Akademia pomysłów. Program innowacji na zajęcia pozalekcyjne

„AKADEMIA POMYSŁÓW”

Program innowacji na zajęcia pozalekcyjne

mgr Julita Olbrych
Publiczna Szkoła Podstawowa
w Olszowej

„Podstawową siłą pedagogiczną jest dom rodzinny”
/Fiodor Dostojewski/

I WSTĘP

Każdy z nas widział bawiące się dzieci. Wesołe, roześmiane zaangażowane w to co robią. Jest to jeden z charakterystycznych sposobów wyrażania siebie oraz zdobywania nowych doświadczeń i umiejętności. Każde zdrowe i prawidłowo rozwijające się dziecko podejmuje różne działania w czasie zabawy.
Zabawa dzieciom towarzyszy od pierwszych lat życia. Z punktu widzenia społecznego możemy podzielić ją na trzy etapy.
Zabawa samotna - od około 18 miesięca do około 2 lat- dzieci bawią się samodzielnie w wykorzystaniem zazwyczaj zabawek.
Zabawa równoległa - około 3 roku życia - dzieci bawią się obok siebie, naśladują się, obserwują lecz nigdy nie wchodzą z sobą w interakcje.
Zabawa uspołeczniona - około 4 roku życia – zabawa staje się kontaktowa, dzieci coraz chętniej bawią się parami lub w małych grupach.
Dziecięce zabawy są różne i dlatego należy je dzielić według bardzo różnych kryteriów. Mogą być swobodne, podejmowane z inicjatywy dziecka, lub kierowane przez rodziców, opiekunów, czy nauczycieli. Ze względu na zawarte w niej treści zabawa może być:
- manipulacyjna - zaczyna się kiedy dziecko swobodnie zaczyna chwytać. Dziecko obserwuje przedmiot, poznaje wygląd, kolor, dźwięk. Na końcu uczy się do czego się nadaje, co można z nią zrobić.
- konstrukcyjna –-polega na działaniu, zaliczyć tu należy malowanie, lepienie, śpiewanie, pisanie, opowiadanie, wycinanie, kalkomania, układanie obrazków, budowanie z piasku, klocków, gliny, puszczanie baniek mydlanych czy też zabawa w cienie.
- tematyczne - to zabawy o określonej tematyce. Odgrywanie ról, naśladowcze i odtwórcze, dramowe, pantomimiczne, itp.
- zabawy i gry dydaktyczne – jest to rodzaj rozrywki umysłowej. Zaliczamy
tu loteryjki, zagadki segregowanie, układanie. W tego typu zabawach stawiamy przed uczestnikami określone zadanie do rozwiązania, musi podporządkować się określonym regułom i przepisom. Zabawy te określa się jako nauczające.
- ruchowe – zabawy podejmujące różnego rodzaju aktywność fizyczną, często posiadające temat oraz kierują się określonymi zasadami, których należy przestrzegać.
W zależności od liczby uczestników mogą być indywidualne lub grupowe. Jednak zawsze zabawa jest aktywnością podejmowaną dobrowolnie, swobodnie i ma przynosić radość i satysfakcję dziecku.
Dzięki zabawie dzieci poznają nowe treści, wiadomości, umiejętności lub w ciekawy sposób utrwalają to, co już znają. Zabawy możemy podzielić też według zmian, jakie dokonują się pod ich wpływem.
Zabawa może pełnić funkcję diagnostyczną. Zachowanie w czasie zabawy może informować o przeżyciach, trudnościach i niewłaściwych postawach.
Posiada funkcję kształcącą. Gracz kształci, doskonali i wzbogaca swoje wiadomości i umiejętności np. motoryczne. Poznaje i ocenia swoje możliwości.
Funkcja terapeutyczna uczy: radzenia sobie z własnymi słabościami, wyrażania emocji, rozwiązywania problemów.
Kolejną funkcją zabawy jest funkcja wychowawcza. Dzieci poznają różne normy społeczne, reguły postępowania. Muszą przestrzegać przyjętych umów i przestrzegać zasad.
Funkcja projekcyjna polega na wchodzeniu w różne role. Daje okazje do robienia rzeczy niemożliwych, bycia kimś innym.
Zabawa posiada wielostronny wpływ na rozwój dziecka. Spełnia jedną z głównych ról w rozwoju. Znajduje ona odbicie w każdej dziedzinie jego działalności. Powinna być podstawowym narzędziem pracy z dziećmi w młodszym wieku szkolnym.
Jeżeli do wszystkich dobroczynnych funkcji zabawy dodamy jeszcze rodziców nabierze ona jeszcze większego i głębszego wymiaru. Rodzice i dzieci ze wspólnej zabawy mogą czerpać obustronne korzyści. W czasie zabawy rodzice zdobywają nowe informacje o swoim dziecku, jego zdolnościach, predyspozycjach lub kłopotach. Łatwiej będzie pomóc dziecku, jeżeli go lepiej poznamy. Dzięki zabawie nawiązuje się więź między dziećmi i jego rodzicami. Kontakt poprzez zabawę pobudza rozwój emocjonalny, społeczny i poznawczy. Przyczynia się do prawidłowego rozwoju dziecka. A co dzieci czerpią ze wspólnej zabawy z rodzicami? Poczucie miłości i bezpieczeństwa. Czują się wyjątkowe. Wiadomo jest, że rodzice bawią się z dziećmi w pierwszych latach ich życia. Zapominają o dobroczynnych skutkach zabawy, kiedy dzieci rozpoczynają naukę w szkole. W tym trudnym okresie dla dziecka, zabawa może zmienić trudy nauki w przyjemność.
Podczas spotkań z rodzicami często jest podejmowany temat w jaki sposób ciekawie z dziećmi spędzać czas, jak ćwiczyć i utrwalać wiadomości poznawane w szkole. Co zrobić, aby dom nie zmienił się w szkołę, aby nauka była wesoła i satysfakcjonująca?
Zajęcia otwarte, w których będą uczestniczyli rodzice i dzieci mają za zadanie podpowiedzieć rodzicom w co się bawić, jak w zabawowy sposób utrwalać wiadomości. Rodzice będą mieli szansę ciekawie spędzić czas z dzieckiem, obserwować go w czasie kontaktów z rówieśnikami oraz wymienić się doświadczeniami i spostrzeżeniami z innymi . W spotkaniach rodzice i dzieci będą brały aktywny udział. Zajęcia będą odbywały się w godzinach popołudniowych, ponieważ wielu rodziców w czasie przedpołudniowym pracuje zawodowo lub prowadzi gospodarstwo domowe i może to z tym kolidować.

II CELE PROGRAMU
1. Cel główny:
- umożliwienie rodzicom udziału w zajęciach, na których zdobędą wiedzę, w jaki sposób, przez zabawę, utrwalać wiedzę dziecka zdobytą w szkole, ciekawie i pożytecznie spędzać czas wolny,
- umożliwienie uczniom zaprezentowania swoich umiejętności, nauczenia się jak pożytecznie i wesoło spędzać czas.

2. Cele szczegółowe:
- wzbogacanie słownictwa,
- prawidłowe korzystanie CD – ROM dołączonych do podręcznika,
- przedstawienie ciekawych stron internetowych dla rodziców i dzieci,
- zachęcanie rodziców i uczniów do wspólnego spędzania wolnego czasu,
- rozwijanie poczucia własnej wartości poprzez osiąganie sukcesu,
- utrwalanie oraz przyswajanie nowej wiedzy w czasie gier i zabaw zespołowych,
- usprawnianie mowy poprzez zabawy logopedyczne,
- wyrabianie spostrzegawczości oraz pamięci,
- zdobywanie umiejętności formułowania i wyrażania myśli,
- ćwiczenia relaksacyjne,
- rozwijanie wyobraźni i fantazji,
- rozbudzanie zaciekawienia nauką,
- kształtowanie otwartości na nowe i nieznane,
- tworzenie własnych gier, zabaw, łamigłówek edukacyjnych,
- dzielenie się ciekawymi pomysłami,
- rozwijanie współpracy z rodzicami.

III SPOSÓB REALIZACJI
Program będzie realizowany na zajęciach pozalekcyjnych w wymiarze jednej jednostki lekcyjnej miesięcznie. Zajęcia są przeznaczone dla uczniów klasy III oraz ich rodziców i będą odbywały się od września 2009r. do czerwca 2010r.

IV METODY I FORMY PRACY
Zajęcia pozalekcyjne pozwalają na lepsze poznanie ucznia, jego zainteresowań, zdolności i predyspozycji. W ten sposób następuje również wzajemne poznawanie się wychowawcy i rodziców, zacieśnianie więzi ze szkołą. Dzieci i rodzice mogą razem miło spędzić czas. Praca na zajęciach pozalekcyjnych z uczniem i rodzicem realizowana będzie poprzez:
- gry i zabawy dydaktyczne,
- tworzenie gier na bazie własnych pomysłów,
- gry i zabawy ruchowe,
- rozwiązywanie ciekawych kart pracy,
- zabawy logopedyczne,
- zabawy plastyczne i manualne,
- ćwiczenia relaksacyjne,
- korzystanie z zasobów internetowych,
- korzystanie z CD-ROM,

V TREŚCI
Gry i zabawy u dzieci w wieku wczesnoszkolnym odgrywają dominującą rolę. Przebiegają według określonych zasad, wywołują chęć działania, mobilizują i dają uczucie satysfakcji.
- gry planszowe:
*utrwalające treści polonistyczne,
*utrwalające treści matematyczne,
*wyrabiające spostrzegawczości i pamięci,
- zabawy słowne:
* zapamiętywanie,
* wzbogacanie słownictwa,
* wyrażanie myśli,
* opisywanie,
- zabawy ruchowe:
* pantomima,
* zabawy z przyrządami,
* masażyki relaksacyjne,
- zabawy manualne:
*kolorowanie według podanego schematu,
*wykonanie potrawy według instrukcji,
*lepienie z plasteliny i masy solnej,
*malowanie do muzyki,
- gry z wykorzystaniem komputera:
*zabawy proponowane przez wydawnictwo podręczników w dołączonym
CD – ROM,
*gry i zabawy komputerowe zarejestrowane na nośnikach CD – ROM,
* ciekawe strony internetowe dla rodziców i dzieci,

VI PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA
Poprzez udział w zajęciach pozalekcyjnych rodzice i ich dzieci:
- spędzają wspólnie wolny czas,
- umacniają więzi na linii rodzic – dziecko,
- chętnie i aktywnie uczestniczą w zajęciach,
- wykorzystują propozycje zabaw w domu,
- w interesujący sposób utrwalają wiadomości i umiejętności zdobyte na lekcjach,
- umacniają się w poczuciu własnej wartości,

VII EWALUACJA
Jednym ze sposobów ewaluacji będzie obserwacja uczestników w czasie spotkania ich zaangażowanie w wykonywanie kolejnych zadań. Po spotkaniach odbędzie się krótka rozmowa z rodzicami i uczniami ukierunkowana pod kątem ewaluacji.
Po zakończeniu cyklu spotkań zostanie przeprowadzona ankieta ewaluacyjna wśród uczniów i rodziców, oraz opis powyższych działań.

BIBLIOGRAFIA
A. Birch, T. Malim „Psychologia rozwojowa w zarysie”, PWN Warszawa1997,
M. Tyszkowa „Jak pomagać dziecku w poznaniu świata”,WSiPWarszawa1990,
D. B.Elkonin „Psychologia zabawy”, WSiP Warszawa 1984,
W. Semmerling „Zabawy w nauczaniu początkowym”, WSiP Warszawa 1990,

ZAŁĄCZNIKI
1. Ankieta dla rodziców do ewaluacji zajęć.
2. Ankieta dla uczniów do ewaluacji zajęć.
3. Przykładowe propozycje zabaw.


Załącznik nr 1
Ankieta
Niniejsza ankieta jest anonimowa i ma na celu ewaluację przeprowadzonych spotkań. Proszę o przeczytanie pytań i udzielenie szczerych odpowiedzi.

1. Czy chętnie uczestniczyliście Państwo w zajęciach?
TAK NIE

2. Czy poruszana tematyka i treści spełniają Państwa oczekiwania?
TAK NIE

3. Czy proponowane zabawy wykorzystujecie Państwo w domu?
TAK NIE

4. Czy teraz więcej czasu spędzacie z dzieckiem?
TAK NIE

5. Jak oceniacie Państwo atmosferę w czasie zajęć?
BARDZO DOBRZE DOBRZE ŹLE

6. Gdyby mieli Państwo możliwość, czy uczestniczylibyście w podobnych spotkaniach?
TAK NIE

7. Jak oceniacie państwo przygotowanie prowadzącego?
BARDZO DOBRZE DOBRZE ŹLE

Bardzo dziękuję za wypełnienie ankiety.