Rola szkolnych programów profilaktycznych

Zdrowe dziecko, zdrowy człowiek, zdrowe społeczeństwo to podstawa do osiągania osobistych i zbiorowych sukcesów. W dzisiejszych czasach należy zwrócić szczególną uwagę na nałogi odbierające zdrowie milionom Polaków. Są to: narkomania, alkoholizm, nikotynizm. Nałogi te są bardzo szkodliwe społecznie.
Nikotyna i inne trucizny, które są produktem spalania tytoniu powodują tragiczne skutki w organizmie palaczy, a także u osób zmuszonych do wdychania dymu papierosowego.
W Polsce pali około 47 procent mężczyzn i 23 procent kobiet. Co roku na choroby odtytoniowe umiera ponad 80000 osób.
Napoje alkoholowe towarzyszą nam prawie od początku naszego istnienia. Pojawiają się już przy świętowaniu naszych narodzin i przewijają przez tysiące sytuacji życiowych. Według Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Polsce przypadaw ostatnich latach około 7 litrów 100% alkoholu na jednego mieszkańca.

Statystyki mówią:

· Prawie 1000000 naszych rodaków to osoby uzależnione od alkoholu i wymagające leczenia.

· Prawie połowa mieszkańców naszego kraju żyje na co dzień wśród około 5000000 osób oddających się pijaństwu.

· Statystyczny Polak w wieku powyżej 16 lat przez około 1,5 miesiąca w roku pracuje tylko na alkohol.

· Jesteśmy w grupie państw o najwyższym na świecie spożyciu wysokoprocentowych napojów alkoholowych.

Wielu ludzi szuka rozwiązań trudnych problemów życiowych sięgając po papierosy, alkohol czy narkotyki. Czasem jest to świadoma ucieczka przed kłopotami, problemami w świat złudzeń, a czasami zwykła dziecięca, czy młodzieżowa lekkomyślność. Konsekwencjew każdym przypadku są takie same – popadanie w uzależnienie, chorobę, która może doprowadzić nawet do śmierci. Wokół tych nałogów narosło wiele mitów. Opierają się one na fałszywych przekonaniach i półprawdach. Funkcjonowanie ich w obiegu społecznym stwarza zagrożenia, gdyż utrudnia dostrzeganie realnych niebezpieczeństw. Dlatego tak istotne jest dostarczenie rzetelnej wiedzy na ten temat. Wiedza na temat narkotyków, alkoholu, tytoniui niebezpieczeństw związanych z ich używaniem kształtuje się od wczesnego dzieciństwa. To właśnie w okresie dzieciństwa i dojrzewania kształtują się postawy i formułują przekonania z nimi związane. Niezwykle istotną rolę w kształtowaniu tych poglądów pełnią rodzice,a następnie nauczyciele, wychowawcy i inne osoby z otoczenia.
Używanie przez dzieci i młodzież środków odurzających, które zmieniają świadomość wynika z braku wiedzy o ich szkodliwym działaniu na organizm i jego psychikę, jak również z poczucia niedowartościowania, trudności w nawiązywaniu kontaktów, radzenia sobie ze stresem, braku umiejętności radzenia sobie z codziennymi problemami w szkole i w domu, braku umiejętności poradzenia sobie z namowami i naciskami otoczenia. Stąd wynika głęboka konieczność przeprowadzania programów profilaktycznych w szkołach.
Nie jest łatwo podejmować działania wychowawcze związane z profilaktyką uzależnień, ponieważ nastolatki nieraz sięgają po środki odurzające właśnie dlatego, by zamanifestować swoją niezależność lub wyrazić bunt wobec dorosłych.
Nie jest żadną sztuką przekazywać uczniom wiadomości typu: palenie jest szkodliwe, alkohol niszczy organizm. HIV grozi śmiercią, agresja budzi agresję itp. Z takich informacji dla dzieci i młodzieży niewiele wynika. Nauczyciele, wychowawcy realizując problematykę uzależnień dostarczają rzetelnych, wyczerpujących informacji o substancjach uzależniających i szkodliwych skutkach ich zażywania. Na tym jednak czasami poprzestają.
Należy jednak pójść dalej, promować zdrowy styl życia a nie tylko „ straszyć” negatywnymi skutkami zażywania i uzależnienia. Należy rozwijać uniwersalne umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych, umiejętności ułatwiające kontakt z innymi ludźmi, umiejętności bycia asertywnym. Uczenie się radzenia sobie ze stresem i przykrymi emocjami spowoduje podejmowanie racjonalnych decyzji dotyczących substancji uzależniającychi zmniejszy potrzebę sięgania po nie. Nie zostawiajmy bez pomocy także rodziców. Zaprośmy ich do współpracy. Działajmy wspólnie, po to by uchronić młode społeczeństwo przed uzależnieniami.