Zabawy kształcące aparat oddechowy dla dzieci przedszkolnych

Czynność mówienia jest ściśle związana z oddychaniem. Aparat oddechowy, składający się z płuc, oskrzeli i tchawicy, służy do zaopatrywania organizmu w tlen. Akt oddechowy składa się z dwóch faz: z wdechu i wydechu. Prawidłowe oddychanie jest podstawą dobrej wymowy. Ćwiczenia oddechowe winne być prowadzone atrakcyjnie, systematycznie i służyć określonym celom. Forma prowadzonych z małymi dziećmi ćwiczeń powinna być dostosowana do możliwości fizycznych dziecka, a więc musi mieć formę zabawy. W zabawach, gdzie celem są ćwiczenia oddechowe, należy pamiętać o dokładnym, a nawet precyzyjnym ich wykonywaniu oraz stałym czuwaniu, aby duże wdechy i wydechy nie doprowadziły dziecka do omdlenia.Poniżej podaję propozycję zabaw oddechowych, które można wykorzystać w codziennej pracy z dzieckiem przedszkolnym.

1. BRZUSZKI - dzieci kładą się wygodnie na dywanie i przy muzyce relaksacyjnej wykonują spokojnie wdechy nosem i wydechy ustami. Po chwili kładą prawą dłoń na brzuchu i wyczuwają jak brzuch unosi się wraz z wdychanym przez nos powietrzem, a opada z wydychanym ustami.(3x)
2. PTASZKI- każde dziecko otrzymuje papierowego ptaszka zawieszonego na nitce. Dzieci muszą nauczyć swoje ptaszki ,,fruwać” dmuchając na nie (zwracamy uwagę na prawidłowy tor oddechowy: wdech nosem, wydech ustami).
3. ŚWIECA-dzieci ustawiają się gęsiego przed płonącą świecą. Następnie kolejno zdmuchują płomień świecy, wykonując wdech nosem i silnie wydychając powietrze ustami.
4. NA ŁĄCE-nauczyciel prosi dzieci by usiadły w kole. Wewnątrz kręgu kładzie niebieski karton, który symbolizuje jezioro. Wokoło ustawia papierowe żabki. Dzieci kolejno pochylając się nad wybraną żabką, mocno wymawiają wybuchową głoskę,,p” w taki sposób, aby strumień powietrza powstały podczas jej wymawiania umieścił żabkę w jeziorku.
5. PUZZLE-nauczyciel prosi dzieci, aby za pomocą słomki trzymanej w ustach ułożyły obrazek w całość.( należy zassać powietrze przytrzymując słomkę przy puzzlu)
6. MECZ PING-PONGOWY- dzieci dobierają się parami. Siadają przy stolikach naprzeciwko siebie. Następnie dmuchają piłeczkę do bramki, którą może być małe tekturowe pudełeczko ustawione na stole.
7.WIETRZYK ODSŁANIA FIRANKĘ - dziecko dmucha w otwór kartki, który imituje okno. Z drugiej strony otworu przyklejony jest kawałek chusteczki higienicznej (firanka). Zadanie polega na dmuchaniu w firankę na przemian:raz mocno (silny wiatr), raz słabo (słaby wiatr).
8.WESOŁE WIATRACZKI-dzieci ustawione w kole trzymają w rękach wiatraczki . Na określony sygnał, przybliżają do ust wiatraczki i mocno dmuchają,po czym wyciągają przed siebie ręce z kręcącymi się wiatraczkami. Wygrywa ten zawodnik, którego wiatraczek kręci się jak najdłużej.
9. DESZCZ - dzieci otrzymują papierowe chmurki. Aby deszcz przestał padać, należy zebrać i umieścić na chmurkach wszystkie kropelki (papierowe kółeczka)
przy pomocy słomki. (zabawę można przeprowadzić w wielu wersjach: układanie przy pomocy słomki jabłek na drzewku, kropek na biedronce, kropek namuchomorze....)
10. MRÓZ- dzieci dmuchają na lusterka w ten sposób by zaparowały (wdech nosem, wydech ustami). Następnie rysują na nich palcem wzory. Ćwiczenie powtarzają kilkakrotnie.
11. SZTUCZKA - dzieci układają na końcu języka niewielki skrawek papieru i zdmuchują go.
12. SZTORM NA MORZU - dzieci otrzymują słomki i kubeczki z wodą. Na sygnał dmuchają przez słomki tak, że woda w kubeczku się burzy.
13. WĘŻE - dzieci otrzymują papierowe węże zawieszone na nitce. Nauczyciel poleca dmuchać na nie w ten sposób, aby zaczęły ,,tańczyć”(obracać się w kółko).
Następnie dzieci kładą węża na podłodze i wodząc po nim palcem, wymawiają na jednym wydechu długie s (sssss.....)
14. PIÓRKA - dzieci dobierają się parami,każda para otrzymuje piórko. Między dziećmi położona jest szarfa. Zadaniem dzieci jest dmuchanie piórka w ten sposób aby przefrunęło nad szarfą.
15. HUŚTANIE MISIA - na brzuch leżącego dziecka kładziemy pluszowego misia.
Dziecko ma oddychać tak, aby zabawka raz wznosiła się na brzuchu, raz opadała.
Wdech i wydech muszą być wykonane dokładnie i wolno, aby przepona pracowała prawidłowo.

Na podstawie literatury przedmiotu zebrała i opracowała:
logopeda Beata Niżnik Guziuk

I. Styczek:Logopedia, Warszawa 1980 PWN
E. Sachajska:Uczymy poprawnej wymowy, Warszawa 1992WSiP
R. Sprawka, J. Graban: Logopedyczne zabawy grupowe, Gdańsk, 2006Wyd. Harmonia
B. Dittfeld: Spróbujmy mówić razem, Kraków2000, Oficyna Wyd. Impuls