejon;
b) W akcji SPRZĄTANIE ŚWIATA, we współpracy z Zespołem Parków Krajobrazowych Województwa Śląskiego.
Zawsze w akcjach tych udział biorą minimum dwie klasy. W ramach realizacji ścieżki, w miarę swoich możliwości, dołączają do nas inne grupy, w tym również gimnazjalne, a także 1 – 3 z podstawówki. Corocznie wyniki tej akcji są bardzo dobre, współpraca w ramach ścieżki układa się zadowalająco. Nasza szkoła uzyskuje wiele dyplomów i podziękowań w związku z działalnością nauczycieli przyrody i nauczycieli z innych dziedzin nauczania.

2. PAŹDZIERNIK – udział w akcji zbierania karmy dla zwierząt w ramach współpracy SP – 3 z Kołem Łowieckim.

Październik jest w naszej szkole głównym miesiącem, w którym dzieci zbierają i przynoszą do szkoły żołędzie, kasztany, buczynę czy też orzechy. W tej akcji chętnie bierze udział bardzo wielu uczniów, i bardzo wielu z nich chętnie poświęca swój wolny czas, aby również po zajęciach lekcyjnych, wybrać się w najbliższą dąbrowę i jednorazowo zdobyć kilkadziesiąt kilo karmy.
Uważam akcje tego typu za bardzo wychowawcze, umacniające zainteresowanie przyrodą i zwiększające integrację z jej częścią ożywioną. W ramach tych działań, na kółku przyrodniczym przygotowywane będą np. gazetki o popularnych zwierzętach, które mogą korzystać z zebranego przez dzieci pokarmu.

3. LISTOPAD – ekologiczne badania naukowe (powietrze).

Jest to mój własny, coroczny program badania zanieczyszczenia powietrza, w obrębie naszej dzielnicy – Żywiec –Sporysz.
To zabawa w ekologów – chemików, dzięki której dzieci poznają proste sposoby badania zanieczyszczenia powietrza. Jest to niezwykle prosty sposób, aby ukazać uczniom różnorodność stanów powietrza w zależności od miejsca pobierania jego próbki.
Wszystkie prace dzieci wykonują własnoręcznie ( może być w kilku grupach), od pobrania próbek, poprzez wykonanie badania, aż po przedstawienie graficzne wyników. Chcę, aby dzieci uzyskały w ten sposób nie zafałszowane wyniki badań, aby same mogły wyciągnąć poprawne wnioski, bez ingerencji nauczyciela.
Uczniowie uczą się logicznie myśleć, wyciągać wnioski z własnych czynności, a nie tylko przyjmować na wiarę słowa nauczyciela - to typowy przykład lekcji poglądowej połączonej z zajęciami laboratoryjnymi.

4. GRUDZIEŃ, STYCZEŃ, LUTY- te, które zostały z nami na zimę.

To akcja związana z poznawaniem zwierząt zostających z nami na zimę oraz z dokarmianiem ptaków.
Przy tego typu akcji istnieją pewne dodatkowe możliwości działania:
a) Współzawodnictwo między klasami o najlepiej zorganizowane dokarmianie;
b) Opis i rozpoznawanie gatunków ptaków odwiedzających karmnik ( plus foto);
c) Umiejętność rozpoznawania na śniegu różnego typu tropów;

Nie muszę dodawać, że tego typu akcja umacnia więź dzieci z przyrodą, zwiększa znajomość jej części ożywionej, a głownie tej, której zimą należy pomagać.

5. MARZEC, KWIECIEŃ – wiosenne wędrówki ekologiczne.

Na wędrówki po terenie najbliższym szkole poświęcam, w te dwa wiosenne miesiące, kilka godzin miesięcznie w klasie. Chciałbym, aby wszystkie klasy mogły obserwować budzącą się do życia przyrodę. Aby wszyscy zauważyli jej zmienność, piękno, a na tym tle rany zadawane jej przez człowieka.Żeby, widząc wiele zniszczonych przez człowieka miejsc, które wiosenna przyroda tak skrzętnie maskuje, sami nie czynili tak w przyszłości. Żeby zrozumieli, iż na człowieku ciąży odpowiedzialność za stan środowiska.
Wędrując, sprawdzamy stan środowiska w naszej dzielnicy po okresie zimowym i ustalamy, co zmieniło się na lepsze, a co na gorsze. Szukamy dzikich wysypisk śmieci. Sądzę, że powiadomione o tego typu miejscach odpowiednie służby zareagują, a dzieci będą miały ogromną satysfakcję, że ich praca nie poszła na marne. Pożądanym elementem w edukacji będzie także konkurs na plakat ekologiczny po akcji wiosennej.
W przyszłym roku szkolnym ważną sprawą będzie obserwacja wymiany drzewostanu ze świerkowego na buczynowy, co związane jest z wycinką drzew niszczonych przez kornika w naszym województwie.
Zupełnie nowym zadaniem będzie wykonanie i założenie budek lęgowych – głównie dla sikorek oraz udział w akcji sadzenia drzew.

6. MAJ, CZERWIEC – poszukujemy szczególnych pod względem przyrodniczym miejsc w naszej dzielnicy i w okolicy.

Końcówka roku szkolnego, najpiękniejsze miesiące w roku, to czas pewnych podsumowań. Odwiedzamy miejsca, które wcześniej weszły w krąg naszych zainteresowań, sprawdzamy, czy nastąpiła poprawa.
Głównym jednak naszym działaniem jest poszukiwanie najpiękniejszych przyrodniczo zakątków naszego miasta, a głównie naszej dzielnicy. W tym celu, w ramach kółka i zajęć pozalekcyjnych odnajdujemy takie miejsca, i oznaczamy je na planie dzielnicy. Będą to miejsca godne zobaczenia, świadczące o tym, że są u nas tereny wyjątkowe, z prawie dziewiczą przyrodą, godne szczególnego traktowania i ochrony.
Na tym etapie realizacji ścieżki, mile widziany będzie konkurs fotograficzny na temat: „Najpiękniejsze miejsca w Sporyszu i najbliższej okolicy
Konkurs jednak zależny będzie od kondycji finansowej szkoły i jej możliwości w ufundowaniu nagród rzeczowych. W zastępstwie, w zależności od inwencji nauczycieli, może odbyć się podsumowujący roczną realizację ścieżki, konkurs plastyczny, również w grafice komputerowej.
Program przedstawia się bardzo bogato, a lata doświadczeń skłaniają mnie do stwierdzenia, że w czasie jego realizacji, dzieci mogą wpaść na wiele innych, ciekawych pomysłów, które wzbogacą naszą akcję.