Projekt "Woda"

Rozwiązywanie problemów ekologicznych, wobec których stanęła współczesna ludzkość nie będzie możliwe bez szerokiego udziału edukacji na wszystkich szczeblach i poziomach kształcenia. Nauczyć dzieci rozumieć, kochać, i dbać o otaczający nas świat przyrody jest rzeczą niezwykle ważną.
Woda to życie, energia, składnik krwi. Jest wszędzie, gdy jej brakuje wszystko znika, ginie. Mało kto z dorosłych uświadamia sobie tak oczywistą rolę wody, a co dopiero dzieci.
Dlatego należy bardzo wcześnie uświadamiać dzieciom rolę wody w życiu nie tylko domowym, ale także w życiu przyrody. Jakość wody, jako substancji niezbędnej do życia organizmów żywych jest palącą sprawą ludzkości, ponieważ w wielu miejscach kuli ziemskiej zaczyna jej brakować, stąd konieczność zwrócenia uwagi na proces oszczędnego gospodarowania nią . I takie przesłanie skłoniło mnie do wyboru tematu.
Projekt „Woda" ukazuje propozycje ekologicznych działań indywidualnych i zespołowych; wspólnych z rodzicami w domu, szkole .
Projekt przeznaczony jest dla uczniów klasy III.
Zostali oni podzieleni na 4 grupy. Podziału dokonali sami uwzględniając swoje zainteresowania i posiadane umiejętności.

OSIĄGNIĘCIA EDUKACYJNE UCZNIA:
Cele ogólne:
-poznaje znaczenie wody w przyrodzie i konieczność jej oszczędzania,
-zapoznaje się z trzema stanami skupienia wody
-poznaje krążenie wody w przyrodzie
-wie jak powstają opady,
-poznaje niektóre właściwości wody,
-uczestniczy w prezentacjach, przeprowadza doświadczenia, formułuje wnioski
z doświadczenia .

Cele szczegółowe:
Uczeń potrafi:
-korzystać z materiałów edukacyjnych i innych źródeł w dziedzinie ochrony środowiska,
-zna i rozumie pojęcia : stan stały, ciekły, gazowy,
-rozumie uzależnienie stanu skupienia wody od temperatury otoczenia,
-wykazuje, że lód zajmuje więcej miejsca niż woda, z której powstał,
-obserwować i wysnuć wnioski z doświadczenia,
-uzasadnić konieczność prowadzenia pomiarów zużycia zasobów naturalnych
-racjonalnie gospodarować wodą, w domu, w szkole,
-zaproponować działania zmierzające do oszczędzania wody,
--potrafi określić funkcje poszczególnych elementów budowy zewnętrznej ryby,
-wie w jaki sposób ryba przystosowana jest do życia w środowisku wodnym,
-wyrażać swoje myśli i uczucia w formie werbalnej, plastycznej i pisemnej.
-potrafi współpracować w zespole,
-skutecznie porozumiewać się w różnych sytuacjach;
-prezentować własny punkt widzenia;
-potrafi argumentować swoje wypowiedzi.

PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

Podczas projektu dzieci korzystają z różnych dostępnych źródeł, własnych wiadomości i doświadczeń szukając informacji na realizowany temat-zagadnienie.
Wnioskują i uogólniają na podstawie analizy wyników wykonywanych zadań, doświadczeń, dyskutują, dzielą się swoimi wrażeniami w formie ustnych opowiadań, wierszy, prac plastycznych, prezentacji, albumów,gazetek ściennych.

PRZYGOTOWANIE PROJEKTU:

CZAS REALIZACJI: listopad-grudzień 2009, styczeń 2010

METODY I FORMY PRACY:
. indywidualna
. zespołowa,
. zbiorowa.
Słowne-pogadanka, rozmowa kierowana, objaśnienia ,swobodne wypowiedzi uczniów, recytacja .
Oglądowe-demonstracja , obserwacja, prezentacje .
Praktyczne-doświadczenie , praktycznego działania, praca z komputerem.
Elementy metod aktywizujących.

REALIZACJA PROJEKTU:
-w ramach zajęć edukacyjnych obowiązkowych i pozalekcyjnych,
-w ramach konsultacji indywidualnych i zespołowych.

I ETAP – 1 tydzień:
Zapoznanie uczniów klasy III z założeniami projektu, celami edukacyjnymi, zaproponowanie zakresu tematycznego , przedstawienie form realizacji, zasad przygotowania projektu. Podział uczniów na grupy, wyznaczenie liderów, odpowiedzialnych za realizację projektu.

II ETAP – 2 tydień:
Przygotowanie potrzebnych materiałów do doświadczeń i pokazów, wybór metody, zebranie, analiza i selekcja informacji o wodzie, zaplanowanie zajęć.

III ETAP
Etap polega na realizowaniu założonych celów według przygotowanego rozkładu.
I. Woda w przyrodzie i życiu człowieka. .Trzy stany skupienia wody.
II. Woda źródłem życia.
III. Oszczędzamy wodę.
IV. Krążenie wody w przyrodzie.
V.Magiczne właściwości wody.
VI. Niezwykli mieszkańcy mórz , oceanów.Zakładamy akwarium. Przystosowanie ryb do środowiska wodnego.

PODSUMOWANIE

W toku realizacji projektu uczniowie mogą przez cały czas konsultować się z nauczycielem. Z powierzonych zadań uczniowie muszą wywiązać się w wyznaczonym terminie. Prezentacja ralizacji projeku odbędzie podczas obchodów „Prezentacji projektów” na forum szkoły z udziałem zaproszonych gości .

REALIZACJA PROJEKTU

I. WODA W PRZYRODZIE I ŻYCIU CZŁOWIEKA. TRZY STANY SKUPIENIA WODY.
Cele ogólne:
- rozwijanie umiejętności wypowiedzi na dany temat,
- zapoznanie z trzema stanami skupienia wody.

Cele szczegółowe:
Uczeń:
- wypowiada się na dany temat pełnymi zdaniami,
- chętnie wykonuje doświadczenia i jest zainteresowany ich wynikami,
- próbuje wyciągać i formułować wnioski z przeprowadzonych doświadczeń,
- kojarzy wyniki doświadczeń ze zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie,
- zna i rozumie pojęcia: stan stały, ciekły i gazowy,
- rozumie uzależnienie stanów skupienia wody od temperatury otoczenia,
- potrafi określić warunki ich powstania,
- wie jakie są właściwości stanów skupienia wody,
- zna temperaturę wrzenia i zamarzania wody,
- umie współdziałać w zespole,
- potrafi uzupełniać tekst z lukami.
Metody:

- Podające : rozmowa kierowana, objaśnianie nauczyciela,
- Poszukująca: dyskusja.
- Praktycznego działania: ćwiczenia praktyczne, wykonywanie doświadczeń.
Formy:
- praca zbiorowa jednolita,
- praca grupowa zróżnicowana,
- indywidualna jednolita,

Przebieg zajęć:
1.Liderzy grup przedstawiają przygotowane w domu krótkie informacje na temat-„Woda w przyrodzie i życiu człowieka”. Korzystają z mapy świata , zgromadzonych książek, wiadomości z Internetu
2.Uczniowie nalewają wodę do szklanki i do plastikowego pojemnika. W szklance zaznaczają poziom wody i wkładają oba pojemniki do zamrażalnika.

LÓD ( doświadczenia)
Przebieg zajęć
Dzień wcześniej napełniono dwa pojemniki z wodą w jednym zaznaczono poziom wody. Następnie włożono do zamrażalnika. Wyciągnięto oba pojemniki.

Co stało się z wodą ?
Uczniowie w grupach określają właściwości lodu biorąc udział w doświadczeniach odpowiadają na pytania:
-Jaki lód ma kolor? ( biały, przezroczysty).
-Jaka jest jego powierzchnia dotyku? ( śliska, gładka).
-Czy łatwo go rozbić? (cienki kawałek lodu jest kruchy, gruby jest twardy).
-Czy można określić jego kształt? ( inny kształt ma lód ze szklanki, inny z kubeczka.)
-Z czego powstaje lód?
Możemy więc sformułować wniosek odpowiadając na pytanie- Jakim ciałem jest lód?
(Liderzy grup przedstawiają wyniki obserwacji). Zapisane na kartkach przedtawiają na forum klasy.

Lód jest ciałem stałym ( Wnioski zapisują na paskach papieru i naklejają na dużych arkuszach swoich grup.

Gdy lód się topi co powstaje? (woda).
Sprawdźmy gdzie szybciej lód topnieje – w miejscu ciepłym czy chłodniejszym?
Tyle samo kostek lodu kładę na dwóch talerzykach. Jeden z nich stawiam na parapecie za oknem, zaś drugi na kaloryferze.
Za chwilę zobaczymy na którym z nich lód szybciej stopniał.
Wrzucimy teraz kostki lodu do wody. Co dzieje się z lodem? Czy topią się na dnie? (nie, pływają na powierzchni wody).
-Dlaczego lód pływa po powierzchni wody? (bo jest lżejszy).
-Jakie są skutki tego zjawiska w przyrodzie? ( na wiosnę po rzekach pływa kra).
Po wyjęciu zamrożonej wody z lodówki możemy zauważyć, czy poziom wody w szklance pozostał taki sam? (nie,poziom wody sięga wyżej ponad kreskę)
-Jakie są skutki? ( woda zamarza w rurach powodując pękanie rur )
Sformułowanie kolejnych wniosków i zapis, które wkładają do teczek)

Lód topi się szybciej , im jest cieplej. Zamarzając zwiększa swoją objętość. Jest lżejszy od wody.

ZADANIA DO WYKONANIA
I grupa –zgromadzić pojemniki o różnych kształtach.
II grupa- przygotować sznureczki o jednakowej długości.
III i IVgrupa- zgromadzić i przynieść różne drobne ozdoby .

Wykonanie przez dzieci „Klejnotów z lodu”
Narzędzia – płaskie naczynia o różnych kształtach ( opakowania po serkach, koraliki, kolorowe guziki, piórka, sznureczki do zawieszenia.
Wykonanie:
Do naczynia włożyliśmy dzień wcześniej kilka zgromadzonych przedmiotów wraz ze sznureczkiem do zawieszenia. Wszystko zalaliśmy wodą z kranu . Za oknem był mróz, wystawiliśmy naczynia na parapet. Gdy woda zamarzła, naczynia lekko ogrzaliśmy na kaloryferze i wyjęliśmy lodowe klejnoty. Następnie zawiesiliśmy je choć na chwilę.
Do obejrzenia „klejnotów z lodu” zaprosiliśmy uczniów z kl.II i I.

WODA (doświadczenie)

Przebieg zajęć
(Uczniowie w grupach przelewają wodę)
-Jaki ma kolor? (jest przezroczysta).
-Czy można określić kształt wody? – uczniowie przelewają wodę do naczyń o różnych kształtach
(nie – zmienia się wraz z kształtem naczynia do którego ją wlewamy).

(Liderzy grup przedstawiają wyniki obserwacji)
Zapis wniosków na paskach papieru.
Woda ma stan skupienia ciekły – płynny.

ZADANIA DO WYKONANIA
Omówienie z uczniami doświadczeń jakie będą odbywać się na następnym spotkaniu.
Przygotowanie w domu niezbędnych pomocy do ich wykonania.

PARA WODNA (doświadczenia)

Przebieg zajęć
Uczniowie nalewają taką samą ilośc wody do dwóch talerzyków i ustawiają- jeden na kaloryferze, drugi na parapecie
-Zobaczcie , co zostało z wodą? (wyparowała).
-Od czego zależy szybkość parowania wody? Wody na talerzyku ustawionej na kaloryferze jest mniej niż
na talerzyku ustawionym na parapecie.(od temperatury)
-Sprawdźmy, od czego jeszcze zależy szybkość parowania wody. Moczą dwie chusteczki higieniczne. Jedną z nich rozkładają ,
a drugą pozostawię zmiętą. Kładą je na kaloryferze. Jak sądzicie, która z nich wyschnie pierwsza? . Po upływie kilkunastu minut sprawdzają.( rozłożona).

Wniosek:
Szybciej wysychają te przedmioty, które mają większą powierzchnię parowania.

-A kiedy woda w kałuży wyschnie wcześniej – latem, gdy jest upalnie czy jesienią lub wiosną? (latem).

Woda paruje szybciej, gdy jest cieplej.
Zjawisko parowania możemy przyspieszyć podgrzewając wodę.
- W jakiej temperaturze woda wrze, czyli gotuje się? (100ºC ).Nauczyciel wykonuje doświadczenie, pokazuje i objaśnia.
Ta niewidoczna warstewka powietrza to para wodna.
Przystawmy lusterko do dziobka dzbanka z wodą. Na lusterku pojawia się mgiełka, a potem krople wody. Para wodna zamienia się w wodę.
-Od czego zależy stan skupienia wody?

Stan skupienia wody zależy od temperatury .

(Liderzy grup przedstawiają wyniki doświadczeń). Wniosek:
Para wodna jest gazową postacią wody.

Uczniowie otrzymują przygotowane karty do uzupełnienia . Uzupełniają w grupach. Następnie liderzy grup przedstawiają wyniki na forum klasy. Uzupełnione karty wkładają do teczek.

ZADANIA DO WYKONANIA
1.Każda grupa ma do przygotowania powiedzeń o wodzie ( zapisać na kartkach) .Zapisane na kartkach powiedzenia –losują , w celu wykonania rekwizytów do zabawy w kalambury.
2.W wyniku obserwacji i przeprowadzonych rozmów w domu uczniowie mają ustalić i zapisać , jakie czynności domowe wykonuje mama używając wody.


II. WODA ŹRÓDŁEM ŻYCIA

Cele:
-poznaje znaczenie wody,
-kształtuje zachowania proekologiczne

Metody:
-elementy metod aktywizujących, burza mózgów,
-podające,
-praktyczne

Przebieg zajęć:
1.Próba odpowiedzi na pytanie-„ Do czego służy woda ?”.Uczniowie zastanawiają się , konsultują i zapisują na kartkach. Następnie liderzy grup przedtstawiają propozycje "grupy".
2. Obejrzenie filmu- „Woda w życiu człowieka”
3.Uczniowie podzieleni na grupy budują piramidy priorytetów –Które czynności domowe są najważniejsze?
4.Porównanie prac poszczególnych grup.
5.Wspólne ustalenie piramidy priorytetów najważniejszych czynności domowych.

Przebieg spotkania:
1.Przedstawienie przez liderów grup przygotowanych na kartkach powiedzeń o wodzie.(załącznik)
Próba wyjaśnienia , czego dotyczą.(Praca w grupach).
2.Omówienie na forum klasy.
3.Wspólna zabawa. Przy użyciu przygotowanych rekwizytów zabawa w kalambury.
4.Zapisanie powiedzeń na kropelkach wody i zawieszenie ich w klasie.

ZADANIE DO WYKONANIA
Sprawdź ile litrów wody miesięcznie zużywa twoja rodzina. Odczytaj wskazania na wodomierzu. Zastanów się ,
w jaki sposób mógłbyś przyczynić się do oszczędzania wody w szkole i w domu.
Przygotuj zagadki o wodzie lub związane z tematem woda –grupa I i II. Grupa III i IV gromadzi 1,5 litrowe plastikowe butelki .

III.OSZCZĘDZAMY WODĘ

Cele:
-Dostrzega znaczenia wody,
-kształtuje nawyki oszczędzania wody.

Metody:
-słowne: rozmowa, swobodne wypowiedzi uczniów,
-oglądowa,
-praktycznego działania, doświadczenia.

Przebieg zajęć:
1.Zagadki o wodzie przygotowane przez uczniów z gr. I i II (załącznik). Inicjatywa przygotowania zagadek wyszła od uczennicy grupy II.
2.Lider grupy III przygotował i przedstawił wykonanie prostego doświadczenia mającego na celu uzmysłowić , ile wody przydatnej dla człowieka występuje na naszej planecie.
W trakcie konsultacji z liderem grupy III ustaliliśmy, że każda grupa przygotuje
1 metrowy , niebieski pasek papieru.
3.Odczytanie informacji. Następnieu czniowie wykonują zadanie w grupach.(Odmierzają i odcinają zgodnie z podanymi informacjami)
WODA STANOWI ¾ POWIERZCHNI ZIEMI. Z WYCIĘTEGO PASKA 100 CM (100 % ZASOBÓW WODNYCH NA ZIEMI) NALEŻY ODMIERZYĆ I ODCIĄĆ 97,2 CM- CO STANOWI 97, 2 % MÓRZ I OCEANÓW WODY SŁONEJ, NIE NADAJĄCEJ SIĘ DO WYKORZYSTANIA. ZOSTAJE 2,8 CM, CZYLI 2,8 % , KTÓRE STANOWIĄ WODY SŁODKIE. NIESTETY2,1% ZMAGAZYNOWAE JEST W LODOWCACH- NALEŻY WIĘC ODCIĄĆ PASEK DŁ. 2,1 CM. DOSTĘPNA DLA NAS WODA STANOWI 0,7 % ZASOBÓW WODNYCH. TO DUŻO?
3.Poszczególni uczniowie odczytują ilość zużycia wody w swojej rodzinie oraz podają wysokość rachunków za wodę. Porównują swoje wyniki. Zastanawiają się , od czego zależą różnice zużytej wody. Wnioskują, że od ilości zamieszkałych osób w domu. Następnie na podstawie podanych informacji uczniowie obliczają, iż 4-osobowa rodzina zużywa dziennie około 500 litrów wody.
4. Wykonanie przez uczniów, w ilu butelkach 1,5 l mieści się 500 l wody. Obliczenia wykonują na kalkulatorze : 500:1,5 l = 333,333333.Ustalają wybudowanie wieży przedstawiającej zużycie 50 litrów wody ze względu na ograniczenia czasowe.
5.Wykonanie wieży z 33 butelek 1,5 l, stanowi zaledwie 50 litrów wody , natomiast 10 takich wież ,to dzienne zużycie wody 4-osobowej rodziny.

Przebieg spotkania
Doświadczenie
Odkręcamy kran z wodą –woda kapie do menzurki przez 15 minut. Następnie obliczamy ilość niewykorzystanej wody w ciągu godziny , doby.
1.W ciągu 15 minut do menzurki „nakapało” 100 ml wody.
Wszystkie grupy obliczają , ile wody niewykorzystanej dostanie się do ścieków w ciągu
1 h .Porównanie wyników w celu sprawdzenia poprawności obliczeń.
Ile w ciągu doby?
Ile w ciągu tygodnia, miesiąca?
2. Następnie wykonują zadania w grupach- W jaki sposób możemy zaoszczędzić wodę?
3.Przedstawiają swoje propozycje, kartki przypinają na tablicy.(załącznik)

Zadanie do wykonania
1.Uczniowie projektują znaki informujące o tym , jak należy oszczędzać wodę.
2. „Woda” w poezji- przygotowanie utworów literackich . Każda grupa ma do przygotowania dwa wiersze o wodzie.

IV.KRĄŻENIE WODY W PRZYRODZIE

Cele:
-potrafi wysunąć i zredagować wniosek na podstawie doświadczenia,
-wie , jak powstają opady,

Metody:
-słowne,
-oglądowe,
-praktycznego działania.

Przebieg zajęć:
1.Obejrzenie prezentacji multimedialnej-„Krążenie wody w przyrodzie”.Omawiają chętni uczniowie, którzy przygotowali się di jej omówienia na dodatkowym spotkaniu .
2.Wspólne wykonanie doświadczenia:
w czajniku gotuje się woda, n -l i uczniowie obserwują unoszącą się parę wodną. Przypomnienie, że woda wrze w temperaturze 100 stopni C i zaczyna parować. Para wodna jest lekka i unosi się do góry. Po zetknięciu się pary wodnej z zimnym lustrem zamienia się w maleńkie krople wody. Ciężkie krople spadają. Podobnie dzieje się w przyrodzie.
3.Wykonanie schematu –Krążenie wody w przyrodzie-praca w grupach. Umieszczenie wykonanych zadań w teczkach.
5. Podsumowanie doświadczenia i wysunięcie wniosków. Uczniowie w grupach uzupełniają tekst, wkładają do teczek a liderzy grup głośno odczytują w celu sprawdzenia poprawności wykonanego zadania.

Pod wpływem ciepła woda.... Para wodna... wysoko do góry i tworzą się.... Na skutek... para wodna skrapla się i spada w postaci... .

6.Recytacja przygotowanych wierszy o wodzie oraz pokaz i omówienie znaków przez liderów grup, przygotowanych w domu- Jak należy oszczędzać wodę?
7.Przygotowanie krótkiej inscenizacji-„Wędrówki wody”. (Jeden z uczniów odszukał w Internecie tekst i zaproponowal swoim kolegom przygotowanie inscenizacji).
8. Głośno czytają przygotowane teksty z odpowiednią intonacją.

W KAŁUŻY CZAS WODZIE SIĘ DŁUŻY, WIĘC ZBIERA SIĘ DO PODRÓZY.
I ZARAZ JAKO PARA POD NIEBO DOTRZEĆ SIĘ STARA.

LECZ, ŻE POD NIEBEM CHŁÓD WIELKI, PARA ZAMIENIA SIĘ W KROPELKI.

KROPLE ŁĄCZĄ SIĘ POMAŁU Z KROPELKAMI INNYCH KAŁUŻ,
I GAWĘDZĄ SOBIE W GÓRZE, W JEDNEJ WIELKIEJ , CIEMNEJ CHMURZE.

W KOŃCU SIĘ NUDZI WODZIE BUJAĆ W PODNIEBNYM CHŁODZIE,
WIĘC Z WYSOKIEGO PUŁAPU SPADA DESZCZEM-KAPU, KAPU!

A TERAZ JEST ZNOWU W KAŁUŻY, WIĘC WSZYSTKO SIĘ PEWNIE POWTÓRZY.

Zadanie do wykonania
1.Liderzy grup dzielą między sobą, w drodze losowania , fragmenty inscenizacji,
w celu przygotowania rekwizytów. Omawiają w grupach sposób ich wykonania.
2.Uczniowie z poszczególnych grup mają za zadanie napisć wiersz o wodzie.

WYKORZYSTANIE TECHNOLOGII KOMPUTEROWEJ
Cel:
-stosowanie technologii komputerowej do tworzenia dokumentów .

Przebieg zajęć:
Spotkanie odbyło się w sali komputerowej. Zadanie dla uczniów-przepisanie własnych wierszy na komputerze oraz ich wydrukowanie.

Zadanie do wykonania
Wszyscy uczniowie uczą się recytacji własnych wierszy.

V.MAGICZNE WŁAŚCIWOŚCI WODY

Cele:
-potrafi wykonać doświadczenie,
-kojarzy wyniki doświadczeń ze zjawiskami zachodzącymi w przyrodzie,
-potrafi przedstawić kalambury i recytować wiersze.,
-przedstawić krótką inscenizację z użyciem rekwizytów.

Metody:
-słowne,
-oglądowe,
-praktyczne.

Przebieg zajęć:
1.Powitanie gości.
2.Inscenizacja „Wędrówka wody”.
3.Omówienie przez liderów grup-„Dlaczego woda jest tak cenna”.
4..Pokaz doświadczeń.( Jeden z liderów objaśnia wykonywane czynności , drugi wykonuje doświadczenie , lider grupy IV czyta wnioski)
5.Czytanie wierszy o wodzie napisanych przez uczniów kl.III przy muzyce relaksacyjnej ilustrującej szum płynącego strumyka.
6.Kalambury
7.Pożegnanie .

„WODNE DOŚWIADCZENIA”

„ Będzie pływać, czy zatonie?”
· Uformuj kulę z jednego kawałka plasteliny. Rzuć ją do wody. Zobacz, co się stanie!
· Następnie z tej samej plasteliny uformuj łódkę. Dołącz żagielek. Połóż delikatnie łódkę na wodę i zobacz, czy nie utonie.

Wniosek

Fakt, iż przedmiot może pływać nie zależy tylko od jego wagi, lecz także od jego kształtu.

„ Bańki mydlane”
· Zanurz rurkę w przygotowanym płynie i spróbuj puścić bańki mydlane. Czy bańki uleciały w górę ?
Wniosek:
Ciepłe powietrze unosi się do góry i pomaga bańkom latać w otaczającym je zimnym powietrzu.
„ Uwierz lub nie”
· Napełnij talerzyk wodą. Postaraj się położyć spinacz do papieru na powierzchni wody. Rób to bardzo delikatnie, używaj widelca.
· Przy pomocy szkła powiększającego obserwuj wodę. Jak wygląda powierzchnia wody?

Wniosek

Spinacz utrzyma się na powierzchni wody. Woda nie chce się przelać. Wygląda tak, jakby pokrywała ją niewidzialna błonka. Zjawisko to nazywamy napięciem powierzchniowym.

„Zaskakująca kropla wody”
· Za pomocą zakraplacza upuść na szklaną płytkę kroplę wody. Następnie patrz przez płytkę na tekst. Jak wygląda druk widziany przez tę kroplę?

Wniosek
Kropla wody spowodowała powiększenie pisma –działa jak lupa. Wykorzystano zjawisko załamania się światła.

„ Pływać lub tonąć”
· Połóż nadmuchany balon na wodę. Potem napełnij balon wodą i znów połóż na wodę.
Wniosek:
Balon nie wynurzy się ani nie zatonie, bowiem waży tyle ile waży woda.

Przebieg spotkania:
Uczniowie spotkali się w sali lekcyjnej celem wykonania gazetki na korytarzu z materiałów wypracowanych na zajęciach lub w domu.

ZADANIE DO WYKONANIA
Nauczyciel zaproponował założenie akwarium.Uczniowie po konsultacji między sobą ustalili, jakie informacje należy przygotować
w domu, aby nie podjąć zbyt pochopnej decyzji w związku z wyborem ryby i opieką nad nią.
I grupa –Wybór ryb.
II grupa i III grupa –. Utrzymanie akwarium
IV grupa – Karmienie.

Grupa I
Kupując rybę po raz pierwszy należy poprosić o radę sprzedawcę w sklepie zoologicznym albo osobę, która hoduje lub hodowała rybki. Nie należy spieszyć się z wyborem. Musimy uwzględnić potrzeby ryby oraz wizję naszego akwarium.
Uczniowie zaproponowali Bojownika.

Grupa II i III
Należy pamiętać o pielęgnacji akwarium. W zależności od gatunku ryby należy zmieniać wodę raz na tydzień lub raz na dwa tygodnie . Woda musi być miękka. Należy więc dwa dni przed zmianą wodę przegotować.

Grupa IV
Należy podawać rybom tylko tyle pokarmu, ile będą w stanie spożyć w ciągu 5 minut. Usuwać należy pozostałe jedzenie, aby nie zanieczyszczało wody. Można kupić preparat dostosowany do gatunku ryb.

Przebieg spotkania:
1.Ustawienie akwarium wraz z wyposażeniem i rybką na parapecie okna.
2.Wybór imienia dla rodzaju żeńskiego.(Bessie)

ZADANIE DO WYKONANIA
Grupa I – Przygotować informacje na temat bojownika syjamskiego.
Grupa II- Przygotować informacje na temat bojownika szmaragdowego.
Grupa III-na temat bojownika karłowatego.
Grupa IV – na temat bojownika wielkiego.

Przebieg spotkania:
1.Liderzy grup czytają przygotowane informacje.
2. Na podstawie zdobytych informacji na temat gatunku bojownika syjamskiego zakupionego do klasy ,następuje zmiana imienia z rodzaju żeńskiego na rodzaj męski.(Mamy jednak samca!)
3.Uczniowie podają imiona dla samca , następnie wybierają imię przez głosowanie.(ZAK)
4.Zdobyli już wiedzę na temat opieki nad rybką.Jedna uczennica zaproponowała umieszczeni na kartce kilku podstawowych zasad pielęgnacji Zaka i w drodze losowania przyznano opiekę chłopcu i dziewczynce. Raz na dwa tygodnie nastapi zmiana "opiekunów."

ZADANIE DO WYKONANIA
Grupa I- ryby mórz i oceanów
Grupa II- osobliwości świata wodnego
Grupa III-przystosowanie ryb do środowiska wodnego
Grupa IV-ryby rzek

Przebieg spotkania:
Cele:
-Wykazuje, że różnorodność ryb jest zależna od świata i miejsca zamieszkania oraz trybu życia.
-Wymienia elementy budowy ryby.
-Określa funkcje poszczególnych elementów budowy zewnętrznej.
Metody:
-elementy metod aktywizujących, pokaz, elementy pogadanki, dyskusja.

1. Uczniowie słuchają nagrania szumu rzeki, oceanu.
2. Liderzy wraz z pozostałymi członkami grup przedstawiają informacje na temat zadań przygotowanych w domu z pokazem albumów, ilustracji, zdjęć.
3. Na podstawie zdobytych informacji , obserwacji uczniowie w grupach zapisują na kartkach elementy i cechy budowy ciała ryby umożliwiające jej życie w wodzie.
4. Wymiana informacji i dyskusja na forum klasy.
5. Uzupełnienie zapisu- Jakie funkcje pełnią poszczególne elementy ciała ryby.
6. Sprawdzenie poprawności zadania na forum klasy.
7. Wykonanie rybek techniką orgiami wraz z plakietkami zawierającymi elementy budowy ciała ryby.

ZADANIE DO WYKONANIA
Przygotować pytania do przeprowadzenia wywiadu z rybką.

Przebieg spotkania:
1.Uczniowie przedstawiają przygotowane pytania. Następnie wybierają i zapisują te najciekawsze- ich zdaniem. Podają swoje propozycje odpowiedzi.
2.Chętni uczniowie przeprowadzają wywiad z rybką- dziennikarz i rybka (Załącznik)
3.Wykonanie albumu z materiałów przygotowanych i przyniesionych do szkoły.

ZADANIE DO WYKONANIA
Wykonanie w domu dowolną techniką ryby akwariowej –bojownika wspaniałego.
Przygotować materiały do wykonania „wielkiego Zaka”- inicjatorem był lider grupy II.

Przebieg spotkania
1.Omówienie wyglądu ryby akwariowej oraz sposobu wykonania Zaka
2.Praca w zespole.

Podsumowanie i prezentacja projektu

Uczniowie z wielkim zaangażowaniem realizowali kolejne zagadnienia projektu. W grupach

dzielili się zadaniami . Na kolejnych spotkaniach przedstawiali wyniki swoich działań,

byli inicjatorami ciekawych metod i form pracy, prezentacji zdobytej wiedzy. Praca w

grupach wymagała od nich spójności pracy, racjonalnego podziału. Nie zawsze

odbywało się to bezkonfliktowo.

Przed przystąpieniem do realizacji każdego tematu przypominałam o praktycznych

wskazówkach dla uczniów oraz przedstawiałam kryteria ocen.

Praktyczne wskazówki dla ucznia:

1.Zaplanuj prace nad tematem. Rozsądnie podziel się pracą z kolegami.

2.Pomyśl, jakie informacje będą Ci potrzebne, jak i gdzie możesz je zdobyć.

3.Możesz założyć teczkę w której będziesz prowadził zebrane materiały.

4.Korzystaj z różnych źródeł wiedzy(słowniki, encyklopedie, Internet, korzystaj z biblioteki szkolnej, zapytaj rodziców, sąsiadów, starszych kolegów)

5.Pamiętaj, że wszystkie informacje trzeba opracować tak, aby były czytelne i zrozumiałe.

Przy ocenie prezentacji wyników uwzględniłam:
-włożony wkład pracy,
-jasne przekazanie wyników pracy,
-przejrzystość i estetyka wykonanej pracy.

Przy ocenie organizacji pracy w grupie uwzględniałam:
-zaangażowanie wszystkich członków grupy ,
-racjonalny podział pracy,
-sposób podejmowania decyzji i rozwiązywania konfliktów
-samoocenę uczniów i ocenę wewnątrz grupy

Główne czynniki w ocenie projektu:
-skorzystanie z wielorakich źródeł informacji ,
-stopień rozwinięcia i wyczerpania tematu,
-sposób i forma prezentacji wyników ,
-organizacja pracy w grupie .

Po zrealizowaniu projektu dokonałam oceny. Wcześniej poprosiłam uczniów o dokonanie samooceny, oceny koleżeńskiej, wykorzystałam przygotowane karty .

Podjęłam też próbę oceny wspólnej pracy całego zespołu. Przeprowadziliśmy dyskusję i ustaliliśmy na których obszarach działanie było najlepsze, kiedy mieliśmy trudności, co można zmienić następnym razem.

PREZENTACJA PROJEKTU-WODA”
Podsumowanie projektu „Woda” odbyło się 26.02.10 podczas „Festiwalu Nauki” na forum szkoły z udziałem całej społeczności uczniowskiej, nauczycieli, zaproszonych gości.
Uczniowie klasy III omówili przebieg realizacji projektu z wykorzystaniem przygotowanej prezentacji multimedialnej.
Następnie wszystkich zaproszono do obejrzenia wystawy przedstawiającej wypracowane materiały podczas realizacji projektu.
Przebieg uroczystości.
Fragment pieśni Jacka Kaczmarskiego pt. „Źródło”
Bardzo wymowne są słowa pieśni nieżyjącego już poety i kompozytora – Jacka Kaczmarskiego., które podkreślają fakt przemijania i więź człowieka z naturą. „Bo źródło rzeki wciąż bije i wybijać będzie swe wody na Ziemi dopóty - dopóki będzie trwać życie na Ziemi”. Bez źródła wody nie ma życia, bo życie zaczęło się od wody.
Na spotkaniu są z nami mali - być może przyszli profesorowie, uczniowie kl.III, którzy opowiedzą o niezwykłej substancji jaką jest woda i omówią kolejne etapy pracy przy realizacji projektu.
Realizacja projektu –„Woda” to wielka , niekończąca się zabawa i nauka. Zdobywaliśmy wiedzę niejednokrotnie samodzielnie korzystając z różnych dostępnych źródeł i wnioskowaliśmy na podstawie analizy wyników wykonywanych zadań i doświadczeń. Dzieliliśmy się wrażeniami i wiedzą z młodszymi kolegami w różnej formie , np. recytacji wierszy , prezentacji wiedzy, gazetek, inscenizacji, doświadczeń.
Wspierali nas rodzice Pomagała nam nasza pani, która organizowałam spotkania z liderami grup w celu omówienia postępów prac i napotykanych trudności, prowadziła razem z nami zajęcia ,udostępniała potrzebny sprzęt laboratoryjny i nadzorowała naszą pracę.
Podczas realizacji projektu mieliśmy okazję badać właściwości wody, która występuje w trzech stanach skupienia.

Jaka jest woda?
Prezentacja
Czy można określić kształt wody?
Prezentacja

Przeprowadziliśmy doświadczenia z lodem. PREZENTACJA
Napełniliśmy wodą pojemniki
PREZENTACJA

.Następnie włożyliśmy oba pojemniki do lodówki.

Co stało się z wodą?
PREZENTACJA
Woda zamarzła . PREZENTACJA
Poziom wody w szklance sięgał ponad kreskę. Jakie są skutki?(Woda zamarza w rurach, powodując ich pękanie)
Jaka jest powierzchnia lodu?
PREZENTACJA
Czy łatwo go rozbić?
PREZENTACJA
Wrzuciliśmy lód do wody, by sprawdzić , co dzieje się z lodem? Czy topi się?
PREZENTACJA
Jakie są skutki tego zjawiska w przyrodzie?
(Na wiosnę po rzekach pływa kra.

Następne doświadczenia obejmowały parę wodną. PREZENTACJA.
Zbadaliśmy od czego zależy szybkość parowania wody?
Od temperatury i .....PREZENTACJA
Podczas realizacji projektu bardzo często pracowaliśmy w grupach .
PREZENTACJADyskutowaliśmy, wnioskowaliśmy, na podstawie analizy wyników wykonywanych zadań, doświadczeń, a liderzy grup przedstawiali wnioski na forum klasy
PREZENTACJA

Realizacja tego projektu, to wielka, niekończąca się zabawa. Pragnęliśmy dzielić się swoimi osiągnięciami z młodszymi kolegami.
Po wykonaniu „Klejnotów z lodu” zaprosiliśmy uczniów z kl.II i I do ich obejrzenia.
PREZENTACJA

Przy zagadnienia „Woda źródłem życia’ postawiliśmy sobie pytanie
PREZENTACJA„Do czego służy woda? Naszą wiedzę poszerzyliśmy oglądając film przygotowany przez koleżankę-„Woda w życiu człowieka”
PREZENTACJA
Następnie wy/pracowaliśmy piramidę priorytetów –„Które czynności domowe są najważniejsze i porównaliśmy zużycie wody w każdej rodzinie sprawdzając wysokość rachunków i ilość zużytej wody w ciągu jednego miesiąca.
Mając wszystkie dane obliczyliśmy, PREZENTACJA
iż średnio 4-osobowa rodzina , uwaga!, zużywa dziennie 500 litrów wody.
By to lepiej zobrazować postanowiliśmy wybudować wieżę z 1,5 litrowych butelek.
PREZENTACJA
To imponująca wieża . Proszę więc wyobrazić sobie 10 takich wież.
PREZENTACJA
To było dla nas duże doświadczenie . Postanowiliśmy zastanowić się, jak zmniejszyć zużycie wody. Na kolejnym spotkaniu wypracowaliśmy sposoby oszczędzania wody i przedstawiliśmy je w formie plakatów PREZENTACJA
Natomiast w domu narysowaliśmy znaki informujące o tym, jak należy oszczędzać wodę.

PREZENTACJA
Wiedząc, co należy robić , by rachunki naszych rodziców za wodę były niższe nasza koleżanka zaproponowała wykonanie kolejnego doświadczenia mającego na celu uzmysłowić nam , ile wody przydatnej dla człowieka występuje na naszej planecie. Liderzy grup przygotowali 1 metrowy niebieski pasek. Następnie w grupach wykonaliśmy doświadczenie.

PREZENTACJA
Kolejne zagadnienie do opracowania to „Krążenie wody w przyrodzie”. Koleżanka i kolega wraz z panią omówili przygotowaną prezentację multimedialną na temat.

PREZENTACJA
Następnie wykonaliśmy doświadczenie jak powstaje deszcz.

PREZENTACJA

Piąte zagadnienie to „Magiczne właściwości wody”- zabrzmiało to wręcz bajkowo, kiedy pani podała nam temat.
Propozycji opracowania tematu było wiele- jedną z nich były doświadczenia... Więc przystąpiliśmy do realizacji...Wykonaliśmy doświadczenia, napisaliśmy wiersze o wodzie, przygotowaliśmy inscenizację, kalambury i postanowiliśmy, że zaprosimy do wspólnej zabawy kolegów z kl.II.
PREZENTACJA

Następnie przeprowadziliśmy kilka doświadczeń.
Jeden z liderów objaśniał wykonywane czynności , drugi wykonywał doświadczenia, a lider grupy IV czytał wnioski.

„BAŃKI MYDLANE”
Zanurzyliśmy rurki w przygotowanym płynie i puszczaliśmy bańki.
PREZENTACJA
„ZASKAKUJĄCA KROPLA WODY”
PREZENTACJA

„UWIERZ LUB NIE”PREZENTACJA
Napełniliśmy talerzyk wodą . Ostrożnie położyliśmy spinacz do papieru na powierzchni wody. Musieliśmy to robić bardzo delikatnie , używając widelca.

PREZENTACJA

„PŁYWAĆ LUB TONĄĆ
PREZENTACJA

Nasze spotkanie zakończyliśmy zabawą w kalambury. Była to świetna zabawa połączona z nauką.

Pomału nasz projekt dobiegał końca. Wykonaliśmy jeszcze gazetkę na korytarzu informującą całą społeczność uczniowską o realizacji projektu. Wykorzystaliśmy w tym celu zgromadzone i wypracowane przez siebie informacje w szkole , w domu.

PREZENTACJA

Czekała na nas realizacja ostatniego zagadnienia.—Założenie akwarium.
Pracę rozpoczęliśmy od omówienia i pokazu ryb mórz i oceanów, osobliwości świata wodnego . Następnie w oparciu o zdobytą wiedzę, podczas rozmów z kolegami, sąsiadami, informacji uzyskanych z Internetu, odbyła się dyskusja na temat wyboru gatunku ryby do naszego akwarium... Zakupiliśmy bojownika wielkiego. Kolejny etap naszej pracy to wybór imienia , omówienie funkcji poszczególnych elementów ciała , które umożliwiają rybie życie w wodzie, przeprowadzenie z nią wywiadu, a na zakończenie wykonanie wielkiego ZAKA.
PREZENTACJA

Na zakończenie chcemy zaprosić do wysłuchania napisanych przez nas wierszy o wodzie.
PREZENTACJA
Dziękujemy

REALIZACJA PROJEKTU „WODA” PRZYNIOSŁA WIELE KORZYŚCI DLA UCZNIA I NAUCZYCIELA. UCZNIOWIE MIELI OKAZJĘ ZAPOZANAĆ SIĘ Z CIEKAWĄ I AKTYWNĄ FORMĄ ZAJĘĆ, BYLI NAUKOWCAMI I BADACZAMI, STALI SIĘ BARDZIEJ ODPOWIEDZIALNI ZA PODEJMOWANE DZIALANIA. ZESPÓŁ BARDZIEJ ZINTEGROWAŁ SIĘ. UCZNIOWIE ZDOBYLI WIEDZĘ- „ŻE WODA TO SKARB I NALEŻY JĄ OSZCZĘDZAĆ”. ROZWINĘLI SWOJE ZAINTERESOWANIA.NAWET NAJSLABSI MIELI MOŻLIWOŚĆ ZAANGAŻOWANIA SIĘ W PODJMOWANE DZIAŁANIA. NASTĄPIŁO ZACIEŚNIENIE WSPÓŁPPRACY Z RODZICAMI. DLA JEST TO ŚWIETNA PROMOCJA DZIAŁAŃ SZKOŁY W ŚRODOWISKU LOKALNYM.