Zabawy badawcze: Cień - szukanie i tworzenie cienia

„Zabawy badawcze jako aktywny sposób poznawania przyrody dla grupy dzieci 6-letnich.”

Zajęcia badawcze nr 18

Tematyka zajęć: Cień – szukanie i tworzenie cienia;

Cele ogólne:
- rozwija logiczne myślenie
- kształtuje umiejętność obserwowania i wyciągania wniosków
- aktywnie uczestniczy w zajęciach

Cele operacyjne (szczegółowe):
- potrafi wyjaśnić zjawisko cienia i warunków niezbędnych do jego powstawania
- uświadamia sobie rolę promieni słonecznych i innych źródeł światła w powstawaniu cienia
- chętnie angażuje się w zabawy z cieniem i dłońmi

Metody:
- czynna (burza mózgu, zadań stawianych do wykonania, samodzielnych obserwacji i doświadczeń)
- słowna
- oglądowa

Formy:
- indywidualna
- grupowa (w parach)
- zespołowa

Środki dydaktyczne: Wiersze, zagadka, pacynki, ekran – duży arkusz białego brystolu , lampka, przedmioty przeźroczyste i nieprzeźroczyste np. plastikowe butelki, szklanka z wodą, szklana butelka, parasol, krzesło

Przebieg:

I. Stworzenie sytuacji edukacyjnej na świeżym powietrzu przy odpowiednich warunkach pogodowych ( słońce, chmury).
1. Co to jest? To nie pies, a chodzi za tobą w słoneczny dzień. To ... cień.
2. Dzieci bawią się na dworze w słońcu, a gdy jest im za ciepło ukrywają się w cieniu.
Wniosek: W cieniu jest chłodniej niż w słońcu.
3. Zabawa bieżna „Berek do cienia” - przebieganie z jednej strefy cienia do drugiej, tak aby
nie dać się złapać.
4. Zniknięcie cienia z powodu zajścia słońca za chmury.
Wniosek: Aby powstał cień konieczna jest obecność słońca.
5. Burza mózgu: Jak zatem powstaje cień?
Zachęcanie dzieci by stanęły bokiem do słońca i zaobserwowały gdzie pojawi się cień?
· Wniosek: Cień jest odbiciem danej osoby lub przedmiotu i pojawia się zawsze po przeciwnej stronie słońca. W zależności w jakim miejscu na niebie znajduje się
słońce, tak układa się cień na ziemi.
6. Doświadczenie: Sprawdzanie przenikania promieni słonecznych przez przedmioty przeźroczyste i nieprzeźroczyste. Co się dzieje kiedy słońce prześwieca przez te materiały na ziemię?
Wniosek: Przeźroczyste obiekty przepuszczają światło (promienie słoneczne), natomiast nieprzezroczyste zatrzymują światło (promienie słoneczne) i rzucają cień.

II. Kontynuacja zajęć w sali przedszkolnej aby uświadomić dzieciom fakt, że źródłem cienia może być także sztuczne światło.
1.Przeczytanie przez wybrane dziecko wiersza pt. „Dłonie", a nauczyciel operuje dłońmi.
A ja mam dłonie dwie.
Każda z dłoni słucha mnie!
Kiedy stanę na balkonie
dłonią światło wnet zasłonię.
Gdy na ścianie padnie cieniem
w czarne konie cienie zmienię!
To nie konie, tylko słonie,
biegną teraz po balkonie.
· Zachęcenie dzieci aby w domy na balkonie lub przed domem spróbowały znaleźć cień i „pobawiły się nim”.
2. Nawiązanie do tematu zajęć poprzez wiersz pt. „Teatrzyk cieni".
"Teatrzyk cieni"
Promyk słoneczny
świat opromienił
i ścianę zmienił
w teatrzyk cieni.

Baw się z nami, baw się z nami
w teatr słońcem malowany.
Aktorami dłonie dwie,
każdy może, jeśli chce.

Zębatą paszczą
wilczysko kłapie,
zmykaj zajączku,
bo cię wilk złapie!

Już melodyjnie
gra nam gitara,
na ścianie tańczy
przy parze para!

Książę z Kopciuszkiem,
z Małgosią Jaś,
wtem słońce zaszło
i teatr zgasł!

· Wypowiedzi na temat treści wiersza.
- Co jest potrzebne, aby można było urządzić takie przedstawienie? - światło np. z lampy, biały ekran.
- Jak powstaje cień? - demonstracja (światło słoneczne lub sztuczne).
- Kto jest aktorem w naszym teatrze cieni? (dłonie).
3. Zabawa w „Teatr cieni”
· Przedstawienie pojedynczo lub we dwoje swoich dłoni , które się witają głaszczą , ściskają, gonią – kolejno wszystkie dzieci.
· Rozpoznawanie cieni – kogo lub co przedstawiam dłońmi? - chętne dzieci.
· Przedstawienie za pomocą przygotowanych sylwetek bajki pt. Czerwony Kapturek” – chętne dzieci.
4. Zabawa ruchowa przy muzyce: „ Ja i mój cień” - dzieci są ustawione w parach i poruszają się w rytm melodii, a dziecko „cień” powtarza wszystkie jego ruchy. Po chwili zmiana ról.
Druga wersja zabawy: Na cisze w muzyce dziecko ”cień” powtarza figurę wykonaną przez swojego partnera. Ponowna zmiana ról.
5. Zachęcanie dzieci do zabawy z cieniem w domu i włączeniu do zabaw swoich rodziców i rodzeństwa.
6. Pokaz filmu na internecie chińskiej grupy pt. „Teatr cieni” –
http://www.smog.pl/wideo/8081/teatr_cieni /