Droga dzieci 6-letnich do osiągnięcia dojrzłości szkolnej

Właściwe przygotowanie dziecka do szkoły ma istotny wpływ nie tylko na pierwsze lata nauki ale na dalsze lata również .
CO TO JEST DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA ?
Dojrzałość szkolna to inaczej gotowość dziecka do podjęcia nauki w szkole, gotowość do sprostania wymaganiom szkolnym, podatność na systematyczne nauczanie i wychowanie. Dziecko dojrzałe czyli gotowe do nauki to takie, które charakteryzuje się odpowiednim poziomem rozwoju fizycznego, umysłowego, społeczno- emocjonalnego i motywacyjnego .
Rozwój fizyczny i zdrowotny dziecka jest bardzo istotny. Dziecko dojrzałe w tym zakresie to takie , które ma 120 cm wysokości , waży ponad 23 kg. Cechuje się odpowiednią twardością kośćca, siłą mięsni , odpornością na zmęczenie , choroby . Ważna jest sprawność ruchowa ogólna i motoryki mniejszej. Dziecko dojrzałe charakteryzuje koordynacja ruchów , utrzymanie równowagi ,zwinność ruchów . Sprawność ruchów ręki powinna być na tyle by dziecko mogło pisać drobne elementy w linijkach , rysować na odpowiednim poziomie , ruchy ręki powinny być skoordynowane i płynne. Rozwój umysłowy cechuje odpowiedni zasób słownictwa, wiadomości i umiejętności . Mowa dziecka powinna być komunikatywna , bogata w słownictwo , pojęcia , dziecko powinno rozumieć polecenia i zadania jakie ma wykonać. Dziecko powinno umieć wypowiedzieć się na temat przeczytanej np. bajki, znać środowisko bliskie i dalsze np. swój adres, prace zawodową rodziców, zwierzęta , rośliny , pory roku , miesiące itd…Dziecko kończące zerówkę powinno znać przynajmniej 22 litery , samogłoski i spółgłoski, umieć czytać. Sprawnie wykonywać różne operacje myślowe ; opowiadać zdarzenia , układać logiczny ciąg zdarzeń na podst, np. historyjki , znać cyfry od 0-10 , posługiwać się liczebnikami głównymi , porządkowymi, tworzyć zbiory , porównywać, klasyfikować itd.. Dziecko idące do szkoły powinno być gotowe do dłuższego skupienia uwagi, powinno samo sterować nią, umieć ją podporządkować poleceniom nauczyciela przez przynajmniej ok. . 30 min. Pamięć dziecka to pewien stopień jej trwałości , sterowanie nią przez samo dziecko, zakres pamięci i tempa zapamiętywania powinien być stosunkowo duży. Spostrzeganie wzrokowe odnosi się do umiejętności dokonywania analizy i syntezy liter tak by je różnicować i dostrzegać elementy liter, zależności między nimi, oraz wielkość , ilość…itd. Spostrzeganie słuchowe to odróżnianie głosek, ich dźwięczności , kolejności , czyli analiza i synteza . Od tego wszystkiego zależna jest umiejętność pisania i czytania. Dojrzałość szkolna w zakresie społeczno- emocjonalnym i motywacyjnym jest na tyle ważna , że ma olbrzymi wpływ na funkcjonowanie dziecka w szkole teraz i potem. Dziecko dojrzałe cechuje przynajmniej częściowe panowanie nad emocjami, zaczyna też kontrolować swoje uczucia. Rozumie potrzebę codziennego wstawania do szkoły i odrabiania zadania, pokonuje przeszkody, nie zniechęca się trudnościami, lubi poznawać, zdobywać, dociekać, poszukiwać. W zakresie rozwoju społecznego dziecko gotowe do szkoły to takie które ma poczucie przynależności do grupy, rozumie zasady i normy społeczne , jest zdolne do ich przyswojenia i akceptacji, współpracuje z innymi.


W JAKI SPOSÓB PRZEDSZKOLE I RODZICE PRZYGOTOWUJĄ DZIECI DO OSIĄGNIĘCIA DOJRZAŁOŚCI SZKOLNEJ ?
Przygotowanie do szkoły jest rezultatem systematycznej pracy wychowawczo- dydaktycznej w wyniku, której dziecko osiąga odpowiedni poziom dojrzałości szkolnej. Wspomaganie i stymulacja pozwala dziecku osiągnąć wyższy stopień rozwoju. Dzieci potrzebują otoczenia motywującego i różnych bodźców.
Zabawa jest w przedszkolu podstawową formą aktywności gdzie dziecko uczy się bawiąc i bawi się ucząc. Aktywność przejawia w zabawach, manipulacyjno-konstrukcyjnych, dydaktycznych, ruchowych, tematycznych Ciekawa forma pracy, która ma istotny wpływ na rozwój dziecka to spacery i wycieczki. Dzieci maja szczególna okazje by poznać poprzez obserwację, bezpośredni udział środowisko społeczno-przyrodnicze bliższe i dalsze. To znakomita okazja do podziwiania piękna i różnorodności oraz bogactwa, tradycji, historii naszej ojczyzny…Zajęcia o charakterze dowolnym są okazją do rozwijania pasji, zainteresowań, do rozwijania twórczej inwencji. Prace społeczno-użyteczne wdrażają dzieci do podejmowania pracy na rzecz innych uczą szacunku dla pracy, dostarczają satysfakcji z wykonania pracy. Dzieci maja możliwość dbania o kąciki przyrody, kąciki lalek, plastyczno-techniczne, pełnią dyżury. Spotkania z literaturą są okazja do promowania książki , spędzania z nią ciekawych chwil, rozwijania czytelnictwa, wyobraźni dostarczają wiele informacji i wiadomości , pełnią funkcje wychowawczą i terapeutyczną. Udział w teatrzykach to dostarczenie wzorów poprawnej mowy , dobrej zabawy, dostarczenie wielu wiadomości, rozwijanie zainteresowań teatrem, pobudzanie do własnej ekspresji twórczej . Obok tego pojawiają się zajęcia zorganizowane związane z edukacją z różnych obszarów np. społeczno-moralnej, przyrodniczej, ruchowej, zdrowotnej, mowy i myślenia, czytania i pisania, matematycznej, muzycznej, plastyczno-technicznej . Na szczególną uwagę zasługują metody problemowe, aktywizujące i praktyczne, które maja wpływ na atrakcyjność i aktywny udział dzieci w zajęciach. To one umożliwiają dziecku konieczność poszukiwań, aktywizują myślenie, wyzwalają ekspresje twórcza, mobilizują do szukania odpowiedzi , jak tez do zadawania pytań.. Ważny jest też dorosły (NAUCZYCIEL), jego pasje , zainteresowania, postawa twórcza, będzie on sam inspiracją a jego działania będą zachęcać do aktywności. Dorośli powinni patrzeć oczami dziecka. Powinni organizować mu materiał , zabawki , pomoce do poznawania świata, wspierać go w samodzielności oraz nagradzać za osiągnięcia. Przedszkole powinno dokonać wnikliwej diagnozy odnośnie możliwości i potrzeb dziecka i takie stworzyć warunki aby sprzyjały jego wszechstronnemu rozwojowi i aktywności. Każde dziecko rozwija się w różnym tempie i rytmie. Powinno się dostrzegać dysharmonie w jego rozwoju i dostosować do tego indywidualną lub w małych grupach pracę reedukacyjna Ważną role w razie ujawnienia się pewnych dysfunkcji spełni współpraca PRZEDSZKOLA z Poradnią Psychologiczno-Pedagogiczną i RODZICAMI.
Dziecko, które osiągnęło dojrzałość szkolną I JEST GOTOWE DO PODJECIA NAUKI W SZKOLE będzie mogło podołać obowiązkom szkolnym, będzie osiągało sukcesy w nauce i będzie dobrze się czuło wśród swoich rówieśników w klasie, dlatego warto podjąć starania by mu pomóc.
Literatura:Pomykało W.(red.)Encyklopedia Pedagogiczna,Innowacja,1993 B.Wilgocka Okoń. - Gotowość szkolna dzieci sześcioletnich "Żak", 2003 S. Szuman- „O dojrzałości szkolnej dzieci siedmioletnich" Nowa Szkoła nr 6/62