Czarowanie słowem - program własny z zakresu zajęć teatralnych - klasy I-VI

CZAROWANIE SŁOWEM

Program własny z zakresu zajęć teatralnych /kl.I-VI /

Spis treści

Wstęp........................................3
Cele ogólne........................................ 3
Cele szczegółowe................................. 3
Treści........................................ 4
Przewidywane osiągnięcia............ 4
Procedury osiągania celów......... 4
Ewaluacja........................................5
Bibliografia........................................5

Wstęp

Inspiracją do napisania programu i prowadzenia zajęć teatralnych przeznaczonych dla uczniów kl.I-VI była obserwacja zaangażowania uczniów w występujące na lekcjach elementy dramy i inscenizacji.
W atmosferze zabawy, radosnego współdziałania następuje rozwój zainteresowań, wrażliwości, wyobraźni, możliwości twórczych uczniów, grupa integruje się, wzmacnia się wiara we własne możliwości, każdy ma szansę odnieść sukces. Zwiększa się zakres wiedzy, następuje rozwój umiejętności: literackich, plastycznych, wokalnych. Współpraca w zespole uczy odpowiedzialności, systematyczności, tolerancji, otwartości na propozycje i poglądy innych, umiejętności wyrażania własnego zdania, życzliwego współdziałania.
Autorki tego programu mają doświadczenie w prowadzeniu koła teatralnego.
Proponowane zajęcia stanowią dla dziecka bardzo atrakcyjną propozycję spędzania wolnego czasu i będą sprzyjać jego harmonijnemu rozwojowi oraz integracji w środowisku szkolnym.

Cele ogólne
1.Rozbudzanie zainteresowania uczniów teatrem oraz przygotowanie do świadomego uczestnictwa w kulturze, obcowania ze sztuką.
2.Rozwijanie uzdolnień indywidualnych, zachęcanie do twórczej ekspresji.
3.Udział w życiu kulturalnym szkoły.
4.Kształtowanie kompetencji odbiorcy sztuki i przyszłego ich twórcy - przygotowanie do odbioru dzieła literackiego, plastycznego, muzycznego.
5.Rozbudzanie wrażliwości artystyczno - estetycznej.
6.Wyrównywanie dysproporcji rozwojowych.

Cele szczegółowe

- kształtowanie umiejętności posługiwania się językiem ojczystym, odtwarzania i przetwarzania tekstu literackiego - przygotowanie do tworzenia i odbioru sztuki teatralnej,
- kontrolowanie własnej wymowy – korygowanie wad, doskonalenie dykcji,
- ćwiczenie pamięci mechanicznej i logicznej,
- wzbogacanie słownika czynnego oraz biernego,
- stwarzanie możliwości do swobodnej ekspresji twórczej - rozwijanie wyobraźni, wrażliwości i inwencji uczniów,
- rozwijanie uzdolnień aktorskich, plastycznych, muzycznych,
- aktywizacja dzieci nieśmiałych - wzmacnianie poczucia własnej wartości,
- integracja,
- kształtowanie poczucia odpowiedzialności, rzetelności i dyscypliny,
- rozwijanie umiejętności współpracy zespołowej,
- dostarczanie radosnych przeżyć emocjonalnych i estetycznych,

Realizacja założonych celów zapewni dziecku rozwój w całym bogactwie jego osobowości. Właściwy dobór tekstów umożliwi wskazanie uczniom istotnych wartości życiowych, akceptowanych zachowań, wzorców.
Dzieci nauczą się wyrażać uczucia, ośmielą się zabierać głos, przyzwyczają się do publicznych występów.
Podczas przygotowywania inscenizacji będą wspólnie projektować scenografię, kostiumy kształtując swoją wyobraźnię twórczą i sprawność manualną. Zajęcia będą pełnić funkcję poznawczą, kształcącą kompensująco-terapeutyczną, wychowawczą. Umożliwią dziecku wyrażenie uczuć poprzez różne formy ekspresji, np. muzyczno-ruchową, mimiczną, muzyczną, słowno – muzyczną, werbalną, plastyczną, konstrukcyjno – techniczną, zabawową. Zachęcą również do czytania książek.

Treści

1.Terminy związane z teatrem.
2.Analiza utworów literackich – wielopłaszczyznowa ekspresja dziecka.
3.Umiejętności aktorskie i recytatorskie:
-ekspresja artystyczna: ruch sceniczny, rytmika, spontaniczna postawa, wyrażanie uczuć i nastrojów,
-ćwiczenia w głośnym czytaniu i recytowaniu z pamięci – właściwa dykcja, modulacja głosu, mimika i gest.
4.Tworzenie scenografii – dekoracja teatralna i kostiumy.
5.Przygotowanie do odbioru dzieła literackiego, muzycznego i plastycznego.
6.Budzenie wrażliwości estetycznej, rozwijanie uzdolnień indywidualnych.
7.Kształcenie wokalne i śpiewanie piosenek.
8.Rodzaje teatru i spektakli – kukiełki, pacynki jako forma rozwijania umiejętności plastycznych.
9.Techniki wykonania inscenizacji.
10.Przygotowanie wybranych inscenizacji.
11.Rozwijanie poczucia odpowiedzialności poprzez samodzielne, dokładne i rzetelne wywiązywanie się z podejmowanych zadań.
12.Reklama – plakaty, zaproszenia na przedstawienie.

Przewidywane osiągnięcia

1.Rozbudzenie wyobraźni twórczej.
2.Przygotowanie ciała i rozwój jego ekspresji.
3.Uświadomienie możliwości głosu i poprawienie jego sprawności.
4.Rozumienie pojęć związanych z teatrem i wprowadzenie ich do czynnego słownictwa.
5.Posługiwanie się poprawną polszczyzną, kontrolowanie wymowy.
6.Zapoznanie uczniów z odpowiednio dobranymi utworami literackimi.
7.Wygłaszanie fragmentów poezji i prozy z pamięci z zastosowaniem teatralnej ekspresji słownej i ruchowo- mimicznej.
8.Twórcze uczestnictwo w życiu szkolnym i społecznym.
9.Zaspokojenie potrzeby uznania i poczucia własnej wartości, integracja grupy.
10.Wyrażanie w sposób werbalny i niewerbalny różnorodnych emocji.
11.Zapoznanie z rodzajami teatru, rolą i zasadami zachowania się w teatrze.

Procedury osiągania celów

Zastosowane metody i formy pracy mają w jak największym stopniu rozwijać indywidualne zdolności, zainteresowania, pomagać w wyrównywaniu ewentualnych zaległości dydaktycznych i kompensowaniu braków rozwojowych, stworzyć atmosferę akceptacji, zaufania, pozwolić na osiągnięcie sukcesu motywującego do dalszych działań.
Podczas zajęć teatralnych wykorzystywane będą głównie metody aktywne pozwalające przyswajać wiedzę, umiejętności, rozwijać twórczość, wyrażać ekspresję, np. gry i zabawy dramowe, autoprezentacja, metoda prób i błędów, grupy zadaniowe, burza mózgów, ćwiczenia praktyczne, doświadczenia poszukujące, dyskusja.
•Metoda inscenizacji - wspomoże realizację wielu ćwiczeń w czytaniu i opracowywaniu tekstów, każde dziecko będzie musiało uaktywnić się.
•Drama - rozwinie wrażliwość emocjonalną, plastykę ciała, wpływając na harmonijny rozwój osobowości.
•Doświadczenia poszukujące – umożliwią rozwiązanie problemów poprzez samodzielne działanie wynikające z chęci zaspokojeniu naturalnej ciekawości.

W celu osiągnięcia zamierzonych celów i zaangażowanie uczniów w tok zajęć, będą w nich występowały następujące elementy: zabawy integrujące grupę, ćwiczenia relaksacyjne, ćwiczenia dykcji, ćwiczenia oddechowe, działania plastyczno-tech., ćwiczenia w kreowaniu powierzonych ról.

Główne formy pracy, to:
•Zabawa tematyczna – odgrywanie ról
•Gra z wykorzystaniem znanego tekstu – wcielanie się w postać
•Gry sceniczne – nauka ról i przygotowanie scenografii
•Przedstawienia kukiełkowe

Ze względu na duże zainteresowanie zajęciami, będą one prowadzone systematycznie 2 razy w tygodniu po 60 minut, czyli po godzinie tygodniowo przez każdą ze współautorek programu. Podczas zajęć nauczyciel będzie pełnił rolę animatora organizując sytuacje zadaniowe.

Proponowane metody pracy:
•Metoda inscenizacji (umożliwia realizację wielu ćwiczeń w czytaniu i opracowywaniu tekstów, mówieniu, ćwiczeń słownikowo-frazeologicznych i syntaktycznych. Przygotowanie inscenizacji wymaga zaangażowania wszystkich dzieci, a przez to umożliwia każdemu dziecku zapewnienie poczucia sukcesu, ośmielenie i aktywizowanie.)
•Drama (rozwija wyobraźnię, fantazję, wrażliwość emocjonalną, a także plastykę ciała. Stosowanie dramy pozwala na wykorzystanie spontanicznej ekspresji aktorskiej dziecka. Jest metodą wszechstronnego i harmonijnego rozwoju osobowości.)
•Doświadczenia poszukujące (technika ta polega na uczeniu się przez samodzielne działanie, poszukiwanie, rozwiązywanie problemów. Dziecko wykonuje doświadczenia, czyta, przeprowadza wywiady, przez co rozwija swoje zainteresowania, zaspokaja naturalną ciekawość, rozwija aktywność twórczą.)

Proponowane formy pracy:
•Zabawa tematyczna (polega na odgrywaniu przez dzieci różnych ról).
•Gra z wykorzystaniem znanego tekstu – czytanki, wiersza (dziecko wciela się w postać i odtwarza rolę bohatera ).
•Przedstawienia kukiełkowe (uczestnik zabawy posługuje się pacynką, sylwetką, lalką).
•Gry sceniczne (zadaniem uczestników jest wyuczenie się swoich ról i gra aktorska, a także przygotowanie dekoracji, strojów i oprawy muzycznej).

Ewaluacja

Przygotowane przedstawienia będą prezentowane rówieśnikom, rodzicom oraz przedszkolakom. Wśród uczniów i rodziców zostaną przeprowadzone ankiety ewaluacyjne.
Pozwoli to krytycznie spojrzeć na warsztat pracy, dostarczy informacji i wskazówek do modyfikowania zajęć tak, by działania były skuteczne i umożliwiały osiąganie wyznaczonych celów.

Bibliografia

1.Bajkowska L. Teatr marzeń, Prószyński i S-ka, Warszawa 1998
2.Bronkiewicz B. Warsztaty edukacji twórczej, Wydawnictwo Europa, Warszawa 2000
3.Ciarkowska J., U., Sienkiewicz M., Wilczewski A., Baśniowy świat na scenie Wydawnictwo „Innowacje” 2000
4.Drzał E., Skibińska-Czechowicz I., Inscenizacje w nauczaniu zintegrowanym Wydawnictwo HARMONIA, Gdańsk 2000
5.Gloton R., Claude Clero, Twórcza aktywność dziecka, WSiP, Warszawa 1988
6.Mineyko B., Improwizacje w klasach 1-3 Warszawa, WSiP 1986
7.Pankowska K., Edukacja przez dramę Warszawa, WSiP 1997
8.Szczepańska M., Program autorski-jak go napisać? Wyd. IMANE 1999