"Nie" z różnymi częściami mowy

Konspekt lekcji języka polskiego dla klasy 6

Cele operacyjne:
Uczeń potrafi wyjaśnić z jakimi częściami mowy wyraz „ nie” piszemy łącznie i oddzielnie


Metody:
Elementy heurezy

Formy pracy:
Praca w grupach

Środki i pomoce dydaktyczne:
Michał Jaworski „Gramatyka i ortografia”. Podręcznik dla klasy szóstej szkoły podstawowej.

Przebieg lekcji:

Sprawdzanie pracy domowej.
Zapisanie tematu lekcji w zeszytach.
Uczniowie zostają podzieleni na siedem grup.
1.Na podstawie podanych przykładów odpowiedz na pytanie, jak piszemy wyraz „nie” z rzeczownikami.

Niełaska, niedola, niedbałość, niedostępność, niespełnienie, niedotrzymanie, nieprzyjaciel, nieszczęście, niedostatek.
2.Wypisz w dwóch słupkach wyrazy pisane łącznie i rozdzielnie z przeczeniem „nie”.

Czego Jaś się nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał.
Nie czyń drugiemu, co tobie niemiło.
Trwałe sukcesy niełatwo przychodzą.
O wysiłku nieproporcjonalnym do wyniku mówimy: gra niewarta świeczki.
Niemało wysiłku kosztowano nas to zwycięstwo.

Jak piszemy wyraz „nie” z czasownikami, a jak z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi?
3.Utwórz przysłówki od następujących przymiotników.
Niedobry-
Niemały-
Niezły-
Niewysoki
Nieszczęśliwy-
Nierówny-
Jak piszemy wyraz „nie” z przysłówkami pochodzącymi od przymiotników?
4.Na podstawie podanych przykładów powiedz, kiedy wyraz „nie” piszemy łącznie, a kiedy rozdzielnie z przysłówkami.
Nieźle się spisałeś.
Nie bardzo lubię wczasy w mieście.
Niedługo wyjeżdżam na wczasy.
Nie zawsze wyjeżdżam na wczasy z rodzeństwem.

5.Na podstawie podanych zdań powiedz, kiedy piszemy wyraz „nie” łącznie, kiedy oddzielnie z przymiotnikami i przysłówkami.
Uczysz się nieźle, ale nie lepiej od swego brata.
Nie najlepiej wypadliśmy we wczorajszych zawodach międzyszkolnych.
Wyniki kartkówki były niezłe, ale nie najlepsze.

6.Do podanych wyrażeń dopisz na początku wyraz „nie”.
.....radość, ale smutek.
.....mały, lecz duży.
....ładny, ale śliczny.
.....daleko, ale zupełnie blisko.
......dobrze, lecz wręcz wspaniale.

Objaśnij pisownię wyrazu „nie” z rzeczownikami, przymiotnikami i przysłówkami w tych wyrażeniach.

7.Jaka jest zasada pisowni wyrazu „nie” z zaimkami?
To nie moja książka.
Nie taki diabeł straszny, jak go malują.
Nie tu, lecz tam będą budować nową szkołę.

Uczniowie rysują w zeszytach tabelkę, którą będą uzupełniać prezentując wyniki prac w grupach.

Pisownia wyrazu „nie” łącznie.
Pisownia wyrazu „nie” oddzielnie.
Z rzeczownikami, bez względu na ich znaczenie.
Z przysłówkami nie pochodzącymi od przymiotników.
Z przymiotnikami i przysłówkami pochodzącymi od przymiotników, jeśli występują w stopniu równym.
Z przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym i najwyższym.

Z zaimkami.

Z rzeczownikami oraz przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi w wypadku wyraźnych przeciwstawień treści.

Z czasownikami.

Praca domowa
Ćwiczenie 46, 47 i 49 z zeszytu ćwiczeń.