Wykorzystanie metod Kinezjologii Edukacyjnej w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym

Kinezjologia Edukacyjna czyli metoda Dennisona jest stosunkowo nową nauką, która zajmuje się ruchem i jego wpływem na uczenie się, wspiera naturalne zasoby człowieka, wykorzystuje wzajemne zależności rozwoju fizycznego, emocjonalnego i intelektualnego. Powstała w latach 1976-1980 metoda terapii i twórczej pracy z dziećmi oparta na znajomości wpływu wzorców ruchu na obszary mózgu odpowiedzialne za pamięć i zdolność uczenia się. Metoda stosowana zarówno w pedagogice specjalnej (dysleksja, dysgrafia, ADHD, itp.) jak i w pracy z dziećmi wybitnie zdolnymi dla wspomagania geniuszu. Opiera się w praktyce na seriach ćwiczeń ruchowych, które działają pobudzająco na mózg i system nerwowy. Znana także jako Gimnastyka Mózgu. Opracowana eksperymentalnie przez Paula Dennisona i jego żonę Gail.
Główne cele kinezjologii to: zrozumienie psychologicznych i fizjologicznych reakcji ludzkiego organizmu na krótkotrwały i bardzo intensywny wysiłek fizyczny; poznanie różnych form adaptacji organizmu ludzkiego na chroniczną lub długotrwałą aktywność fizyczna; zrozumienie mechaniki ruchu i opisanie jej cech; badanie procesów kontrolujących ruch i czynników wpływających na nabywanie zdolności motorycznych; oraz wyjaśnienie psychologicznych efektów fizycznej aktywności na ludzkie zachowanie.
Metoda oparta jest na trzech prostych założeniach:
1. Nauka jest naturalną, przyjemną sferą działalności kontynuowaną prze całe życie.
2. W naszym ciele ukryte są blokady, które utrudniają nam naukę, uniemożliwiają także łagodne przejście przez stresy.
3. Wszyscy, w pewnej mierze, mamy trudności w uczeniu się, lecz do tej pory nie czyniliśmy żadnych starań, aby je usunąć (te blokady mogą trwać przez całe życie, jeśli nie podejmiemy się zmiany tego stanu rzeczy). Właściwie rozpoznane blokady mogą zostać usunięte, pod warunkiem prawidłowo prowadzonego treningu.
Zdaniem Dennisona, wiele problemów intelektualnych i emocjonalnych w życiu człowieka wynika ze złego współdziałania obu półkul mózgowych i z braku integracji między nimi. Aby człowiek miał pełny obraz otaczającego go świata niezbędna jest integracja prawej i lewej półkuli mózgowej, bo mózg jest narządem symetrycznym, a każda półkula ma inne zadania. Prawa półkula mózgu (prawa gestalt) jest to półkula odpowiedzialna za uczucia (steruje naszym życiem emocjonalnym), nadaje naszym przeżyciom wyraz mimiczny ,prawdziwe wielowymiarowe uczenie się, ogólny ogląd, pamięta znajome twarze, odgłosy, ton głosu, percepcję przestrzeni, lubi rysunek, prace ręczne pamięć długotrwała,nie ma poczucia czasu, zorientowana na ludzi, zorientowana na tu i teraz, intencje - czyli jest ona twórcza, emocjonalna, postrzegająca całość. Podczas stresu traci zdolność do logicznego myślenia, działa zanim pomyśli, czuje się przytłoczoną, ma trudności z ekspresją, nie może zapamiętać szczegółów
Lewa półkula mózgowa-logiczna (u osób praworęcznych) odpowiada zaś za myśli, analizę (od szczegółu do ogółu-detale), przypisywanie faktów, percepcję czasu, kontrolę nad słowem, porozumiewanie się werbalne, ośrodek mowy, liczenie zorientowana na przyszłość, nastawiona na porządkowanie rzeczywistości, słuchanie, pamięć krótką (czyli jest ona logiczna i postrzega poszczególne elementy).
Dzięki harmonijnej współpracy obu półkul mózgowych dzieci jak i dorośli z łatwością przyswajają sobie nową wiedzę, umiejętności. Brak równowagi między pracą obu półkul mózgowych zdaniem Dennisona, prowadzi do powstawania różnego rodzaju zakłóceń. Dziecko może mieć problemy np.: w nauce czytania i pisania, z koncentracją uwagi, wyrażaniem własnych emocji. Paul Dennison twierdzi, że powstałe zaburzenia („blokady”) można zlikwidować właśnie poprzez ruch. Proponuje on ćwiczenia bardzo łatwe i bezpieczne, które wykonywane pod kierunkiem terapeuty prowadzą do integracji obu półkul mózgu, czego efektem może być np.: płynne czytanie lub poprawa koncentracji uwagi dziecka na własnych ruchach i działaniu.
Udział w zajęciach tej metody daje możliwości łatwiejszego uczenia się przez:
- wzrost rozumienia,
- poprawienie zdolności organizacyjnych,
- usprawniają percepcję wzrokowo ruchową i słuchowo ruchową,
- poprawienie pamięci długo i krótkoterminowej,
- wzmocnienie koordynacji i współpracy półkul mózgowych,
- ułatwiają rozwój abstrakcyjnego myślenia,
- wspomagają pozytywne nastawienie i równowagę emocjonalną.
Celem metod kinezjologicznych jest aktywizacja mechanizmów naturalnego rozwoju; wykorzystanie naturalnych możliwości uczenia się (naturalnych koordynacji i nawyków); integracja funkcji półkul mózgowych; integracja funkcji poziomów rozwoju mózgu; rozwój ruchowy, emocjonalny i intelektualny.
Kinezjologia Edukacyjna skierowana jest do dzieci z deficytami uwagi (lęk, agresja); ze specyficznymi trudnościami w nauce (dysleksja, dysgrafia, itp.); o specyficznych potrze -bach edukacyjnych (upośledzenie umysłowe, autyzm, zespół Downa); z mózgowym poraże -niem dziecięcym; z zaburzeniami sfery motywacyjnej. Jest również skierowana do młodzieży i dorosłych z trudnościami w podejmowaniu decyzji oraz określaniu celów życiowych; poprawie funkcjonowania umysłu (pamięć, koncentracja); terapii stresu (egzaminy, klasówki, rozmowy kwalifikacyjne); poprawie koordynacji i percepcji otoczenia (egzaminy wymagające sprawności postrzegania i koordynacji np.: na prawo jazdy).
Zestaw ćwiczeń gimnastyki mózgu proponowany przez P.E.Dennisona można podzielić na:
I. Podstawowy schemat ćwiczeń wprowadzających,
II. Ćwiczenia na przekraczanie linii środka,
III. Ćwiczenia wydłużające,
IV. Ćwiczenia energetyzujące i pogłębiające postawę.

I. PODSTAWOWY SCHEMAT ĆWICZEŃ WPROWADZAJĄCYCH
1. Picie wody
Codziennie należy pić tyle szklanek wody ile wskazuje wzór: Waga ciała
11
Woda jest jedną z najważniejszych substancji w ciele, stanowi 45% do75% jego całkowitej wagi. Jest konieczna nie tylko do życia ale i do uczenia się. Odgrywa ważną rolę w elektrycznej aktywności ciała, dystrybucji tlenu i odżywianiu. Woda jest czynnikiem energetyzującym, Regularne picie wody małymi łykami utrzymuje ciało nawodnionym i pracującym z optymalną efektywnością. Osoby zdrowe powinny pić dziennie około 1 litra wody na 45 kg wagi ciała. Pozwól swoim uczniom popijać wodę w czasie trwania zajęć, a szczególnie przed czy po ćwiczeniach gimnastyki mózgu.
2. Ruchy naprzemienne
Ruchy naprzemienne czyli chodzenie w miejscu polegające na dotyku prawym kolanem do lewego łokcia i prawym łokciem do lewego kolana. Naprzemienne, równoczesne odchylanie lewej nogi, prawej ręki oraz lewej ręki i prawej nogi, albo- również naprzemienne - dotykanie prawą ręką lewej stopy i lewą ręką stopy prawej – poprawiają pisanie, słuchanie, pamięć, czytanie i rozumienie, koordynację ruchową lewej i prawej strony ciała, wzmacniają oddech, powodują wzrost energii. Powinny być wykonywane powoli i stosowane w ciągu dnia możliwie jak najczęściej i w urozmaicony sposób. Jak wskazuje nazwa należy połączyć ruch prawej nogi z ruchem lewej ręki i odwrotnie. Zacznij od zwykłego marszu w miejscu z wymachiwaniem rąk, a potem wymyślaj inne ćwiczenia wykorzystując wyobraźnię dzieci
3.Punkty na myślenie
Ćwiczenie możliwe do wykonania w pozycji siedzącej. Wykonuje się je poprzez położenie jednej ręki na pępku, podczas gdy drugą ręką masujemy wgłębienia między pierwszym a drugim żebrem bezpośrednio pod obojczykiem, po lewej i po prawej stronie mostka. Czynność ta wzmaga przepływ krwi przez tętnicę szyjną przez co poprawia ukrwienie i dotlenienie mózgu. przekazanie informacji od prawej półkuli do lewej połowy ciała i odwrotnie, stymulacja aorty, zwiększenie potoku elektromagnetycznej energii, likwiduje odwracanie liter i cyfr, prawidłowo układa ciało podczas czytania.
4. Pozycja Coock`a
Pozycja Cook'a polega na skrzyżowaniu nóg w kostkach. Następnie krzyżujemy ręce, dłonie łączymy razem i odwracamy. Żeby ćwiczenie to prawidłowo wykonać, najpierw trzeba wyprostować przed sobą ramiona. Następnie trzeba przenieść jedną rękę nad drugą, łącząc wewnętrzne strony dłoni kciukami do dołu i zamknąć je splecionymi palcami. Potem trzeba przetoczyć zamknięte ręce do dołu i w stronę ciała tak, żeby spoczęły na klatce piersiowej z łokciami w dół. Zamykamy oczy, język kładziemy na podniebieniu, oddychamy swobodnie. Podczas tego ćwiczenia zwiększa efektywność uczenia się i reagowania. Jest ono przydatne do kontroli własnego zachowania, wyciszenia uczniów, przywrócenia ich koncentracji, obniżenia poziomu stresu np. przed sprawdzianem.

II. ĆWICZENIA NA PRZEKRACZANIE LINII ŚRODKA
1. Ruchy naprzemienne
2. Leniwe ósemki dla oczu
Stań. Wyciągnij przed siebie lewą rękę, zaciśnij pięść a kciuk skieruj do góry, narysuj płynnym nieprzerwanym ruchem w powietrzu po kształcie położonej ósemki (symbol nieskończoności) wodząc oczami za ręką, głowa nieruchomo. Zacznij pośrodku, rysuj w stronę przeciwną do ruchu wskazówek zegara – do góry, z tyłu i dookoła, i z powrotem do środka, a teraz zgodnie ze wskazówkami – do góry, z tyłu, dookoła i z powrotem do środka. Zakreśl ósemkę po 5 razy każdą ręką osobno lub 5 razy dwiema rękami razem. Ćwiczenie poprawia koordynację wzroku, obwodowe widzenie, aktywizację mózgu dla przekraczania środkowej wizualnej linii, integrację półkul mózgowych, mechanizm czytania (ruch oczu z lewej do prawej), rozpoznawanie znaków przy pisaniu, płynność pisania, czytanie ze zrozumieniem, poprawia poczucie równowagi, zdolność postrzegania obydwoma oczyma.
Inne odmiany tego ćwiczenia:
Pisanie ręką w powietrzu: Trzymaj kciuk na wysokości oka w linii środkowej ciała na odległość łokcia. Trzymając głowę nieruchomo zakreślaj kciukiem poziome ósemki w powietrzu, wodząc za palcem wzrokiem. Powtórz ćwiczenie po 3 razy każdą ręką. Potem połącz oba kciuki tworząc X. Koncentrując się na środku X śledź złączone kciuki zakreślając nimi leniwą ósemkę.
Słoń: Wykonuj te same ruchy co przy „leniwych ósemkach”, tak jakby robił to słoń. Połóż lewe ucho na lewym ramieniu i patrz wzdłuż wyciągniętego ramienia- trąby słonia. Śledź wzrokiem ruch końców palców, które malują wzór leniwej ósemki.
Pisanie symetryczne oburącz: Rysuj obydwiema rękami jednocześnie, nie odrywając ołówka od papieru. Zacznij od prostych rysunków: choinka, domek, rząd serc – jedno pod drugim itp., wykonuj lustrzane ruchy rąk (np. lewą stronę choinki – rysuj lewą ręka, prawą stronę – prawą ręką). Możesz pisać swoje imię od środka na zewnątrz ( lub od zewnątrz do środka, jeśli jesteś leworęczny).Wykorzystaj to ćwiczenie do zapisywania słów czy wzorów, które chcesz zapamiętać. Można też pisać ręką w powietrzu lub na plecach kolegi. Ćwiczenie to wymaga wykorzystania obydwóch półkul mózgowych, poprawia orientację w przestrzeni, ułatwia zapamiętywanie.
3. Słoń
Wyciągnij lewą rękę w przód, grzbietem dłoni do góry, głowę połóż na ramieniu wyciągniętej ręki, nogi w kolanach lekko ugięte, mały rozkrok. Rysuj ręką w powietrzu obszerne leniwe ósemki (ucho przyklejone do ramienia). Całe ciało prostuj następnie to samo z prawą ręką. Pamiętaj, że kierunek pisania w lewo do góry. Ćwiczenie stymuluje mowę wewnętrzną, twórcze myślenie, słuchanie własnego głosu, rozwój pamięci długoterminowej, zintegrowane widzenie, słyszenie i ruch, mowa, pismo, zapamiętywanie.
4. Leniwa ósemka alfabetyczna
Najpierw narysuj kilka leniwych ósemek a potem wpisz w kształt leżącej ósemki małe litery alfabetu, zachowując kierunek w lewo do góry. Ćwiczymy w ten sposób zasady pisowni, twórcze pisanie, koordynacja „ręka - oko”, rozpoznawanie i kodowanie symboli, zdolności manualne, precyzję ruchów, ortografię.
5. Motyl na suficie
Podnosimy do góry głowę. Nosem na suficie kreślimy leżące ósemki. Zaczynamy w lewo do góry. Występuje stymulacja koordynacji wzrokowo ruchowej, mechanizmu czytania i pisania.
6. Kołyska
Usiądź na podłodze, ręce lekko ugięte oprzyj z tyłu utrzymując tułów podniesiony. Nogi zegnij w kolanach i podnieś stopy do góry. Usuń napięcie w jednym biodrze potem w drugim, robiąc nieduże ruchy nogami. Następuje rozwój zdolności do pracy w środkowym polu ciała, umiejętności wzrokowego śledzenia za ruchami w kierunku od lewej do prawej strony, nawyki skupiania uwagi i zrozumienia.
7. Rowerek
Podnieś ręce i głowę do góry, obejmij głowę dłońmi i podtrzymuj ją. Prawym łokciem dotykaj lewego kolana, potem lewym łokciem prawego kolana, itd. Oddychaj rytmicznie. Następuje integracja lewej i prawej strony ciała, czytanie, umiejętność słuchania, pismo, zasady pisowni, matematyka.
8. Krążenie szyją
Zwieszamy ciężko głowę i krążymy nią zaczynając w lewą stronę. Ćwiczenie stymulujące czytanie ze zrozumieniem, wyrażanie emocji, myślenie, pamięć, matematykę.
Ćwiczenia na przekraczanie linii środka przygotowują do bilateralnej pracy w bliskiej odległości (pisanie, czytanie i inne umiejętności wymagające sprawności małej motoryki), oraz do aktywności wymagającej koordynacji ruchowej w sporcie (duża motoryka). Podnoszą koordynację prawa-lewa, góra-dół w obu tych aspektach, ułatwiają lateralizacyjne przekraczanie linii środkowej ciała. Pozwalają lepiej skupić uwagę słuchową i wzrokową w tym samym czasie i skupiać się na najbliższej płaszczyźnie. Koordynują całe ciało i stabilizują je.

III. ĆWICZENIA WYDŁUŻAJĄCE (ROZCIĄGAJĄCE)
1. Przyciskanie dzwonka
Stań prosto, odstaw jedną nogę do tyłu stawiając ją na palcach. Na wydechu zegnij w kolanie nogę stojącą z przodu a piętę tylnej nogi staraj się postawić na podłodze. Na wdechu podnoś się, prostując przednią nogę i podnosząc piętę tylnej nogi. Tylna noga powinna być wyprostowana. Zmień nogi. Następuje integracja tylnych i przednich części mózgu, rozwój wyraźnej mowy i językowych umiejętności, słuchanie ze zrozumieniem, czytanie ze zrozumieniem, zdolności twórczego pisania, zdolności do zakańczania rozpoczętego procesu.
2. Sowa
Jedną ręką chwyć mocno mięśnie barku, głowę powoli odwracaj w lewo a potem w prawo, podbródek trzymaj prosto. Głową sięgaj maksymalnie w prawo i w lewo, aby rozluźnić mięśnie szyjne. Zrób wdech, gdy głowa jest w skrajnym położeniu tu gdzie ręka trzyma ramię, wydech w czasie obrotu głowy. Powtórz trzymając drugą ręką drugie ramię. Ćwiczenie stymulujące przekraczanie środkowej audialnej linii (uwagę słuchową, percepcję i pamięć), słuchanie własnego głosu, doskonalenie dialogu wewnętrznego, rozwój luźnego ruchu oczu, słuchanie ze zrozumieniem, mowę i ustny komunikat, matematyczne wyliczenia, pamięć, pracę z komputerem.
3. Aktywna ręka
Podnieś rękę do góry, chwyć ją drugą ręką. Podniesiona ręka stawia opór ręce trzymającej na wydechu w czterech kierunkach: w stronę głowy, do przodu, do tyłu, od ucha. Powtórz wszystko zmieniając ręce. Następuje rozwój wyraźnej mowy i językowych zdolności, rozluźnianie przepony, koordynacja „ręka-oko”, kaligrafia, zasady pisowni, twórcze pisanie.
4. Wypady
Rozstaw nogi szerzej od pleców, przekręć nogi tak by stopy były ustawione do siebie pod kątem prostym, Zegnij jedną nogę w kolanie i przenieś nogi, drugą nogę trzymaj prosto. Tułów trzymaj prosto. Zrób wypad na zgiętą nogę i odwróć głowę w stronę zgiętej nogi. Następuje przekraczanie i praca w środkowej strefie ciała, rozwój percepcji przestrzennej, relaksacji całego ciała, zrozumienia, aktualizacji pamięci krótkoterminowej.
5. Luźne skłony - sięganie po piłkę
Stań, skrzyżuj nogi w kostkach, zrób luźny skłon tułowia do przodu wyciągając ręce przed siebie (jakby oddając ciało działaniu przyciągania ziemskiego). Następuje odczuwanie uziemienia i stabilności, wzrokowej integracji, czytanie ze zrozumieniem, liczenie w pamięci, abstrakcyjne myślenie.
6. Zginanie stopy
Usiądź, zegnij nogę w kolanie i połóż ją na udzie drugiej nogi, tak by zewnętrzna kostka dotykała uda. Końcami palców chwyć podstawę i miejsce mocowania mięśnia podudzia, następnie zginaj i prostuj stopę. Następuje integracja tylnych i przednich części mózgu, rozwój wyraźnej mowy i językowych umiejętności, zrozumienie w czasie czytania i słuchania, zdolność twórczego pisania, zdolność podążania za logiką zadania i dokończenia go.
7. Kobra
Usiądź, oprzyj dłonie na stole, trzymaj plecy rozluźnione, zacznij oddychać tak jakby „od podstawy kręgosłupa”. Skup się na oddechu tak jakby był źródłem twej siły (a nie pracą mięśni). Następuje przekraczanie środkowej linii ciała, rozluźnienie centralnego układu nerwowego, obuoczne widzenie, zgodna praca obojga oczu, słuchanie ze zrozumieniem, umiejętności mowy, kontrola motoryki precyzyjnej.
Ćwiczenia wydłużające pomagają rozluźnić napięcia, które gromadzą się w mięśniach i ścięgnach, które skróciły się przez odruch pnia mózgu gdy znajdował się w nowej nieznanej sytuacji, pomagają osiągnąć poczucie zaangażowanej gotowości poprzez uwolnienie od napięć, mają przywrócić pierwotną długość mięśni, ponieważ organizm reaguje na zagro -żenie, stres postawą obronną - silnym napięciem tylnej części ciała, od stóp do głowy. Ćwiczenia te mają zneutralizować odruch obronnego kurczenia się. Skuteczność tych ćwiczeń stwierdzono też w łagodzeniu odruchów w specyficznych wadach wymowy, w utrudnionym czytaniu, pisaniu i słuchaniu. Wpływają one na zwiększenie sprawności komunikowania się.

IV. ĆWICZENIA ENERGETYZUJĄCE I POGŁĘBIAJĄCE POSTAWĘ
1. Kapturek myśliciela
Dużymi palcami i kciukiem chwyć małżowinę uszną i masuj ją (odciągając do tyłu i ściskając). Masaż zaczynaj od góry i przesuwaj się w dół do płatka ucha. Następuje przekraczanie środkowej audytywnej linii (mającej związek z uwagą słuchową, rozpoznawa -niem, rozróżnianiem, percepcją, pamięcią), słuchanie własnego głosu w czasie mówienia, dobrej pracy pamięci krótkoterminowej, doskonalenie dialogu wewnętrznego, zgodnego słuchania obydwoma uszami, słuchanie ze zrozumieniem, wystąpienia publiczne, śpiew, gra na instrumencie.
2. Energetyczne ziewanie
Dotknij końcami palców miejsca na zębach tuż przed miejscem gdzie łączy się dolna szczęka z górną, masuj te miejsce, lekko otwórz usta, wyobraź sobie, że ziewasz. Kształtuje się percepcja sensoryczna, motoryczne funkcje oczu i mięśni, odpowiadających za dźwięk i żucie, procesy utleniania w organizmie, uwaga i percepcja wzrokowa, komunikacja, umiejętność wybierania potrzebnej informacji, głośne czytanie, twórcze pisanie, wystąpienia publiczne.
3. Oddychanie przeponowe
Zrób wdech nosem. Najpierw oczyść płuca, robiąc krótkie wydechy przez zaciśnięte wargi (wyobraź sobie że chcesz utrzymać piórko w powietrzu). Po tym wydech możesz robić nawet nosem. Połóż ręce na brzuchu, na wdechu ręce podnoszą się a na wydechu opuszczają się. Zrób wdech i licz do trzech, zatrzymaj oddech na trzy sekundy, wydychaj licząc do trzech, znowu zatrzymaj oddech na trzy sekundy. Powtórz całość jeszcze raz. Następuje rozluźnienie centralnego układu nerwowego, ustalenie rytmu ruchów kości czaszki, czytanie, głośne czytanie, mowa.
4. Punkty pozytywu
Dotknij lekko końcami palców punktów, które znajdują się na czole, bezpośrednio nad oczami, równo po środku między linią włosów a brwiami. Następuje wzmocnienie czołowych części mózgu, osłabienie reakcji odruchów wymuszonego działania, pozytywny wpływ na procesy nauki pisania, matematyki , pamięci długoterminowej.
5. Punkty uziemienia
Końcami palców jednej ręki dotknij brody pod dolną wargą, a palce drugiej ręki połóż na górnej części kości łonowej. Patrz w dół (na podłogę). Następuje praca w polu środkowym, stabilność, uziemienie (wodzenie oczami w dole dla rozwoju umiejętności widzenia z bliska), umiejętności organizacyjne (ruch oczu w pionie i poziomie), umiejętność nie gubienia wierszy i kolumn w czasie czytania, pisanie i prace matematyczne.
6. Punkty równowagi
Jedną rękę połóż na wgłębieniu u podstawy czaszki za uszami a drugą na pępku. Zmień położenie rąk. Następuje pobudzenie i koncentracja świadomości, podejmowanie decyzji, rozluźnienie napięcia przy ruchu szczęk i kości czaszki, rozumienie podtekstu napisanego „między wierszami”, punktu widzenia autora tekstu, krytyczna ocena i podejmowanie decyzji, umiejętność rozróżniania przy pisaniu i matematyce.
7. Punkty przestrzeni
Końcami palców jednej ręki dotknij miejsca między górną wargą a nosem, drugą rękę połóż tuż powyżej kości łonowej. Wzrok skieruj do góry. Zamień ręce. Następuje zdolności pracy w polu środkowym, rozluźnienie centralnego układu nerwowego, percepcja głębokości wyobrażenia, zdolności widzieć blisko i daleko, umiejętności organizacyjne, skupienie na zadaniu.
Ćwiczenia energetyzujące i pogłębiające postawę pomagają odtworzyć połączenia nerwowe między ciałem a mózgiem ułatwiając przepływ energii elektromagnetycznej przez ciało, podtrzymują poczucie kierunku, stronności, ześrodkowania i skupienia, aktywizują korę nową kierując energię elektryczną do ośrodków logicznych. Podtrzymują pozytywne elektryczne i chemiczne zmiany zachodzące podczas pracy fizycznej i umysłowej. Ćwiczenia te wzma -cniają i podtrzymują poczucie lateralizacji, stabilności oraz relacji pomiędzy nami a otoczeniem. Ułatwiają osiągnięcie stabilności emocjonalnej, ogólnego wyrównania energii oraz przyczyniają się do łagodzenia napięć związanych z różnymi, nowymi sytuacjami społecznymi.
Podsumowując należy stwierdzić, że ćwiczenia te przede wszystkim wspierają naturalny rozwój dziecka i stymulują dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Rozpatrując szczegółowo ćwiczenia ,,gimnastyki mózgu’’ okazuje się, że:
• poprawiają ekspresje słowną i twórcze myślenie,
• usprawniają percepcję wzrokową i słuchową,
• poprawiają koncentrację, koordynację wzrokowo- ruchową i słuchowo-ruchową,
• ułatwiają zapamiętywanie,
• wzmacniają koordynację i pracę obu półkul mózgowych,
• usprawniają pamięć długoterminową i krótkoterminową,
• umożliwiają rozwój abstrakcyjnego myślenia, poprawiają koordynację lewej i prawej strony ciała,
• pogłębiają oddech,
• wspomagają pozytywne nastawienie,
• równoważą emocjonalnie, relaksują,
• poprawiają umiejętności komunikacyjne.
Dziecko rodzi się z kompleksem naturalnych sił - odruchów i instynktów. Naturalnie dane odruchy i pierwotne ruchy w procesie ich przyswojenia w okresie niemowlęcym, wczesnodziecięcym i później ,,torują’’ połączenia pomiędzy ciałem a mózgiem. Dzieci uczą się w sposób naturalny. Z łatwością przystosowują się do otoczenia i są w pełni rozluźnione oraz w instynktowny sposób odnajdują najwłaściwszy sposób uczenia się wchłaniając nieprawdopodobną ilość informacji i wykorzystując je w swych działaniach niemal natychmiast po ich otrzymaniu. Dawniej dzieci instynktownie ćwiczyły wiele zawartych w kinezjologii ruchów. Gra w klasy, skakanka, jazda na hulajnodze, toczenie obręczy, gra w kraje, waga i wiele, wiele innych - to właśnie ćwiczenia ruchów naprzemiennych.
Jeżeli już w przedszkolu pozwalamy dziecku na to by bez przeszkód badało swoje otoczenie, posługując się wzrokiem i słuchem, by eksperymentowało bez ograniczeń to znaczy, że otaczamy je miłością i dostarczamy mu wsparcia, wzmacniając jego działania. Umysł dziecka jest otwarty i przygotowany na uczenie się. Metoda Dennisona jest lubiana przez przedszkolaki. Ćwiczą chętnie, bo wiedzą, że ćwiczenia te wpływają pozytywnie na pracę ich mózgu. Pod wpływem tych ćwiczeń dzieci stają się nie tylko bardziej chłonne i ciekawe świata, ale także łatwiej nawiązują kontakty z kolegami i dorosłymi. Częste powtarzanie ćwiczeń uruchamia w nich nowe reakcje. Działania Kinezjologii Edukacyjnej powodują dość szybkie i długotrwałe zmiany, poprzez rzeczywiste budowanie powiązań nerwowych w obrębie mózgu i ciała, dzięki czemu uczenie przebiega szybciej, efektywniej, a co ważniejsze - bezstresowo.

LITERATURA:
1. C. Grzywniak, Wykorzystanie ćwiczeń z kinezjologii edukacyjnej w kształceniu zintegrowanym dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. [W:] Kształcenie zintegrowane dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Kraków 2002.
2. C. Hannaford, Zmyślne ruchy, które doskonalą umysł. Podstawy Kinezjologii Edukacyjnej. Warszawa 2003.
3. P.E. Dennison, G. Dennison, Integracja Mózgu - Wpływ integracji mózgu na osobowość i funkcjonowanie człowieka. Warszawa 2004.
4. E. Dzionek, M. Gmosińska, A. Kościelniak, M. Szwajkajzer, Kinezjologia edukacyjna. Kraków 1995.
5. I. Mańkowska, Kreowanie rozwoju dziecka. Kinezjologia Edukacyjna i inne nowoczesne metody terapeutyczne w praktyce. Warszawa 1998.
6. P.E. Dennison, Gimnastyka mózgu. Przewodnik dla rodziców, nauczycieli i wszystkich, którzy interesują się relacją pomiędzy ruchem a uczeniem się całym mózgiem. Warszawa 2003.
7. P.E. Dennison, Kinezjologia edukacyjna dla dzieci. Warszawa 2003.
8. Twórcza kinezjologia w praktyce: propozycje dla każdego. (praca zbiorowa pod red J. Zwoleńskiej) Warszawa 2002.

Opr. mgr Zofia Serwińska