Kultura polska za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego - scenariusz lekcji historii w kl. VI

Scenariusz otwartej lekcji historii w klasie VI przeprowadzonej dla
Przedmiotowego Zespołu Humanistów

Temat lekcji: Kultura polska za panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego

Cel ogólny: Poznanie stanu polskiej kultury w XVIII wieku.

Cele lekcji:
Uczeń potrafi:
-wymienić postacie związane z kulturą polskiego oświecenia (Stanisław August Poniatowski, Hugo Kołłątaj, Ignacy Krasicki, Canaletto);
-wyjaśnić pojęcia: mecenat, klasycyzm, oświecenie, obiady czwartkowe;
-wyjaśnić rolę króla w rozwoju oświaty i kultury w Polsce XVIII-wiecznej;
-wyjaśnić znaczenie Komisji Edukacji Narodowej;
-zaznaczyć na osi czasu daty: 1773r.
-rozpoznać zabytki w stylu klasycystycznym;
-narysować schemat budowli w stylu klasycystycznym;
-poprawnie posługiwać się językiem ojczystym;
-efektywnie współdziałać w zespole;
-poszukiwać, porządkować i wykorzystywać informacje z różnych źródeł;
-przygotować się do publicznych wystąpień;
-rozwiązywać problemy w twórczy sposób;
Uczeń kształci wyobraźnię i emocjonalne zaangażowanie w realizację lekcji.

Metody realizacji: techniki dramowe – uczniowie w roli, wywiad, techniki manualno-plastyczne (plan-model, muzeum), techniki w pisaniu i czytaniu
( list), praca w zespołach zadaniowych, elementy rozmowy nauczającej.

Środki dydaktyczne: albumy, słowniki, materiał ikonograficzny, teksty źródłowe (fragment opowiadania E. Czekalskiego „ Na czwartkowym obiedzie u Króla Jegomości”), podręcznik, instrukcje, karty ewaluacji.

TOK LEKCJI

1. Czynności organizacyjno-porządkowe: powitanie uczniów oraz przybyłych gości; przygotowanie klasy.
2. Rekapitulacja pierwotna-uczniowie przypominają informacje dotyczące kultury oświecenia w Europie, określają ramy chronologiczne epoki (uczniowie zaznaczają je na osi czasu).
3. Nauczyciel nawiązuje do nowej lekcji, zapoznaje uczniów z celami lekcji, podaje temat.
4. Nauczyciel informuje uczniów, że wcielą się w różne role, a będąc w tych rolach przeżyją twórczą przygodę i dowiedzą się , czym charakteryzowało się polskie oświecenie. Uczniowie losują role dziennikarzy, architektów i naukowców (losowanie kolorowych karteczek). Nauczyciel prosi ich, aby wyobrazili sobie, że przenoszą się do XVIII wieku.
5. Uczniowie dobierają się w zespoły, nauczyciel rozdaje zestaw materiałów, instrukcje oraz kopertę- KOŁO RATUNKOWE
6. Uczniowie pracują w zespołach.

ZESPÓŁ I: Uczniowie wchodzą w rolę dziennikarzy czasopisma „Wieści kulturalne”, Ich zadaniem jest przygotowanie wywiadu z Ignacym Krasickim
(wybrany lider wchodzi w rolę poety, pozostali uczniowie są dziennikarzami).Uczniowie pracują z materiałami źródłowymi przygotowanymi przez nauczyciela.

ZESPÓŁ II: Uczniowie wchodzą w rolę architektów. „Budują”-rysują plan budynku w stylu klasycystycznym (technika manualno-plastyczna). Inspiracją do wykonania rysunku są przygotowane zdjęcia zabytków klasycystycznych oraz powielone elementy budynku (okna, ornamenty,sklepienie, fasada).

ZESPÓŁ III: Uczniowie w roli naukowców piszą list do dyrektora szkoły, w którym opisują rozwój oświaty za panowania króla Poniatowskiego.
Uczniowie wykorzystują do pracy materiał źródłowy przygotowany przez nauczyciela oraz słowniki historyczne.

7. Poszczególne zespoły prezentują efekty swojej pracy: dziennikarze przeprowadzają wywiad, architekci prezentują plan-rysunek oraz wskazują najważniejsze zabytki klasycystyczne w Polsce, naukowcy czytają list (architekci i naukowcy wybierają spośród siebie sprawozdawcę).
8. Uczniowie zamykają oczy- wracają do XXI wieku.
9. Nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie poznanych informacji określili, jaki był stan polskiej kultury w XVIII wieku.
10. Nauczyciel przywiesza na tablicy różne pojęcia (wojownik, dobry polityk, dyplomata, mecenas kultury). Uczniowie wybierają to pojęcie, które najbardziej charakteryzuje polskiego króla; wyszukują znaczenie słowa „mecenas” w słowniku.
W podsumowaniu uczniowie podkreślają fakt, iż dzięki królowi Poniatowskiemu w XVIII-wiecznej Polsce rozwinęła się nauka, sztuka i literatura.

11.Podsumowanie
Uczniowie wypełniają tekst z luką, podsumowujący i utrwalający poznane na lekcji pojęcia, fakty i postacie (w tle muzyka z epoki oświecenia: fr. Poloneza M.K.Ogińskiego).
„Stanisław August Poniatowski dbał o rozwój kultury w Polsce. Możemy go nazwać................................. Król popierał założoną w 1773 roku.......................
...................................- pierwsze na świecie ministerstwo oświaty. Dzięki inicjatywie króla Polska wzbogaciła się o cenne zabytki architektury, m.in........
........................................ Władca organizował także
........................................, czyli spotkania ludzi kultury. Ich częstym gościem był jeden z wybitniejszych poetów........................................”

Aby dłużej pamiętać o dzisiejszej lekcji uczniowie z materiałów, które wykorzystali na niej oraz z prac sporządzonych w zespołach, tworzą KLASOWE MUZEUM POLSKIEGO OŚWIECENIA.

12.Czynności końcowe:
-podanie pracy domowej:
1) ułóż krzyżówkę do hasła OŚWIECENIE;
2) dla chętnych- Napisz co z epoki oświecenia można zaobserwować współcześnie?

-ocena aktywności uczniów;
-ewaluacja i podsumowanie przez uczniów.