Problemy szkolne młodzieży

Problemy szkolne stanowią dużą grupę problemów, z jakimi młodzież spotyka się na co dzień. To niewątpliwie dowód na to, że szkoła w obliczu szybko zmieniającego się i nowoczesnego świata nadal pozostaje dla dorastających instytucją niezmiernie ważną, potrafiącą wywoływać silne emocje.
Znaczenie szkoły w okresie dorastania jest tak duże nie tylko dlatego, że przekazuje ona naukowe informacje, ale też i z innych ważnych przyczyn. Poza dużą ilością czasu spędzanego w szkole, staje się ona także reprezentacją społeczności dorastających.Jest to bowiem środowisko społeczne, w którym jednostki będące w tym samych okresie życia dzielą się ze sobą doświadczeniami oraz zainteresowania.
Poza tym szkoła formułuje osobowość i rozwój społeczny dorastającego, w tym także poziom jego samooceny (Turner Helms, 1999, s. 362). Długi okres nauki szkolnej oraz wielorakie możliwości kształcenia się mają niewątpliwie znaczenie pozytywne. Jednakże sprawiają jednocześnie, że problemy młodych ludzi wiążące się ze szkołą są coraz poważniejsze i bardziej liczne.
Trudności na jakie natrafiają uczniowie w szkole można ująć w trzy grupy. Pierwsza z nich to wymagania dotyczące nauki i są to niepowodzenia w nauce ze wszystkimi tego konsekwencjami.
Druga grupa obejmuje współżycie i współdziałanie społeczne w szkole, czyli interakcje pomiędzy uczniami, jak i uczniami oraz ich nauczycielami.
Trzecia grupa dotyczy obszaru wyłącznie wewnętrznego, psychicznego funkcjonowania ucznia, stanowi jego konflikty wewnętrzne, głównie światopoglądowe, które przypadają na okres adolescencji (Obuchowska 1983 s. 118).
Powodzenia i niepowodzenia w nauce w znacznym stopniu mogą mieć wpływ na zachowanie społeczne ucznia i jego społeczne powodzenie bądź niepowodzenie.
Zdaniem H. Spionek (1970) psychologiczne skutki niepowodzeń w nauce mogą być różnorodne i zależą od częstotliwości ich występowania. Jeżeli oceny niedostateczne występują sporadycznie młodzież jest na ogół uodporniona, natomiast chroniczne niepowodzenie powoduje poczucie porażki, ze wszystkimi konsekwencjami, bądź prowadzi do różnorodnych zachowań obronnych takich jak: kłamstwo, opuszczanie zajęć. Jeżeli dziecko nie znajdzie wsparcia u osób najbliższych, jego niepowodzenia i problemy w szkole mogą się pogłębić.
Warto dodać, że nie tylko uczniowie winni są swoich własnych niepowodzeń, a na pewno nie należy im przypisywać całej winy za nie.
Wiadomo bowiem nie od dziś, że najbardziej korzystne postawy i największa chęć oraz gotowość do uczenia się wytwarzają się wówczas, gdy uczniowie widzą i czują, że nauczyciele są nimi zainteresowani, obdarzają ich szacunkiem oraz troską.
Potencjalnym rozwiązaniem dla niepowodzeń szkolnych i poprawy relacji między nauczycielami i uczniami może być tworzenie programów nauki dostosowanych do możliwości każdej jednostki oraz traktowanie młodzieży w sposób dojrzały i nauczenie jej odpowiedzialności. Zadaniem szkoły powinno być reprezentowanie środowiska, w którym dorastający może się rozwijać każdego dnia. Nazbyt często nauczyciele zapominają, żeby traktować młodzież jak dorosłych, postępując z nią protekcjonalnie jak z dziećmi i ograniczając restrykcjami (Turner, Helms, 1999, s. 362). Młodzież reaguje na takie postępowanie łatwymi do przewidzenia zachowaniami takimi jak apatia, rezygnacja bądź bunt.
Inny rodzaj problemów szkolnych może dotyczyć wewnętrznego obszaru psychicznego funkcjonowania ucznia. W tym przypadku możemy mówić o konfliktach wewnętrznych i światopoglądowych uczniów głównie spowodowanych odmiennymi od własnych oczekiwaniami ze strony rodziców.
Powyższe rozważania skłaniają do wniosku, że nie tylko młodzież odpowiedzialna jest za swoje problemy w nauce. Jako dorośli powinniśmy mieć to na uwadze, zwłaszcza że znaczenie pozytywnych relacji między dorosłym a dzieckiem jest nie do przecenienia .

Bibliografia:

1. Obuchowska I. (1983) Okres dorastania, Warszawa, Nasza Księgarnia.
2. Spionek. H. (1970) Psychologiczna analiza trudności i niepowodzeń szkolnych, Warszawa, PZWS.
3. Turner J.S., Helms D.B. (1999) Rozwój człowieka, Warszawa, WSiP.