Rola szkolnych programów profilaktycznych

Zdrowe dziecko, zdrowy człowiek, zdrowe społeczeństwo to podstawa do osiągania osobistych i zbiorowych sukcesów. W dzisiejszych czasach należy zwrócić szczególną uwagę na nałogi odbierające zdrowie milionom Polaków. Są to: narkomania, alkoholizm, nikotynizm. Nałogi te są bardzo szkodliwe społecznie.
Nikotyna i inne trucizny, które są produktem spalania tytoniu powodują tragiczne skutki w organiźmie palaczy, a także u osób zmuszonych do wdychania dymu papierosowego.
W Polsce pali około 47 procent mężczyzn i 23 procent kobiet. Co roku na choroby odtytoniowe umiera ponad 80000 osób.
Napoje alkoholowe towarzyszą nam prawie od początku naszego istnienia. Pojawiają się już przy świętowaniu naszych narodzin i przewijają przez tysiące sytuacji życiowych. Według Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Polsce przypadaw ostatnich latach około 7 litrów 100% alkoholu na jednego mieszkańca.
Statystyki mówią:
· Prawie 1000000 naszych rodaków to osoby uzależnione od alkoholu i wymagające leczenia.
· Prawie połowa mieszkańców naszego kraju żyje na co dzień wśród około 5000000 osób oddających się pijaństwu.
· Statystyczny Polak w wieku powyżej 16 lat przez około 1,5 miesiąca w roku pracuje tylko na alkohol.
· Jesteśmy w grupie państw o najwyższym na świecie spożyciu wysokoprocentowych napojów alkoholowych.
Wielu ludzi szuka rozwiązań trudnych problemów życiowych sięgając po papierosy, alkohol czy narkotyki. Czasem jest to świadoma ucieczka przed kłopotami, problemami w świat złudzeń, a czasami zwykła dziecięca, czy młodzieżowa lekkomyślność. Konsekwencjew każdym przypadku są takie same – popadanie w uzależnienie, chorobę, która może doprowadzić nawet do śmierci. Wokół tych nałogów narosło wiele mitów. Opierają się one na fałszywych przekonaniach i półprawdach. Funkcjonowanie ich w obiegu społecznym stwarza zagrożenia, gdyż utrudnia dostrzeganie realnych niebezpieczeństw. Dlatego tak istotne jest dostarczenie rzetelnej wiedzy na ten temat. Wiedza na temat narkotyków, alkoholu, tytoniui niebezpieczeństw związanych z ich używaniem kształtuje się od wczesnego dzieciństwa. To właśnie w okresie dzieciństwa i dojrzewania kształtują się postawy i formułują przekonania z nimi związane. Niezwykle istotną rolę w kształtowaniu tych poglądów pełnią rodzice,a następnie nauczyciele, wychowawcy i inne osoby z otoczenia.
Używanie przez dzieci i młodzież środków odurzających, które zmieniają świadomość wynika z braku wiedzy o ich szkodliwym działaniu na organizm i jego psychikę, jak również z poczucia niedowartościowania, trudności w nawiązywaniu kontaktów, radzenia sobie ze stresem, braku umiejętności radzenia sobie z codziennymi problemami w szkole i w domu, braku umiejętności poradzenia sobie z namowami i naciskami otoczenia. Stąd wynika głęboka konieczność przeprowadzania programów profilaktycznych w szkołach.
Nie jest łatwo podejmować działania wychowawcze związane z profilaktyką uzależnień, ponieważ nastolatki nieraz sięgają po środki odurzające właśnie dlatego, by zamanifestować swoją niezależność lub wyrazić bunt wobec dorosłych.
Nie jest żadną sztuką przekazywać uczniom wiadomości typu: palenie jest szkodliwe, alkohol niszczy organizm. HIV grozi śmiercią, agresja budzi agresję itp. Z takich informacji dla dzieci i młodzieży niewiele wynika. Nauczyciele, wychowawcy realizując problematykę uzależnień dostarczają rzetelnych, wyczerpujących informacji o substancjach uzależniających i szkodliwych skutkach ich zażywania. Na tym jednak czasami poprzestają.
Należy jednak pójść dalej, promować zdrowy styl życia a nie tylko „ straszyć” negatywnymi skutkami zażywania i uzależnienia. Należy rozwijać uniwersalne umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych, umiejętności ułatwiające kontakt z innymi ludźmi, umiejętności bycia asertywnym. Uczenie się radzenia sobie ze stresem i przykrymi emocjami spowoduje podejmowanie racjonalnych decyzji dotyczących substancji uzależniających i zmniejszy potrzebę sięgania po nie. Nie zostawiajmy bez pomocy także rodziców. Zaprośmy ich do współpracy. Działajmy wspólnie, po to by uchronić młode społeczeństwo przed uzależnieniami.