W jaki sposób J. Tuwim przedstawił w wierszu dwa wiatry?

Konspekt lekcji języka polskiego w klasie IV( lub V) – 2 godziny
Temat: W jaki sposób J. Tuwim przedstawił w wierszu dwa wiatry?

Cel ogólny:
Utrwalenie pojęcia kontrast i porównanie, wprowadzenie pojęcia uosobienie ( jeżeli lekcja jest w klasie V-wszystkie pojęcia powinny uczniom być znane)
Cele operacyjne:
1) w zakresie wiadomości uczeń:
 zna i rozumie pojęcie kontrastu
 wie co to jest porównanie
 pamięta utwory J. Tuwima
2) w zakresie umiejętności uczeń:
 umie dobrać właściwe określenia
 potrafi wyszukać w tekście czasowniki
 umie nazwać cechy przedstawionych w wierszu wiatrów
 dostrzega celowość doboru słownictwa w utworze poetyckim
 umie wyrazić treść utworu za pomocą środków pozawerbalnych

Metody pracy:
pogadanka, metoda aktywizująca – przekład intersemiotyczny, „burza mózgów”

Formy pracy:
indywidualna, zbiorowa
Pomoce dydaktyczne:
gazety, instrumenty muzyczne
Tok lekcji:
I Faza wstępna:
1. Czynności organizacyjne
2. Pogadanka na temat różnic charakterów i temperamentów wśród ludzi
3. Przypomnienie uczniom sylwetki Juliana Tuwima

II. Faza właściwa:

1.Przeczytanie przez nauczyciela wiersza J. Tuwima „Dwa wiatry”
2.Uczniowie wyodrębniają bohaterów utworu, nazywają ich cechy (burza mózgów)
3.Nauczyciel czyta wiersz, a uczniowie, podzieleni na dwie grupy, dokonują przekładu intersemiotycznego wiersza: jedna grupa imituje za pomocą instrumentów muzycznych (dzwonków, cymbałek, trójkątów, grzechotek) odgłosy wiatru szumiącego w sadzie; druga grupa gniotąc i rwąc gazety naśladuje wiatr wiejący w polu.
Nauczyciel czyta tekst dwukrotnie, uczniowie zamieniają się rolami.
4.Uporządkowanie cech wiatrów w tabeli, uczniowie wyszukują w tekście czasowniki, a następnie dobierają odpowiednie przymiotniki

Czasowniki
jeden wiatr drugi wiatr
grał, pieścił liście, mdlał... spadł plackiem, fiknął kozła...

Przymiotniki
spokojny, leniwy... szybki, porywczy...

5.Zapis uzupełnionej tabeli do zeszytów
6.Uczniowie zauważają różnice charakterów dwóch wiatrów – kontrast
7.Przypomnienie pojęcia porównanie – uczniowie wyszukują go w tekście wiatry jak bracia, zauważają podobieństwo zachowania wiatrów i ludzi (np.: uczniów, chłopców, cyrkowców, tancerzy)
8.Wprowadzenie pojęcia uosobienie, zapis definicji do zeszytów
9.Rozdanie uczniom notatki do uzupełnienia, może ona mieć np. taką formę:
Julian Tuwim w wierszu pt..................... przedstawia wiatr, który posiada cechy...................... Można powiedzieć, że jest......................... do dwóch.................... Taki sposób obrazowania nazywamy...................., czyli nadaniem zjawiskom, przedmiotom cech człowieka.

III. Faza końcowa - ewaluacja
1.Dwóch ochotników z klasy odpowiada na pytania kolegów i koleżanek dotyczące wiadomości z lekcji (nauczyciel w razie potrzeby dopowiada lub koryguje pytania)
2.Nauczyciel pyta uczniów co im się podobało na lekcjach, a co ich zdaniem nie było ciekawe?
3 Ocena pracy uczniów