Algorytm postępowania w Nagłym Zatrzymaniu Krążenia - NZK

Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna
we Włocławku
Wydział Pedagogiki i Nauk o Zdrowiu
Położnictwo

Anna Kettner

Algorytm Postępowania

w NZK

Nagłe Zatrzymanie Krążenia (NZK) jest to sytuacja, w której serce przestaje pracować (bić), nagle i nieoczekiwanie. Jest to spowodowane nieprawidłowościami w układzie przewodnictwa elektrycznego. Nieprawidłowości te powodują arytmię (migotanie komór). Dochodzi do NZK. W czasie 1 minuty następują kolejno: zanik tętna, utrata przytomności(!!), bezdech.
Umieralność związana z NZK jest bardzo wysoka. Sięga 90 – 95% poszkodowanych. Życie można ocalić, jeśli wykona się skuteczną defibrylację w ciągu 10 minut od omdlenia. Najlepiej rokuje jej skuteczność w ciągu pierwszych 3 minut.
Należy pamiętać, że NZK nie jest równoznaczne z zawałem serca. Jest to ważne o tyle, że postępowanie w obu przypadkach jest różne.

Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne, opracowało procedurę postępowania u osób, których nastąpiło NZK. Nazwano je „ŁAŃCUCHEM OCALENIA”:
1. Wczesny dostęp ( ratujący na miejscu zdarzenia rozpoznaje NZK i wzywa pomoc).
2. Wczesna pierwsza pomoc ( ratujący udziela pierwszej pomocy, podtrzymując przepływ krwi u osoby nieprzytomnej, do czasu wykonania defibrylacji).
3. Wczesna wykwalifikowana pomoc medyczna (zaintubowanie, leczenie farmakologiczne, leczenie szpitalne).
Pierwsza pomoc przedlekarska zwiększa dwukrotnie szansę na przeżycie. Osoba jej udzielająca, stosując zewnętrzny masaż serca i sztuczne oddychanie ( 30:2), może zachować przepływ utlenowanej krwi przez serce i mózg poszkodowanego, do czasu wykonania defibrylacji i podjęcia działań ratujących przez ratowników medycznych i lekarzy.
Do defibrylacji w miejscu zdarzenia służy AED (przenośne urządzenie do defibrylacji). Jego obsługa jest bardzo prosta. Nie jest do jego obsługi konieczne wykształcenie medyczne.

I pomoc zwiększa szansę na przeżycie, ale tylko defibrylacja może uratować w NZK. Poprzez jej wykonanie, impuls elektryczny dostarczany jest do mięśnia sercowego. Jest duża szansa, że serce podejmie samoczynnie pracę w fizjologicznym rytmie. Jeśli serce nie podejmie prawidłowej pracy w ciągu 4 do 6 minut, mózg ofiary może doznać nieodwracalnych uszkodzeń, z powodu niedotlenienia.

Postępowanie w NZK

Po wstępnej ocenie stanu chorego ( wygląd ogólny, stan świadomości, czynności życiowe – drożność dróg oddechowych, krążenie), zespół reanimacyjny podejmuje reanimację - ożywianie( sztuczne oddychanie, masaż serca, farmakoterapię i elektroterapię – defibrylację.
Powinna ona odbywać się wg schematu ABC.
-Airway – drogi oddechowe
-Breathing – oddychanie
-Circulation – krążenie krwi.
Czynności te z wyjątkiem defibrylacji, wykonuje się bez jakiegokolwiek sprzętu.

Zaawansowane działania zespołu reanimacyjnego - ALS

1. Zachować bezpieczeństwo swoje i poszkodowanego.
2. Sprawdzić przytomność.
3. Udrożnić drogi oddechowe.
4. RKO 30:2(u dorosłych) do momentu podłączenia monitora. U dzieci 15:2. Ocena rytmu serca.
5. Defibrylacja przy częstoskurczu i migotaniu komór, bez tętna – 1 x 150-360 J, dwufazowa lub 360J jednofazowa( u dorosłych i dzieci pow. 7 r.ż.). U dzieci młodszych 4 J /kg m. ciała.
6. Natychmiast podjąć RKO 30:2 przez 2 min (u dorosłych). U dzieci 15:2 przez 2 min.
7. W trakcie RKO sprawdzić położenie i przyleganie elektrod
8. Wykonać, bądź sprawdzić dostęp do żyły, drożność dróg oddechowych, stosować tlenoterapię.
9. Podać Adrenalinę co 3-5 min(0,4 mg/kg m.c.). Dzieciom 10 uq/kg m.c.
10.Rozważyć podaż Magnezu, Atropiny, Amidoranu.

Pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, może podać w celu ratowania życia, bez zlecenia lekarskiego EPINEFRYNĘ – dotchawiczo, podskórnie, doszpikowo.

Niebezpieczeństwem użycia defibrylatora może być zapłon i porażenie oraz poparzenie. Dziać się tak może w atmosferze wzbogaconej tlenem, przy niedokładnym przyłożeniu łyżek. Należy więc stosować specjalne środki ostrożności przed użyciem defibrylatora:
1. zdjąć pacjentowi maskę tlenową lub wąsy tlenowe i odsunąć je na odległość co najmniej 1 metra od klatki piersiowej.
2. pozostawić worek samorozprężalny, jeśli jest podłączony do rurki intubacyjnej. Alternatywnie można rozłączyć worek samoroz. Od rurki int., krtaniowej i osunąć go na co najmniej metr od klatki piersiowej pacjenta.
3. jeśli pacjent jest podłączony do respiratora, pozostawić zamknięty układ oddechowy respiratora podłączony do rurki intubacyjnej, o ile uciskanie klatki piersiowej nie przeszkadza w dostarczeniu odpowiedniej objętości oddechowej. Gdyby tak było, zastąp pracę respiratora wentylacją za pomocą worka samorozprężalnego, który można pozostawić połączony z układem lub rozłączyć i odsunąć na odległość co najmniej metra. Jeśli rury respiratora zaś odłączone, upewnij się, że znajdują się co najmniej metr od pacjenta lub, co bardziej bezpieczne, wyłącz respirator. Nowoczesne respiratory po rozszczelnieniu układu generują masywny strumień tlenu. W czasie normalnego użytkowania na oddziale intensywnej terapii, kiedy respirator jest podłączony do rurki intubacyjnej, tlen z respiratora jest wydalany przez główny zawór z dala od strefy defibrylacji. Pacjenci na oddziałach intensywnej terapii mogą być zależni od wentylacji dodatnim ciśnieniem końcowowydechowym (Positive End Expiratory Pressure — PEEP), która pozwala utrzymać odpowiedni poziom oksygenacji. Spontaniczne krążenie potencjalnie umożliwia utrzymanie oksygenacji krwi w trakcie kardiowersji; gdy wykonuje się wyładowanie właściwe jest, aby pacjent w stanie krytycznym pozostawał podłączony do respiratora. Minimalizuj ryzyko iskrzenia w trakcie defibrylacji. Teoretycznie mniej prawdopodobne jest powstanie iskry przy użyciu elektrod samoprzylepnych, niż kiedy używa się tradycyjnych łyżek.

Zamierzeniem nowych wytycznych (algorytmów podstawowych i zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych), jest ich uproszczenie i możliwość zastosowania w większości przypadków NKZ. Zaleca się zminimalizowanie przerw pomiędzy seriami uciśnięć klatki piersiowej, ponieważ przerwa taka powoduje znaczący spadek przepływu wieńcowego. Podkreśla się także rolę strategii pojedynczego wyładowania przy defibrylacji. Powinna ona zminimalizować czas „bez przepływu”.