Formy pracy z uczniami dyslektycznymi na lekcjach języka angielskiego - referat

Dysleksja w pojęciu węższym to specyficzne trudności w nauce czytania, jednak w nieco szerszym spektrum oznacza to trudności w pisaniu (dysortografię) oraz zaburzenia strony graficznej pisma (dysgrafię). Do niedawna z problemem oceniania i metod pracy z uczniem dyslektycznym musieli radzić sobie głównie nauczyciele języka polskiego, jednak problem ten dotyczy również nauczycieli języków obcych.

Na rozwój dysleksji składa się wiele przyczyn. Może ona być spowodowana słabym przykładaniem się do nauki, nieznajomością ortografii czy też niedoskonałością działań dydaktycznych w młodszych klasach, ale jak już udowodniono naukowo w dużej mierze wynika z mikrouszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego lub też jest dziedziczna.

Najczęściej zauważane błędy u osób dyslektycznych w języku angielskim:

w zakresie analizy i syntezy wzrokowej to:
— mylenie wyrazów o podobnym zapisie graficznym;
— opuszczanie pojedynczych liter;
— przestawianie liter;

w zakresie fonetycznym:
— mylenie znaczenia wyrazów;
— omijanie wyrazów podczas czytania;
— trudności z zapisem nowych wyrazów ze słuchu.

Język angielski jest dodatkowo trudniejszy do nauki przez dyslektyków ze względu na duże różnice między pisownią a wymowa. Jak również tym, że niejednokrotnie jedna litera zmienia zupełnie znaczenie wyrazu.
Od razu nasuwa się pytanie w takim razie jak powinno się pracować z uczniem dyslektycznym? Przede wszystkim praca z uczniem dyslektycznym powinna być zindywidualizowana, ponieważ każdy uczeń ma zupełnie inny stopień dysleksji. Nauczyciel powinien zacząć od uświadomienia uczniowi wartości jego własnej ciężkiej pracy oraz trudności jakie przed nim stoją. Uczeń dyslektyczny w nauce języka angielskiego powinien mieć wyrobiony nawyk korzystania ze słownika. Nauczyciel powinien podkreślać jak ważna jest dla niego znajomość zasad gramatyki, które będzie mógł wykorzystać w chwili niepewności. Powinniśmy pamiętać, że nie należy prosić dyslektyka o przeczytanie nowego tekstu, ponieważ może to stanowić dla niego sytuację stresującą. Każdy nauczyciel uczący dyslektyków powinien w miarę możliwości stosować rozwiązania niekonwencjonalne np. zamiast czytania– słuchanie, lub nawet w przypadkach z poważną dysleksją zastąpić sprawdziany pisemne ustnymi. Jednak zawsze trzeba pamiętać, że dyslektyk potrzebuje trochę więcej czasu na napisanie pracy klasowej. Dobrze jest zwiększyć liczbę ćwiczeń na lekcji mających na celu pokonanie dysleksji takich jak: zabawy graficzne, krzyżówki, uzupełnianie brakujących liter w wyrazach, wybieranie grup wyrazów, ćwiczenia polegające na wyborze odpowiedzi lub łączeniu wyrazu z jego przeciwieństwem lub definicją.

Należy jednak pamiętać, że mimo ciężkiej pracy uczeń dyslektyczny zawsze może uzyskiwać gorsze wyniki. Od nauczyciela w głównej mierze zależy czy poczuje się doceniony czy nie. Z drugiej jednak strony nauczyciel nie powinien być też zbyt liberalny, gdyż spowoduje to spadek motywacji i spowolnienie pracy.

Jednak największym chyba problemem dla nauczyciela języka jest ocenianie ucznia dyslektycznego. W ostatnich latach sytuacja uczniów dyslektycznych uległa znacznej poprawie. Władze oświatowe zalecają aby uczniów z deficytami traktować w sposób zindywidualizowany w zakresie wymagań i oceniania (Rozporządzenie MEN z dn. 21.03.2001). Ocena poprawności pisania to bardzo ważny składnik oceny wyników ucznia szczególnie w nauce języka obcego jakim jest język angielski gdzie nawet jedna litera zmienia znaczenie wyrazu lub sens gramatyczny zdania. Ponieważ, każdy nauczyciel podchodzi dość subiektywnie do problemów oceniania powinno być uściślone dla każdego języka obcego, które błędy są zasadniczymi, a które drugorzędnymi. Ponieważ, jednak na razie nie doczekaliśmy się takiego uściślenia w przepisach każdy nauczyciel języka angielskiego oceniając pracę ucznia dyslektycznego nie powinien brać pod uwagę błędów literowych nie zmieniających sensu wyrazu czy też poprawności gramatycznej (szczególnie jeśli to była praca na lekcji). Sprawdzając umiejętność słuchania ze zrozumieniem nauczyciel powinien brać pod uwagę jedynie błędy logiczne. Natomiast ocenę końcową powinno wystawiać się głównie na podstawie wypowiedzi ustnych, słuchania ze zrozumieniem oraz aktywności na lekcjach. Uczniom z dysleksją powinniśmy również dawać możliwości wykonywania zadań dodatkowych w domu, aby pracując w swoim tempie mogli odnosić sukcesy.