Bezpieczeństwo najmłodszych

Ochrona dziecka przed niebezpieczeństwami mogącymi zagrażać mu w bliższym i dalszym otoczeniu to podstawowy obowiązek dorosłych, opiekujących się dzieckiem, wprowadzających je najwcześniejsze fazy samodzielności. Zarówno zagrożenia w wymiarze fizycznym, jak i psychicznym mogą spowodować okaleczenia, z którego skutkami borykać się będzie człowiek do końca życia.
Tak więc niezależnie od realizowanych systemów pedagogicznych- w domu czy w przedszkolu- zawsze na pierwszym planie przyświecać powinien dorosłym podstawowy cel: bezpieczeństwo dziecka. Tak jak staramy się stwarzać różnego rodzaju sytuacje edukacyjne, pobudzające rozwój funkcji poznawczych dziecka, tak też powinniśmy stwarzać warunki do bezpiecznej zabawy, nauki i wypoczynku, bez narażania dziecka na przykre i niebezpieczne sytuacje.
Na temat ten składa się bardzo wiele zagadnień w zależności od miejsca, w którym dziecko wzrasta, bawi się, działa. Na inne sprawy zwrócimy uwagę w odniesieniu do dzieci mieszkających na wsi, na inne- w małych miasteczkach, a jeszcze inne w wielkich aglomeracjach. Różne też występują sytuacje latem i zimą, w domu i w środowisku przedszkolnym czy na ulicy.

Bezpieczeństwo dziecka w domu
Podstawowy sposób zmniejszania ryzyka niebezpieczeństwa to- w miarę możliwości takie urządzenie mieszkania, by zredukować okazje do wypadków- bez wiszących nisko, na poziomie oczu dziecka serwetek, długich obrusów, frędzli, bez ostrych czy tłukących się przedmiotów, cennych pamiątek, bez drobnych elementów mogących się pogubić itp. Nie stwarzajmy dziecku dodatkowych pokus i sytuacji prowadzących do przykrych następstw, w wyniku których rodzice się denerwują, a dziecko płacze. Fantazja dziecka jest przecież wystarczająco nieprzewidywalna i może przysparzać wielu kłopotów. Często zdarzają się smutne przygody z wpychaniem gdzie nie trzeba, grochu, fasoli, koralików- do ucha lub nosa. Pięcioletni Jurek, zafascynowany filmem przyrodniczym o życiu na biegunie północnym, wpadł na pomysł udawania morsa, z kredkami- kłami wciśniętymi do nosa. Tylko potem było trochę bólu, bo za solidnie je wepchnął. Trudno przewidzieć wszelkie niebezpieczne zachowania, ale możemy dzieci przestrzegać, tłumaczyć im, że wiele takich przygód może skończyć się nawet w szpitalu. Głębokie uzasadnienie mają wszelkie uwagi drukowane na lekach, zalecające niedostępne dla dzieci miejsce ich przechowywania. Kolorowe pastylki, kapsułki itp. Zachęcają do zabawy, spróbowania itd. Coraz ładniej i ciekawiej opakowane, ale coraz silniejsze są środki chemiczne do utrzymania czystości w domu, do zwalczania szkodników roślin na działkach itp. W małych rączkach mogą być bardzo niebezpieczne. Uprzedzamy dzieci o szkodliwym działaniu i trzymamy te środki w takim miejscu, aby dzieci nie miały do nich dostępu.
Dziecko zaczyna coraz bardziej pociągać technika. Zafascynowane, towarzyszą chętnie dorosłym przy zajęciach z wykorzystaniem sprzętu domowego, który po włączeniu do gniazdka kręci się, obraca, warczy i wykonuje za nas różne czynności. Szczególnie w kuchni mamy coraz więcej zmechanizowanego sprzętu: noże do krojenia chleba i wędlin, miksery, malaksery, sokowirówki, elektryczne czajniki, opiekacze do pieczywa, gofrownicę. Wszystko to interesuje dzieci i pociąga. Chętnie przebywają więc w kuchni, bo oprócz interesującego sprzętu smakowicie pachną tu przygotowane potrawy.
Ale kuchnia może być bardzo niebezpiecznym miejscem, jeśli nie jesteśmy ostrożni. Dzieci muszą wiedzieć, że należy przebywać z daleka od rozgrzanych patelni kuchni, kuchenek, palników, różnych naczyń z gorącymi płynami i potrawami, a na zewnątrz domu np. Z dala od gorącego grilla. Nie zapominajmy, że znajdujące się w zasięgu ręki zapałki czy świeca mogą być przyczyną wielkiego zagrożenia. Dotyczy to również wszelkiego sprzętu z otwartym źródłem prądu lub jeżeli pozwalamy dziecku korzystać z niektórych urządzeń, należy zawrzeć z nim umowę co do sposobu korzystania i konsekwentnie wymagać jej respektowania. To na pewno zaowocuje większym bezpieczeństwem w domu.
Tak chętnie podejmowane tematy zajęć w przedszkolu jak „Urządzenia domowe dawniej i dziś” są doskonałą okazją do współpracy z domem rodzinnym w dziedzinie bezpiecznego korzystania z nich. Rodzice wzbogacają i urozmaicają zajęcia i zabawy. Przywożąc np. od babci dawne, stare sprzęty domowe, jak żelazka lampy naftowe, tary do prania, wagi itp. To umożliwia ukazanie dzieciom wartości techniki przy jednoczesnym podkreśleniu, że niezbędna jest jak najdalej idąca ostrożność w korzystaniu ze sprzętów kuchennych.
Przy okazji takich zajęć uczymy dzieci numerów telefonów alarmowych, na wypadek gdyby jednak coś złego się wydarzyło pogotowie ratunkowe: 999, policja: 997, straż: 998 oraz numer alarmowy telefonu komórkowego 112. Istnieje jeszcze jedno zagrożenie występujące zarówno w domu, w przedszkolu, jak i w miejscach publicznych. Jest to zagrożenie dotyczące słuchu dziecka.
Coraz większy odsetek dzieci nie dosłyszy, a często bywa to wada słuchu nabyta, spowodowana brakiem świadomości w społeczeństwie. Wiadomo im młodsze dziecko, tym delikatniejszy i wrażliwszy jest u niego zmysł słuchu i należy mu się od najwcześniejszych lat życia ochrona.
Ale w wielu domach zapomina się o tym słuchając bardzo głośnej muzyki.
Zdarzają sie przypadki, że podczas głośnych imprez muzyczno- tanecznych dzieci zasłaniają sobie uszy, wychodzą z sali z bólem głowy. Bywa i tak w domu, gdy np. starsze rodzeństwo słucha zbyt głośnej muzyki. Nie bez wpływu pozostaje nadmierne korzystanie z walkmana. W wielu przypadkach sami dorośli brakiem zrozumienia wrażliwości zmysłu słuchu u dziecka powodują uszkodzenie tego narządu, co odbijać się może fatalnie w najbliższej przyszłości szkolnej i w późniejszych latach. Proces ten jest o tyle niebezpieczny, że przyjął formę szerokiego zjawiska społecznego.