Dawno dawno temu w Koronowie...- Historia założenia Koronowa

Dawno temu było w Koronowie....-
Historia założenia miasta Koronowa
640 urodziny miasta

Ok.15min.

Prezentacja( uczniowie w prowadzają w klimat)-muzyka wchodzą cystersi jak są ustawieni to dopiero wchodzą prowadzący.

Prowadzący - Witamy Państwa serdecznie. W tym roku mija 640 rocznica założenia Miasta Koronowa. Rok 2008 jest rokiem szczególnym, bowiem obchodzimy my mieszkańcy kilka ważnych rocznic 910 lat temu powstał Zakon Cystersów, przed 720- laty przybyli oni do dzisiejszego Koronowa, 640 lat temu nasza miejscowość dzięki ich staraniom uzyskała prawa miejskie.

Prowadzący- Pragniemy Drodzy Państwo, byście wraz z nami przenieśli się na chwilę w czasy piastowskich obyczajów , pojedynków rycerskich i cysterskich dokonań. Chcemy Was poznać z Historią naszego miasta
W czasy gdzie miasta Koronowa jeszcze nie było ...........

Prowadzący -Uczniowie naszego gimnazjum przygotowali opowieść jak to
Dawno temu było w Koronowie...........
Prowadzący -Zapraszamy zatem na opowieść „Dawno, dawno temu w Koronowie...”

Narrator- W początkach istnienia państwa polskiego Koronowo położone było prawdopodobnie w obrębie terytorium pomorskiego, którego południowa granica z Polanami przebiegała doliną Noteci. Ostatecznie okolice Koronowa zostały włączone do państwa polskiego na początku XII wieku i weszły w skład kasztelanii wyszogrodzkiej, obejmującej obszar północnych Kujaw.

Narrator - Księga, która otwiera dzieje założenia miasta Koronowa zaczęła się od Zakonu Cystersów. Do Polski Cystersi przybyli w I połowie XII wieku zakładając do końca XIII wieku ok. 25 klasztorów.
Narrator-Pierwsi mnisi przybyli do Byszewa w 1253 roku. Fundacja samego Byszewa sięga roku 1250.(wstają cystersi i wychodzą z Robertem)
Uczeń -(wychodzi ucz. przebrany za ks. Kazimierza) Ja, Kazimierz Książe Kujaw zatwierdzam darowiznę skarbnika kujawskiego Mikołaja Zbrożka z Byszewadla Zakonu Cystersów. Obejmuje ona 8 wsi i 4 przysiółki. Z mojego nadania Cystersi otrzymują dalsze dwie wsie.
(Wszyscy Cystersi powoli z księciem odchodzą i czytasz ..... –schodzą do kantorka
Narrator - Klasztor w ten sposób powiększa swe uposażenie przede wszystkim w drodze nadań i kupna.
Narrator-W 1283 Krzyżacy niszczą klasztor, a ok. 1288 zakonnicy przenoszą się do pobliskiego Koronowa.
Narrator - Istniały tu bardzo korzystne warunki do rozwoju gospodarczego - znakomity szlak komunikacyjny i transportowy, jakim była Brda oraz szlaki handlowe z Kujaw i Wielkopolski do Gdańska i z Ziemi Chełmińskiej na Pomorze Zachodnie.
Narrator- Nowa siedziba cystersów przez długi czas zwana była Nowym Byszewem. Wskutek translokacji, cystersi pojawili się około 5 marca 1289r. w osadzie Smeysche. W tym czasie książę pomorski Mszczuj II nadał im wieś Polaszki nad Wierzycą, z której dochody miały być przeznaczone na budowę nowego klasztoru. Przeniesione ze Starego Byszewa opactwo oficjalnie nosiło miano Corona S. Marie z skąd wywodzi się nowa nazwa miejscowości, w źródłach z 1359r. po raz pierwszy zapisana jako Koronowo.
Narrator- Koronowo stanowiło pierwotnie - osadę smolarską Smeysche , Smexe, która była własnością biskupstwa kujawskiego. W 1288 roku nabyli ją Cystersi w drodze zamiany z biskupem włocławskim Wisławem i przenieśli tu siedzibę swego konwentu z Byszewa oraz założyli nowy klasztor.
Występ młodzieży
(Muzyka wchodzą cystersi.................. odczytanie Salvete .........
uczeń1 (przebrany za zakonnika)-
Zasługi nasze (Cystersów )dla powstania i rozwoju Koronowa są niewątpliwe. Udało nam się uzyskać dla dzisiejszego Koronowa oprócz praw miejskich również liczne przywileje.
uczeń 2(przebrany za zakonnika)- Król Kazimierz Wielki nadał miastu przywilej odbywania targu w czwartek każdego tygodnia, a za naszą namową król Kazimierz Jagiellończyk nadał prawo do odbywania jednego jarmarku rocznie, a później drugiego.

Narrator - Jarmarki były okazją do wymiany handlowej.
Do Koronowa docierali nawet kupcy gdańscy. Jarmarki wpływały na ekonomiczne umocnienie miasta i mieszkańców. Miasto uzyskiwało opłaty od handlujących, a miejscowi rzemieślnicy i kupcy profity za sprzedane towary. Drogą nadań i kupna Cystersi powiększali swoje dobra lokując się w czołówce instytucji kościelnych posiadających ogromny majątek ziemski.

uczeń3 (przebrany za zakonnika)-Do naszych zajęć należało min. rybołówstwo, zakonnik 1- bartnictwo, zakonnik2- młynarstwo, zakonnik3- rzemiosło i handel.
uczeń(przebrany za zakonnika)- Odgrywaliśmy również wielką rolę kulturotwórczą. W tym względzie dzisiaj zawdzięczacie nam najwięcej, bo piękną i bogatą historię oraz wiele zabytków.

uczeń (przebrany za zakonnika)-Nazwę osady zamieniliśmy na Felix Vallis, czyli Szczęśliwa Dolina. W rok później zapisaliśmy zakonnych kronikach(uczeń z Kroniką) drugie miano - Clara Vallis, czyli Jasna Dolina.
zakonnik - Lokowanie miasta przez nas nie było wcale łatwe i zanim je zrealizowaliśmy upłynęło 82 lata. Trzy próby założenia miasta były nieudane.
zakonnik- Jednak ciągle czyniliśmy starania, aby pobudować miasto. Wreszcie, czwarta już próba udała się. Dokument, który ostatecznie został zrealizowany, uznaje się za akt lokacyjny dzisiejszego Koronowa wydany przez króla Kazimierza Wielkiego w Kruszwicy dnia 18 grudnia 1368 roku.
( wchodzą uczniowie przebrani) scenka

Narrator- A to było wydarzenie zjechali się mieszkańcy miasta i pobliskich wsi.
(Wychodzą mieszczki)
Nie zabrakło także wielu dostojników kujawskich jak m.in.(wchodzą kolejno: wojewoda Kujaw brzeskich Wojciech, wojewoda gniewkowski Mościcz, kasztelan kruszwicki Dobieslaw, podskarbi brzesko-kujawski Jan czy starosta gniewkowski Sędziwój z Szubina oraz Król Jan Kazimierz (uczniowie ustawiają się na scenie „mieszczki, chłopi,książęta-goście”, cystersi mieszkańcy itp.)
Uczniowie krzyczą –król idzie
Uczeń-Król Kazimierz odczytuje nadanie przywileju lokacyjnego.....
„Ja, Kazimierz z Bożej łaski król Polski, jak również Pan i Dziedzic kraju Krakowskiego, Sandomierza, Sieradza, Łęczycy, Kujaw, Pomorza i Rusi wstępujemy w ślady naszych pobożnych poprzedników, starając się o rozszerzenie służby Bożej najpospieszniej. Na prośby serdecznej łaskawości opata Jana i całego konwentu klasztoru cysterskiego w Byszewie zezwalamy, na założenie jednego miasteczka nad rzeką Brdą, naprzeciw klasztoru, dawne Smeysze nazwane, w Ziemi Kujawskiej, na prawie magdeburskim... „
Chór-
Uczniowie w tłumie krzyczą wiwat król , Najjaśniejszy pan Polski , wiwat król
Występ mieszczek-
uczniowie z tłumu zabierają głos
1(np.mieszczka) -Powstałe na mocy powyższego przywileju miasto miało nazywać się Byszewo, tak jak pierwotna siedziba cystersów.
mieszczka 2-Dla odróżnienia jednak obu miejscowości nowe miasto zaczęto nazywać Nowe Byszewo.
mieszczka 3-Nazwa Koronowo weszła w życie dopiero w pierwszej połowie XV w. Pochodzi ona od nazwy klasztoru koronowskiego, który mnisi nazwali Corona Marie ze względu na szczególnie wyznawany kult Najświętszej Marii Panny..
Zakończenie Występ-taniec mieszczek i ukłon schodzą ze sceny
Król,Książe
Zakonnicy Wszyscy Razem ukłon i schodzą ze sceny...

Bibliografia
www.HistoriaKoronowa -na podstawie artykułu „ Zasługi Cystersów dla powstania i rozwoju Koronowa -Historia powstania miasta”.