Edukacja patriotyczna - współczesne rozumienie patriotyzmu

Referat

EDUKACJA PATRIOTYCZNA – WSPÓŁCZESNE ROZUMIENIE PATROTYZMU

I. Definicja i współczesne rozumienie patriotyzmu.

Patriotyzm stanowi jedną z najwyższych wartości, rozumianych jako uczucie, współodczuwanie i poczucie więzi z własnym narodem. W tym obszarze znaczeniowym zawiera się również pojęcie wielkiej i małej ojczyzny, a także poziom prezentowanych przez nas postaw, ukierunkowanych na naród i państwo. Postawy jako relacje powinny być kształtowane, gdyż – powtarzając za Janem Pawłem II – „człowiek nie tylko jest, ale również staje się”. Ci, którzy są zobowiązani do wychowania człowieka, czynią to także i w tym aspekcie.
W czasach, w których żyjemy, nie mówimy tylko o patriotyzmie historycznym. Należy zwracać uwagę na tzw. patriotyzm współczesny. Płaszczyzna ta obejmuje patriotyzm humanistyczny, czyli otwartość na potrzeby bliźniego – członka tej samej wspólnoty narodowej, chęć niesienia pomocy poprzez wolontariat, krwiodawstwo, bycie dobrym dla drugiego człowieka, prezentowanie właściwych postaw, godnych syna lub córki narodu, dawanie właściwego przykładu.

II. Warunki sprzyjające kształtowaniu patriotyzmu.

Proces formowania postaw patriotycznych wymaga odpowiedniego zaplecza. Mówiąc o kształtowaniu patriotyzmu, winniśmy zwrócić uwagę na elementy występujące w życiu społecznym, warunkujące jego rozwój.
W sferze podmiotowej instytucjami odpowiedzialnymi za przebieg edukacji patriotycznej są:
• Rodzina,
• Władza publiczna, która stwarza warunki życia rodzinie,
• Instytucje życia publicznego, działające na zasadzie pomocniczości, a więc szkoła ( daje się zauważyć problem szkół prywatnych i wyznaniowych niechrześcijańskich, gdzie wychowanie patriotyczne nie zawsze jest priorytetem), następnie placówki kulturalno – oświatowe i kościół.
Sfera przedmiotowa obejmuje:
• Naród:
1. Kształtowanie się poczucia wspólnoty narodowej, poczucia przynależności, świadomości narodowej.
2. Aspekt materialny patriotyzmu – ziemia wspólnego zamieszkania, poczucie własności, czyli upodmiotowienie społeczeństwa. Liberalizm i przedmiotowe traktowanie jest zagrożeniem patriotyzmu.
3. Utożsamianie się z historią narodu. Nie da się budować patriotyzmu bez fundamentalnej wiedzy o przeszłości własnej ojczyzny.
4. Duchowa więź między członkami narodu poprzez jego kulturę, tj. mowę, obyczajowość i sztukę.
Ubożejący język jest ogromnym zagrożeniem dla narodu. Zauważalna jest wulgaryzacja języka w sztuce i kulturze masowej oraz brutalizacja języka polityki.
Ponadto należy strzec nienaruszalności obyczajów i powstrzymać działania destrukcyjne w sferze symboliki, jakimi są: niszczenie sztuki wyższego rzędu i upowszechnianie kultury dla „mas”.
5. Organizacje społeczne mają za zadanie stwarzać warunki do konsolidacji narodu.
• Państwo.
1. Sposób rozumienia państwa w warstwie symbolicznej – poszanowanie symboli narodowych.
2. Rola grup nacisku przy sprawowaniu władzy.
3. Jednolitość państwa. Nie można dopuścić do regionalizacji i przedkładania interesu regionu ponad interesem państwa. Patriotyzm lokalny musi uwzględniać interesy całego państwa. Zjawiskiem wykorzeniający obywatela ze wspólnoty państwa jest akcentowanie liberalizmu i indywidualizmu.

III. Wychowanie patriotyczne w szkole.

W praktyce szkolnej świadomość młodego człowieka w dużej mierze determinowana jest postawą nauczyciela. Istotna jest również rodzina i społeczność, w której żyje. Często mówi się o „trudnej” postawie patriotycznej w okresie pokoju. Należy więc ukierunkować ucznia na dobre życie dla ojczyzny.
Postawy te kształtują wszyscy odpowiedzialni za proces dydaktyczno – wychowawczy, w szczególności zaś nauczyciele historii, języka polskiego i wos – u.
Sprawne posługiwanie się językiem ojczystym, znajomość narodowej literatury sztuki, a także poznanie dziejów własnej miejscowości równolegle z dziejami kraju to podstawowe płaszczyzny edukacji patriotycznej.
Nauczyciel jako mistrz i przewodnik własnym zaangażowaniem świadczy o tym, że patriotyzm nie jest reliktem przeszłości. Wspólne przeżywanie świąt narodowych i lokalnych, opieka nad miejscami pamięci narodowej, uczestnictwo w programach i konkursach o charakterze patriotycznym, wycieczki historyczno – krajoznawcze, śpiew pieśni patriotycznych integrują i ukazują młodzieży współczesne oblicze patriotyzmu.
Warto podjąć się tego zadania, bowiem „Takie będą Rzeczypospolite, jakie ich młodzieży chowanie”