W jaskini lodowej - scenariusz zajeć z edukacji muzycznej dla kl. I

Novum muzyczne: podział dźwięków na niskie i wysokie

Środki dydaktyczne( ed. muzyczna):
- dzwonki muzyczne + pałeczka
- trójkąt
- tamburyno
- flet
- 5 szklanek
- woda
- łyżeczka
- fragment opowiadania Alfreda Szklarskiego pt. „ Tomek na tropach Yeti”
Cel główny: - uświadomienie faktu istnienia wielości i różnorodności dźwięków w otaczającym nas świecie
Cele szczegółowe ( z zakresu ed. muzycznej) :
- Uczeń poznaje dźwięki niskie i wysokie
- Uczeń potrafi określić przyjemną i nieprzyjemną barwę dźwięków
- Uczeń potrafi porównać dźwięk tamburyna do dzwonków sań, dźwięk łyżew uderzających o lód do dźwięku trójkąta, itp.
- Uczeń potrafi określić słyszany dźwięk, jako wysoki lub niski
- Uczeń zna instrumenty muzyczne tj.: cymbałki, tamburyno, flet, trójkąt
- Uczeń gra na szklankach wypełnionych wodą w różnych ilościach

Przebieg zajęć:

1. Nauczyciel rozmawia z uczniami na temat różnych zjawisk w zimie: opad śniegu, lawiny śnieżne, sople lodu, jaskinie lodowe.
2. Słuchanie krótkiej opowieści nauczyciela o fragmencie książki, który za chwilę wszystkim przeczyta.
3. Wysłuchanie wzorowo przeczytanego fragmentu opowieści Alfreda Szklarskiego pt. „ Tomek na tropach Yeti”.
4. Pytania do przeczytanego tekstu:
- Jakie postaci występują w opowiadaniu?
- Gdzie toczy się opowieść?
- Jaka pora roku została tu przedstawiona?
- Czy wiecie, jak wygląda w środku taka lodowa jaskinia? Co możemy znaleźć w jej wnętrzu?
5. Nauczyciel przytwierdza do tablicy ilustracje przedstawiające różne wytwory z jaskini lodowej: stalagmity, stalaktyty, stalagnaty, jeziorko. Pod nimi umieszcza napisy. Dzieci krótko charakteryzują wytwory.
6. Nauczyciel pyta dzieci o dźwięki, które kojarzą im się z zimą: Jakie dźwięki możemy usłyszeć zimą? Czy są to dźwięki przyjemne dla ucha czy raczej nie?
- Dzwonki sań
- Łyżwy
- Chrupiący pod stopami śnieg, kapiąca z sopli lodowych woda, itp.
7. Czy waszym zdaniem zimą więcej możemy usłyszeć dźwięków takich ( tu gra na cymbałkach kilka dźwięków niskich) czy może raczej takich ( tu gra na cymbałkach kilka dźwięków wysokich)?
8. Nauczyciel gra kolejno na instrumentach, a zadaniem dzieci jest odgadnięcie z jakimi odgłosami im się one kojarzą.
- trójkąt- opadający śnieg
- flet- kolędy
- tamburyno- dzwonki sań
- cymbałki- topniejące sople lodu
- łyżeczka i szklanka- odgłos łyżew na lodowisku
9. Uświadomienie dzieciom, że wszystkie te dźwięki to dźwięki wysokie. Są przyjemne dla ucha i miłe, radosne, wesołe. Te smutne, które raczej nie kojarzą się z zimą to dźwięki niskie.
10. Zabawa ruchowa.
Dzieci wyobrażają sobie, że są płatkami śniegu. Kiedy będą słyszeć melodię złożoną z dźwięków wysokich, będą biegać swobodnie po sali. Kiedy natomiast usłyszą melodię złożoną z dźwięków niskich, przykucają, jakby naśladowały płatek śniegu, który właśnie opadł na ziemię.
11. Nauczyciel stawia na ławce 5 szklanek. Pierwszą z nich pozostawia pustą, do drugiej wlewa ¼ szklanki wody zabarwionej ( żeby była bardziej widoczna). Trzecią w połowie napełnia woda. Do czwartej wlewa ¾ szklanki wody, a ostatnią napełnia w całości wodą.
Nauczyciel stuka łyżeczka o szklanki w kolejności od tej, która została napełniona wodą w całości. Pyta co dzieje się z dźwiękami. (słychać coraz to wyższe dźwięki) Tę samą czynność wykonuje w drugą stronę, ponownie zadając pytanie, co dzieje się z dźwiękami. (słychać coraz to niższe dźwięki)
Nauczyciel w podobny sposób gra na cymbałkach i flecie. Zwraca uwagę na to, że nie tylko instrumenty wydają dźwięki ale można je znaleźć wszędzie w otaczającym nas świecie.
12. Nauczyciel prosi dzieci, aby każde z nich wybrało sobie jakiś przedmiot, narysowało go przy pomocy pasteli suchych a następnie każde z nich nazwawszy to, co przedstawiło, opisze dźwięk, jaki wydaje.
13. Nauczyciel opowiada kilkoma zdaniami, jak kiedyś ludzie grali, jakimi instrumentami się posługiwali, kiedy nie znano jeszcze gitary, fletu, cymbałek itp.
14. Próba nazwania wymyślonych i narysowanych przez dzieci „ instrumentów”.
15. Podsumowanie.