Innowacja pedagogiczna - Czytelnia Filozoficzno - Antropologiczna

CZYTELNIA FILOZOFICZNO – ANTROPOLOGICZNA

AUTOR
mgr Magdalena Banduła-Janowicz
Kwalifikacje zawodowe
-studia magisterskie: historia, Wydział Nauk Społecznych, Uniwersytet Śląski
-studia podyplomowe: Wychowanie Obywatelskie i Wychowanie do Życia w Rodzinie,
Wiedza o kulturze
SZKOŁA
Zespół Szkół im. Marii Konopnickiej w Nowej Górze
RODZAJ INNOWACJI:
Innowacja programowa
POZIOM NAUCZANIA:
Trzeci etap edukacyjny
ZESPÓŁ UCZNIOWSKI OBJĘTY INNOWACJĄ
Uczniowie zdolni i wybitnie zdolni
CZAS TRWANIA INNOWACJI:
Rok szkolny 2008/2009
PODSTAWY PEDAGOGICZNE I DYDAKTYCZNE INNOWACJI
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu
z dnia 9 kwietnia 2002r. w sprawie warunków prowadzenia działalności innowacyjnej
i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki
(Dz. U. z 2002r. Nr 56, poz. 506).
Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych i gimnazjów (edukacja filozoficzna)

CELE
1. Wdrażanie do refleksji i logicznego myślenia.
2. Kształtowanie wrażliwości moralnej.
3. Zachęcanie do bliższego i głębszego poznania samego siebie.
4. Pogłębianie rozumienia rzeczywistości.
5. Komputeryzacja i informatyzacja uczniów.

UZASADNIENIE POTRZEBY WPROWADZENIA INNOWACJI
Plan zajęć edukacji filozoficznej i antropologicznej „Czytelnia filozoficzno-antropologiczna” opracowany został dla uczniów zdolnych i wybitnie zdolnych w Gimnazjum przy Zespole Szkół im. M. Konopnickiej w Nowej Górze. Uwzględnia on opanowanie podstawowej znajomości kluczowych problemów filozoficznych i antropologicznych. Potrzeba jego wprowadzenia wynika z bardzo niskiego obycia kulturoznawczego młodzieży gimnazjalnej. Bazą programową dla „Czytelni...” będą treści ścieżki międzyprzedmiotowej - edukacja filozoficzna. Treści te są wzbogacone o wybrane problemy filozoficzne i antropologiczne (antropologia kulturowa). Dodatkowo młodzież objęta projektem innowacji pedagogicznej poddana zostanie intensywnej informatyzacji i komputeryzacji – poza spotkaniami na zajęciach sieć internetowa będzie drogą komunikowania się prowadzącego zajęcia w Czytelni z jej uczestnikami.

SPODZIEWANE EFEKTY
Uczeń:
A: - Zna najważniejsze pytania i pojęcia filozoficzne.
-Rozumienie człowieka jako bytu osobowego.
- Rozumie siebie i drugiego człowieka.
- Zna początki sztuki i jej rolę w kształtowaniu cywilizacji.
- Zna pojęcia z zakresu gender studiem.

B: - Przedstawia krótką charakterystykę myśli filozoficznej Sokratesa, Platona i Arystotelesa, św. Augustyna, św. Tomasza, Abelarda, Kartezjusza, Nietzschego.
-Potrafi scharakteryzować filozofię każdej z epok.
- Potrafi wskazać główne motywy kulturowe śródziemnomorskiego kręgu kulturowego i ogólnoludzkie mity.
-Potrafi wskazać przejawy starożytnej, średniowiecznej i nowożytnej myśli filozoficznej w czasach współczesnych.
C: - Potrafi dokonać filozoficznego określenia prawdy, wolności i innych wartości.
- Potrafi interpretować artefakty kulturowe i wskazywać ich odniesienia w przeszłości.
D: - Dokonuje analizy filozoficznej i antropologicznej przeprowadzonej na dowolnym przykładzie.
- Dokonuje interpretacji tekstów filozoficznych, odnajduje powiązania z innymi tekstami kultury (potrafi wychwycić intertekstualność).

PRZEBIEG INNOWACJI
Zajęcia w Czytelni Filozoficzno- Antropologicznej odbywać się będą w cyklu tygodniowym, w wymiarze 1 godziny lekcyjnej. Na spotkaniach omawiane będą najważniejsze dylematy filozoficzne i problemy antropologiczne. Podstawową formą pracy będzie dyskusja, która ma za zadanie kształtować umiejętność poprawnego i swobodnego wyrażania poglądów i opinii młodzieży. Obok tej formy pracy bardzo ważną będzie samodzielna lektura tekstów filozoficznych i antropologicznych, których znajomość jest koniecznym elementem efektywnej pracy na zajęciach. Teksty te będą umieszczane przeze prowadzącego zajęcia na internetowej stronie szkoły, a informacja zwrotna od uczniów będzie przesyłana drogą mailową. Taka forma pracy ma wdrożyć młodzież do korzystania z Internetu i jednocześnie kształtować w niej umiejętność poprawnej komunikacji mailowej (redagowanie sprawozdań z zajęć, pisanie esejów itp.). Znajomość technologii komputerowej będzie także potrzebna do przygotowania prostych tekstów związanych z filozofią i antropologią do Kuriera uczniowskiego. Na zajęciach mam zamiar szeroko zastosować możliwości jakie stwarza posiadanie w szkole pracowni multimedialnej – w ciekawy sposób można wykorzystać zawartość sieci, wzbogacić zajęcia o ciekawy środek dydaktyczny - materiały audiowizualne (reprodukcje dzieł sztuki i inny materiał o charakterze ilustracyjnym, filmy, pliki dźwiękowe itp.). Efekty pracy prezentowane będą na:
-stronie internetowej szkoły „Gimnazjaliści o filozofii”,
- Kurierze uczniowskim,
- Kąciku filozoficznym

Tematyka zajęć w roku szkolnym 2008/2009
1. „Poznaj samego siebie”
2. Filozofia jako „umiłowanie mądrości”
3. Miasta jako matki filozofii – narodziny miast.
4. Starożytna Grecja jako miejsce narodzenia filozofii.
5. Sokrates, Platon, Arystoteles.
6. Klasyczna definicja prawdy. Poszukiwanie prawdy przez stulecia.
7. Boski Poruszyciel.
8. Wydobyci z ziemi bogowie.
9. Boska proporcja.
10. Epikur i filozofia środka.
11. Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra.
12. Sztuka –idea piękna.
13. Narodziny sztuki – paleolit.
14. Sztuka dla pierwszych cywilizacji.
15. Święty Augustyn – nowe miejsce Boga i człowieka.
16. Tomasz z Akwinu – czyli Platon i Arystoteles w średniowieczu.
17. Renesansowy hedonizm.
18. Cogito ergo sum – nowe wątpienie.
19. Oświecenie? Deizm i ateizm.
20. Tako rzecze Zaratustra - Fryderyk Nietzsche i zwulgaryzowanie jego myśli.
21. Wola mocy w XX wieku (teoria władzy Maxa Webera).
22. Ponowoczesność i jej przejawy.
23. Gender studies – współczesny „feminizm”.
24. Czym jest kultura?
25. Tożsamość narodowa.
26. Podsumowanie pracy w Czytelni Filozoficzno-Antropologicznej.

EWALUACJA
Ewaluacja będzie odbywała się głównie na podstawie narzędzi diagnostycznych opracowanych przez autora w postaci: obserwacji efektów pracy uczniów, kart pracy uczniów (należy je wprowadzać w późniejszym etapie realizacji programu), osiągnięć edukacyjnych z innych przedmiotów dzieci objętych programem, oceny zajęć dokonywanej przez dzieci.

KOSZTY I ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
Innowacja nie wymaga dodatkowych źródeł finansowania

PROGRAM INNOWACJI
Zadania szkoły i nauczyciela
1. Ukazanie filozofii jako:
a. "umiłowania mądrości"
b. zachęty do zadawania zasadniczych pytań
c. drogi wiodącej do lepszego poznania prawdy
d. jednego z fundamentów klasycznej kultury.
2. Sprzyjanie intelektualnemu rozwojowi ucznia.
3. Zwracanie uwagi na :
a. specyfikę myślenia filozoficznego
b. różnicę między światem rzeczywistym a światem fantazji
4. Ukazywanie roli naturalnego zdziwienia jako początku filozoficznego poznania.
5. Pomaganie w odpowiedzi na podstawowe pytania, dotyczące szczególnie sensu życia ludzkiego.
6. Zaprezentowanie przykładów najważniejszych osiągnięć filozofii.
7. Pomoc uczniom w odkrywaniu własnej tożsamości.
Treści
1. Starożytne wezwanie: "Poznaj samego siebie" a zawsze aktualne pytania: Kim jestem? Skąd przychodzę? Dokąd zmierzam? Jaki jest sens życia ludzkiego?
2. Filozofia jako "umiłowanie mądrości".
3. Starożytna Grecja jako miejsce narodzenia filozofii.
4. Najwybitniejsi przedstawiciele filozofii starożytnej: Sokrates, Platon, Arystoteles.
5. Klasyczna definicja prawdy. Poszukiwanie prawdy przez stulecia.
6. Przykłady wykorzystania klasycznej wiedzy filozoficznej do analizy współczesnych problemów.
7. Ogólna prezentacja dyscyplin filozoficznych.
8. Filozofia a nauki szczegółowe.
9. Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra.
10. Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa ludzkości.
11. Antropologia kulturowa jako nauka.
12. Wybrane zagadnienia archeologiczne (sztuka, osiągnięcia cywilizacyjne).
13. Etnologia i gender studies.
Osiągnięcia
1. Znajomość najważniejszych pytań i pojęć filozoficznych.
2. Rozumienie człowieka jako bytu osobowego.
3. Lepsze rozumienie siebie i drugiego człowieka.
4. Umiejętność przedstawienia krótkiej charakterystyki dokonań Sokratesa, Platona i Arystotelesa.
5. Umiejętność analizy filozoficznej przeprowadzonej na dowolnym przykładzie.
6. Umiejętność filozoficznego określenia prawdy, wolności i innych wartości.
7. Umiejętność charakteryzowania ponowoczesności jako otaczającej rzeczywistości.
8. Lepsze rozumienie dylematów współczesności.

Treść nauczania:
1. „Poznaj samego siebie”
a. Treści:
Starożytne wezwanie: „Poznaj samego siebie”. Kim jestem? Skąd przychodzę? Dokąd zmierzam? Jaki jest sens życia ludzkiego? Filozofia jako dziedzina wiedzy dotycząca pytań egzystencjalnych. Wezwanie „Poznaj samego siebie”. Indywidualny i społeczny wymiar pytań egzystencjalnych.
b. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje specyfikę filozofii i myślenia filozoficznego;
- potrafi określić podstawowe pytania filozoficzne;
- dostrzega jednostkowy i społeczny kontekst pytań filozoficznych;
c. Procedury osiągania celów:
Praca z wybranymi tekstami filozoficznymi i religijnymi. Czynniki kształtujące osobowość człowieka - dyskusja. Czynniki wpływające na poglądy i postępowanie człowieka .

2. Filozofia jako „umiłowanie mądrości”
a. Treści:
Etymologia słowa filozofia, filozofia jako nauka.
b. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje etymologię słowa i definicję filozofii,
- poznaje filozofię jako naukę,
- poznaje zakres przedmiotowy refleksji filozoficznej,
c. Procedury osiągania celów:
„Kącik filozoficzny” wprowadzający w zagadnienia filozofii - na korytarzu szkolnym.
3. Miasta jako matki filozofii – narodziny miast.
a. Treści:
Początki miast jako ośrodków cywilizacyjnych. Podział pracy jako czynnik sprzyjający powstawaniu filozofii. Rola miasta w tworzeniu cywilizacji.
b. Osiągnięcia ucznia:
-poznaje genezę miast w Azji Mniejszej,
- poznaje rolę dużych ośrodków miejskich w kształtowaniu się filozofii,
- poznaje czynniki, które sprzyjały rozwojowi nauki w starożytności.
c. Procedury osiągania celów:
Sprawozdanie na stronie internetowej szkoły

4. Starożytna Grecja jako miejsce narodzenia filozofii
a. Treści:
Narodziny filozofii greckiej. Jońscy „filozofowie przyrody”: Tales z Miletu, Anaksymander z Miletu, Heraklit z Efezu. Pierwsze greckie systemy filozoficzne.
b. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje genezę filozofii greckiej,
- poznaje pierwszych jońskich „filozofów przyrody” i metody ich filozofowania,
- poznaje pierwsze systemy filozoficzne.
c. Procedury osiągania celów
Jońscy „filozofowie przyrody” - zestawienie (plansza). Koncepcje początku świata w filozofii - informacje w „kąciku filozoficznym i specjalnej wkładce Kuriera uczniowskiego. Pierwsze systemy filozoficzne -sofiści - czy każde twierdzenie można udowodnić? - dyskusja.

5. Sokrates, Platon, Arystoteles
a. Treści:
Najwybitniejsi przedstawiciele filozofii starożytnej: Sokrates, Platon, Arystoteles. Życie i poglądy Sokratesa. Platonizm i arystotelizm - istota i różnice.
b. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje sylwetki i poglądy trzech najwybitniejszych filozofów greckich: Sokratesa, Platona i Arystotelesa,
- poznaje różnice między poglądami filozofów,
- poznaje wpływ wymienionych filozofów na filozofię współczesną.
c. Procedury osiągania celów:
Życie wybitnych filozofów starożytnych - plansze. Poglądy znaczących filozofów starożytnej Grecji - poster przedstawiający istotę i różnice w poglądach. Cechy systemów filozoficznych Sokratesa, Platona i Arystotelesa - informacje w „kąciku filozoficznym” i Kurierze uczniowskim

6. Klasyczna definicja prawdy. Poszukiwanie prawdy przez stulecia.
a. Treści:
Klasyczna definicja prawdy. Historia jako dzieje poszukiwania prawdy o świecie. Prawda a podstawowe pytania egzystencjalne człowieka.
a. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje klasyczną definicję prawdy,
- poznaje poglądy na temat metod poznawania rzeczywistości,
- stara się odnieść problematykę do podstawowych pytań egzystencjalnych.
b. Procedury osiągania celów
Czym jest prawda? Czy człowiek jest w stanie dotrzeć do prawdy o sobie i świecie? - dyskusja. Prawda o człowieku - poznajemy ją na co dzień czy w sytuacjach ekstremalnych. Dyskusja na podstawie filmu Pianista (lub Tragarz puchu). Prawda nie zna kompromisu - poster prezentujący naukowców i filozofów Europy prześladowanych za swoje poglądy.

7. Boski Poruszyciel
a. Treści:
Pierwsze pojęcia boskiego poruszyciela, demiurg, zbieżność pomiędzy pojęciem pierwszego poruszyciela i chrześcijańskiego Stwórcy.
b. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje pojęcie pierwszego kruszyciela i demiurga,
- poznaje wpływ filozofii platońskiej ma myśl chrześcijańską,
- dostrzega podobieństwa i różnice pomiędzy koncepcją pierwszego poruszyciela i Boga Stwórcy.
c. Procedury osiągania celów:
Zestawienie podobieństw i różnic ujęcia Boga w filozofii Platona i myśli chrześcijańskiej. Dyskusja „Jak głęboko i w czym tkwią źródła chrześcijaństwa?”

8. Wydobyci z ziemi bogowie.
a. Treści:
Początki wierzeń i systemów religijnych. Pierwsze wyobrażenia bóstw: Wenus paleolityczne, mezopotamskie wyobrażenia bóstw.
b. Osiągnięcia ucznia:
-zna początki wierzeń religijnych,
-rozpoznaje wizerunki pierwszych bóstw,
-wskazuje na różnicę pomiędzy matriarchatem i patriarchatem
c. Procedury osiągania celów:
Jak wierzyli pierwsi ludzie? – plansza w kąciku filozoficznym. Analiza zdjęć zabytków archeologicznych – zestawienie wyobrażeń pierwszych bóstw.

9. Boska proporcja.
a. Treści:
Przykłady wykorzystania klasycznej wiedzy filozoficznej do analizy współczesnych problemów. Pitagoras - genialny matematyk.
b. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje postać Pitagorasa jako wybitnego matematyka,
- poznaje obecność matematyki (w szczególności złotej proporcji) w przyrodzie, sztuce oraz życiu codziennym,
- poznaje podstawowe kwestie filozoficzne rozważane przez filozofów greckich.
c. Procedury osiągania celów:
Życie i dokonania Pitagorasa na płaszczyźnie matematycznej - gazetka: „Filozofia, sztuka, przyroda, matematyka” ukazująca przykłady osiągnięć w filozofii, z których korzysta także współczesny człowiek; Specjalna wkładka do Kuriera uczniowskiego. Bryły składające się z trójkątów, których boki podzielono w złotym stosunku - wykonane przez uczniów.

10. Epikur i filozofia środka
a. Treści:
Epikur i jego dorobek filozoficzny, epikureizm, konflikt epikureizmu z doktryną chrześcijańską.
b. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje filozofię Epikura i jego poglądy na skrajności
- poznaje zasadę złotego środka
- wie, dlaczego epikureizm nie mógł być zasymilowany przez chrześcijaństwo (uświadomienie przeciwstawieństw)
c. Procedury osiągania celów:
Esej w Kurierze uczniowskim na temat Epikura i jego filozofii

11. Koncepcja człowieka jako osoby, a więc istoty rozumnej, wolnej i zdolnej do poznania prawdy i dążącej do dobra.
a. Treści:
Człowiek jako osoba. Prawda, piękno i dobro jako przedmiot dążeń osoby. Religia jako źródło obowiązków etycznych względem bliźniego i świata.
a. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje pojecie osoby,
- potrafi wymienić cechy osoby,
- poznaje pojęcia piękna i dobra,
- wyjaśni na czym polega normatywny charakter dekalogu,
- potrafi określić swoje obowiązki wobec środowiska przyrodniczego,
- poznaje św. Franciszka patrona ekologów
b. Procedury osiągania celów
Ocena postawy - uczniowie starają się określić i ocenić swój stosunek do bliźnich wyrażony przez swoje zachowanie w dniu poprzednim. Miejsce człowieka w przyrodzie - tradycja chrześcijańska - postać św. Franciszka z Asyżu; „Kwiatki św. Franciszka”, „Pieśń słoneczna”,

12. Sztuka –idea piękna
a. Treści:
Przykłady podstawowych i ponadczasowych prawd filozoficznych jako części duchowego dziedzictwa ludzkości. Człowiek jako istota dążąca do realizacji idei piękna. Człowiek jako istota dążąca do dobra.
a. Osiągnięcia uczniów:
- poznaje pojęcie i przedmiot estetyki,
- poznaje filozoficzne pojęcie piękna,
- wykonuje działania artystyczne,
-wskazuje źródła inspiracji twórców
b. Procedura osiągania celów:
Piękno czy prawda o świecie? - dyskusja nad przedmiotem estetyki. Własna twórczość artystyczna uczniów

13. Narodziny sztuki – paleolit.
a. Treści:
Sztuka w paleolicie i neolicie– bóstwa i totemy. Malowidła nasklane. Sztuka użytkowa
b. Osiągnięcia ucznia
- poznaje rolę sztuki w pierwszych społeczeństwach paleolitycznych i neolitycznych,
- poznaje główne wierzenia pierwszych ludzi (siły przyrody, uosobienia mocy i sił przyrody),
- analizuje artefakty religijnej kultury pierwszych ludzi.
c. Procedury osiągania celów
Dyskusja – jak zmieniło się wyobrażanie bóstw (Boga) od prehistorii do czasów współczesnych? Co miało na to wpływ? Pierwsze bóstwa – wystawa w Kąciku filozoficznym

14. Sztuka dla pierwszych cywilizacji.
a. Treści:
Sztuka i architektura jako wyraz oswajania świata i organizowania przestrzeni. Sztuka jako narzędzie propagandowe w pierwszych organizacjach państwowych.
b. Osiągnięcia uczniów:
- poznaje rolę sztuki jako środka wpływu na ludzi (monumentalna architektura sponsorowana przez pierwsze organizacje państwowe);
-organizacja przestrzeni – zasady budowania pierwszych monumentalnych budowli i obiektów sakralnych;
-mit wieży Babel
c. Procedury osiągania celów:
Analiza ilustracji przedstawiających najstarsze budowle sakralne i państwowe, wskazanie na dysproporcje pomiędzy architekturą codzienną a budowlami propagandowymi. Dyskusja – Czy dzisiaj państwo i Kościół nadal trzymają się zasad wyrażania swej potęgi przez sztukę i architekturę?

15. Święty Augustyn – nowe miejsce Boga i człowieka
a. Treści:
Pozycja Boga i człowieka w filozofii św. Augustyna, wpływ myśli filozoficznej św. Augustyna na ludzi średniowiecza
b. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje filozofię św. Augustyna,
- poznaje rolę, jaką odegrał św. Augustyn w kształtowaniu się na kilka wieków światopoglądu ludzi średniowiecza,
- wie, jakie było źródło postrzegania wielkości Boga i małości człowieka.
c. Procedury osiągania celów:
Rozprawka do Kuriera uczniowskiego „Co by było, gdyby św. Augustyn żył i tworzył dziś?”

16. Tomasz z Akwinu – czyli Platon i Arystoteles w średniowieczu
a. Treści:
Próba pogodzenia nauki z religią, „naukowe” dowody na istnienie Boga, odrodzenie filozofii Platona w średniowieczu (elementy zasymilowane i wyrzucone)
b. Osiągnięcia ucznia:
- poznaje filozofię św. Tomasza z Akwinu,
- poznaje pierwsze próby pogodzenia nauki z doktryną chrześcijańska,
- odnajduje elementy filozofii starożytnej w średniowieczu,
- wskazuje na elementy starożytne zasymilowane i odrzucone przez tradycję chrześcijańską
c. Procedury osiągania celów:
Dyskusja „Dlaczego nie cała myśl Arystotelesa i Platona została wchłonięta przez filozofię chrześcijańską?” i „Czy dowody na istnienie Boga mają dziś racjonalne uzasadnienie?”

17. Renesansowy hedonizm.
a. Treści
Na nowo odnaleziona radość życia, powrót do filozofii starożytnego Rzymu i Grecji, przesunięcie miejsca człowieka (Bóg przestaje być centralną osią życia człowieka), hedonizm i carpe diem
b. Osiągnięcia ucznia
- wie co sprawiło, że w renesansie mogła odrodzić się filozofia starożytna,
- zna największych myślicieli renesansu,
- poznaje zasady hedonizmu w renesansie i główne przesłanie hasła Carpe diem!
c. Procedury osiągania celów
Próba odpowiedzi na pytanie, czy dzisiaj obecny jest w naszym życiu hedonizm i łapania szczęścia w każdym dniu. „Współczesny hedonizm” – gazetka w Kąciku filozoficznym.

18. Cogito ergo sum – nowe wątpienie.
a. Treści:
Filozofia kartezjańska, Kartezjusz jako prekursor nowej epoki, Cogito ergo sum – znaczenie wątpienia dla nauki i religii, zmiana światopoglądu w XVII wieku
b. Osiągnięcia ucznia
- poznaje filozofię Kartezjusza i podstawy krytycyzmu,
- odpowiada na pytanie „Dlaczego w XVII wieku mógł narodzić się krytycyzm?”,
- poznaje wpływ krytycyzmu Kartezjusza na światopogląd ludzi w następnych epokach.
c. Procedury osiągania celów
Esej do Kuriera uczniowskiego i na zakładkę Czytelni Filozoficznej na stronie internetowej szkoły „Gdyby nie było Kartezjusza...”

19. Oświecenie? Deizm i ateizm.
a. Treści
Nowe zjawiska w XVIII wieku w światopoglądzie człowieka: deizm i ateizm, krytycyzm jako podstawa filozoficzna, społeczna i religijna, masoneria. Wpływ filozofów oświecenia na ówczesną politykę, symbolika masonerii
b. Osiągnięcia uczniów
- poznaje zasady deizmu i ateizmu,
- uświadamia sobie zmianę, jaka zaszła w światopoglądzie ludzi w XVIII wieku,
-poznaje wpływ nowej filozofii na całokształt życia społeczeństw w XVIII wieku,
- rozpoznaje masonerię jako element światopoglądu ateistycznego
c. Procedury osiągania celów
Spiskowa teoria dziejów w przekazach audiowizualnych (np. Skarb narodów – jako zniekształcona filozofia oświecenia)

20. Tako rzecze Zaratustra - Fryderyk Nietzsche i zwulgaryzowanie jego myśli.
a. Treści:
Poglądy filozoficzne Fryderyka Nietzschego, pojęcie nadczłowieka, moralności niewolników i woli mocy, wulgaryzacja myśli filozoficznej Nietzschego.
b. Osiągnięcia ucznia
- poznaje myśl filozoficzną Fryderyka Nietzschego,
- rozumie we właściwy sposób pojęcia nadczłowieka, moralność panów i niewolników, wolę mocy jako cechy artysty,
- wie, dlaczego filozofia Nietzschego została zwulgaryzowana i przyswojona przez hitleryzm
c. Procedury osiągania celów
Triumf woli (lub inny przykład audiowizualny) jako przykład wulgaryzacji filozofii Nietzschego

21. Wola mocy w XX wieku (teoria władzy Maxa Webera)
a. Treści:
Pogląd Maxa Webera na pochodzenie władzy, władza oparta na charyzmie – systemy totalitarne XX wieku: komunizm – leninizm – stalinizm; narodowy socjalizm, faszyzm.
b. Osiągnięcia ucznia
- zna teorię źródeł władzy Maxa Webera,
- potrafi wskazać na przykładach systemy totalitarne zbudowane na kulcie wodza w Europie w XX wieku,
- potrafi dokonać charakterystyki tych systemów z uwzględnieniem filozofii Nietzschego (gł. Narodowy socjalizm).
c. Procedury osiągania celów
Do czego może doprowadzić wypaczenie filozofii albo wcielenie abstraktów w życie (nazizm, komunizm) – seans filmów dokumentalnych.

22. Ponowoczesność i jej przejawy.
a. Treści:
Postmodernizm – źródła i przejawy postmodernizmu, społeczeństwo informatyczne, krytyka rzeczywistości, fragmentaryzacja i intertekstualność
b. Osiągnięcia ucznia:
- zna pojęcie postmodernizmu (ponowoczesności) i jego przejawy,
- rozumie i potrafi omówić na przykładach pojęcie społeczeństwa informatycznego,
- rozumie znaczenie fragmentaryzacji życia i intertekstualność kultury.
c. Procedury osiągania celów
Esej w Kurierze uczniowskim i na stronie internetowej szkoły na temat „Nasze czasy”, dyskusja „Czy istnieją autorytety?”

23. Gender studies – współczesny „feminizm”
a. Treści:
Zjawisko feminizmu (narodziny i rozwój), oblicza współczesnego feminizmu, miejsce mężczyzny i kobiety we współczesnym społeczeństwie
b. Osiągnięcia ucznia
- poznaje powody i etapy rozwoju zjawiska feminizmu,
- zna dokonania feminizmu (równość płci, te same prawa itp.),
- potrafi wskazać stereotypy dotyczące płci,
- dostrzega w otaczającym świecie przejawy zaburzenia ról (role żeńskie przejmują mężczyźni, role męskie-kobiety).
c. Procedury osiągania celów
Galeria „Zaburzone role” w Kąciku filozoficznym.

24. Czym jest kultura?
a. Treści: Kultura jako zespół wytworów ludzkich, kultura niska i wysoka, kultura masowa, homogenizacja i heterogenizacja kultury, kultura „bycia” i „posiadania”.
b. Osiągnięcia ucznia:
- definiuje kulturę i cywilizację,
- potrafi uzasadnić niecelowość podział kultury na „wysoką” i „niską” we współczesnych czasach,
- definiuje i omawia na przykładach kulturę masową,
- dokonuje wartościowania kultury „bycia” i „posiadania”,
- poznaje pojęcie homogenizacji i heterogenizacji kultury.
c. Procedury osiągania celów
Wspólne poszukiwanie odpowiedzi na pytania: Jaka jest współczesna kultura? Czy mamy do czynienia z homogenizacją czy raczej z heterogenizacją? Czy kultura masowa jest kulturą wartościową? – Jak na współczesną kulturę patrzy młodzież? Jakie dostrzega w niej zagrożenia?

25. Tożsamość narodowa
a. Treści
Tożsamość narodowa – elementy składowe tożsamości, pojęcie tożsamości, tożsamość narodowa w ponowoczesności
b. Osiągnięcia ucznia
- zna pojęcie tożsamości i tożsamości narodowej,
- potrafi dokonać charakterystyki tożsamości polskiej,
- wskazuje cechy tożsamości narodowej (potrafi je także zhierarchizować),
- próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy możliwa jest we współczesnych czasach tożsamość narodowa i pielęgnowanie „czystych” wartości narodowych.
c. Procedury osiągania celów
Rozprawka „Zgubieni w świecie McDonalda” – publikacje na stronie internetowej szkoły i w Kurierze uczniowskim.

26. Podsumowanie pracy w Czytelni Filozoficzno-Antropologicznej
Czego dowiedzieliśmy się podczas zajęć? Co chcielibyśmy zmienić, co ulepszyć? Jakie tematy poruszyć? – ankiety ewaluacyjne, rozmowa z uczniami.