Analiza przypadku ucznia z problemami edukacyjnymi i wychowawczymi

PRZYPADEK I
1) Identyfikacja problemu.
Patrycja pochodzi z dobrze sytuowanej rodziny, ma młodszą, roczną siostrzyczkę. Uczęszczała na zajęcia w oddziale klasy „0” naszej szkoły, a więc rozpoczynając naukę w klasie pierwszej znała już większość kolegów i koleżanki, znała środowisko szkoły. Niestety pierwsze dni września były dla niej i mojego zespołu klasowego bardzo trudne. Patrycja chciała zatrzymać mamę na zajęciach, na próby opuszczenia przez nią sali reagowała płaczem, krzykiem i agresją skierowaną do matki i rówieśników. Obserwując Patrycję w czasie zajęć i na przerwach oraz analizując test dojrzałości szkolnej nie zauważyłam, aby odbiegała w rozwoju intelektualnym od rówieśników. Wyraźne były natomiast problemy w nawiązywaniu kontaktów z dziećmi, panowanie nad emocjami i problem z komunikacją. Patrycja używała bardzo często gwary śląskiej, niezrozumiałej dla większości dzieci. Dodatkowym obciążeniem był brak dojrzałości emocjonalnej, który wiązał się z ciągłymi zmianami nastroju. Przejawiało się to w jej impulsywności, ale także nieśmiałości. Patrycja ma sporą nadwagę, co utrudnia jej udział w zabawach i grach. Dziewczynka wyraźnie unika zajęć ruchowych. Ponadto zauważyłam konieczność zapewnienia dziecku terapii logopedycznej.

2)Geneza i dynamika zjawiska.
Po przeprowadzeniu wywiadu z nauczycielką oddziału „0” i matką ustaliłam,że Patrycja podobne problemy miała na początku poprzedniego roku szkolnego. Na skutek podjętych działań pedagogicznych udało się uspokoić dziewczynkę, przestała reagować tak agresywnie i impulsywnie na pozostanie w szkole. Niestety był to sukces częściowy gdyż za przyzwoleniem rodziców dziewczynka opuszczała bardzo dużo zajęć. Wychowawczyni oddziału „0” nie zauważyła niedoborów intelektualnych, ale miała zastrzeżenia do sposobu pracy. Patrycja pracowała z reguły niestarannie i niechlujnie. Rodzice nie angażowali się w proces dydaktyczno-wychowawczy dziecka.
Przeprowadziłam wywiad środowiskowy z mamą i tatą Patrycji. Ustaliłam,że mieszkają oni wspólnie z rodzicami czyli dziadkami Patrycji. Dziadkowie są ludźmi wiekowymi, nie tolerują obecności rówieśników Patrycji dlatego też dziewczynka cały wolny czas spędza z nimi i niepracującą zawodowo matką. Jedynym miejscem w którym Patrycja zawiera znajomości jest szkoła. Poza tym w środowisku rodzina ma opinię odludków i dziwaków. Utrzymują kontakt tylko z najbliższą rodziną. Ponadto na co dzień używają gwary śląskiej, dziadkowie natomiast rozmawiają między sobą w języku niemieckim.

3)Znaczenie problemu.
Podjęcie nauki i pojawienie się w nowym środowisku jest dla dziecka dużym wyzwaniem i stresem. Dobry start i akceptacja w grupie rówieśniczej wspomaga właściwy rozwój dziecka. Postanowiłam pomóc Patrycji, korzystając z tego, że ze strony rodziców widziałam otwartą postawę, gotową do współpracy. Ponadto zauważyłam,że Patrycja jest bardzo serdeczną i chętną do nauki dziewczynką. Musi się tylko uporać z pewnymi przyzwyczajeniami, które wyniosła z domu. Chciałam zbudować w niej poczucie pewności siebie i własnej wartości i atrakcyjności. Zależało mi na tym, aby zaaklimatyzowała się w środowisku rówieśników i nauczyła się przebywać i pracować z osobami trzecimi.

4) Prognoza.
Prognoza negatywna.
Brak podjęcia zdecydowanych i widocznych działań, mógłby doprowadzić do sytuacji, w których dziewczynka zatrzyma się w rozwoju, nie pokona trudności i niczego nie osiągnie. Zawsze będzie miała problemy w komunikowaniu się i nawiązywaniu znajomości, jej rozwój emocjonalny pozostanie na obecnym poziomie a może nawet uwsteczni się. Brak prawidłowych relacji z rówieśnikami doprowadzi do tego, że będzie żyć we własnym świecie. Z pewnością takie zachowania nie będą sprzyjać nauce, a brak sukcesów może doprowadzić do większych zaburzeń.
Prognoza pozytywna.
Rodzice zrozumieją jak ważne są właściwe relacje z rówieśnikami, ułatwią dziecku nawiązywać i utrzymywać znajomości. Zwrócą uwagę na rozwój słownictwa Patrycji poprzez wspólną lekturę książek i czasopism, zaoferują udział w zajęciach ruchowych zgodnie z zainteresowaniami dziecka.

5) Propozycje oddziaływań.
konsultacje z pedagogiem szkolnym
nawiązanie ścisłej współpracy z rodzicami, ustalenie zakresu i czasu określonych zadań
zapraszanie rodziców i dziadków na uroczystości szkolne
przeprowadzenie zajęć integrujących zespół klasowy
przeprowadzenie zajęć z zakresu komunikacji i właściwego radzenia sobie w sytuacji stresowej
praca indywidualna nauczyciela z dzieckiem w grupie, w ramach zajęć dydaktyczno - wyrównawczych, indywidualna praca z uczniem w ramach świetlicy szkolnej.
zapewnienie terapii logopedycznej.
prowadzenie zajęć o tematyce regionalnej, ze szczególnym uwzględnieniem gwary śląskiej
udzielanie Patrycji pochwał na forum klasy i ukazywanie jej sukcesów
zapewnianie udziału w zajęciach logopedycznych

6)Efekty oddziaływań
Efektem moich oddziaływań było zaakceptowanie Patrycji przez zespół klasowy. Wyraźnie poprawiły się relacje z koleżankami i kolegami z klasy. Dziewczynka miała możliwość zaprezentowania swojego talentu plastycznego i komicznego (udział w konkursach plastycznych, przedstawieniach). Ponadto skierowałam ją na badania do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Badanie potwierdziło prawidłowy rozwój intelektualny i emocjonalny, niestety potwierdziło też moje przypuszczenia odnośnie opóźnienia w rozwoju motoryki dziecka. Patrycja zaczęła regularnie uczęszczać na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, poprawiła technikę pisania cyfr i liter. Patrycja uczęszcza na zajęcia zespołu tanecznego działającego na terenie naszej szkoły, a także na zajęcia logopedyczne. Osiąga dobre wyniki w nauce, do szkoły chodzi systematycznie. Wzbogaciła swoje słownictwo oraz wiedzę ogólną, często zaskakuje dzieci wiadomościami z zakresu przyrody. Coraz lepiej panuje nad swoimi emocjami. Rodzice pozwalają córce brać udział w imprezach urodzinowych rówieśników, nadal nie zgadzają się na bliższe znajomości.
Przypadek Patrycji dowodzi, że właściwie podjęte działania i determinacja ze strony nauczyciela, chęć pomocy dziecku i skupienie się na rozwiązaniu problemu, a przede wszystkim zrozumienie indywidualnych potrzeb ucznia przynosi oczekiwane rezultaty. Oczywiście ważna jest współpraca z domem oraz zrozumienie problemu przez rodziców oraz właściwe zmotywowanie dziecka i jego praca własna. Najważniejsze, aby oddziaływania na jej zachowanie i praca z rodzicami były kontynuowane w klasach starszych.