Dziecko w świecie dźwięku

„DZIECKO W ŚWIECIE DŹWIĘKU”

„Najpiękniejsza cisza to ta,
którą głos przyrody przecina.
Kiedy słyszysz śpiew ptaka,
szum wiatru i szelest strumyka.

Najsłodszy los człowieka to ten,
który dźwięk szeptu zna,
muzykę w sercu i w swoim otoczeniu ma.”
L Kulas

Program zawiera:
- wybrane treści podstawy programowej
- treści programu: „Razem w przedszkolu”
- sposoby realizacji
- niektóre pomoce (zgromadzone w przedszkolnej bibliotece) niezbędne przy realizacji programu

Opracowały:

Lila Kulas
Danuta Krajza
Agata Bielska

Podstawa programowa:
3.2. Mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowuje ton głosu do sytuacji.
7.1. Wie, jak należy się zachować na uroczystościach.
8.1. Śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe.
8.2. Dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięku utworu muzycznego, wyraża je pląsając i tańcząc.
8.3. Tworzy muzykę korzystając z instrumentów perkusyjnych (oraz innych przedmiotów) a także improwizuje ją ruchem.
8.4. W skupieniu słucha muzyki, także poważnej.
11.1. Rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla pór roku.

OGÓLNE CELE PROGRAMU:
Ukazanie dziecku korzyści płynących z mówienia umiarkowanym głosem,
Rozbudzenie w dziecku chęci poznawania i dostrzegania pięknych dźwięków przyrody.
Zachęcanie dzieci do tworzenia muzyki z wykorzystaniem instrumentów muzycznych i innych przedmiotów.

Gry i zabawy

Treści programowe:

- Doświadczanie ciszy, zabawy z ciszą (p. I-III)
- Eksperymentowanie z dźwiękiem, np. z przedmiotami wydającymi szmery i dźwięki na różne sposoby (p. III)
- Dobieranie w pary takich samych dźwięków, odgłosów, szmerów w zależności od bodźca np. przedmioty codziennego użytku (p. I)
- Grupowanie przedmiotów wydających takie same dźwięki np. pojazdy, zwierzęta, ludzie (p. I)
- Zabawy i ćwiczenia umożliwiające określanie źródła dźwięku i jego cech np. zagadki za parawanem, zagadki z płyty (p. II)
- Rozpoznawanie osób po głosie (p. II)
- Rozpoznawanie odgłosów będących efektem przesypywania, przelewania, nalewania (p. II)
- Eksperymentowanie z dźwiękiem np. z przedmiotami wydającymi szmery i dźwięk na różne sposoby (p. III)
- Świadome wybieranie właściwych miejsc do zabaw i prac wymagających ciszy i spokoju (p. III)
- Mówienie umiarkowanym głosem (p. I)
- Korzystanie z zabawek i sprzętu w sposób niewywołujący hałasu np. sprawne i ciche odsuwanie, przesuwanie krzesełek przy stole (p. II)
- Systematyczny udział w zabawach ruchowych, ćwiczeniach rytmicznych, naśladowczych, pantomimicznych z wykorzystaniem dźwięku (p. I-III)
- Rozumienie konieczności mówienia umiarkowanym głosem, korzystania z cichych zabawek, środków audiowizualnych ustawionych na umiarkowaną głośność. Rozumienie zakazu krzyczenia koledze do ucha (p. III)
- Poznanie w otoczeniu przedmiotów wydających dźwięki np. folia, papier, sztućce, klocki (p. I)
- Naśladowanie różnych odgłosów z otoczenia za pomocą głosu, ruchu, dźwięku przedmiotów (p. I)
- Podejmowanie zabaw rytmicznych ilustrowanych ruchem do piosenek z akompaniamentem instrumentów melodycznych czy perkusyjnych oraz bez akompaniamentu a przy śpiewie nauczycielki (p. I)
- Rozpoznawanie i nazywanie różnych zjawisk akustycznych z otoczenia , określanie ich źródła i natężenia np. głośny warkot pojazdów na ulicy, cichy plusk deszczu za oknem (p. II)
- Uczestniczenie w zabawach muzyczno-rytmicznych umożliwiających rozróżnianie i nazywanie dźwięków cichych i głośnych, wysokich i niskich, szybkich i wolnych (p. II)
- Zabawy przy śpiewie nauczycielki, akompaniamencie instrumentów lub muzyki z nagrań z wykorzystaniem zabawek lub rekwizytów, np. lalka lub czapka żołnierza(p. II)
- Wykorzystywanie znaków słuchowych w zabawach ruchowych (p. I)
- Rozpoznawanie i reagowanie na umowny sygnał (p. I)
- Wyrażanie nastroju i uczucia (p. III)
- Nazywanie środków lokomocji (p. I)
- Regulowanie siły głosu w naturalnych sytuacjach (mówienie szeptem i mówienie głośno) (p. I)
- Ćwiczenia słuchu fizycznego, muzycznego i fonematycznego (p. I)
- Wyodrębnianie głosek w nagłosie (p. I)
- Wyodrębnianie głosek w nagłosie i wygłosie. Wyszukiwanie wyrazów rozpoczynających się i kończących się określoną głoską (p. II)
- Szukanie ukrytych przedmiotów po głosie np. zegarka, pozytywki (p. III)
- Liczenie dźwięków, określanie ich natężenia, np. pierwszy cichy, drugi głośny, trzeci bardzo cichy. Wyodrębnianie wyrazów w zdaniu, wyodrębnianie słów w zdaniu, dzielenie słów na sylaby i głoski (słowa trzy, czterogłoskowe) (p. III)
- Wyodrębnianie głosek w śródgłosie (p. III)
- Wychwycenie powtarzających się układów rytmicznych (p. II)

Przykładowe sposoby realizacji:

„Głuchy telefon”- zabawa w kole. Dziecko uważnie słucha informacji mówionej szeptem przez kolegę, pamięta, że nie wolno krzyczeć do ucha, wiernie przekazuje usłyszany tekst, rozumie konieczność zachowania ciszy podczas zabawy.
„Kto Cię woła?”- zabawa integrująca. Dziecko rozpoznaje głosy kolegów po głosie. Podporządkowuje się ustalonym zasadom, jest skupione, w ciszy słucha głosu kolegów.
„W piaskownicy”- zabawy w ogrodzie przedszkolnym z wykorzystaniem niezbędnych akcesoriów. Dziecko zna właściwości piasku suchego i mokrego, określa jego cechy za pomocą przymiotników. Rozpoznaję odgłosy przesypywanego piasku i przelewanej wody.
„Zabawy dowolne w kącikach zainteresowań”- dziecko porozumiewa się z kolegami umiarkowanym głosem.
„Zabawy dowolne w kącikach zainteresowań”- dziecko korzysta z zabawek i sprzętu w sposób niewywołujący hałasu.
„Zabawy dowolne w kącikach zainteresowań”- dziecko rozumie konieczność mówienia umiarkowanym głosem i korzystania z cichych zabawek.
„Ukryte dźwięki”- zabawy słuchowe. Dziecko rozpoznaje przedmioty po wydawanych przez nie dźwiękach (np. folia, papier, sztućce, klocki).
„Konik i woźnica”- zabawa ruchowa z elementem biegu. Dziecko naśladuje odgłosy konia (kląskanie, tupot) i odgłosy wydawane przez woźnicę (cmokanie, prr).
„Myśliwy, jastrząb i pszczoła”- zabawa orientacyjno – porządkowa. Dziecko reaguje na sygnały dźwiękowe, naśladuje głosy lecącej pszczoły.
„Kotki na płocie”- zabawa ruchowa z elementem czworakowania. Dziecko prawidłowo czworak uje, naśladuje głosem małego kotka i dużego kocura, robi koci grzbiet.
„Ul”- zabawa paluszkowa. Dziecko przelicza pszczoły za pomocą paluszków, naśladuje głosem lecące pszczoły (bzzzzzzzzz...)
„Żabki na łące”- zabawa ruchowa z elementem skoku. Dziecko prawidłowo układa dłonie podczas naśladowania skoku żaby, naśladuje głosem kumkanie i rechotanie żab.
„Pieski do domu, pieski na spacer”- zabawa ruchowa z elementem czworakowania. Dziecko poprawnie czworakuje, pamięta, że nie czworakujemy na kolanach, naśladuje głosem szczekanie psa.
„Karuzela”- zabawa ruchowa przy śpiewie nauczycielki. Dziecko rytmicznie porusza się w rytm muzyki.
„Woogie – boogie”- zabawa ruchowa ze śpiewem. Dziecko orientuje się w stronach własnego ciała, sprawnie porusza się w rytm muzyki.
„Butelkowa orkiestra”- zabawa muzyczno – rytmiczna. Dziecko rozróżnia i nazywa dźwięki wysokie i niskie tworzone poprzez nalewanie różnej ilości wody do identycznych zbiorników.
„Mam laleczkę”- zabawa ruchowa przy nagraniu z płyty CD z wykorzystaniem rekwizytów.
„Szukaj pary”- zabawa orientacyjno – porządkowa. Dziecko reaguje na sygnał słowny nauczycielki.
„Powódź”- zabawa z elementem orientacyjno – porządkowym. Dziecko reaguje na hasło słowne nauczyciela, sprawnie wchodzi na przyrządy znajdujące się powyżej podłogi.
„Skąd słychać gwizdek?” – zabawa ruchowa z elementem orientacyjno – porządkowym. Dziecko uważnie wsłuchuje się w wydobywany przez nauczyciela dźwięk gwizdka, podąża w jego kierunku z zamkniętymi oczami.
„Pojazdy”- zabawa ruchowa z elementem biegu. Dziecko reaguje na umowne sygnały wzrokowe i dźwiękowe.
„Marsz dzieci”- zabawa ruchowa ze śpiewem. Dziecko reaguje na podany przez nauczycielkę sygnał: rytmiczne uderzanie w bębenek – marsz, gra na tamburynie – bieg.
„Pokaż minkę”- zabawa integracyjna. Dziecko odczytuje wskazane przez kolegę: nastrój, emocje i uczucia określone słownie przez nauczyciela (radość, złość, przerażenie, zdziwienie, strach, gniew)
„Wyścig pojazdów”- gra planszowa opracowana wg pomysłu nauczycielki. Dziecko sprawnie posługuje się kostką liczbową, przelicza do sześciu, stosuje przyjęte zasady gry.
„Zabawy dowolne w kącikach zainteresowań”- Dziecko reguluje siłę głosu w zależności od okoliczności.
„Wędrujący kłębek”- zabawa dydaktyczna. Dziecko podaje swoje imię oraz pierwszą głoskę w swoim imieniu.
„Nasze zabawki”- zabawa dydaktyczna. Dziecko podaje pierwszą głoskę zabawki przedstawionej na obrazku (zabawa z mała grupką dzieci).
„Wesoły pociąg”- zabawa dydaktyczna. Dziecko wyodrębnia głoski w nagłosie i wygłosie, wyszukuje obrazki, których nazwy rozpoczynają się ostatnią głoską poprzedniego wyrazu przedstawionego na obrazku.
„Ukryty budzik”- zabawa dydaktyczna. Dziecko odnajduje przedmiot po wydobywającym się głosie. Przelicza ilość dźwięków i określa ich natężenie (pierwszy głośny, drugi cichy, trzeci bardzo cichy).
„Rebusy obrazkowe”- zabawa dydaktyczna. Dziecko wyodrębnia głoski w śródgłosie, łączy je z nazwą przedmiotu przedstawionego na obrazku i podaje rozwiązanie rebusu.
„Wyklaszcz tak”- ćwiczenia słuchowe z wykorzystaniem zapisu graficznego rytmu. Dziecko odtwarza przedstawiony rytm wyklaskując, wytupując lub wygrywając pałeczką na bębenku.
„Zegary”- zabawa ortofoniczna. Dziecko poprawnie wybrzmiewa zgłoski pfit-pfat, czip-czap, siad-sad, czyk-zyk ćwicząc w ten sposób mięsnie języka.
„Zegary”- gra dydaktyczna. Dziecko ćwiczy spostrzegawczość wzrokową, dobierając zegary do pary.
„U zegarmistrza”- zabawa tematyczna. Dziecko wykorzystuje w zabawie zdobytą wiedzę o pracy zegarmistrza, umiejętnie organizuje sobie miejsce do zabawy, wykorzystuje zgromadzone rekwizyty, pamięta o kontaktowaniu się ze sobą umiarkowanym głosem.
„Milcząca gra”- odgrywanie scenek pantomimicznych. Dziecko naśladuje ruchem, mimiką, gestem czynności określone słownie przez nauczyciela.

Zajęcia, wycieczki i spacery.

Treści programowe:

- Zabawy i ćwiczenia umożliwiające określanie źródła dźwięku i jego cech, np. zabawy za parawanem, zagadki z płyty ( p. II)
-Tworzenie serii według stopnia nasilenia głośności dźwięków (od najgłośniejszych do najcichszych). Poznanie narządu słuchu. (p. II)
-Odbieranie, nazywanie wrażeń słuchowych. (p. I-III)
-Nabywanie przekonania, że dźwięk może sprawić przykrość i przyjemność. (p. III)
- Eksperymentowanie z dźwiękiem, np. przedmiotami wydającymi szmery i dźwięki na różne sposoby. (p. III)
- Rozumienie szkodliwości niektórych dowcipów, takich jak nagłe wywoływanie ostrych dźwięków bliskości ucha. (p. III)
- Opanowywanie chęci ruchu, głośnej rozmowy i hałaśliwego zachowania w czasie zajęć, posiłków i odpoczynku innych. (p. III)
- Mówienie umiarkowanym głosem. (p. I)
- Dostrzeganie w otoczeniu zjawisk akustycznych będących przyczyną zmęczenia i zdenerwowania (krzyk dzieci, głośna muzyka, pracujące maszyny, hałas z ulicy). (p. II)
- Systematyczny udział w zabawach ruchowych, ćwiczeniach, rytmicznych, naśladowczych, pantomimicznych, z towarzyszeniem dźwięku. (p. II-III)
- Rozumienie konieczności mówienia umiarkowanym głosem, korzystania z cichych zabawek, środków audiowizualnych ustawionych na umiarkowaną głośność (rozumienie zakazu krzyczenia koledze do ucha). (p. III)
- Szukanie w otoczeniu związków między barwą, kształtem a dźwiękiem, np. pszczoła, kwiat, odgłos lotu. (p. II)
- Dostrzeganie harmonii dźwięków w muzyce. (p. III)
- Odróżnianie głosów, np. zwierząt: kot, krowa, ludzkich: głos męski, kobiecy, dziecięcy. (p. I)
- Słuchanie śpiewu nauczyciela i z nagrań prostych dziecięcych piosenek. (p. I)
-Śpiewanie zbiorowe prostych piosenek w skali od d do a. (p. I)
- Podejmowanie zabaw rytmicznych, ilustrowanych ruchem do piosnek z akompaniamentem instrumentów melodycznych czy perkusyjnych oraz bez akompaniamentu a przy śpiewie nauczyciela. (p. I)
- Poznanie instrumentów perkusyjnych, np. grzechotki, kołatki i granie na nich. (p. I)
- Uczestniczenie w krótkich koncertach organizowanych na terenie przedszkola. (p. I)
- Rozpoznawanie i nazywanie różnych zjawisk akustycznych z otoczenia, określanie ich źródła i natężenia, np. głośny warkot pojazdów na ulicy, cichy plusk deszczu za oknem. (p. II)
- Słuchanie śpiewu nauczyciela i z nagrań piosenek dziecięcych. Prowadzenie rozmów na temat ich treści, nastroju. (p. II)
- Rozpoznawanie znanych piosenek nuconych lub granych na instrumencie. (p. II)
- Uczestniczenie w zabawach muzyczno-rytmicznych umożliwiających rozróżnianie i nazywanie dźwięków cichych i głośnych, wysokich i niskich, szybkich i wolnych. (p. II)
- Rozróżnianie i nazywanie kilku instrumentów perkusyjnych i wykorzystywanie ich w zabawach muzyczno-rytmicznych. (p. II)
- Rozróżnianie głosów wybranych instrumentów muzycznych i prawidłowe ich nazywanie. (p. II)
- Śpiewanie zbiorowe i indywidualne piosenek w skali od d do h łączących się treścią z omawianą tematyką. (p. II)
- Rytmizacja prostych tekstów lub fragmentów piosenek. (p. II)
- Zabawy przy śpiewie nauczycielki, akompaniamencie instrumentów lub muzyce z nagrań z wykorzystaniem zabawek lub rekwizytów, np. lalka, czapka żołnierza. (p. II)
- Uczenie się zabaw z elementami tańca. (p. II)
- Poznanie kolejnych instrumentów perkusyjnych, np. tamburyna, pudełek akustycznych i granie na nich. (p. II)
- Uczestniczenie w krótkich koncertach muzycznych organizowanych na terenie przedszkola. (p. II)
- Krótkie rozmowy na temat ich treści. (p. II)
- Rozpoznawanie i nazywane różnych zjawisk akustycznych z otoczenia, określanie ich źródła, i natężenia i kierunku dochodzenia, np. Kto, co wydaje taki dźwięk? Jest głośny czy cichy? Skąd dochodzi? Jest daleko czy blisko? (p. III)
- Rozwiązywanie zagadek muzycznych. (p. III)
- Słuchanie śpiewu nauczyciela i z nagrań. (p. III)
- Słuchanie dziecięcych utworów instrumentalnych. (p. III)
- Śpiewanie piosenek zespołowo i solo w skali od d do c. (p. III)
- Rozróżnianie tempa, dynamiki i wysokości dźwięków, próby ich ilustrowania gestami i ruchem. (p. III)
- Rytmizowanie tekstów piosenek i własnych krótkich tekstów. (p. III)
- Układanie własnych melodii do krótkich tekstów. (p. III)
- Rozpoznawanie i nazywanie instrumentów perkusyjnych dostępnych w przedszkolu.
- Instrumentacja znanych piosenek. (p. III)
- Ilustrowanie wierszy i opowiadań dziecięcych instrumentami perkusyjnymi. (p. III)
- Improwizacje ruchowe i rytmiczne przy muzyce. (p. III)
- Inscenizowanie treści piosenek. (p. III)
- Nauka prostych tańców ludowych, pląsów i układów rytmicznych. (p. III)
- Aktywne uczestniczenie w koncertach organizowanych na żywo i słuchanie nagrań. (p. III)
- Znaki dźwiękowe, umowne sygnały, instrumenty muzyczne, np. szelest papierka, (rozwijanie cukierka), płacz (krzywda), sygnały do marszu, biegu, podskoków, tykanie zegara (upływ czasu), bicie dzwonów (południe), śmiech (radość). (p. I)
- Rozpoznawanie i rozumienie sygnałów dźwiękowych (straż pożarna, pogotowie, policja, sygnał telewizyjny). (p. I)
- Wykorzystywanie znaków słuchowych w zabawach ruchowych. (p. I)
- Rozpoznawanie i reagowanie na umowny sygnał. (p .I)
- Rozumienie treści przekazywanych przez znaki słuchowe. (p. II)
- Interpretowanie treści przekazywanych przez znaki słuchowe. (p. III)
- Dokonywanie skojarzeń i operowanie symbolem podczas układania zagadek z udziałem instrumentów muzycznych. (p. III)
- Wyrażanie nastroju i uczucia. (p. III)
- Stosowanie określeń opisujących właściwości oraz cechy ludzi, przedmiotów i zjawisk atmosferycznych. (p. I)
- Nazywanie środków lokomocji. (p. I)
- Regulowanie siły głosu w naturalnych sytuacjach (mówienie szeptem i mówienie głośno). (p. I)
- Wzbogacenie ekspresji wypowiedzi. Stosowanie takich elementów jak: pauza, natężenie głosu, intonacja, barwa, ton. (p. III)
- Ćwiczenie słuchu fizycznego, muzycznego, fonematycznego. (p. I)
- Wysłuchiwanie i rozpoznawanie naturalnych dźwięków i odgłosów otoczenia, np. odgłosu deszczu, grzmotu, wiatru, szumu i warkotu samochodów, zamykania drzwi. (p. I)
- Wyodrębnianie głosek w nagłosie. (p. I)
- Wyodrębnianie głosek w nagłosie i wygłosie. Wyszukiwanie wyrazów rozpoczynających się i kończących określoną głoską. (p. II)
- Szukanie ukrytych przedmiotów po głosie, np. zegarka, pozytywki. (p. III)
- Liczenie dźwięków, określenie ich natężenia, np. pierwszy cichy, drugi głośny, trzeci bardzo cichy. Wyodrębnianie wyrazów w zdaniu, wyodrębnianie słów w zdaniu, dzielenie słów na sylaby i głoski (słowa trzy, czterogłoskowe). (p. III)
- Wyodrębnianie głosek w śródgłosie. (p. III)
- Budowanie schematów wyrazów z białych cegiełek, wyodrębnianie głosek w słowach oraz tworzenie modeli wyrazów z czerwonych i niebieskich cegiełek (wyodrębnianie w słowach samogłosek i spółgłosek). (p. III)
- Słuchanie tekstów i utworów literackich wzorowo czytanych przez nauczyciela. (p .III)

Przykładowe sposoby realizacji:

Dlaczego hałas niszczy zdrowie?;
„U laryngologa”- wycieczka do gabinetu laryngologicznego poprzedzona krótką rozmową. Dziecko wie kto to jest laryngolog, zna miejsce jego pracy, zna budowę narządu słuchu i rozumie konieczność jego ochrony. (p.II)
„Gdzie mieszka cisza?”- opowiadanie nauczycielki na podstawie utworu A. Zakrzewskiego z wykorzystaniem ilustracji. Dziecko analizuje tekst utworu, wyciąga wnioski, podaje własne propozycje miejsc i sytuacji spotkania ciszy. (p.I-III)
„Na przerwie”- słuchanie wiersza M. Lorek recytowanego przez nauczycielkę z wykorzystaniem sylwet oraz nagrania na taśmę magnetofonową hałasu. Dziecko wie, że dźwięk może sprawić zarówno przyjemność jak i przykrość. Rozumie szkodliwość nagle wywoływanych ostrych dźwięków w bliskości ucha. (p.III)
„Czas na ciszę”- rozmowa z dziećmi na podstawie wycieczki i doświadczeń. Dziecko rozumie konieczność mówienia umiarkowanym głosem, łączy przyczynę zmęczenia i zdenerwowania z niektórymi zjawiskami – krzyk, głośna muzyka, pracujące maszyny, hałas z ulicy. (p.II)
U zegarmistrza:
„U zegarmistrza gra muzyka”- wycieczka do zakładu zegarmistrzowskiego. Dziecko wie jak wygląda zakład zegarmistrzowski, zna charakter pracy zegarmistrza, dostrzega bogactwo różnych rodzajów zegarów (na rękę, na ścianę, budzik, stojące), dostrzega znaczenie pracy zegarmistrza, słucha różnorodnych rodzajów tykania wydobywanego przez różne zegary, określa ich nastrój. (p.II)
„U zegarmistrza”- rozmowa nauczycielki z dziećmi inspirowana wierszem E. Skarżyńskiej pt. „Co słychać u zegarmistrza” oraz wystawką zegarów i zegarków przyniesionych z domu przez dzieci. Dziecko rozumie treści przekazywane przez znaki słuchowe – każde tyknięcie oznacza upływ określonego czasu. (p.II)
„Pradziadkowie zegara”- słuchanie fragmentu książki B.Orłowskiego czytanej przez nauczycielkę z wykorzystaniem ilustracji. Dziecko zna historię zegara na przestrzeni dziejów oraz sposoby ich poruszania (cień, woda, piasek, wahadło, ciężarki, sprężyna, bateria elektryczna). (p.II) Dziecko stosuje takie elementy wypowiedzi jak pauza, natężenie głosu, intonacja, barwa, ton. (p.III)
„Nasze zegary”- słuchanie utworów muzycznych w wykonaniu pianisty. Dziecko rozpoznaje odgłosy starego zegara, budzików, głosu zegara z wieży. (p.II)
W moim rodzinnym domu;
„W moim rodzinnym domu”- rozmowa kierowana przez nauczycielkę na podstawie codziennych wiadomości dzieci oraz serię obrazków. Dziecko rozumie konieczność opanowywania ruchu, głośnej rozmowy, hałaśliwego zachowania w czasie posiłków i odpoczynku najbliższych. (p.III)
„Co słychać w domu?”- ćwiczenia słuchu umożliwiające określanie źródła dźwięku i jego cech. Dziecko rozpoznaje dźwięk wydobywający się zza parawanu, określa go i nazywa. (p.II)
„Grozik”- zabawa taneczna przy śpiewie nauczycielki. Dziecko zna słowa i melodię piosenki, sprawnie porusza się w parach krokiem tanecznym po okręgu koła twarzą zwrócona do partnera. Rytmicznie klaszcze, wytupuje rytm. (p.II)
Czym podróżujemy?;
„Na ulicy”- ćwiczenia słuchowe. Dziecko tworzy serię według stopnia nasilania głośności dźwięków słuchanych z nagrania płytowego od najgłośniejszych do najcichszych. Pomoce: nagrania odgłosów ulicy, małe obrazki przedstawiające źródło dźwięku. (p.II)
„Na lądzie w powietrzu i wodzie”- rozmowa nauczycielki z dziećmi z wykorzystaniem serii obrazków. Dziecko zna i nazywa środki transportu, wie w jaki sposób pokonuje się odległości przy ich pomocy. Rozpoznaje pojazdy po wydawanych przez nie odgłosach i odtwarzanych z płyty CD. (p.I)
Co słychać na wiejskim podwórku?;
„Na wiejski podwórku”- wycieczka do zagrody wiejskiej. Dziecko wie co to jest zagroda wiejska, zna zwierzęta tam hodowane, nabywa przeświadczenia, ze umie się wypowiadać, jest słuchane a także uważnie stara się słuchać innych. (p.II)
„Ptaki na wiejskim podwórku”- słuchanie wiersza J. Tuwima „Ptasie radio” z wykorzystaniem teatrzyku cieni. Dziecko rozpoznaje ptaki po sylwetkach, wie jakie dźwięki wydają rozpoznane ptaki – ćwiczenia ortofoniczne; dziecko rozwiązuje zagadki tekstowe o ptakach wiejskich. (p.II)
„W chlewiku mieszka świnka”- zabawa rytmiczna przy piosence z nagrania magnetofonowego. Dziecko reaguje na zmianę rejestru melodii zmianą sposobu poruszania się, wyklaskuje, wytupuje i wygrywa rytmy podane przez nauczycielkę, zna krok krakowiaka (cwał boczny „nóżka goni nóżkę) (p.III)
„Dziwne rozmowy”- słuchanie śpiewu nauczycielki z wykorzystaniem sylwet zwierząt. Dziecko zna słowa melodię piosenki, śpiewa grupowo fragmenty, w których występują odgłosy zwierząt i ptaków. (p.II)
Pory roku;
„Jesienne odgłosy”- ćwiczenia słuchowe. Dziecko rozróżnia, nazywa i rozpoznaje dźwięki przyrody odtwarzane z płyty. (p.II-III)
„Jesienna nuta”- słuchanie opowiadania nauczycielki wg M. Jaworczakowej. Dziecko określa natężenie wiatru za pomocą czasowników, dostrzega harmonię dźwięków w przyrodzie, (p. III)
„Parasol prosiaczka”- słuchanie opowiadania nauczycielki z wykorzystaniem serii obrazków. Dziecko dostrzega związek między barwą, dźwiękiem, kształtem (szum wiatru-jego siła-koloryt jesieni)
„Pada, leje, grzmi”- tworzenie muzyki z wykorzystaniem szanty muzycznej pt. „Burza”. Dziecko tworzy muzykę wykorzystując dostępne mu akcesoria: gazeta, miska z wodą, flet, bębenek, pojemniczek z kamyczkami, szarfy itp. Dziecko zna fragment szant rytmicznych przeznaczonych do wypowiadania przez chór. (p.III)
„Na łące”- wycieczka na łąkę. Dziecko rozpoznaje i nazywa rośliny i zwierzęta żyjące na łące. Dostrzega bogactwo barw, kształtów, zapachów, dźwięków. Poznaje je różnymi zmysłami. (p.I-III)
„Łąka”- rozmowa z dziećmi inspirowana wycieczką na łąkę i wierszem S. Kraszewskiego „Zające na łące” mówionym przez nauczycielkę. Dziecko rozpoznaje i nazywa wybrane owady i ssaki zamieszkujące łąkę. Potrafi naśladować głosem dźwięki jakie wydają, łączy zwierzątko z obrazkiem. (p. II-III)
„Łąka”- słuchanie piosenki z płyty. Dziecko zna refren piosenki na pamięć, śpiewa ją razem z kolegami i nauczycielką, na przerwę w muzyce zbiera „rosnące” na łące kwiaty. (p.II)
„Wiosenna orkiestra”- gra na instrumentach perkusyjnych. Dziecko zna, rozpoznaje nazywa instrumenty perkusyjne oraz prawidłowo wydobywa z nich dźwięk. (p. II-III)
„Witaj wiosenko”- słuchanie śpiewu nauczycielki. Dziecko zna słowa i melodię piosenki. Rytmicznie maszeruje po obwodzie koła. Odtwarza rytm piosenki wygrywając go na instrumentach perkusyjnych w rytmie 4/4. Układa schemat budowy piosenki zwrotka -refren- zwrotka – refren. (p. III)

Spacery

Przykładowe sposoby realizacji:

Spacery do parku, nad jezioro, w pobliżu przedszkola:
- Dziecko wyodrębnia z otoczenia i nazy6wa dźwięki: szum drzewa, wiejący wiatr, cisza, szelest liści pod nogami.
- Dziecko okazuje radość z bogactwa zebranych darów jesieni.
- Dziecko odszukuje podobne dźwięki w otoczeniu – przejeżdżające pojazdy, głosy rozmawiających ludzi, ptasie dźwięki.
- Dziecko doświadcza wrażeń słuchowych podczas biegu i marszu po zmrożonym śniegu.
- Dziecko dostrzega piękno krajobrazu zimowego, okazuje to w sposób werbalny oraz niewerbalny (słowny opis przeżyć i odczuć).
- Dziecko rozpoznaje i reaguje na umowny sygnał np. ustawia się w pary przed nauczycielem na polecenie słowne „zbiórka”.
- Dziecko dostrzega zmiany zachodzące w przyrodzie wraz z nadejściem wiosny. Kończy rozpoczęte przez nauczycielkę zdanie: „Lubię wiosnę, za to, że...” „Lubię gdy świeci słońce dlatego, że...”
- Dziecko rozpoznaje i zapamiętuje jak największa liczbę pojazdów poruszających się ulicami miasta.
- Dziecko bawi się w parku nad jeziorem. Reguluje siłę głosu, mówiąc głosem umiarkowanym tak aby nie płoszyć ptactwa wodnego.
- Dziecko posługuje się zmysłem słuchu. Dostrzega, nazywa, rozpoznaje i nazywa źródło wydobywanych dźwięków, identyfikuje go z przedmiotem.

Literatura do przerabianej tematyki dostępna w bibliotece przedszkolnej.

*”Smyki słuchają klasyki” K. Bayer, A. Wacławski; Wydawnictwo AKORD – Śpiewające brzdące; Poznań.

*”Zabawy wiosenne przy muzyce” K. Bayer, A Wacławski; Wydawnictwo AKORD – Śpiewające brzdące; Poznań.

*”Aerobik” K. . Bayer, A Wacławski; Wydawnictwo AKORD – Śpiewające brzdące; Poznań.

*”Zgadnij co słyszysz?” K. . Bayer, A Wacławski; Wydawnictwo AKORD – Śpiewające brzdące; Poznań.

*”ABC sześciolatka. Słuchamy, śpiewamy w przedszkolu i w szkole”. (Kaseta magnetofonowa). WSiP; Warszawa 2002;
Temat 21.Poznajemy pracę w kuchni – odgłosy dochodzące w kuchni.

*”Słucham i mówię”– kaseta magnetofonowa.
- Zwierzęta
- Pojazdy
- Przyroda
- Dźwięki w domu
- Głosy ludzkie
- Instrumenty muzyczne
- Dźwięki wokół nas

*”Zegary” – piosenka M. Terlikowskiej z muzyką E. Pałłasz

*”6 latki. Poznanie środowiska przyrodniczego, społecznego”. ZWiR „IWANOWSKI” Płock 1995;
s. 86 wiersz „Zegar”
s. 87 wiersz „Zegar” (przeł. J. Bułakowska
s. 87 opowiadanie „Pradziadkowie zegara” B. Orłowski

*”Elementarz pierwszej klasy” M. Lorek; WSiP; Warszawa 1993;
s. 66 wiersz „Na przerwie”
s. 74 opowiadanie „Dźwięk”

*”Wychowanie w Przedszkolu” Nr 4/2009
s.45 „W jaki sposób rozchodzą się dźwięki?” A. Wołkowicz
s. 47 „Barwy i dźwięki wiosennej łąki” A. Pilak

*”Metodyka wychowania muzycznego w przedszkolu” D. Malko; WSiP; Warszawa 1988;
s. 315 piosenka „Dziwne rozmowy”
s. 322 wiersz „Plotki” M. Buczkówna
s. 322 wiersz „Co słychać na wsi” W. Chotomska
s. 323 wiersz „Kurczątka” E. Szelburg – Zarembina
s. 323 wiersz „Wspólna praca” L. Wiszniewski

*”Skrzydlate podwórko” W. Chotomska, NK; Warszawa 1988;

*”Kubuś Puchatek” Nr 10/03
s.3 opowiadanie „Królowa pszczół”

*”Kubuś Puchatek” Nr 10/00
opowiadanie „Parasol Prosiaczka”

*”Już w szkole”(2) M. E. Piotrowska, M. A. Szymańska; Nowa Era; Warszawa 2001;
s.44 opowiadanie „Gdzie mieszka cisza?”

*”Jesienna nuta” M. Jaworczakowa (opowiadanie)

*”Chmura” A. Jabłońska (wiersz)

*”Huragan” M. Pawlikowska – Jasnorzewska (wiersz)

*”Od piosenki do literki” cz. 1 „Fokus”; Gdańsk 1998;
s. 4 piosenka „Osa”
s. 10 piosenka „Ulewa”
s. 14 piosenka „Telefon”
s. 62 piosenka „Zegary”

*”Jarzębatka i dziesięć kaczątek” S. Marczak; Wydawnictwo „Małysz”; Moskwa 1980.