Opis i analiza wyników ankiety dotyczącej zagrożeń w gimnazjum

Opis i analiza wyników ankiety dotyczącej zagrożeń w Gimnazjum nr 1 w Stargardzie Szczecińskim


W roku szkolnym 2001/2002 Zespół Diagnostyczny przeprowadził badanie poziomu zagrożeń w naszym gimnazjum.

Posłużono się techniką diagnostyczną w postaci ankiety. Badaniami objęto 410 uczniów z klas I – III.

OPIS I ANALIZA UZYSKANYCH WYNIKÓW

Prawie 75% uczniów czuje się w szkole bezpiecznie. Niecałe 25% odczuwa zagrożenie. Uczniowie jako główne powody braku poczucia bezpieczeństwa podają:

bójki między uczniami, mające miejsce na terenie szkoły;
palenie papierosów przez niektórych uczniów;
zaczepne zachowanie niektórych kolegów;
kradzieże, mające miejsce na terenie szkoły;
agresywne zachowanie, słownictwo;
groźby;
wyłudzenia pieniędzy ze strony starszych kolegów;

29,6% uczniów nie spotkało się z przejawami patologii wymienionymi wyżej i w związku z tym nie potrafi wskazać miejsc w szkole niebezpiecznych.
20,6% uważa, że miejscem, w którym dochodzi do sytuacji zagrożenia są szkolne toalety.
19,8% młodzieży spotyka się z różnymi zachowaniami patologicznymi na boisku szkolnym.
18,7% uczniów czuje się zagrożonych poza bramą szkoły.
8,6% wskazuje na pomieszczenie szatni jako miejsce, w którym dochodzi do sytuacji powodujących zachwianie poczucia bezpieczeństwa uczniów.
2,7% odczuwa zagrożenie na sali gimnastycznej.

Uczniowie wymieniając zjawiska patologiczne, z którymi spotykają się w naszej szkole, wskazują przede wszystkim na:

palenie papierosów przez uczniów – 27,5%
bójki – 24,6%
kradzieże – 18,9%
groźby i zastraszanie ze strony uczniów – 12,3%
wyłudzanie przez uczniów pieniędzy – 5,9%
narkotyki – 5,1%
przemoc fizyczna ze strony uczniów – 3,4%
picie przez uczniów alkoholu – 2,4%
90% uczniów nie spotkało się z propozycją kupna narkotyków w szkole, natomiast 10% otrzymało taka propozycję.

Uczniowie w sytuacjach zagrożenia szukają pomocy u:

kolegi/ koleżanki – 220 odpowiedzi; co stanowi 37,2%;
rodziców – 152 odpowiedzi; co stanowi 25,7%
wychowawcy klasy – 125 odpowiedzi; co stanowi 21,2%
pedagoga szkolnego – 43 odpowiedzi; co stanowi 7,3%
innej osoby – 30 odpowiedzi ( siostra, brat, ciocia, przyjaciel spoza szkoły); co stanowi 5,1%
innego nauczyciela – 13 odpowiedzi; co stanowi 2,2%
dyrektora szkoły – 8 odpowiedzi; co stanowi 1,4%

ANALIZA PRZEPROWADZONYCH BADAŃ

Przemoc staje się obecnie najważniejszym tematem spośród zagadnień związanych
z bezpieczeństwem. Narastająca fala agresji obserwowana wśród młodzieży budzi niepokój rówieśników, rodziców i nauczycieli.
Ponieważ agresja jest zewnętrznym objawem złości skierowanym przeciw osobom lub rzeczom, przynoszące szkody przybierające formę ataku, czyli napaści fizycznej lub słownej,
to spotykane w naszym gimnazjum bójki, zaczepki, groźby i zastraszania, wyłudzanie pieniędzy od słabszych uczniów można nazwać przejawem agresji.
Typem zachowań agresywnych oprócz zachowań typowo fizycznych może być agresja słowna, która przejawia się głównie w zaczepianiu, inicjowaniu kłótni, grożeniu, straszeniu, przezywaniu. Zachowania agresywne przejawiają się także w podżeganiu do ataku fizycznego lub słownego.
Zachowanie dziecka agresywnego cechuje brak zdyscyplinowania, naruszanie zasad regulaminu szkolnego oraz obowiązujących norm współżycia w społeczności uczniowskiej.
U uczniów agresywnych występuje niski poziom dojrzałości społecznej, przez co dziecko łatwo popada w konflikty z rówieśnikami.
Większość uczniów w naszej szkole czuje się bezpiecznie. Jednak nie można stwierdzić, że zachowań agresywnych i patologicznych nie ma w ogóle. Młodzież czuje się zagrożona ze strony swoich rówieśników głównie z powodu bójek, zjawiska nikotynizmu, zaczepek, kradzieży i wyłudzeń pieniędzy.
Ponieważ wzorce zachowania występujące w otoczeniu np. ucznia utrwalają się ( m.in. sposób bycia kolegów ubierania się, mówienia, zachowania się modela) szczególnie wtedy, gdy są one charakterystyczne dla osób znaczących, należy w szczególności wzmóc kontrolę zachowań uczniów w szkole i jej otoczeniu.
Często dzieci sfrustrowane, odrzucone przez swoich rodziców wykazują zachowania nieakceptowane społecznie. Wskazują na to także nazwiska, które pojawiły się w wypowiedziach uczniów. Szczególnie niepokojące mogą być zachowania nazywane przez psychologów agresja instrumentalną. Kształtuje się ona pod wpływem doświadczeń nabytych przez ucznia.. Opierając się na nich dziecko wytwarza przekonanie, że za pośrednictwem agresywnego zachowania można uzyskać różne korzyści osobiste, zrealizować swoje pragnienia i cele, np. wyłudzanie pieniędzy, grożąc przy tym pobiciem. Po kilkakrotnym przekonaniu się, że metoda ta jest skuteczna, zachowanie agresywne ulega utrwaleniu.
Agresja instrumentalna jest wyuczonym sposobem działania, powstającym poprzez tolerowanie jej przez otoczenie. Powoduje to wytworzenie przekonania o własnej bezkarności oraz utrwalenie się nawyku osiągania zamierzonych celów za pośrednictwem agresywnego zachowania.
Za najbardziej niebezpieczne miejsce w szkole uczniowie uważają toalety szkolne, boisko oraz teren poza bramą szkoły. Kilkudziesięciu uczniów otrzymało propozycję kupna narkotyków. Większość uczniów nie miało do czynienia z dealerem. Istotny jest jednak sam fakt wystąpienia takiego zjawiska. W związku z tym należy stosować szeroko pojęta profilaktykę uzależnień.
Największym zaufaniem uczniowie obdarzają kolegów i to im powierzają swoje problemy w pierwszej kolejności. Na następnym miejscu znajdują się rodzice, dopiero jako następną osobę wymieniają wychowawcę klasy. Zastanawiający wydaje się brak zaufania do szkoły, jako instytucji dbającej o bezpieczeństwo ucznia.
Kilkudziesięciu uczniów otrzymało propozycję zakupu narkotyków. Narkomania jest jednym z uzależnień należących do toksykomanii. Dotyczy zażywania nie tylko klasycznych narkotyków ale także syntetycznych leków przeciwbólowych.i środków halucynogennych.
Ponieważ zazwyczaj właśnie w szkole rozpoczyna się I faza brania narkotyków tzw. towarzysko, gdzie uczeń o niskiej świadomości i wiedzy o zagrożeniu łatwo przechodzi w drugi etap. Pojawiają się wtedy problemy szkolne, kłamstwa, opuszczanie zajęć, agresja, zmiana środowiska, przyjaciół, izolacja. Rośnie upodobanie do posługiwania się wyrażeniami slangowymi i agresja słowna, dochodzi do kradzieży i zaciąganie długów. Ten rodzaj objawów można zauważyć u uczniów, których nazwiska pojawiły się w ankietach.
Warunkiem skutecznego zapobiegania i przeciwdziałania agresywnemu zachowaniu się młodzieży jest uwzględnienie przyczyn jego powstawania oraz dostosowanie do nich oddziaływania wychowawczego. Rozpoznanie przyczyn agresji jest punktem wyjścia do podjęcia oddziaływań
i polega na znalezieniu rozwiązania takiego stanu rzeczy. Sposoby radzenia sobie z uczniami agresywnymi:

1. wytwarzanie u dzieci agresywnych motywacji, uczuć2. #9; moralno – społecznych poprzez np.

nakazywanie pomocy osobom potrzebującym, otaczanie tych osób opieką, okazywanie innym życzliwości;

zakazy poniżania innych, zakazy bicia;

wzbudzanie poczucia winy;

3. ustalenie przyczyn zachowań agresywnych, ustalenie które potrzeby dziecka nie zostały zaspokojone:

uzmysłowić rodzicom, że ich metody wychowawcze są nieodpowiednie ( bicie, poniżanie);

oddziaływać na grupę rówieśniczą, która np. odrzuca dziecko ( złośliwe uwagi, przezwiska);

4. chronienie młodzieży przed szkodliwym wpływem modeli agresywnego zachowania, np.:

- ograniczenie dostępu do mediów, które przekazują patologiczne treści, filmy, książki;
- zainteresować książkami o treściach pozytywnych (koleżeństwo, przyjaźń, wzajemna życzliwość- , pomoc);
- izolować od agresywnych kolegów, sąsiadów;

5. w agresji instrumentalnej należy wskazać jej nieskuteczność
- negatywnie oceniać próby agresywnego zachowania nastawionego na uzyskanie korzyści np. finansowych;
- wykazując nieskuteczność agresywnego zachowania, należy ułatwić- #9; osiąganie pożądanych celów w sposób skutecznie akceptowany;
- wytwarzać właściwe postawy społeczne i związanej z nimi hierarchii wartości;
- postawie „cwaniactwa, kultu siły, „przepychania się przez życie łokciami” należy przeciwstawić postawę koleżeństwa, życzliwości, współpracy i pomocy słabszym;

5. w przypadku agresji organicznej monitorować stan zdrowia uczniów, zapewnić bezpieczeństwo otoczeniu ze względu na niekontrolowane zachowania.

ŚRODKI ZARADCZE ZASTOSOWANE PRZEZ SZKOŁĘ

Prezentacja filmów dydaktycznych, związanych z przeciwdziałaniem patologiom społecznym;
Prelekcje tematyczne prowadzone przez specjalistów;
Włączenie do planów pracy wychowawcy klasy treści związanych z profilaktyką uzależnień i nieakceptowanych społecznie zachowań;
Wdrożenie Programu NOE;
Program „7 kroków”;
Realizacja przez pielęgniarkę szkolną „Programu higieny zdrowia”;
Uczestnictwo uczniów w ogólnopolskich, miejskich i szkolnych akcjach charytatywnych, propagujących zdrowy styl życia, ekologię;
Realizacja na lekcjach ścieżki prozdrowotnej;
Szkolenia nauczycieli na tematy dotyczące profilaktyki Aids, nikotynizmu;
Wypracowanie sposobów reakcji nauczycieli na przejawy zachowań agresywnych uczniów;
Kierowanie uczniów przejawiających patologiczne zachowania na Komisję Wychowawczą, konsultacje psychologiczne;
Współpraca z Policją w skrajnych przypadkach patologicznych zachowań młodzieży naszego gimnazjum;
Prelekcje dla rodziców;
Wycieczki klasowe do obiektów niosących pomoc innym, np. Domu Małego Dziecka, Caritas – Ognisko im. Brata Alberta, schroniska zwierząt, itp.