Zabawy interakcyjne dla uczniów klas I-III - Burzymy mury

Młodszy wiek szkolny jest tym okresem rozwojowym, w którym dzieci zdobywają wiedzę mającą istotne znaczenie dla ich dalszego funkcjonowania w roli ucznia oraz osoby dorosłej. Przekraczając próg szkoły młody człowiek poddawany jest intensywnemu oddziaływaniu ze strony otaczającego środowiska i zmuszany do wyzwalania własnej aktywności. Konieczne staje się uczestniczenie w wielu interakcjach, chociażby z najbliższym środowiskiem. Do nich zalicza się relacje typu dziecko- dziecko , dziecko-osoba dorosła. Te relacje pozwalają odkryć dziecku, że oprócz niego jest jeszcze ktoś inny, podobny lub całkiem inny, a słowo JA można zastąpić słowem MY. Dzieci w młodszym wieku szkolnym zwykle nie potrafią jeszcze mówić o swoich uczuciach i emocjach, toteż proces uspołeczniania uczniów najlepiej oprzeć o aktywne, twórcze metody pracy, gdyż poprzez działanie dziecko rozładowuje tkwiące w nim niepokoje i napięcie emocjonalne. Osiągnięciu tego celu służyć będą zabawy, rysowanie, malowanie, oglądanie i odgrywanie scenek dramowych.
Zaproponowane niżej zabawy i ćwiczenia mają uświadomić dziecku:
- Co to znaczy, że tworzą klasę?
- Komu potrzebne są normy i reguły?
- Każdy jest inny i ma do tego prawo.
- Dlaczego warto współdziałać z innymi?
- Inny nie znaczy gorszy.
- Należymy do grupy.
- Negatywne emocje odbierają siły!
Portret mojej klasy- Celem tego ćwiczenia jest uświadomienie uczniom, co to znaczy, że tworzą klasę. Nauczyciel rozdaje uczniom niewielkie prostokąty. Zadaniem uczniów jest narysować swój portret i podpisać go imieniem.
W kręgu następuje pokaz portretów, uczniowie mają za zadanie wskazać w pracy coś ładnego, jeśli mają z tym problem pomaga im nauczyciel. Po omówieniu portretów, przyklejają je na dużym arkuszu papieru, tworzą w ten sposób portret klasy. Zdjęcie zostaje zawieszone w klasie. Zadaniem nauczyciela jest tak poprowadzić rozmowę z uczniami, aby dziecko poczuło, że i ono przynależy do klasy, że jest jego częścią.
Klasowy nastrój- Uczniowie otrzymują kwadraciki. Ich zadaniem jest napisać na kartonikach swój obecny nastrój, np. Jestem zadowolony, Jestem smutny itp.
(jeśli dzieci jeszcze nie piszą mogą wykonać symboliczny rysunek np. buźki) Kartoniki układane na podłodze tworzą mur. Poprzez analizę napisów określamy klasowy nastrój. Uczniowie wspólnie z nauczycielem zastanawiają się jakie nastroje w klasie dominują, co możemy zrobić, aby inni poczuli się dzisiaj lepiej. Zadaniem nauczyciela jest uświadomienie uczniom, że bywa tak, że mają lepsze i gorsze dni.
Mur przyjaźni - Uczniowie nie znając celu ćwiczenia budują z pudeł, gazet, plastikowych opakowań mur. Gdy taki mur powstanie, uczniowie siadają w kręgu, nauczyciel rozmawia z uczniami na temat: Jakie zachowania przyczyniają się do powstawania zła, nienawiści, co sprawia, że koledzy w klasie nie lubią się? Na kartonikach wypisują te określenia, zachowania, które przyczyniają się do złego postępowania( nienawiść, zazdrość, złość itp.). Kartoniki przyklejają na mur. Zastanawiają się jak można nazwać ten mur (np. mur zła, mur wojenny), czy taki mur warto budować? Nauczyciel tak prowadzi rozmowę, aby uczniowie sami doszli do wniosku, że taki mur należy zburzyć
(co też wspólnie czynią)i jeśli mają stawiać mur to tylko mur przyjaźni.
Klasowe reguły -Uczniowie siedzą w kręgu. Nauczyciel opowiada historię przybysza z innej planety, który nagle znalazł się w klasie i nie wie jak należy się zachować, gdyż nie zna obowiązujących w klasie zasad. Uczniowie podają nauczycielowi zasady, które powinny obowiązywać w klasie. Nauczyciel zapisuje te zasady na arkuszu papieru, następnie zawiesza je na widocznym miejscu w klasie. Zadaje też pyt. Co by było, gdyby w klasie nie było określonych żadnych zasad zachowania?
Inny nie znaczy gorszy - Uczniowie w kręgu wysłuchują baśni Andersena ,,Brzydkie kaczątko”. Po wysłuchania następuje analiza treści baśni ze szczególnym zwróceniem uwagi na uczucia głównego bohatera. Po analizie treści dzieci powinny przenieść sytuacje z baśni do otaczającej rzeczywistości. Podają sytuacje ze swojego życia, w których mieli prawo czuć się podobnie jak brzydkie kaczątko, nazywają swoje uczucia. Na koniec warto zadać pyt. Jak należy zachować się wobec osoby, która wyróżnia się czymś od innym?
Porozumiewanie się - Uczniowie siedzą w kręgu, na znak nauczyciela jednocześnie wymieniają nazwy ulubionych lodów. Nauczyciel zadaje uczniom pytanie, czy potrafią wymienić nazwę ulubionych lodów kolegów? Uczniowie nie potrafią tego wykonać, ponieważ nikt nie słuchał, wszyscy mówili naraz. Po tym ćwiczeniu nauczyciel podaje temat rozmowy. Dzieli uczniów na pary. Jedna osoba jest słuchaczem, druga opowiada o jakimś zdarzeniu. Po minucie następuje zmiana ról. Po zakończeniu ćw. dzieci odpowiadają na pyt. Czy lepiej być słuchaczem, czy nadawcą? Czy kolega ich uważnie słuchał? Co mogło świadczyć o tym, że kolega był zainteresowany ich opowiadaniem?
Można przeprowadzić zabawę pantomimiczną ,, Nazwij scenkę’, w której wybrany uczeń losuje karteczkę ze scenką do odegrania ( np., pies na spacerze) i za pomocą gestów, mimiki odgrywa zadanie. Celem tej zabawy było pokazanie uczniom, że istnieją różne sposoby porozumiewania się ludzi, lecz w kontaktach z ludźmi ważną sprawą jest również słuchanie innych.
Wyrzuć złość -Uczniowie wysłuchują wiersza ,,Paweł i Gaweł’. Nauczyciel wywołuje dyskusje na temat konfliktu bohaterów wiersza. Przy pomocy mimiki próbują oddać emocje, które towarzyszyły bohaterom. Pokazują złość, smutek, strach, zadowolenie, radość...Dzieci stwierdzają, że więcej wysiłku kosztowało ich pokazywanie negatywnych emocji. Nauczyciel powinien tak poprowadzić dyskusję, aby dzieci same stwierdziły, że złe emocje należy wyrzucić z siebie, gdyż nas osłabiają.
Przedstawione zabawy stanowią propozycję sprawdzoną, ich tematyka odwołuje się do emocji dziecka, jego wrażliwości. Będę szczęśliwa, jeśli przynajmniej w małym stopniu przyczynią się do burzenia murów między uczniami.