Program działań edukacyjnych, wychowawczych i opiekuńczych w pracy z uczniem z rodziny patologicznej

WSTĘP

Dziecko z rodziny patologicznej żyje w niekorzystnych dla swego rozwoju warunkach, gdyż dorośli z rozmaitych powodów nie zaspokajają dziecięcych potrzeb psychicznych, a nawet biologicznych. Konsekwencją prymitywnego sposobu życia rodziny jest zwykle niski poziom opieki wychowawczej. Niekorzystnie przedstawia się także sytuacja tego dziecka w szkole. Wraz z narastaniem niepowodzeń maleje poziom jego atrakcyjności społecznej.
Program napisany został z myślą o dziecku (uczniu klasy III) z rodziny patologicznej. Celem jest takie przygotowanie ucznia, aby mógł aktywnie i twórczo uczestniczyć w życiu najbliższego otoczenia oraz nabyć podstawowe umiejętności praktyczne, które pomagałyby kierować mu własną aktywnością i bezpiecznie korzystać z otoczenia.

CELE PROGRAMU

Kształtowanie u dziecka umiejętności niezbędnych w radzeniu sobie z problemami:
- wzmacnianie pozytywnego obrazu samego siebie,
- budowanie udanych relacji z innymi ludźmi,
- rozpoznawanie, nazywanie, wyrażanie i akcentowanie uczuć
Poprawienie emocjonalnego i społecznego funkcjonowania dziecka.
Nauczenie go akceptowanych form okazywania emocji.
Wyrównanie braków w wiadomościach i umiejętnościach.
Utrwalanie bieżących wiadomości.

Działania opiekuńcze i wychowawcze:

Treści programowe.
1.Ja i moja rodzina.
2.Praca na rzecz środowiska.
3.Zagospodarowanie wolnego czasu poprzez udział w zajęciach artystycznych.
4.Obcowanie z przyrodą miłą formą wypoczynku.
5.Spotkanie towarzyskie:
- spotkanie wigilijne,
- zabawa karnawałowa „choinka”,
- Dzień Matki,
- Dzień Dziecka,
- Dzień Babci i Dziadka,
6.Moje hobby – recepta na nudę.
7.Zwrócenie uwagi na uczucia innych.
8.Rozumienie uczucia siebie samego i innych.
9.Kształtowanie umiejętności zachowania się w różnych sytuacjach i okolicznościach.
10. Kim chcę być?- dlaczego?
11.Bezpieczeństwo na jezdni.
12.Właściwe relacje z dorosłymi.
13.Higiena osobista.

Procedury osiągania celów.
- wykonanie ilustracji rodziny, wypowiadanie się dziecka na temat ilustracji, rozmowy (ukierunkowane),
- udział w akcji „Sprzątanie świata”,
- wiosenne porządki,
- udział w uroczystościach szkolnych (recytacje, przedstawienia, inscenizacje),
- udział w zespole wokalnym,
- wyjazdy organizowane – wycieczki, rajdy, zabawy z dziećmi,
- dziecko prezentuje swoje zbiory,
- teksty literackie,
- fotografie,
- ilustracje,
- rozmowy
ćwiczenia i zabawy interakcyjne szczególnie uaktywniające ciało,
- dyskusje w związku z oceną postępowania bohaterów czytanych opowiadań, bajek,
- rozmowa o wykonywanych zawodach,
- rozmowa (ukierunkowana) dlaczego dorośli muszą pracować?

Opis zamierzonych osiągnięć ucznia
- dziecko uświadamia sobie, jakie osoby są mu bliskie, na kogo może liczyć,
- śmielej mówi o swoich bliskich,
- sprawdzenie się w wyznaczonym zadaniu,
- kształtowanie poczucia troski o najbliższe otoczenie,
- rozwój osobowości,
- prezentowanie efektów swojej pracy w trakcie występów artystycznych,
- uświadamianie dziecku, że wolny czas można spędzić miło, pożytecznie, zdrowo, wartościowo i bezpiecznie,
- rozwój zainteresowań sportem,
- kształtowanie umiejętności kulturalnego i zdrowego świętowania,
- integracja rodzic – dziecko – nauczyciel,
- hobby wypełnia czas wolny,
- rozwój zainteresowań,
- dziecko akceptuje uczucia innych, które mogą się odróżniać od własnego w danej sytuacji,
- dziecko coraz lepiej rozumie uczucia rówieśników w sytuacjach konfliktowych,
Dostrzega agresywne uczucia i stara się je wyrażać w akceptowany sposób,
- stara się rozpoznać przyczyny wściekłości i agresji, rozumieć uczucia swoje i innych,
- umiejętność zachowania się w różnych sytuacjach i okolicznościach,
- uprzejmość w stosunku do innych, używanie na co dzień słów: „proszę”, „dziękuję”, „przepraszam”,
- przekonanie, że praca może być przyjemna i jest źródłem utrzymania rodziny,
- dziecko ma świadomość, że jest uczestnikiem ruchu drogowego, musi zadbać o swoje bezpieczeństwo,
- ograniczenie kontaktu z nieznajomymi,
- uświadomienie, że nie można ufać każdemu dorosłemu,
- uświadomienie potrzeby dbania o czystość własnego ciała, ubioru,

Działania edukacyjne

Treści programowe.
Czytanie i opracowywanie tekstów:
- czytanie głośne ze zastosowaniem modulacji głosu,
- czytanie ciche ze zrozumieniem,
- ustalenie kolejności wydarzeń,wiązanie ich w logiczną całość,
- wyszukiwanie wskazanych fragmentów tekstu.

Mówienie, słuchanie, pisanie:
- samodzielne wypowiadanie się na dowolny temat,
- układanie opowiadań, opisów korzystając z planu ćwiczeń słownikowych,
- ćwiczenie starannego pisania (uważne przepisywanie tekstu),

Gramatyka i ortografia:
- korzystanie ze słownika ortograficznego,
- wyróżnianie poznanych części mowy,
- alfabet, porządkowanie wyrazów według pierwszej i drugiej litery,
rodzaje zdań,

Edukacja matematyczna:
rozwiązywanie zadań prostych (jednodziałaniowych),
- układanie pytań do zadań,
- układanie treści zadań do prostego działania,
- rozwiązywanie prostych ćwiczeń i zadań związanych z umiejętnościami praktycznymi (ważenie, mierzenie, obliczenia kalendarzowe i zegarowe),
mnożenie i dzielenie w zakresie 100.

Procedury osiągania celów.
Do pracy z dzieckiem wykorzystam metody:
- podające: rozmowa, opowiadanie, objaśnienie, praca z tekstem,
- eksponujące: pokaz, twórczość plastyczna,
- praktyczne: ćwiczenia przedmiotowe.
Wykorzystam również ilustracje, albumy, tablice ortograficzne, teksty literackie, płyty CD, słowniki, encyklopedie, tablice demonstracyjne – „kształcenie matematyczne w klasie trzeciej”, karty pracy.

Opis zamierzonych osiągnięć ucznia
- uczeń czyta głośno starając się stosować modulację głosu,
- rozumie tekst czytany cicho,
- ustala kolejność wydarzeń,
- wyszukuje wskazane fragmenty tekstu,
- samodzielnie wypowiada się na dowolny temat,
- pisze opowiadanie, opis korzystając z planu ćwiczeń słownikowych,
- przepisuje uważnie tekst,
- korzysta ze słownika ortograficznego,
- wyróżnia poznane części mowy,
- porządkuje wyrazy według pierwszej i drugiej litery,
- nazywa rodzaje zdań,
- samodzielnie rozwiązuje zadania proste (jednodziałaniowe),
- układa pytania do działań,
- układa treść zadań do prostego działania,
- rozwiązuje proste ćwiczenia i zadania związane z umiejętnościami praktycznymi (ważenie, mierzenie, obliczenia kalendarzowe i zegarowe),
mnoży i dzieli w zakresie 100.

UWAGI O REALIZACJI
Opracowany program dostosowany jest do potrzeb dziecka oraz jego możliwości rozwojowych. W centrum uwagi znajduje się jedno konkretne dziecko, a celem jest troska o jego harmonijny rozwój, kształtowanie zdolności uczenia się oraz uzupełnianie wiadomości i umiejętności. Atmosfera akceptacji, życzliwości i chęć stałej gotowości niesienia pomocy przez nauczyciela, pomoże w zdobyciu zaufania, zwiększy możliwość osiągnięcia założonych celów.
Program realizowała będę na zajęciach indywidualnych z uczniem klasy III. Część działań wychowawczych i opiekuńczych polegało będzie na zaangażowaniu go w aktywny udział w życiu klasy i szkoły.

LITERATURA

1. Cywińska M., Konflikty interpersonalne dzieci w młodszym wieku szkolnym w projektach i sądach dziecięcych, Wyd. Naukowe UAM, Poznań 2004
2. Gruszczyk - Kolczyńska E. , Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki, WSiP, Warszawa 1994
3. Górniewicz E., Pedagogiczna diagnoza specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu, Wyd. Adam Marszałek, Olsztyn 1998
4. Hanisz J. , DKW - 4014 - 267/99 Program wczesnoszkolnej zintegrowanej edukacji XXI wieku klasy I - III
5. Janicka - Panek T. , Skuteczność zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej po trzech latach reformy, Fraszka Edukacyjna, Warszawa 2004
6. Komorowska H. , O programach prawie wszystko, WSiP, Warszawa 1999
7. Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Agresja i przemoc w szkolnych działaniach profilaktycznych, Poradnik metodyczny dla nauczycieli, Warszawa 2004.
8. Węglińska M. , Jak się przygotować do zajęć zintegrowanych, Oficyna Wydawnicza "Impuls", Kraków 2002
9. Zakrzewska B. , Trudności w czytaniu i pisaniu. Modele ćwiczeń, WSiP, Warszawa 1996
10. Program całorocznej profilaktyki zachowań zakłócających rozwój indywidualny i społeczny dzieci. Bandoła U., "Lęk, gniew, agresja."