Praca z uczniem zasadniczej szkoły zawodowej

Obserwując młodzież w moje szkole doszłam do wniosku, że przyczynami szkolnych niepowodzeń są:
-niesystematyczne uczęszczanie do szkoły,
-brak dostatecznej opieki i kontroli ze strony rodziców,
-niesystematyczna praca,
-zła organizacja techniki uczenia się.
Zasadniczą szkołę zawodową wybierają z reguły uczniowie, którzy gimnazjum ukończyli ze słabymi wynikami. Już od szkoły podstawowej uczą się na pamięć gotowych schematów, nie usiłując zrozumieć. Taki sposób postępowania powoduje narastanie zaległości w ich matematycznych umiejętnościach. Obniża się poczucie własnej wartości, uczeń stopniowo przyzwyczaja się, że to właśnie on ma niepowodzenia, więc jest "mniej zdolny".
Poczucie obniżonej wartości prowadzi do częstych reakcji agresywnych. Praca nauczyciela uczącego w szkole zawodowej wymaga wiele cierpliwości i samokontroli. Sytuacje trudne, początki agresywnych zachowań ucznia, nauczyciel musi umieć rozładować w sposób, który uczeń odbierze jako życzliwy i czytelny.
Nauczyciel powinien być przewodnikiem i organizatorem procesu uczenia się. Właściwe byłoby nauczanie problemowe, w którym punktem wyjścia jest problem, sytuacja budząca zainteresowanie i inspirująca do znalezienia rozwiązania. Problem musi być na miarę możliwości uczniów do zdobywania nowych wiadomości niezbędnych do rozwiązywania postawionego zadania. Praca uczniów może przebiegać samodzielnie, we współpracy z rówieśnikami lub przy pomocy nauczyciela.
Uczniowie przyzwyczajeni do niskich ocen w większości nie wierzą w swoje możliwości. Wyjściem z tej sytuacji jest stworzenie możliwości uzyskania piątki za systematyczną pracę, aktywną postawę na lekcjach. Biorąc to pod uwagę, staram się przygotowywać na lekcje: arkusze ćwiczeń, krzyżówki, domina, karty, rebusy, zagadki, uzupełnianki. Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje +. Zebranie pięciu plusów jest równoważne ocenie bardzo dobrej.
Uczniowie pracując w grupach chętnie biorą udział w konkursach, wyścigach, zawodach. Wiedzą, że każdy ich wysiłek zostanie przeze mnie oceniony. Dla niektórych uczniów taka praca na lekcji jest szansą zdobycia pierwszej piątki z matematyki. Dostrzegają, że ucieczka z lekcji nie jest metodą.
Wielu moich uczniów ma trudności w opanowaniu podstawowej wiedzy. Staram się aby umieli wykonywać działania na liczbach i prostych wyrażeniach, rozwiązywali proste równania, rysowali figury geometryczne. Bez tych umiejętności nie możliwe jest rozwiązywanie żadnych problemów praktycznych i zdanie egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe. Zachęcam takich uczniów do wykonywania dodatkowych zadań domowych wyrównujących zaległości. Niekiedy wymagania ograniczam do znajomości podstawowych algorytmów.
Często nawiązuje na lekcjach do sytuacji rzeczywistych i tak np. przy braku umiejętności wykonywania działań w zbiorze liczb całkowitych (zwłaszcza ujemnych) nawiązuję do zagadnień depresji, długu, punktów karnych, temperatury. W zagadnieniach dotyczących procentów, liczb wymiernych, ich przybliżeń i rozwinięcia dziesiętnego - do zapisywania wyników pomiarów na przedmiotach zawodowych, wyników głosowania, zakupów, lokat pieniężnych.
Mówiąc o przyporządkowanych, diagramach wykorzystuję przykłady z życia codziennego - zadaję uczniom pracę badawczą. Stawiam problem naukowy, który muszą rozwiązać poprzez badania statystyczne np. ile macie kieszeni w ubraniu, jaka cyfra najczęściej występuje w waszych numerach telefonów, ilu literowe mamy imiona, ile łyżeczek cukru dajemy do herbaty itd.
W zagadnieniach dotyczących geometrii, planu, skali nawiązuję do odczytywania odległości z mapy, rysowania planu, obliczania obwodu i pola działki, boiska.Uczniowie sporządzają siatki i modele brył. szukają ciekawych rozwiązań architektonicznych w internecie.
Zdarza się również młodzież zdolna i chętna do pracy.
Uczniów takich zachęcam do pracy wykorzystującej ich możliwości poprzez rozwiązywanie trudniejszych zadań, szukania różnych sposobów rozwiązań, do udziału w kokursach matematycznych, opracowywania samodzielnych materiałów.
Konieczne jest również sprawdzanie pisemne postępów uczniów w nauce, dlatego układam dwie wersje tego samego sprawdzianu aby dać szansę każdemu uczniowi, zarówno dobremu i ambitnemu, jak i słabszemu bądź mniej ambitnemu. Wersja łatwa na ocenę dostateczną zawiera kilka zadań sprawdzających podstawowe wiadomości i umiejętności. Wersja trudniejsza na wyższą ocenę - to zadania sprawdzające logiczne myślenie, nietypowe, problemowe (nie wykraczające poza podstawę programową). Każdy uczeń pisze najpierw wersję łatwą, a po jej rozwiązaniu sam podejmuje decyzję czy próbuje wersję trudniejszą. W ten sposób uczeń staje się odpowiedzialny za swój sukces na lekcji matematyki.