Cykl lekcji poświęconych lekturze "Wielka, większa i największa"

Jerzy Broszkiewicz ,,Wielka, większa i największa”

6-godzinny cykl zajęć, podczas których uczniowie samodzielnie pracują nad poznaną lekturą. Nauczyciel pełni podczas tej pracy rolę konsultanta, doradcy, pomaga przypomnieć zagadnienia, które będą potrzebne, by efekt był jak najbardziej satysfakcjonujący. Efektem ma być książeczka wykonana samodzielnie, z rysunkami, ozdobami, ewentualnie elementami, związanymi z treścią, które uczniowie zechcą sami wprowadzić do ,,książki”
Cele:
• powtórzenie wiedzy zdobytej na wcześniejszych lekcjach,
• ćwiczenie umiejętności tworzenia różnych form wypowiedzi pisemnych,
• rozwijanie wyobraźni i kreatywności uczniów,
• zachęcanie do aktywności i odpowiedzialności za własną pracę.

Metody:
• praca z tekstem,
• praca ze słownikiem ortograficznym,
• pogadanka.

Formy pracy: indywidualna.

Standardy wymagań:
1. Czytanie
1.1 Uczeń odczytuje różne teksty kultury (w tym kształtujące tożsamość narodową i postawę obywatelską):
a) źródła i teksty historyczne, w tym: fragmenty kronik, pamiętników, listów, elementy dziedzictwa kulturowego, w szczególności zabytki architektury reprezentatywne dla danej epoki, polskie pieśni patriotyczne,
b) teksty literackie, w tym: baśnie, legendy, mity, opowiadania, utwory poetyckie i prozatorskie z klasyki dziecięcej i młodzieżowej - polskiej i światowej,
1.2 Uczeń określa funkcje elementów charakterystycznych dla danego tekstu:
a) rozumie pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm.

2. Pisanie

2.1 Uczeń pisze na temat i zgodnie z celem, posługując się następującymi formami wypowiedzi:
a) opowiadanie,
d) notatka w formie planu, tabeli, wykresu, streszczenia,
e) kartka pocztowa,
2.2 Uczeń formułuje wypowiedzi ze świadomością celu (intencji):
a) pyta i odpowiada,

2.3 Uczeń buduje tekst poprawny kompozycyjnie (ok. 1 strony formatu A4), celowo stosując środki językowe i przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych.

2.4 Uczeń przedstawia w postaci graficznej dane zapisane w tabeli:
a) przenosi informacje na oś liczbową, chronologiczną, układ współrzędnych,
b) wyraża dane w postaci diagramu słupkowego, prostego schematu, innego rysunku.

2.5 Uczeń dba o układ graficzny, czytelność i estetykę zapisu:
a) dostosowuje zapis do formy wypowiedzi,
b) wyróżnia części tekstu zgodnie z jego strukturą,
c) pisze czytelnie.

3.4 Uczeń wyraża własne opinie i próbuje je uzasadnić, wyjaśniając swoje stanowisko, używa odpowiednich argumentów.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego
Treści nauczania
- 2. Właściwości opowiadania, opisu, dialogu oraz prostych form użytkowych.
- 10. Pojęcia: fikcja literacka, świat przedstawiony, nadawca, odbiorca, podmiot mówiący, narracja, przenośnia, rytm.
Pisanie
2) w związku z potrzebami codziennej komunikacji, ekspresji własnych doznań, z literaturą i tekstami kultury wysokiej oraz masowej,
3) w różnych prostych formach,
4) z troską o kompozycję (plan, tytuł, akapit), sprawność stylistyczną oraz poprawność gramatyczną, interpunkcyjną i ortograficzną, a także estetykę tekstu.
5. Odbiór tekstów kultury:
3) ze wskazywaniem na różne elementy świata przedstawionego,
4) z odróżnianiem fikcji artystycznej od rzeczywistości,
5) z próbami określania funkcji różnych elementów tekstu przy użyciu odpowiedniej terminologii (wprowadzanej zależnie od możliwości uczniów),
Lektura
1. Utwory zaproponowane przez uczniów i nauczyciela (w całości po dwa duże teksty literackie w klasie IV, po trzy w klasach V i VI).
6. Teksty reprezentatywne dla różnych rodzajów, gatunków i form artystycznego wyrazu, ze szczególnym uwzględnieniem utworów epickich, w tym odmian prozy fabularnej (m.in. powieści podróżniczo - przygodowej, obyczajowej, fantastycznej).

Lekcja 1. Plan pracy na lekturą ,,wielka, większa i największa”
Zapoznanie uczniów z zasadami pracy.
• Praca samodzielna podczas lekcji.
• Nauczyciel pomaga, podpowiada, wyjaśnia, sprawdza- jest konsultantem.
• Można pracę na lekcji wykonywać w brudnopisie, wówczas zadaniem domowym jest przepisanie jej na czysto.
• Efektem końcowym jest książeczka, która składa się z rozdziałów obowiązkowych i elementów, związanych z treścią, które uczniowie mogą sami do niej wprowadzić.
• Ocenie podlegać będzie:
- kompletność- wszystkie elementy z planu, załączniki itp.
- poprawność pod względem treści oraz zapisu (ortografia, interpunkcja, język)
- jedna dłuższa wypowiedź pisemna- opowiadanie odtwórcze o ,,wielkiej” przygodzie
- estetyka i pomysłowość.
2. Plan, czyli spis treści.

Rozdział I Bohaterowie.
• Bohaterowie główni- ich wygląd, cechy charakteru, pochodzenie przezwiska oraz portrety.
• Bohaterowie drugoplanowi.

Rozdział II Miejsca.
• Miejsca akcji w Polsce.
• Fragment planu Warszawy- zaznaczyć Dworzec Główny (dziś Centralny)

Zał.nr 1.
• Opowiadanie odtwórcze o akcji poszukiwania Jacka Kilara.
• Afryka- kontur kontynentu z zaznaczoną Saharą
- Zał.nr 2.
• Plan wydarzeń ,,większej” przygody.
• Kartka pocztowa z Afryki.

Rozdział III Przygoda w kosmosie.
• Opis wyglądu Vegów, mieszkańców planety Della.
• Cechy planety, które czynią ją fantastyczną.

Rozdział IV Gdyby przedmioty mogły mówić...
• Wywiad z jednym z fantastycznych bohaterów: Kapitanem, Jakiem lub dworcową budką telefoniczną.

Rozdział V Powieść fantastyczna.
• Cechy powieści jako gatunku literackiego- Zał. nr 3.
• Przykłady z utworu potwierdzające, że jest powieścią fantastyczną.
- Zał.nr 4.

Rozdział VI Moje wrażenia
• Zalety powieści, czym może zainteresować.
• Reklama, zachęta do jej przeczytania.
3. Pytania uczniów.
4. Projekt okładki książki.

Lekcja 2. Redagujemy książkę o książce.
1. Szukanie fragmentów potrzebnych do zredagowania rozdziału I.
2. Redagowanie rozdziału.
3. Zadanie domowe- przepisać na czysto.

Lekcja 3. Opowieść o wielkiej przygodzie.
1. Praca nad treścią rozdziału II.
2. Przypomnienie zasad pisania opowiadania.
3. Praca ze słownikiem ortograficznym.
4. Zadanie domowe- przepisać na czysto.

Lekcja 4. Co się wydarzyło na Saharze?
1. Sprawdzenie pracy domowej.
2. Zaznaczenie Sahary na konturze Afryki (Zał.nr2)- praca z mapą Afryki lub atlasami geograficznymi.
3. Redagowanie planu wydarzeń ,,większej” przygody.
4. Przypomnienie zasad pisania kartki pocztowej. Redagowanie treści kartki z Afryki.
5. Zadanie domowe- przepisać na czysto.

Lekcja 5 Przygoda w kosmosie..
1. Sprawdzenie pracy domowej.
2. Praca nad rozdziałem III i IV.
3. Zadanie domowe- przepisać na czysto.

Lekcja 6. Cechy powieści fantastycznej na przykładzie utworu ,,wielka, większa i największa”.
1. Sprawdzenie pracy domowej.
2. Praca nad ostatnimi rozdziałami- zał. 3 i 4. Przypomnienie cech powieści.
3. Ustalenie terminu ostatecznego wykonania i oddania pracy.

Załącznik nr 1.
fragment planu Warszawy

Załącznik nr 2

kontur Afryki

Załącznik nr 3
Cechy powieści:
• Obszerny utwór epicki, często podzielony na rozdziały
.......................................
.......................................
.......................................
• Fabuła składa się z wielu wątków:
........................................
........................................
........................................
........................................
• Występuje wielu bohaterów
- ........................................
- ........................................
- ........................................
• Ma różne odmiany w zależności od poruszanej tematyki.

Załącznik nr 4.
POWIEŚĆ FANTASTYCZNA
ELEMENTY