Program zajęć wyrównawczych z części humanistycznej

„Zawsze można liczyć na pomoc” dla klas IV-VI szkoły podstawowej realizowany w roku szkolnym 2009/2010 w ramach projektu
„Dobry start kluczem do przyszłości”

„Non scholae, sed vitae discimus”-
Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia

Szkoła Podstawowa
w Bogucicach
2009

Opracowała
Magdalena Kołodziej
nauczyciel języka polskiego i historii w klasach IV-VI

I. WSTĘP

Program zajęć wyrównawczych jest przeznaczony dla uczniów klasy IV-VI szkoły podstawowej, którzy z różnych powodów mają trudności w opanowaniu podstawowych wiadomości i umiejętności z zakresu nauczania języka polskiego i historii. Dlatego z myślą o tych uczniach, został opracowany program zajęć wyrównawczych, by uzupełnić ewentualne braki wiedzy z zakresu humanistyki - ćwiczyć umiejętności polonistyczne (mówienie, czytanie, słuchanie, pisanie, naukę o języku) oraz utrwalać wiadomości i ćwiczyć umiejętności historyczne. Oprócz tego priorytetem na zajęciach wyrównawczych będzie motywacja do nauki, zwiększenie szansy na dobry wynik sprawdzianu po VI klasie. Program ma również na celu dowartościowanie dzieci oraz podniesienie ich samooceny. Obejmuje on wymagania konieczne i podstawowe, co ma umożliwić osiągnięcie skuteczności w uczeniu uczniów mniej zdolnych.

II. CELE EDUKACYJNE

1. Cele ogólne:

- wyrównywanie braków edukacyjnych,
- wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych,
- wyposażenie uczniów w umiejętności sprawnego komunikowania się w języku polskim,
- wzmacnianie u uczniów poczucia ich własnej wartości,
-wieloaspektowe wspieranie rozwoju uczniów: efektywne współdziałanie w zespole, umiejętność planowania, organizowania i ocenianie własnego uczenia się, kształcenie aktywnej i twórczej postawy wobec trudnych i nietypowych problemów poznawczych i organizacyjnych,
- przygotowanie do dalszego etapu kształcenia i odgrywania określonych ról społecznych.
2. Cele szczegółowe:

- kształcenie umiejętności uważnego słuchania czyichś wypowiedzi i rozpoznawania intencji mówiącego,
- doskonalenie umiejętności płynnego i poprawnego wypowiadania się na tematy dotyczące życia, problemów i zainteresowań uczniów,
- doskonalenie techniki głośnego czytania z zastosowaniem znaków interpunkcyjnych,
- rozwijanie umiejętności cichego czytania ze zrozumieniem,
- kształcenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji: słowników, encyklopedii, itp.,
- kształcenie umiejętności pisania czytelnych komunikatów w sytuacjach oficjalnych i nieoficjalnych,
- uczenie się konstruowania form wypowiedzi i sprawne posługiwanie się nimi,
- doskonalenie umiejętności starannego pisania z zachowaniem reguł gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych,
- wyrabianie nawyku dbałości o organizację graficzną tekstu,
- rozwijanie umiejętności poprawnego konstruowania zdań,
- wzbogacenie słownictwa czynnego i biernego.

III. TREŚCI NAUCZANIA
1. Słuchanie i mówienie
- słuchanie z uwagą różnych form wypowiedzi,
- udzielanie odpowiedzi na zadane pytanie w formie krótkiej wypowiedzi,
- stawianie rzeczowych pytań,
- tworzenie wypowiedzi zawierających proste informacje, np. zasad gier, zabaw,
- posługiwanie się zwrotami grzecznościowymi,
- opowiadanie przebiegu wydarzeń zgodnie z ich chronologią

2. Pisanie
- poprawne językowo, ortograficznie, interpunkcyjnie zgodnie z tematyką redagowanie różnych form wypowiedzi,
- czytelne i staranne pisanie (kształtne litery, właściwe zachowanie odległości między wyrazami)
- poprawne zapisywanie wyrazów z ó, u, rz, ż, ch, h, ą, ę, on, om, en, em , w końcówkach wyrazów: -ę, em, ą, om, -i, ji, ii
- poprawny zapis nazw własnych wielką literą,

3. Czytanie
- ciche czytanie ze zrozumieniem na poziomie semantycznym i krytyczno – twórczym,
- głośne, płynne, wyraźne czytanie ze zrozumieniem z zastosowaniem znaków interpunkcyjnych,
- wybieranie informacji z podręczników, słowników i innych źródeł informacji,
- odczytywanie rebusów, instrukcji, krzyżówek, zagadek, map

4. Nauka o języku
- bogacenie słownictwa; dobieranie wyrazów bliskoznacznych i przeciwstawnych,
- poznawanie frazeologizmów i przysłów,
- stosowanie wielkiej litery na początku wypowiedzenia i odpowiednich znaków interpunkcyjnych na jego końcu w zależności od intencji wypowiedzi,
- rozpoznawanie części mowy: czasownika, rzeczownika, przymiotnika, przysłówka,

5. Korzystanie z informacji
- wskazywanie źródeł informacji,
- korzystanie z różnych źródeł informacji: słowników, encyklopedii, atlasów

6. Rozumowanie
- posługiwanie się kategoriami czasu (umieszczanie dat w przedziałach czasowych, porządkowanie wydarzeń w kolejności alfabetycznej),
- opisywanie sytuacji za pomocą planu, mapy,
- wskazywanie doniosłych wydarzeń w historii Polski

IV. OCZEKIWANE EFEKTY PRACY UCZNIA
W wyniku realizacji programu uczeń powinien:

- zredagować krótką wypowiedź pisemną na zadany temat,
- formułować poprawne wypowiedzi ustne,
- znać i stosować podstawowe zasady pisowni „ó”, „u”, „rz”, „ż”, „h”, „ch”,
- pisać poprawnie z pamięci i ze słuchu analizowane wyrazy,
- doskonalić technikę płynnego czytania,
- rozumieć czytane teksty, umieć o nich rozmawiać, nazywając własne uczucia i wyrażając subiektywne opinie,
- korzystać z różnych źródeł informacji,
- posługiwać się pojęciami historycznymi pracować z tekstami, mapami i ćwiczeniami, wykorzystywać nabytą wiedzę i umiejętności

Program zajęć wyrównawczych zakłada podmiotowe traktowanie ucznia po to, aby zwiększyć samodzielność uczenia się, zainteresowania dalszą edukacją, poczucia wiary we własne siły.

V. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW

1. Metody i techniki nauczania

- indywidualna praca z tekstem,
- zbiorowa praca z tekstem,
- rozmowa,
- gry dydaktyczne,
- mapa mentalna,
- wizualizacja

2. Ewaluacja
Każde dziecko, które uczęszcza na zajęcia wyrównawcze jest otoczone szczególną opieką, serdecznością oraz wyrozumiałością ze strony nauczyciela, aby czuło się swobodnie i pewnie,
bo wówczas jego praca będzie efektywna i trwała. Toteż analizie i ocenie ustnej podlegać będą nie tylko osiągnięcia, ale również trud włożony w wykonanie pracy na zajęciach oraz zaangażowanie.
By wzmocnić poczucie własnej wartości uczeń będzie dostawał nagrody- naklejki tzw. „zachętki”.

Ponadto po zakończeniu cyklu zajęć będzie przeprowadzana ankieta ewaluacyjna dla uczniów:

Pytanie Odpowiedzi
Tak Raczej tak Raczej nie Nie
1. Czy zajęcia usprawniły Twoją wiedzę i umiejętności w zakresie czytania, pisania i z innych dziedzin humanistycznych?
2. Czy zajęcia były ciekawe?
3. Czy atmosfera zajęć była serdeczna?
4. Czy chciałbyś/ chciałabyś jeszcze chodzić na takie zajęcia?
3. Uwagi o realizacji programu
Program będzie realizowany na zajęciach pozalekcyjnych w klasach IV-VI, które będą się odbywać dwa razy w tygodniu dla dwóch grup, z których każda liczy po 6 osób. Uczniowie zostali zakwalifikowani
na zajęcia wyrównawcze drogą rekrutacji wg Regulaminu uczestnictwa w projekcie.

W realizacji programu będą wykorzystane:

- książki: Ortograffiti, Sprawdziany z ortografii i gramatyki, Wesołe dyktanda, Rozumiem, co czytam, Język polski – sprawdzian po szkole podstawowej, Szóstka z ortografii, Jak pomóc dziecku z dysortografią

- Słowniki –ortograficzny, języka polskiego, wyrazów bliskoznacznych, frazeologiczny,
- atlasy, mapy

HARMONOGRAM ZAJĘĆ WYRÓWNAWCZYCH Z CZĘŚCI HUMANISTYCZNEJ
„ZAWSZE MOŻNA LICZYĆ NA POMOC”
DLA KLAS IV – VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ
REALIZOWANY W ROKU SZKOLNYM 2009/2010 W RAMACH PROJEKTU
„DOBRY START KLUCZEM DO PRZYSZŁOŚCI”

„Non scholae, sed vitae discimus”-
Uczymy się nie dla szkoły, lecz dla życia

MIESIĄC
LP
TEMATYKA

WRZESIEŃ 1.
Powtórzenie utrwalenie zasad ortograficznych – uzupełnianie „wesołych dyktand”.
Praca ze słownikiem ortograficznym.
2. „Dyktanda uzupełnianki – orto – testy”.
Praca ze słownikiem ortograficznym.
3. „Szóstka z ortografii” - rebusy, krzyżówki, logogryfy, zagadki... - ortografia ani nudna, ani trudna.
4. Doskonalimy umiejętność starannego pisania z zachowaniem reguł gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych – pisanie ze słuchu.

PAŹDZIERNIK

5. Przypomnienie, utrwalenie wiadomości o częściach mowy – odmiana przez osoby, liczby, czasy, przypadki, rodzaje.
6. Czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki, przysłówki, liczebniki – rozwiązujemy „Grama – testy” – wskazywanie czasowników, tworzenie bezokoliczników, określanie form rzeczownika, tworzenie przysłówków od przymiotnika, nazywanie części mowy.
7. Czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki – rozwiązujemy „Grama – testy” – określanie form różnych części mowy, związków wyrazowych, tworzenie stopnia wyższego i najwyższego podanych przymiotników.
8. „Grama – test” – wyszukiwanie w tekście zdrobnień, tworzenie nowych wyrazów, tworzenie przymiotników od przysłówków, tworzenie rzeczowników od czasowników, przymiotników – bogacenie słownictwa.

LISTOPAD

9. Ćwiczenia w głośnym czytaniu ze zrozumieniem – „Żywioły i ludzie”- wyodrębnianie wyrazów, zdań z tekstu, stawianie znaków interpunkcyjnych.
10. Ćwiczenia w cichym czytaniu ze zrozumieniem – „Camelot” – wybieranie właściwej odpowiedzi: PRAWDA, FAŁSZ.
11. Ćwiczenia w cichym czytaniu ze zrozumieniem – „Mój brat i ja”, „Lekcja fizyki” – zamiana fragmentów tekstu o znaczeniu dosłownym wybranymi związkami frazeologicznymi – praca ze słownikiem frazeologicznym.
12. Ćwiczenia w głośnym czytaniu ze zrozumieniem – „Napad”, „W celi”- porządkowanie rozsypanych wypowiedzi – poprawne zapisanie dialogu.

GRUDZIEŃ
13. „Sprawdzian po szkole podstawowej” – zestaw ćwiczeniowy zadań zamkniętych i otwartych na podstawie tekstu „Początki państwa polskiego” i mapy „Struktura plemienna Polski w X wieku”.
14. „Sprawdzian po szkole podstawowej” – zestaw ćwiczeniowy zadań zamkniętych, otwartych, redagowanie krótszych i dłuższych form wypowiedzi do tekstu „Państwo Mieszka I”
15. „Sprawdzian po szkole podstawowej” – zestaw ćwiczeniowy zadań zamkniętych i otwartych- wyjaśnienie przenośnego znaczenie fragmentu tekstu „Bolesław Chrobry i Zjazd gnieźnieński”, posługiwanie się kategoriami czasu – umieszcza daty w przedziałach czasowych.
16. „Sprawdzian po szkole podstawowej” – zestaw ćwiczeniowy zadań zamkniętych i otwartych na podstawie tekstu „Organizacja państwa pierwszych Piastów”, mapy turystycznej okolic Krakowa i rysunku „Gniezno – rekonstrukcja”