Widmo komunizmu nad Polską. Sprawa katyńska. Scenariusz lekcji historii w klasie III gimnazjum

SCENARIUSZ LEKCJI Z WYKORZYSTANIEM PRACOWNI MULTIMEDIALNEJ
Temat: Widmo komunizmu nad Polską. Sprawa katyńska.
Klasa III gimnazjum
Opracowała: Anna Tylec nauczyciel historii w gimnazjum

Cele lekcji: kształtowanie świadomości obywatelskiej i historycznej uczniów w oparciu o prawdę historyczną wydarzeń roku 1940 a także pobudzenie do refleksji nad kształtem współczesnego patriotyzmu. Wykorzystanie płyty CD zawierającej archiwalne zdjęcia, fotografie oraz fragmenty filmu Katyń Andrzeja Wajdy.

A- zna postaci i ich funkcje polityczne: W. Sikorskiego, W. Andersa, J. Stalina
A- wymienia postanowienia układu Sikorki – Majski
A- nazywa radzieckie obozy ( Koziels, Staszków, Miednoje, Charaków)
B- rozróżnia prawdę historyczną od fałszu na podstawie podanych informacji
B- podaje cechy honorowego: ucznia, sportowca...
C- wyjaśnia wpływ sprawy katyńskiej na stosunki polsko-radzieckie po 1943 roku
C-wyjaśnia przyczynę mordu katyńskiego
D-ocenia wydarzenie i postawę oficerów polskich

Metody i formy pracy: wykład, opowiadanie, pogadanka, pokaz, burza mózgów, praca w grupach

Środki dydaktyczne: płyta CD zawierająca: fragmenty filmu Katyń Andrzeja Wajdy, wywiady z twórcami i aktorami, fragmenty filmu dokumentalnego Zbrodnia katyńska Macieja Sieńskiego oraz archiwalne zdjęcia

Tok lekcji:

1. Czynności organizacyjne nauczyciela i uczniów
2. Nauczyciel przedstawia uczniom postanowienia układu Sikorki – Majski zawartego
30 lipca 1941. Wskazuje na przełom w relacjach politycznych i dyplomatycznych stosunków polsko-radzieckich po 17 września 1939 roku. W dalszej części odwołując się do znanych wydarzeń roku 1941 pyta ich o przyczynę zgody władz rosyjskich na tworzenie armii polskiej w ZSRR (burza mózgów). Wypowiedzi uczniów nauczyciel naprowadza na konieczność współpracy i walki w wojnie przeciwko Niemcom.
3. Realizacja tematu lekcji. Nauczyciel wyjaśnia uczniom dzieje sprawy katyńskiej. Przedstawia im autentyczne wydarzenia oraz próby zafałszowania ich w historii przez rząd radziecki w 1943 roku. Wykorzystuje w tym celu zdjęcia oraz filmy umieszczone na płycie (lekcja katyńska)
a) podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow
b) fotografia rodzinna znaleziona przy zwłokach wydobytych z grobów katyńskich
c) wyciąg z protokołu nr 13 posiedzeń Biura politycznego z 5 marca 1940 r.
d) stacja kolejowa Gniazdowo
e) oficerowie niemieccy pokazujący „doły śmierci”
f) delegacja PCK z ks kanonikiem Jasińskim modląca się nad wydobytymi z mogił zwłokami polskich oficerów
g) niemiecki plakat propagandowy przedstawiający okoliczności mordu w Katyniu
h) wystawiony przez Rosjan pomnik na mogile polskich oficerów jako element fałszowania historii
i) polski cmentarz wojenny – Katyń
j) 4 filmiki Dymy nad Smoleńskiem oraz fragmenty filmu Katyń dotyczące Honoru i godności jako wartości absolutnej
3. Nauczyciel analizuje wraz z uczniami archiwalne teksty źródłowe i dzieląc uczniów na grupy prosi ich o sformuowanie podstawowych zasad kodeksu honorowego ucznia, przyjaciela, sportowca, dziewczyny ( materiał pomocniczy w załączniku)
4. Analiza pracy uczniów połączona z oceną nauczyciela.
5. Podsumowanie lekcji i zadanie pracy domowej. Nauczyciel przedstawia uczniom sentencje mówiące o honorze oraz prosi ich o napisanie założeń planu „Burza”.