Wspaniałe wiersze Jana Brzechwy - lekcja eksponująca

RADOŚĆ CZYTANIA
Etap edukacyjny: edukacja wczesnoszkolna
Nauczyciel: Anna Terlecka
Klasa I
Typ lekcji: lekcja eksponująca
Czas trwania: 135 min.
Temat dnia: Wspaniałe wiersze Jana Brzechwy
Cele:
- Uczeń rozwiązuje zagadki,
- Uczeń dzieli się doświadczeniami związanymi z czytaniem książek w domu,
- Uczeń wypowiada się na temat ulubionych książek,
- Uczeń wymienia znane tytuły wierszy,
- Uczeń określa nastrój wiersza,
- Uczeń uczestniczy w zabawach pantomimicznych i ruchowych,
- Uczeń słucha ze zrozumieniem wierszy czytanych przez nauczyciela,
- Uczeń zgodnie bawi się z innymi dziećmi,
- Uczeń porównuje zachowania ludzi i zwierząt,
- Uczeń tworzy rymy do wybranych wyrazów z wiersza,
- Uczeń dokonuje podziału na sylaby wybranych fragmentów wiersza,
- Uczeń naśladuje zachowanie się zwierząt w określonych sytuacjach,
- Uczeń układa w parach puzzle związanych tematycznie z poznanym utworem,
- Uczeń wykonuje pracę plastyczną korzystając z wybranych elementów,

Metody pracy: drama, rundka, pogadanka, opis, oparta na działaniach praktycznych uczniów, zabawa ruchowa, praca we współpracy, burza mózgów.
Środki dydaktyczne: wiersze Jana Brzechwy pt.: „Żaba”, „Hipopotam”, „Żuraw i czapla”, puzzle, zagadki, makulatura, klej, nożyczki, kartki z bloku.

Przebieg zajęć:

1. Pytania skierowane do dzieci, które inspirują do swobodnych wypowiedzi, do dzielenia się swoimi doświadczeniami: Jakie zwyczaje związane z czytaniem książek panują w waszym domu? Kto i kiedy czyta wam książki? Jakie książki lubicie najbardziej. Dzieci swobodnie wypowiadają się i dzielą się swoimi doświadczeniami.
2. Zabawa pantomimiczna „Pokaż, jak i gdzie czytasz książki”. Nauczyciel podaje tytuł zabawy i zaprasza dzieci do zaprezentowania ruchem swoich pomysłów. Na zakończenie zabawy wypowiada się na temat prawidłowej postawy podczas czytania. Dzieci wybierają różne miejsca w sali i prezentują różne sposoby czytania. Zespoły obserwujące odgadują indywidualne propozycje.
3. Nauczyciel kieruje do dzieci pytanie: Jakie książki lubicie najbardziej? Dzieci spontanicznie wypowiadają się na temat ulubionych książek.
4. Nauczyciel podaje informacje wprowadzające do czytanych w danym dniu wierszy: Już w przedszkolu poznawaliśmy wiele pięknych wierszy. Dziś poznamy wybrane wiersze Jana Brzechwy. Jeżeli wam się spodobają to na kolejnych zajęciach z pewnością do nich powrócimy. Wymieńcie tytuły poznanych wcześniej wierszy. Dzieci wymieniają tytuły znanych im wierszy lub opowiadają ich treść.
5. Nauczyciel proponuje: Przeczytam wam wiersz, który szczególnie bawił mnie w dzieciństwie. Wysłuchanie wiersza czytanego przez nauczyciela pt. Żaba. Dzieci spontanicznie wypowiadają się na temat wiersza, jego nastroju.
6. Pogadanka ukierunkowana pytaniami nauczyciela:
a. Jakie zwierzęta występują w wierszu?
b. Gdzie się wybrała żaba i w jakim celu?
c. Jakie zalecenia usłyszała żaba od lekarza?
7. Scenki dramowe „U doktora”
Nauczyciel czyta jeszcze raz fragment wiersza dotyczący diagnozy i zaleceń doktora. Prosi o odegranie scenek w parach. Zaznacza, że dzieci nie muszą dokładnie kierować się treścią wiersza i mogą fantazjować.
8. Nauczyciel zapisuje na tablicy wybrane wyrazy z wiersza pt. „Żaba” i prosi dzieci by spróbowały stworzyć rymy do zapisanych wyrazów. Przypomina na czym polega tworzenie rymów. Zapisane wyrazy na tablicy: poci, wilgoci, unika, rana, kochana, strumykach, omija. Nauczyciel zapisuje na tablicy propozycje dzieci.
9. Nauczyciel czyta treść zagadek na temat zwierząt. Dziecko, które prawidłowo odgadnie zagadkę zostaje nagrodzone brawami.
10. Nauczyciel czyta kolejny wiersz Jana Brzechwy pt. „Hipopotam”. Po wysłuchaniu wiersza dzieci swobodnie wypowiadają się na temat jego treści. Określają jego nastrój.
11. Pogadanka ukierunkowana pytaniami nauczyciela:
- Jaką propozycję hipopotam złożył żabie?
- Opiszcie wygląd hipopotama i żaby.
Gdyby żaba zgodziła się zostać żoną hipopotama, jak wyglądałoby ich wspólne życie?
12. Zabawa dramowa „Zwierzaki”. Nauczyciel aranżuje zabawę rozpoczynając opowiadanie:
- Mała rybka przy brzegu rzeki spotkała zakłopotaną czymś żabę...,
- Wesoły hipopotam udał się w odwiedziny do żaby aby jej zaśpiewać samodzielnie skomponowaną piosenkę...,
- Spokojny żółw idąc po błocie spotkał szalonego zająca...,
- Radosna wiewiórka, przeskakując z gałęzi na gałąź, przestraszyła pracującego dzięcioła...
13. Nauczyciel czyta kolejny wiersz Jana Brzechwy pt. „Żuraw i czapla”.
Prosi dzieci aby oceniły zachowanie żurawia i czapli.
- Czy zachowanie ptaków was bawi czy denerwuje?
- Czy ludzie potrafią podobnie zachować się do żurawie i czapli? Jeżeli tak to podajcie przykłady?
- Czy zdarzyło wam się być aż tak niezdecydowanym? W jakich sytuacjach?
14. „Domino sylabowe” – ćwiczenia w czytaniu. Nauczyciel wybiera z wiersza trzy fragmenty dwuwierszowe. Czyta kolejno każdy fragment. Dzieci dzielą na sylaby fragmenty wiersza przeczytane przez nauczyciela.
15. Układanie puzzli. Nauczyciel prosi by dzieci dobrały się w pary i ułożyły puzzle składające się z dziesięciu elementów. Ułożone puzzle przedstawiają ilustracje do wysłuchanych wierszy Jana Brzechwy. Po ułożeniu nauczyciel prosi o odgadnięcie właściwego tytułu wiersza.
16. Rundka. Nauczyciel pyta dzieci:
- Czego dowiedziałyście się na dzisiejszych zajęciach?
Które z bohaterów poznanych wierszy wzbudziło w was największą sympatię?
17. Praca plastyczna – „Nakładane obrazy”
Nauczyciel rozdaje czasopisma o tematyce przyrodniczej. Informuje o temacie pracy, podaje instrukcje i wymienia potrzebne materiały: kolorowa makulatura, klej, nożyczki i kartki z bloku.
18. Wspólne omówienie i wystawa prac.

Bibliografia:
1. I. Borecka, Z motylem w tle. O baśni w biblioterapii i terapii pedagogicznej, Wałbrzych 2004,
M. Jąder, Techniki plastyczne rozwijające wyobraźnię, Kraków 2007.