Spotkanie z żywiołami

TEMAT: ZABAWY BADAWCZE – POWIETRZE

CEL GŁÓWNY:
- poznawanie przyrody poprzez doświadczanie – zapoznanie z niektórymi właściwościami powietrza

CELE OPERACYJNE:
dziecko:
- ma świadomość, że powietrze jest niezbędne do życia
- wie, że powietrze nas otacza, ale nie możemy go zobaczyć
- czuje poruszające się powietrze jako wiatr
- poznaje niektóre właściwości powietrza
- wykonuje proste doświadczenia
- próbuje wyciągać wnioski
- podejmuje próby uogólniania

METODY:
- problemowa
- obserwacja
- bezpośrednich działań (badawcza)

POMOCE, MATERIAŁY:
- zabawki do nadmuchiwania (koła, piłki, balony, materace itp.)
- pompka rowerowa
- plastikowe butelki
- plastikowy basen napełniony wodą
- „tajemnicze” pudełka, w których schowane są zioła
- plastikowe kubki
- przylepce
- wachlarze
- kolorowe piórka
- wentylator
- patyk
- tasiemki
- kawałek cienkiego, zwiewnego materiału


PRZEBIEG ZAJĘCIA:

Nauczycielka zabiera dzieci na salę gimnastyczną w celu przeprowadzenia zabawy ruchowej.
W tym czasie woźna zamienia salę przedszkolną w małe laboratorium. Rozkłada w umówiony sposób zgromadzone wcześniej przez nauczycielkę pomoce i materiały. Na drzwiach sali zawiesza duży napis:

LABORATORIUM MAŁYCH BADACZY

Po skończonej zabawie ruchowej, przy piosence pt. „WDECH I WYDECH”, dzieci wracają. Zdumione zatrzymują się przed drzwiami swojej sali. Odczytują napis. Nauczycielka wprowadza dzieci do środka i poleca im zająć miejsca na dywanie.
- Kto wie, co to jest laboratorium?
Miejsce gdzie można coś zbadać.
Nauczycielka wyjaśnia dzieciom, że dzisiaj sala zamieniła się właśnie w takie miejsce badań. A co będziemy badać? Posłuchajcie zagadki.

Jest wszędzie wokół nas,
możemy to poczuć,
ale tego nie widzimy?

Nauczycielka wysłuchuje różnych odpowiedzi dzieci. (powietrze)

- Jak myślicie, co to jest powietrze?
Odpowiedzi dzieci.
- Dlaczego powietrze jest takie ważne?
Dzieci w różny sposób wyjaśniają potrzebę powietrza.
- Na pewno słyszeliście określenie „czyste powietrze”. Co to znaczy?
Odpowiedzi dzieci.
- Czy człowiek potrzebuje powietrza? Sprawdźmy.
NAUCZYCIELKA ZAPRASZA DZIECI DO ZABAW BADAWCZYCH – wykonywania doświadczeń.

CZY MY POTRZEBUJEMY POWIETRZA?

Dzieci próbują zatkać nos, zamknąć usta i sprawdzają, jak długo można tak wytrzymać. Po chwili wszystkie otwierają usta, odsłaniają nos i oddychają.
WNIOSEK:
Powietrze jest człowiekowi potrzebne, człowiek musi oddychać.

Każde dziecko otrzymuje słomkę i pochylając się nad plastikowym basenem jeden koniec słomki zanurza w wodzie, a w drugi dmucha. Następnie obserwuje wydobywające się z wody pęcherzyki powietrza.
WNIOSEK:
Przez słomkę wydobywały się pęcherzyki powietrza, które wydycha człowiek. Człowiek wdycha i wydycha powietrze.


MÓWILIŚMY, ŻE POWIETRZA NIE WIDAĆ. TO SKĄD MAMY PEWNOŚĆ, ŻE JEST? MUSIMY TO SPRAWDZIĆ.

SZUKANIE DOWODÓW NA ISTNIENIE POWIETRZA

Nauczycielka zaprasza dzieci do zabawy z nadmuchiwanymi zabawkami. Dzieci ustami lub pompką nadmuchują koła, piłki, balony, materace, itp. Po chwili prosi o wyjęcie korków i odwrócenie zabawek tak, aby wylatujący strumień powietrza skierowany był na twarz.
WNIOSEK:
Powietrze jest wszędzie, ale go nie widać.


POWIETRZE POTRAFI SIĘ „SCHOWAĆ” W RÓŻNYCH MIEJSCACH. SPRAWDŹMY GDZIE.

GDZIE SCHOWAŁO SIĘ POWIETRZE?

Dzieci siadają dookoła plastikowego basenu wypełnionego wodą. Każde dziecko otrzymuje plastikową butelkę. Zanurzają butelki w wodzie, przytrzymują je i obserwują, co się dzieje. Z otworów szyjek butelek wydobywają się „bąbelki” a butelki wolno napełniają się wodą, a następnie opadają na dno basenu.
WNIOSEK:
Z wody wypływają bąbelki – pęcherzyki powietrza. W butelkach było powietrze, które wydostaje się z nich w postaci pęcherzyków.


RÓŻNE RZECZY MAJĄ SWOJE ZAPACHY NP. ZUPA POMIDOROWA, SIANO NA LETNIEJ ŁĄCE, ULUBIONE PERFUMY MAMY. A JAK PACHNIE POWIETRZE?

ZAPACH POWIETRZA

Do pojemników wkładamy ładnie i intensywnie pachnące zioła – lawendę i cynamon oraz skórkę z cytryny i pomarańczy. Dzieci zamykają oczy. Nauczycielka włącza wentylator. Dzieci stwierdzają, że nie czują zapachu. Nauczycielka po kolei otwiera pojemniki. Dzieci teraz czują zapachy. Próbują je nazwać.
WNIOSEK:
Powietrze nie pachnie, ale przenosi zapachy.


ZOBACZCIE, CO JA ROBIĘ?( Nauczycielka przestawia pusty kubek w inne miejsce sali).CZY WY TEŻ JESTEŚCIE TACY SILNI?(Dzieci przenoszą kubki).
A POWIETRZE PODNIESIE KUBEK?

SIŁA POWIETRZA

Dzieci wkładają pusty balon do plastikowego kubeczka. Następnie nadmuchują balon tak, aby wypełnił kubek. Trzymając za końcówkę balonu dzieci podnoszą kubek.
WNIOSEK:
Przedmioty napełnione powietrzem stają się lekkie, mogą się unosić.


CO TO JEST? (Nauczycielka pokazuje pompkę). DO CZEGO ONA SŁUŻY?
(Do nadmuchiwania np. zabawek). CO WDMUCHUJEMY DO ŚRODKA? (Powietrze). CZY POWIETRZE MOŻEMY ZŁAPAĆ I ZATRZYMAĆ NA DŁUŻEJ?

CZY POWIETRZE MOŻNA ZŁAPAĆ?

Dzieci nadmuchują balony, obserwują, że balon robi się coraz większy, zawiązują go tasiemką.
WNIOSEK:
Powietrze można złapać i zamknąć w balonie. Powietrze rozciąga ścianki balonu, dzięki czemu jest on coraz większy. Powietrze „rozszerza się” w balonie.

POSŁUCHAJCIE, CO SŁYCHAĆ, KIEDY ZŁAPANE POWIETRZE NAM UCIEKA?

POWIETRZE UCIEKA
Uwaga: ostrzegamy dzieci, żeby zasłoniły uszy albo odeszły trochę dalej.

Nadmuchany mocno balon przekłuwamy igłą. Balon pęka z hukiem.
Drugi balon nadmuchujemy tylko trochę. W jednym miejscu przyklejamy taśmę klejącą. Teraz balon nie pęknie, jeśli nakłujemy go w tym właśnie miejscu.
OBSERWACJA:
Powietrze z nadmuchanego balonu może uciekać albo gwałtownie, z głośnym hukiem albo prawie bezszelestnie – balon staje się coraz mniejszy, słyszymy, jak powietrze z sykiem ucieka i czujemy powiew lekkiego wiatru.

POWIEDZCIE, CO CZUJECIE, KIEDY NA DWORZE SĄ UPAŁY?(Jest nam gorąco). JAK MOŻEMY SOBIE POMÓC?

RUCH POWIETRZA

Dzieci otrzymują wachlarze, poruszają nimi swobodnie w pobliżu twarzy. Mówią, co odczuwały, kiedy poruszały energicznie wachlarzem.
WNIOSEK:
Szybko poruszany wachlarz wprawia w ruch powietrze – powstaje wiatr.


KTO Z WAS KIEDYŚ PUSZCZAŁ LATAWCE? CO POMAGAŁO IM LATAĆ?
(Wiatr) JAK MYŚLICIE, CZY MY MOŻEMY SOBIE ZROBIĆ SWÓJ „PRZEDSZKOLNY WIATR”? ZOBACZCIE, JAK BĘDĄ SIĘ ZACHOWYWAŁY KOLOROWE PIÓRKA.

WIRUJĄCE PIÓRKA

Dzieci rzucają do góry drobne piórka, następnie przy pomocy wachlarza „robią” wiatr – obserwują, jak piórka szybują w powietrzu.
WNIOSEK:
Wiatr unosi piórka w górę. Piórka te chwilę wirują a następnie wolno opadają na ziemię.


TEN NASZ WIATR, TO BYŁ TAKI MALUTKI WIATEREK, UNOSIŁ LECIUTKIE PIÓRKA. A CO SIĘ STANIE Z DUŻĄ KARTKĄ PAPIERU I APASZKĄ, KIEDY ZROBIMY MOCNY WIATR? ZOBACZCIE.

ZABAWY Z WIATREM

Nauczycielka pokazuje, w jaki sposób można zrobić mocny wiatr w sali. Włącza wentylator i podstawia dużą kartkę papieru i apaszkę. Dzieci obserwują, jak szybko porusza się zarówno kartka papieru jak i apaszka.
Następnie same podchodzą do wentylatora i puszczają „z wiatrem” swoje apaszki.
WNIOSEK:
Silny wiatr przenosi rzeczy szybko i daleko.


NA KONIEC ZROBIMY URZĄDZENIE, KTÓRE POMOŻE NAM OGLĄDAĆ POWIETRZE

OGLĄDAMY POWIETRZE

Z dziećmi wykonujemy wiatrowskaz. Urządzenie jest wykonane z cienkiej tkaniny przymocowanej do kijka. Ustawiamy wiatrowskaz na placu zabaw i obserwujemy, z której strony wieje wiatr.


ZAKOŃCZENIE ZAJĘĆ:
Zebranie i utrwalenie wiadomości zdobytych przez dzieci podczas wykonywania doświadczeń.

ZABAWA „ PRAWDA – FAŁSZ”.

Człowiek bez powietrza może żyć. (fałsz)
Powietrze jest potrzebne tylko człowiekowi. (fałsz)
Powietrza nie można zobaczyć. (prawda)
Powietrze nas otacza, jest wszędzie. (prawda)
Powietrze ma niebieski kolor. (fałsz)
Powietrza nie można złapać. (fałsz)
Przedmioty napełnione powietrzem unoszą się.(prawda)
Ruch powietrza powoduje wiatr. (prawda)
Powietrze ma zapach cytryny. (fałsz)


Przedstawione zabawy badawcze, doświadczenia, eksperymenty miały na celu uświadomić dzieciom fakt istnienia powietrza oraz przybliżyć im jego podstawowe właściwości. Miały zainteresować i zachęcić do takiej, niecodziennej formy zdobywania wiedzy.
W czasie zajęć dzieci zdobyły podstawowe informacje o powietrzu. Dowiedziały się, że powietrze jest nam niezbędne do życia. Otacza nas, oddychamy nim, ale tak na dobrą sprawę nie zauważamy go. Czujemy poruszające się powietrze jako wiatr, który przenosi lekkie rzeczy i zapachy. Zabieramy powietrze pod wodę, robiąc przedtem głęboki wdech. Widzimy w wodzie pęcherzyki powietrza, kiedy wypuszczamy je pod wodą.
Te zabawy są dobrym punktem wyjścia do następnych spotkań w LABORATORIUM MAŁYCH BADACZY.
Dzieci chcą nie tylko z daleka obserwować środowisko i zjawiska w nim zachodzące, ale również poznawać je poprzez samodzielne „eksperymentowanie”. Z każdym zdobytym doświadczeniem dziecko uczy się. Zabawy badawcze angażują wszystkie zmysły, samodzielne działanie, obserwację, budzą ciekawość, mobilizują do aktywności, zachęcają do poszukiwania odpowiedzi na wciąż pojawiające się, nowe pytania.
Naszym zadaniem jest wspieranie ich ciekawości w poznawaniu świata.