Kiedy skierować dziecko do logopedy? Porady dla nauczycieli

1.Podczas artykulacji głosek: s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż dziecko wsuwa język między zęby lub przesuwa go na boki jamy ustnej (seplenienie między- zębowe, seplenienie boczne)
W każdym wieku jest to wada, z której niestety się nie wyrasta. Im dłużej zwlekamy, tym bardziej wada się utrwala.
2.Opóźnienie rozwoju analizatora słuchowego - mamy wątpliwość czy dziecko słyszy. Ciężkie uszkodzenie słuchu wrodzone, czy też nabyte w okresie wczesnego dzieciństwa może uniemożliwić rozwój mowy i poważnie zaburzyć rozwój świadomości i osobowości dziecka.
3.Skrócenie wędzidełka języka - prawidłowo rozwinięte wędzidełko pozwala na swobodne docieranie języka w każde miejsce jamy ustnej. Niedorozwój wędzidełka może ograniczać ruchy języka na boki ku przodowi. O tym, że wędzidełko języka jest zbyt krótkie można upewnić się w prosty sposób- czubek języka przy próbie wyciągnięcia na zewnątrz jamy ustnej ma kształt sercowaty (zamiast owalu). Im większe wcięcie znajduje się pośrodku języka, tym bardziej skrócone jest wędzidełko.
4.Dziecko nawykowo mówi przez nos.
5.Wady zgryzu (przodozgryz, tyłozgryz). Według prof. Elżbiety Stecko 83% dzieci z wadami zgryzu ma wady wymowy lub opóźniony rozwój mowy.
6.Nasilenie problemu rozwojowej niepłynności mówienia.
Do podstawowych symptomów niepłynności mówienia zalicza się:
-powtarzanie, przeciąganie, pauzy, rewizje (poprawki), embołofrazje (nawyk
rozpoczynania zdania od samogłoski ,,a” lub dźwięku pośredniego między ,,e” a ,,y”)
7.Dziecko zniekształca, zastępuje głoski innymi nieznanymi w języku polskim, np. Gardłowo wymawia głoskę ,,r”.
8.Po ukończeniu 3 r.ż. Dziecko nie wymawia którejkolwiek z samogłosek ustnych tj. a,o,u,e,i,y
-po ukończeniu 4 r.ż. dziecko zamienia głoski dźwięczne na bezdźwięczne
-rozwój myślenia oraz zasób słownika biernego (czyli takiego, który dziecko rozumie) rozwija się szybciej niż jego umiejętności wypowiadania swoich myśli (słownik czynny).

W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek z podanych wyżej nieprawidłowości należy powiadomić rodziców o konieczności współpracy z logopedą. Należy zdać sobie sprawę z tego, że dziecko 3-letnie i starsze kierowane do logopedy ma już za sobą ,, złoty” wiek rozwoju mowy i w tym okresie możemy już tylko poprawiać ukształtowane i utrwalone nieprawidłowości.

Na podstawie literatury przedmiotu opracowała:
logopeda Beata Niżnik Guziuk

G. Demel: Elementy logopedii. Warszawa 1987 WSiP
Ewa Małgorzata Skorek:Oblicza wad wymowy. Warszawa 2001 Wyd. Akademickie ,,Żak”
Zbigniew Tarkowski: Jąkanie wczesnodziecięce. Warszawa 1997 WSiP
Elżbieta Stecko: Zaburzenia mowy dzieci - wczesne rozpoznawanie i postępowanie logopedyczne. Warszawa 2002 Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego.