Historia za progiem naszego domu - projekt

Projekt został zrealizowany w ramach koncepcji programu Ministra Edukacji Narodowej oraz priorytetów Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty.
W. Krygowski napisał: ,,…niespokojna ciekawość świata, która wiedzie nas w najtajniejsze zakątki ojczyzny, odkrywa obrazy przeszłości, teraźniejszości, nie zatrzymuje się na dniu dzisiejszym, lecz zadaje sobie pytania, co czynić, aby mądrze wiązać przeszłość z przyszłością, nie zatrzymując czasu, zatrzymać najcenniejsze wartości tworzące dorobek naszej kultury…”.
Żyjemy w dobie wszechobecnych przemian, pojawiających się nowych trentów, nie tylko w modzie czy sztuce, lecz również w życiu codziennym. Od pewnego czasu zauważa się wyraźne zafascynowanie, szczególnie wśród młodych ludzi, wszystkim tym, co obce ,,zachodnie” lub ,,światowe”. Polska staje się coraz bardziej zintegrowanym elementem Europy, lecz nie zapominajmy, iż nie możemy we wszystkim naśladować krajów zachodnich. Co się wówczas stanie z naszą narodową tożsamością? Nie możemy pozwolić na to, aby młode pokolenie nie znało własnych korzeni.
Kierując się zatem przesłaniem W. Krygowskiego, celem realizacji mojego projektu stanie się rozbudzenie tej niezaspokojonej ciekawości świata, a szczególnie poznawanie najbliższego otoczenia. Realizując założone zadania, postaram się coraz bardziej zaszczepić w sercach i umysłach dzieci potrzebę poznawania historii, kultury i osobliwości przyrodniczych Połańca. Przybliżać będę nasze regionalne zwyczaje i tradycje oraz uświadamiać niepowtarzalny walor naszego regionu, czyli jego wiekową wielokulturowość. Zamierzam również budzić i kształtować szacunek dla dokonań pokoleń, bez których trudno byłoby teraz mówić o szczególnym charakterze Połańca.
Projekt zamierzam realizować wspólnie z pracownikiem Publicznej Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Połańcu panią mgr Aliną Kosowicz. Dzięki temu mogę liczyć na fachową pomoc w integrowaniu społeczności uczniowskiej.
Metoda projektu będzie w mojej pracy doskonałym sposobem zerwania z tradycyjnymi metodami pozyskiwania wiedzy, choć metoda ta nie jest obca moim uczniom ponieważ pracujemy nią na zajęciach historii. Projekt jest metodą, która rozwija samodzielność, odpowiedzialność i dociekliwość wśród młodych ludzi, oraz sugeruje posługiwanie się różnymi źródłami wiedzy. Nauczyciel tylko dyskretnie kontroluje prace dając uczniom duże pole do popisu.

Cele projektu
Cel główny:
Rozbudzanie zainteresowania regionem ze szczególnym uwzględnieniem walorów historycznych.
Cele szczegółowe:
• Poznanie najbliższego środowiska i specyfiki regionu.
• Rozwijanie wartości rodzinnych związanych z wartościami kulturowymi wspólnoty lokalnej.
• Rozwijanie postaw patriotycznych związanych z kulturą regionalną.
• Kształtowanie poczucia tożsamości regionalnej w aspekcie tożsamości narodowej.
• Zapoznanie z dziedzictwem kulturowym regionu.
• Rozwijanie wiedzy o historii regionu i jego związku z historią kraju.
• Poznanie postaci historycznych, których działalność związana była z regionem.
• Poznanie świata tradycji i obyczajów kultywowanych w regionie.
• Nauczanie szacunku dla pracy i osiągnięć minionych pokoleń.
• Rozwijanie postaw otwartych na inne społeczności i ich kulturę.
• Rozwijanie umiejętności prezentowanie zdobytej wiedzy.
Cele poznawcze
Uczeń poznaje:
- miejscowości, w której odbywa się wycieczka, tradycji, zabytków kultury i historii (skanseny, muzea, kościoły, dworki, zamki, pałace, budowle zabytkowe, umocnienia militarne),
- miejsca pamięci narodowej,
- środowisko lokalne,
- historię miejscowości, regionu i województwa w którym mieszka,
- zdobywa wiedzę na temat architektury, systemów fortyfikacyjnych,
- warunki naturalne i ich wpływ na region,
- proces rozwoju przestrzennego,
- mapy i plany miejsc, które zwiedził,
- historię życia mieszkańców,
- postawę patriotyczną.
Cele kształcące
Uczeń potrafi:
- praktycznie kultywować tradycję (sztukę),
- postrzegać wartościowe elementy w tradycji i kulturze,
- poszerzać zainteresowania dotyczące kultury regionalnej,
- kultywować i pielęgnować tradycje obchodzone w naszym regionie,
- pielęgnować poczucie tożsamości narodowej poprzez rozwój tożsamości regionalnej,
- obserwować teren w aspekcie historycznym,
- czytać plany miast i map turystycznych,
- bezpiecznie rozpalać ognisko i przygotować wieczornicę turystyczną,
- świadomie i aktywnie zdobywać wiedzę,
- zaprojektować i wykonać elementy makiety,
- zorganizować wystawę szkolną lub klasową,
- posługiwać się aparatem i kamerą cyfrową,
- umiejętnie dobierać techniki plastyczne do odpowiedniego zadania,
- wyszukiwać potrzebne informacje na podstawie materiałów źródłowych,
- rozwijać umiejętności prowadzenia dokumentacji i archiwizacji danych,
- pogłębiać wiedzę na temat miasta, powiatu, województwa,
- zdobywać informacje na temat obiektów historycznych,
- poszukiwać wiadomości, selekcjonować je i przetwarzać,
- posługiwać się technologiami informatycznymi,
- prezentować i doskonalić umiejętności przedstawiania swojej pracy na forum.

Cele wychowawcze
Postawa ucznia:
- budowanie w świadomości młodzieży przekonania o swojej wartości i wartości miejsca, w którym mieszkają,
- ugruntowanie szacunku dla historii lokalnej,
- ukazanie piękna własnego miejsca zamieszkania oraz konieczności poznania jego dziejów,
- budzenie uczuć lokalnego patriotyzmu,
- rozwijanie własnej aktywności,
- budzenie szacunku dla współmieszkańców i ich osiągnięć,
- kształtowanie postaw obywatelskich,
- nawiązanie kontaktu ze środowiskiem lokalnym w celu wytworzenia bliskich więzi i zrozumienia różnorakich przynależności człowieka,
- przygotowanie uczniów do życia w lokalnym społeczeństwie, podejmowania działań na rzecz tegoż społeczeństwa, a także wykształcenie umiejętności odnalezienia własnego miejsca w tutejszym społeczeństwie i służenia tej wspólnocie,
- wykształcenie wrażliwości estetycznej, moralnej, historycznej i etnograficznej.

Sposób realizacji projektu:
1. Realizatorami projektu będą uczniowie klasy VI A i VI D Publicznej Szkoły Podstawowej im. T. Kościuszki w Połańcu.
2. Ich prace będzie nadzorował nauczyciel odpowiedzialny za realizację poszczególnych zadań.
3. Uczniowie będą pracowali według wytycznych ustalonych wspólnie z nauczycielem.
4. Zadaniem uczniów będzie opracowanie powierzonych im zadań i omówienie lub zaprezentowanie wyników ich realizacji na forum klasy bądź szkoły.
Zadaniem nauczyciela odpowiedzialnego za realizację zadań będzie pomoc przy organizacji wycieczek, rajdów itp. oraz opracowanie powstałych materiałów w spójną całość i pomoc w przygotowaniu prezentacji efektów końcowych projektu. Z realizacji projektu będzie sporządzona odpowiednia dokumentacja.
Środki realizacji celów:
Praca z mapą, dyskusja, praca z tekstem źródłowym, metoda projektu edukacyjnego, wycieczki krajoznawcze, zajęcia plenerowe, portfolio, tworzenie albumów, gazetek, praca z multimediami.
Przewidywane efekty końcowe
Uczniowie powinni:
• Posiąść podstawową wiedzę o regionie.
• Znać ważniejsze daty i wydarzenia historyczne związane z regionem.
• Rozpoznawać cechy i miejsca charakteryzujące region (tradycje, zabytki itp.)
• Dostrzegać wpływ wartości związanych z kulturą regionu na życie jego mieszkańców.
• Znać ważniejsze postaci związane z regionem.
• Umieć wyszukiwać różne źródła wiedzy o regionie (pamiątki rodzinne, informacje z prasy lokalnej, informacje multimedialne itp.) oraz na ich podstawie przygotowywać informacje na określony temat.
• Podczas prezentowania własnego regionu, jego walorów i cech charakterystycznych, stosować różnorodne techniki przekazu.
• Kultywować tradycje rodzinne i regionalne.
Ewaluacja:
Uczniowie będą oceniani z wiadomości i umiejętności, rozumienia wydarzeń oraz ich przyczyn i skutków poprzez:
• wykonywanie folderów, przewodników, gazetek, redagowanie różnych form
wypowiedzi – ustnej i pisemnej
• prezentowanie wyników pracy w grupach
• organizowanie wystaw jako efektu końcowego projektów
• udział w konkursach szkolnych i pozaszkolnych.
Moje miasto, mój powiat, moje województwo.

Zagadnienia szczegółowe Przewidywane osiągnięcia ucznia Formy realizacji
1. Połaniec – Urząd Miasta i Gminy.

Uczeń pozna gminę jako jednostkę administracyjną, jej zadania i funkcje.
Przeprowadzenie wywiadu z przedstawicielem Miasta i Gminy Połaniec.

2. Przeszłość naszego miasta.

Prehistorię na naszych ziemiach, legendy związane z nazwą miasta, dzieje Połańca do czasów współczesnych, herb.
Wywiad z najstarszymi mieszkańcami Połańca.

3. Najciekawsze miejsca w Połańcu.

Układ urbanistyczny miasta, neogotycki kościół parafialny p. w. św. Marcina, rokokowa figurka Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej, nowoczesną świątynię parafialną p. w. Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych, cmentarz parafialny przy ul. Osieckiej (neogotycka kaplica cmentarna, XIX-wieczny grobowiec rodziny Knothe, mogiły uczestników I i II wojny światowej), bożnica żydowska z XVIII w. przy ul. Mieleckiej, cmentarz żydowski (Kirkut) przy ul. Partyzantów, barokowy posąg św. Jana Nepomucena z 1738 r. przy ul. Żapniowskiej, pomnik T. Kościuszki przy ul. Królowej Jadwigi, Kopiec T. Kościuszki.
Wykonanie przewodnika po Połańcu, wycieczka ulicami miasta.

4. Sylwetki osób zasłużonych w regionie.

Pierwszy kasztelan połaniecki Mirosław herbu Lubovla i ostatni Pius Kiciński, Bolesław Wstydliwy, Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, królowa Jadwiga, Zygmunt Stary, Zygmunt August, Tadeusz Kościuszko, Mieczysław Tarnowski, Kazimierz Warchałowki. Wewnątrzszkolny konkurs wiedzy ,,Patron naszej szkoły”– 190 rocznica śmierci T. Kościuszki, sporządzenie not biograficznych, udział wydelegowanych uczniów w Wojewódzkim Konkursie o Życiu i Działalności T. Kościuszki.

5. Czy znam miejscowości w moim regionie?

Dzieje Ruszczy, predyspozycje turystyczno-rekreacyjne, właścicieli dóbr ruszczańskich (Rupniewscy, Potoccy, Aleksander Gierlicz, Stanisław Knothe, Irena Maria Knothe), kompozycję architektoniczną dworu, pamiątkowe, stare drzewa wśród nich Dąb Kościuszki, kościół o skromnej, pełnej wdzięku architekturze autorstwa Adama Abrama
Rajd rowerowy, wywiad z najstarszymi mieszkańcami Ruszczy przy ognisku, nagrania na kamerze cyfrowej.

6. Poszukiwanie pamiątek.

Narzędzia i przedmioty jakimi posługiwali się ludzie w naszym regionie w przeszłości.

Zorganizowanie wystawy klasowej ,,Uczniowska Giełda Staroci”.

7. Tradycje martwe i żywe.

Tradycje zwyczaje i obrzędy związane ze świętami religijnymi w naszym regionie( Boże Narodzenie, Wielkanoc, Lany Poniedziałek, topienie Marzanny, Zielone Święta, wróżby andrzejkowe).
Opracowanie broszury i opublikowanie jej w kwartalniku regionalnym – metoda portfolio.

8. Bogactwo kultury naszego regionu.

Gwara ludowa Połańca i okolic, strój świętokrzyski, tradycyjne potrawy regionalne, wypiek chleba tradycyjny i obecny, dlaczego nasza dieta powinna opierać się na produktach mącznych, kaszach i warzywach? – uwarunkowania historyczne.
Opracowanie słowniczka wyrazów gwarowych i książki kucharskiej z potrawami regionalnymi, praca plastyczna strój świętokrzyski.

9. Przydrożne kapliczki w parafii św. Marcina w Połańcu.

Dzieje parafii, informacje na temat figurek, kapliczek, przydrożnych krzyży w Połańcu i pobliskich miejscowościach(figurka Matki Boskiej przy kościele św. Marcina, krzyż misyjny przy kościele św. Marcina, pomnik nagrobny rodziny Knothe ul. Osiecka, krzyż przy ul. 11 Listopada, krzyż przy ul. Wyzwolenia, krzyż przy ul. Staszowskiej, krzyż przy ul. Krakowskiej, krzyż przy ul. Kardynała Wyszyńskiego, krzyż przy ul. Kościuszki, krzyż przy ul. Sienkiewicza, krzyż przy ul. Jędrusiów, kapliczka nr 1, 2 i 3 w Rudnikach, krzyż nr 1,2, 3 i 4 w Niedziałkach, krzyż nr 1, 2, 3 i kapliczki w Winnicy, kapliczka nr 1, 2 w Łęgu, kapliczka nr 1, 2, 3 i 4 w Zrębinie, kapliczka nr 1,2 w Tursku Dużym, kapliczka nr 1,2, 3, 4 i 5 w Tursku Małym, kapliczka nr 1,2 w Zdzeciach Nowych, kapliczka nr 1, 2, 3, 4, 5 i 6 w Brzozowej).
Opracowanie przewodnika po parafii św. Marcina – praca wykonana metodą portfolio.

10. Szlakiem ważnych miejsc historycznych – 3 dniowa wycieczka autokarowa.
Dzień 1
Najstarsze pasmo górskie spośród wszystkich gór na obszarze Polski, roślinność, wejście na szczyt Łysicy czerwonym szlakiem, głazy, piaskowce, zdobycie najwyższego szczytu Gór Świętokrzyskich, zamek w Chęcinach, Jaskinia Raj, Tysiącletni Dąb Bartek w Zagnańsku, skansen Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni.

Dzień 2
Sandomierz - Kościół św. Michała, kościół św. Józefa, kościół św. Ducha, Brama Opatowska, dawna synagoga, kamienice mieszczańskie, zamek, podziemna trasa turystyczna, Szydłów - : mury obronne wraz z Bramą Krakowską, zespół zamkowy (Sala Rycerska, Skarbczyk, Brama Zamkowa), kościół farny pod wezw. św. Władysława, kościół pod wezw. W.W. Świętych oraz synagoga.

Dzień 3
Kurozwęki – zamek otoczony fosą z pięknym, krużgankowym dziedzińcem i późnobarokową fasadą, dwa XVIII wieczne pawilony, park krajobrazowy oraz wzniesiony ostatnio dworek właścicieli, Staszów – kościół parafialny św. Bartłomieja, kaplica Matki Boskiej Różańcowej (przy kościele św. Bartłomieja), - zabytek I klasy, ufundowana przez Tęczyńskich w 1613r, dzwonnicę i plebanię (przy kościele św. Bartłomieja) z 1825r, zabytkowy rynek będący centrum starego miasta o układzie szachownicowym, na środku rynku stoi ratusz w stylu klasycystycznym z wieżyczką zegarową, wybudowany w 1783 r., tzw. kramice.
Rytwiany - ruiny gotyckiego zamku obronnego (1425) – baszta, kościół i klasztor pokamedulski (XVII wiek) - położony 3 km od wioski, zabytek klasy I.
pałac Radziwiłłów (1919)
kaplica, szkoła, młyn rzeczny - dawne zabudowania Radziwiłłów
cegielnia, tartak i dawna gorzelnia (przełom XIX i XX wieku).
Wycieczka krajoznawcza
Opis działań przygotowujących uczniów do 3 – dniowej wycieczki.
1. Wybór miejsc odpowiednich do realizacji celów programowych.
2. Ustalenie terminu i czasu trwania wycieczki (miesiąc, dzień, godzina wyjazdu i powrotu).
3. Zabezpieczenie środków transportu i opieki dorosłych.
4. Przygotowanie polisy PZU.
5. Określenie celów i zadań możliwych do zrealizowania w czasie wycieczki, metod i form pracy nauczyciela i uczniów, niezbędnych środków dydaktycznych, przyborów i narzędzi.
6. Ustalenie miejsc pobytu do odpoczynku – noclegi, wyżywienie. .
7. Uzupełnienie własnej wiedzy na temat zwiedzanych obiektów.
8. Ustalenie osoby – przewodnika, która przekaże dzieciom wiadomości na temat zwiedzanych obiektów.
9. Przygotowanie uczniów:
- wspólne sprecyzowanie celów i zadań, które będą realizowane,
- wprowadzenie w problematykę wycieczki, przypomnienie niezbędnych wiadomości,
- sporządzenie planu zamierzonych obserwacji, określenie sposobu gromadzenia danych,
- ustalenie wykazu niezbędnych pomocy naukowych, przyborów i narzędzi potrzebnych do realizacji zadań,
- w zależności od potrzeb podział na grupy, przydział zadań np. opieki nad apteczką, pomocami naukowymi,
- przypomnienie regulaminu wycieczki ze szczególnym uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa,
- w dniu poprzedzającym wycieczkę przypomnienie celów wycieczki, ustalenie czasu i miejsca zbiórki, omówienie sposobu ubrania, wyżywienia, wyposażenia w niezbędne przybory itp.
10. . Przygotowanie osób dorosłych - opiekunów.
a) wprowadzenie w problematykę i cele wycieczki,
b) ustalenie zakresu pomocy, m.in. dyskretne wskazania uczniów trudnych i sposobu opieki nad nimi.
11. Zgłoszenie wycieczki dyrekcji szkoły z podaniem miejsca, terminu, czasu trwania i liczby uczestników.
12. Sporządzenie listy uczestników w dwu egzemplarzach - dla nauczyciela i dyrekcji szkoły. Zgłoszenie wycieczki dyrekcji szkoły z podaniem miejsca, terminu, ramowego programu, listy uczestników, dodatkowych opiekunów.
13. . Wpisanie do dzienniczków uczniowskich informacji dla rodziców dotyczącej daty, miejsca i czasu trwania wycieczki, ewentualnej odpłatności, wyżywienia, ubrania itp.
14. Ustalenie z dyrekcją szkoły opieki nad dziećmi, które ze względów zdrowotnych nie mogą wziąć udziału w wycieczce.
15. Przygotowanie dokumentacji po wycieczce – zdjęcia, prace plastyczne, wiersze uczniów o regionie świętokrzyskim.