Rola zabaw i zabawek w życiu dziecka

Zabawka dla dziecka w wieku przedszkolnym jest tym, czym książka dla dziecka starszego - konieczną pomocą w nauce. Bez zabawki nie do pomyślenia jest ciekawa interesująca dziecko zabawa. Zabawki zadowalają uczucia dziecka, rozwijają i pogłębiają ich zainteresowania, kształcą ich intelekt. Dziecko cieszy się z nowych doznań i wiadomości, które zdobyło dzięki zabawce. Zabawka jest przedmiotem, bez którego nie może odbyć się żadna zabawa. Zabawka musi być wartościowa, musi budzić w dziecku fantazję, pomysłowość, chęć działania.
Zabawka ma za zadanie ugruntowywać, powtarzać, systematyzować pojęcia zdobyte przez dziecko w życiu. Zabawka jest zawsze odbiciem epoki, w której żyją dzieci. Dla przedszkolaka jest tym czym pomoce naukowe dla ucznia.
Do najbardziej lubianych zabawek należy lalka. Lalka daje dziecku mocne i piękne przeżycia takie jak: opiekuńczość, troskliwość. Lalka jest powiernikiem dziecka, uczy samodzielności, pielęgnowania, zachęca do prania, szycia, prasowania. Drugą bardzo lubianą zabawką są klocki. Klocki mają ogromne znaczenie dla rozwoju umysłowego dziecka. Umożliwiają rozwój pojęć matematycznych, dziecko bawiąc się poznaje figury geometryczne, uczy się je nazywać. Budując - dobiera klocki jednakowej długości, poznaje pojęcie miary. Klocki kształcą wyobrażnię, pomysłowość, logiczne myślenie.
Zabawa dla dziecka jest pracą i nauką, przygotowuje do życia. Zabawie towarzyszy wysiłek fizyczny i umysłowy. Dziecko wzbogaca swoje życie uczuciowe i zakres wiedzy o świecie, uczy się współżycia w zespole rówieśniczym pod warunkiem, że jest to dobra zabawa.
Zabawka jest to przedmiot lub grupa przedmiotów wykonana w celu pobudzania zabawy dziecka, stwarzająca sposobność do rozwijania i poszerzania doświadczeń i wyobrażni. Aby dany przedmiot mógł być dobrze nazwany zabawką powinien spełniać 4 podstawowe warunki:
- rozwijać aktywność dziecka,
- rozszerzać doświadczenia,
- rozwijać wyobrażnię,
- wyrabiać umiejętności opanowania rzeczywistości.
Aktywność dziecka może mieć różny charakter np: piłka kolorowa zaprasza małe dziecko do raczkowania w jej kierunku. Ciekawa układanka z czytelnymi ilustracjami rozbudza aktywność umysłową. Zabawka powinna wzbogacać życie emocjonalne dziecka. Dobra zabawka pomaga dziecku w poznawaniu świata, zdobywaniu wiadomości, wzbogacaniu słownika. Dzieciom potrzebne są zabawki, które odzwierciedlają rzeczywistość, jak i takie, które tematycznie zupełnie odbiegają w krainę baśni i fantazji oraz zabawki sceniczne, gdzie dzieci same stają się aktorami - często kocyk przemienia się w morze,pokój w miasto itp. Teatrzyk - pacynki dają okazję do rozwijania wyobrażni dziecka. Dobra zabawka uczy samodzielności, zasadności, a tym samym wiary we własne siły.
Zabawa zajmuje w życiu dziecka najważniejsze miejsce, jest jedną z głównych i zasadniczych form działania w wieku przedszkolnym. Każde dziecko lubi się bawić i przeżywa tę zabawę głęboko.
Przez zabawy tematyczne rozumiemy zabawy, w których dziecko przyjmuje na siebie jakąś rolę.Tematyka zabaw bywa różnorodna. Treści tych zabaw dyktują przeżycia, zainteresowania dzieci. Zabawki, materiały, urządzenia, tworzywo - służą do realizacji własnych zamiarów. Dzieci lubią bawić się w dom, pociąg,kierowcę, lekarza, straż, wojsko, lubią układać z klocków, itp. Jednak w każdej zabawie dużą rolę odgrywa nauczycielka, która nie tylko podsuwa pomysł, ale również przydziela dzieciom rolę, czuwa przede wszystkim nad bezpieczeństwem. Każda organizacja zabawy musi być dobrze przemyślana przez nauczyciela. Dzieci bawią się różnie, zależnie od wieku. Dzieci 3-letnie naśladują jakieś czynności np: cieszą się klockami,układają lalki do snu. Z wiekiem tematyka wzbogaca się - bawią się w dom gromadząc akcesoria naśladują czynności dorosłych w domu. Można dokonać podziału zabaw ze względu na miejsce: w sali, w ogrodzie, w terenie.
Zabawy w sali wymagają dobrego przemyślenia ze względu na ograniczony teren. Należy stworzyć atmosferę zgody między dziećmi i porozumienia oraz uprzejmego odnoszenia się do siebie gdyż to zapewni bezpieczeństwo w czasie zabawy. Jeśli będzie to serdeczna atmosfera dzieci nie będą wyrywać sobie zabawek siłą. Przed przystąpieniem do zabawy nauczycielka powinna umówić się z dziećmi, że nie wolno niszczyć niczyjej budowli np: z klocków, nie wolno zabierać samowolnie klocków koledze, dzieci także powinny zgodnie dzielić teren zabawy. Ze względu na bezpieczeństwo nauczycielka musi przed każdą zabawą uprzednio sprawdzić stan zabawek i w razie potrzeby usunąć zepsute.
Do zabaw tematycznych na świeżym powietrzu potrzebne są przedmioty i zabawki podobne do takich jakie mają w sali. Duże znaczenie wychowawcze ma precyzja obmyślenia organizacji zabawy. Nauczycielka sprawdza razem z dziećmi teren ogrodu pod względem bezpieczeństwa, tzn. czy nie ma kamieni, patyków, szkieł, piaskownice należy przegrabić i usunąć wszystkie przedmioty, które mogłyby zagrażać zdrowiu w czasie zabawy.
W czasie zabawy nauczycielka powinna bacznie obserwować grupę i czuwać nad bezpieczeństwem. Częsty pobyt dzieci na świeżym powietrzu zwiększa odporność i chroni przed chorobami zakażnymi. Zabawy w terenie wymagają wielkiego zdyscyplinowania dzieci. Niezależnie od miejsca i tematyki zabawy pożądana jest obecność i nadzór nauczycielki. Ważnym warunkiem higieny zabawy jest pogodny nastrój i spokój, ponieważ na dworze unika się hałasu. Hałas męczy dzieci, żle wpływa na układ nerwowy. Bezpieczeństwo dzieci w czasie zabawy to zapewnienie higienicznych i bezpiecznych warunków w sali i na powietrzu. Brak ładu i bałagan oraz nieprzemyślane zabawy mogą stać się pośrednią lub bezpośrednią przyczyną nieszczęśliwego wypadku.