Wpływ zajęć teatralnych na rozwój biopsychospołeczny dzieci z niepełnosprawnością intelektualną

Rozwój biopsychospołeczny dziecka uwarunkowany jest różnymi czynnikami tkwiącymi w organizmie, jak i poza nim. Rozwój ten jest związany także z potrzebami młodego człowieka, które stanowią siłę motywującą do działania.
Zajęcia teatralne z dziećmi z niepełnosprawnością intelaktualną pomagają w tym rozwoju, w zaspakajaniu potrzeb, a także w realizowaniu wielorakich zadań programowych i funkcji wychowawczych. Dzieci wzbogacają swój poziom kulturalny, albowiem teatr stanowi wyjątkową gałąź sztuki i kultury. Rozbudowuje i kształtuje wyobraźnię, pozwala dostrzec sprawy innych ludzi, uczy wrażliwości. Poprzez udział w różnych formach teatralnych kształtuje się osobowość młodego człowieka, zapewniony jest wszechstronny rozwój biopsychospołeczny. Umacnia się także poczucie własnej wartości. Przygotowanie i udział w przedstawieniach aktywizuje dziecko, skłania do podejmowania zadań, umacnia więzi społeczne i emocjonalne. Następuje wdrożenie młodych ludzi do samokontroli, samodyscypliny. Rozwija się samodzielność dziecka, umacniają się jego dążenia, postawione sobie cele. To wszystko zapewnia uspołecznienie, integrację ze środowiskiem, tak ważną w odniesieniu do osób z niepełnosprawnością intelektualną. "Teatr" pomaga uzyskać prawidłową orientację w świecie.
Zabawa w teatr pozwala wykazać się inwencją i pomysłowością, a także twórczą postawą. Dziecko kreuje daną postać w przedstawieniu. Zastanawia się jak zagrać,aby zaprezentować się jak najlepiej.
Zajęcia teatralne pobudzają do przeżywania różnorodnych pozytywnych emocji. Uczą pokonywać trudności i przeszkody. Początkowo działanie jest mimowolne, dziecko chce spróbować, dopiero później działanie staje się świadome, ukierunkowane. Młodzi ludzie pokonują zniechęcenie do ciężkiej pracy, jaką jest przygotowanie inscenizacji. Trzeba przecież uczestniczyć w żmudnych próbach, przygotowywać scenografię, kostiumy.
Nauczyciel prowadzący zajęcia także wzbogaca swój warsztat pedagogiczny. Poznaje potrzeby uczniów, ich zainteresowania, postawy, cechy pozytywne i negatywne. Widzi, jak przebiega współżycie w grupie, wzajemne interakcje, kto dominuje wsród swoich kolegów, a kto jest w ich cieniu. Wraz z podopiecznymi uczy się wyrozumiałości i cierpliwości.
Młody człowiek biorąc udział w przedstawieniach teatralnych , a także w różnych spotkaniach literackich towarzyszących działalności kółka teatralnego, pobudza procesy poznawcze, wzbogaca słownictwo, wrażliwość estetyczną, zasób wiadomości. Wzbogaca się wiedza z zakresu literatury, albowiem aby wybrać właściwy tekst trzeba przejrzeć dużo książek i wybrać odpowiadającą potrzebom i zainteresowaniom. Jest tu także praca nad wymową, dykcją, poprawnością językową. Wykorzystuje się to później na lekcjach języka polskiego, sztuki, historii i innych zajęciach szkolnych.
Udział w zajęciach teatralnych pomaga osobom nieśmiałym odnaleźć siebie, uzewnętrznić swe przeżycia i potrzeby. Trzeba przecież przełamać nieśmiałość, tremę i wyjść na scenę. Uznanie ze strony widowni to największa radość i powód do dumy dla młodych aktorów. Dzieci wiedzą, że odnoszą osobisty sukces, budzi się w nich nadzieja, dążą do nowych osiągnięć. Aprobata i uznanie ze strony publiczności daje poczucie własnej wartości. Buduje zaufanie do siebie samego.
Ważna jest też więź między aktorami, poczucie przynależności do danej grupy, poczucie ważności - jestem potrzebny! Dziecko uczy się współdziałania i współistnienia z grupą.
Udział w spektaklach ma także olbrzymi wpływ na sferę ruchową dziecka - daje swobodę ruchu, zaspakaja potrzebę działania. Osoby nadpobudliwe natomiast muszą zapanować nad sobą, wyciszyć się i skupić, aby wyjść na scenę.
Prowadzenie tego rodzaju zajęć daje satysfakcję i pozytek zrówno uczniom, jak i nauczycielowi.Wspólnie tworzymy określone środowisko, grupę. Jesteśmy potrzebni sobie i innym. Rozwój biopsychospołeczny dzieci jest właściwie ukierunkowany i wspomagany.

Biblografia:

Jundziłł E., Potrzeby psychiczne dzieci i młodzieży. Diagnoza - zaspokajanie, Gdańsk 1998
Kleszczewska - Pietrzak W., Teatrzyk dziecięcy - czy tylko zabawa?, "Szkoła Specjalna" nr 2/ 1999
Konieczna A., Kółko teatralne w naszej szkole, "Życie Szkoły" nr 5/ 2001
Leśniak M., Jędrzejewska - Mitas J., Teatrzyk "Moja" droga do uspołeczniania dzieci upośledzonych umysłowo. "Szkoła Specjalna" nr 5/ 2002
Oziemblewska B., Animacja teatralna źródłem aktywności edukacyjnej dziecka, "Życie Szkoły" nr 5/ 2001
Smeja J., spektakle o złym królu i odważnym Andrzeju oraz Królewna Żabka. Efektynkorelacji języka polskiego, techniki i plastyki w nauczaniu dzieci upośledzonych umysłowo, "Szkoła Specjalna" nr 5/ 1997